Nah – Âm nhạc truyền tải triết học và giá trị cốt lõi của nhạc Rap

Tôi là một người theo dõi dòng nhạc Rap đã nhiều năm và quan sát thấy gần đây thứ nhạc này đang lan truyền mạnh mẽ và ngày càng phổ biến hơn. Tuy vậy, tôi lại băn khoăn rằng, liệu nhạc Rap có còn giữ được giá trị nguyên bản của nó như nó đã mang lại cho tôi – một công cụ truyền đi sự thật, thay lời cho những nhức nhối của con người trong xã hội, hay để vẽ nên những cái đẹp, để chữa lành, hoặc một chút gì đó thức tỉnh người ta khỏi những ảo tưởng, những guồng xoay khắc nghiệt của cuộc sống. Và tôi thấy nó đang dần biết mất. Tôi không biết đây có nên được xem là sự phát triển của một dòng nhạc không khi bây giờ nó đã biến thành một thứ giải trí đơn thuần đầy hỗn tạp, những nội dung chạy theo xu hướng và làm hài lòng thị hiếu thiếu trí tuệ của người nghe.

Về phần cá nhân tôi, nhạc rap như một người bạn luôn đồng hành và thúc đẩy sự trưởng thành tâm hồn của một thằng thiếu niên như tôi. Nhạc rap như những người anh lớn, luôn nhắc nhở cậu em trong những ngày yếu đuối, khiến tôi mạnh mẽ hơn trước những nỗi đau không tránh khỏi của mình. Nó là thứ nhạc mà tôi gọi là real Rap, có thể sẽ không phải là thứ nhạc mà đa số các bạn đang nghe.

Và khi tâm trí và lỗ tai của tôi đang dần chán ngấy và bị nhiễm độc bởi thứ nhạc rap lan tràn hiện hành, tôi chui mình vào một góc nhạc, với những nghệ sĩ quen thuộc, những người anh mà tôi kính trọng, không chỉ vì nhạc, mà còn về cách sống của họ. Thứ nhạc mà họ đang nghêu ngao chứa đựng triết lý cao nhất của cuộc sống, cũng là thứ mà tôi thực sự quan tâm, về con người, tình yêu, sự sống và cái chết, mục đích cuộc đời, những kinh nghiệm, và những bất công cần được lên tiếng. Một trong số đó là rapper Nah – aka Nguyễn Vũ Sơn.

Tôi tiếp xúc nhạc của anh khi còn là một thằng nhóc nhỏ, khi anh trai tôi nghêu ngao vài câu rap nào đó của Nah. Cho đến khi lớn lên, tôi mới thật sự biết đến anh, và bắt đầu nghe nhạc anh nhiều hơn.

Ngay từ lúc chỉ mới 18 tuổi, Nah đã khẳng định tên tuổi và bộ kỹ năng đi trước thời đại của mình qua bài “1 chọi 100“, được rất nhiều nghệ sĩ khác công nhận là một kiệt tác ngay từ thời kỳ đầu của Rap Việt. Nah được biết đến nhiều nhất với kỹ năng viết lyrics thâm thúy và sắc bén của mình, thứ vũ khí tối hậu của anh trong những trận battle nảy lửa. Cũng vì đó, Nah được fan và những nghệ sĩ đương thời xem là “King Lyrics”. Đến hiện tại, danh hiệu này vẫn tồn tại và được fan nhắc đến mỗi lần Nah phát hành những tác phẩm nghiêm túc. Trong suốt quãng thời gian đỉnh cao hiếu chiến của tuổi trẻ, nhiều track huyền thoại đã được sản xuất (Xích Bích, Đấu với tao, 1 Chọi 100,…).

Đến năm 25 tuổi, với tài năng vốn có trong Rap, cộng hưởng với cái chí lớn của một người đàn ông muốn thay đổi đất nước và xã hội, Nah phát hành bài rap DMCS (2015) đi kèm với một số phong trào về chính trị. Sự kiện này đã tạo nên một làn sóng lớn trong giới trẻ Việt Nam và những người Việt ở hải ngoại. Nhưng phong trào do Nah tạo ra đã sớm bị dập tắt do còn non yếu và thiếu chín chắn. Hậu quả là Nah bị cấm về Việt Nam mặc dù anh rất yêu quê hương, đặc biệt là Sài Gòn, nơi anh sinh ra và cũng là nơi gia đình và bạn bè thân thuộc của anh đang sinh sống. Tuy vậy, sự hi sinh của Nah cũng là một phần to lớn góp phần lên tiếng phê phán nhiều thực trạng xã hội mà ít ai dám nói ra.

Nếu chú trọng tính nghệ thuật và nội dung, nhạc của Nah đặc biệt đáng chú ý nhất ở giai đoạn 2012-2014 và 2016 trở đi. Nổi bật với những bài: Con đường ta đi (2013), Định nghĩa tình yêu (2013), Quán trọ (2016), Những người thầm lặng (2018), DMCS4 (2019), Nguoi 6 nhan vat 9 (2020),….. Đây là hình thái cao nhất của nghệ thuật – nghệ thuật truyền tải triết học, chữa lành và thức tỉnh con người. Thứ nghệ thuật này mang thêm một chất riêng khi công cụ truyền tải là nhạc Rap, thứ nhạc vốn dĩ đã tự do, chân thực, đầy tính tự sự và trải nghiệm của người nghệ sĩ sáng tác ra nó. Như Terence McKenna, một huyền thoại trong cộng đồng chất thức thần đã từng nói:

“Làm thế nào để thay đổi thế giới? Bằng cách tạo ra nghệ thuật. Nhiệm vụ của người nghệ sĩ là giải cứu linh hồn loài người. Nếu người nghệ sĩ không tìm thấy con đường thì con đường sẽ không được tìm thấy.”

Nhạc của Nah trong những giai đoạn này mang điểm nhấn là những câu triết lý đầy thâm thúy phản ánh nội tâm sâu sắc của anh.

“Người nghĩa là NHÂN, khi vấp NGÃ thì biết NHẪN.”

“Cách duy nhất để làm vua là phải tu thân
Trị được mình trước khi đòi trị tất cả ngu dân.”

Và với tư cách là một con người, Nah cũng mang một nỗi ám ảnh về sự sống và cái chết, nỗi băn khoăn về sự tồn tại và ý nghĩa của cuộc đời mình.

“Những con người giết thời gian trong lúc họ nhàn rỗi
Đâu biết thời gian giết họ từ từ trong lúc nó đang trôi
Thời gian là ngọn lửa ta đang cháy trong đó
Mỗi phút qua đi ta như tàn tro đang bay trong gió.”

“Không sinh ra liệu có tệ hơn là cái chết
Không có mở đầu cũng không có một cái kết.”

Đó cũng là nơi anh định nghĩa lại về Tình yêu, một chủ đề vĩ đại của con người, thứ mà hiện nay đang bị lầm tưởng và nhìn nhận sai lệch rất nhiều:

“Là thứ ai cũng cần nhưng đâu phải ai cũng có
Thực sự mấy người hiểu không phải nhận mà là cho.”

“Tình yêu là tự do, đâu phải là nhà tù
Có người vì nó trở thành nô lệ mang hận và thù.”

Nah đã mắc phải một số sai lầm trong tuổi trẻ hiếu thắng của mình, để rồi anh nhận ra nó và hối lỗi. Từng câu rap phản ánh phần nào sự khiêm nhường của anh trước Bề trên và Sự thật.

“Tao là một thằng từng gieo rắc nhiều hận thù
Nhưng rồi nhận ra rằng làm như vậy nghĩa là ngu.”

“Có thể tao không thể về, kiếm sống tha hương
Trả giá cho cái tội ngông cuồng và khoa trương
Cúi đầu trước Phật tổ sau mỗi khi sai
Tự biết mình ngu ngốc còn so bì ai.”

“Tự thấy mình tầm thường như là cỏ dại
Tự biết lúc mình chết cũng chẳng còn ai.”

Nhà phân tâm học nổi tiếng Carl Jung từng nói rằng con người được sinh ra ba lần. Lần đầu tiên là lần ra đời thật sự về mặt vật lý. Lần thứ hai diễn ra với sự phát triển của bản ngã (ego), và lần thứ ba là điều dẫn đến sự khai sinh của cái được Jung gọi là “ý thức tâm linh.” Và có lẽ Nah đã nếm trải được sự thức tỉnh tâm linh này, cuộc khai ngộ vĩ đại nhất của cuộc đời một con người. Nó là một cái nhìn xuyên thấu đến Sự thật, thừa nhận lấy sự nhỏ bé của cái tôi cá nhân và những ảo tưởng của nó để quy phục một thứ to lớn và vĩ đại hơn. Cùng lúc đó là việc nhận ra cái màng bảo vệ cứng nhắc của một cái tôi kiêu ngạo và ích kỷ, trải nghiệm này được gọi là “cái chết của bản ngã” (“Ego death”).

“Anh từng quan trọng hóa tất cả mọi sự việc trên đời
Trước khi anh trải qua những giây phút không thể nói nên lời.”

“Những ngày thầm lặng để nghe được tiếng mình thở
Ai cũng nghĩ là mình hay, mình biết mình dở.”

“Luôn muốn mình là người chiến thắng cho tới khi biết cô đơn
Nghĩ mình đỉnh, trước khi biết mình chỉ là đứa vô ơn.”

Không ít lần nghe nhạc của Nah, tôi ngộ ra được những bài học mới, thậm chí trải nghiệm “Ego death” khi những thứ anh nói đúng hoàn toàn với trường hợp của tôi lúc đó – một trải nghiệm đầy phúc lạc và có tần số cực kỳ cao. Đó cũng là lý do tại sao nhạc anh lại có sức hút đối với tôi như vậy.

Theo tôi cái đẹp của âm nhạc không chỉ để thỏa mãn về mặt thính giác, mà còn để giúp người ta chiêm nghiệm, suy ngẫm, giúp người khác ý thức hơn về bản thân và xung quanh. Đó là giá trị cốt tủy nhất của nhạc Rap và khiến tôi gắn bó với nó đến tận bây giờ. Mặc dù hiện tại Nah dính vào một số vụ bê bối về tài chính và công việc kinh doanh. Nhưng tôi tin rằng những đoạn nhạc mà anh viết bắt nguồn từ trạng thái tâm thức cao nhất của mình. Không quan trọng rằng hành trình phía trước của Nah sẽ ra sao, nhưng những cống hiến của anh cho nhạc Rap là không thể chối cãi, những tác phẩm đầy giá trị và những triết lý mà anh truyền tải vẫn sẽ mãi trường tồn với thời gian đối với những người yêu nhạc.

Tác giả: Bá Kỳ

Ảnh: Nah’s fanpage

💪 (New) [THĐP EBOOK] Cẩm Nang Nofap – Cách trở thành người đàn ông ĐÍCH THỰC ➡️ https://bit.ly/camnangnofap
💥 Gia nhập THĐP DEEP CLUB ➡️ https://bit.ly/DK_DEEPCLUB
🗂 Danh sách tất cả bài viết Deep Club ➡️ https://bit.ly/DEEPCLUB_INDEX

🎯 Đặt mua tạp chí Aloha ➡️ http://bit.ly/THDPmembership
🎯 Mục lục TẤT CẢ nội dung volume 1-27 (Google Sheet) ➡️ http://bit.ly/mucluc_ALOHA
🎯 Mục lục ảnh bìa all volumes ➡️ http://bit.ly/THDP_ALOHA
🎯 Aloha Volume 1-2-3 FREE ➡️ http://bit.ly/33u4hkX
🎯 Donate ủng hộ các hoạt động của THĐP ➡️ http://bit.ly/donateTHDP