Mình sẽ không để cho con cái học theo hệ thống giáo dục Việt Nam

Trước khi viết bài này có một điều chắc chắn là mình sẽ không để cho con cái mình học theo hệ thống giáo dục của Việt Nam. Thậm chí là không cho con đi học cấp 1,2,3 và đại học như thông thường. Nhưng mình vẫn tự tin khẳng định rằng con của mình sẽ tài năng hơn bố mẹ nó rất nhiều vì ít nhất nó được thừa hưởng những tố chất từ bố mẹ và định hướng được giáo dục khác đi ngay từ nhỏ.

Truyền Thống

Nhà nước sinh ra hệ thống các trường cấp 1,2,3 và đại học, phụ huynh nghĩ rằng đó là giáo dục tốt nhất và con em chúng ta bị nhồi nhét vào đó học như một bổn phận hiển nhiên. Rồi mọi sự đánh giá năng lực dựa trên điểm số và thế là cái mục tiêu học điểm, chạy điểm, mua điểm xuất hiện ở con em như là mục tiêu trong cuộc sống để luôn giữ hình ảnh là con ngoan con giỏi trong mắt bố mẹ. Các bậc phụ huynh cũng sinh ra cái tính thể hiện sĩ diện với phụ huynh khác nên chỉ còn cách duy nhất bắt con em mình học hành tử tế, thậm chí là nhồi nhét tư tưởng vào con cái học hành là tất cả, là cuộc sống ổn định là tương lai sáng lạn.

Trong quá trình học tiếng anh tôi có biết tới một câu chuyện thế này. Một cô gái ngoan tên là “Thảo Hương” (tên nhân vật thay đổi theo cách mà tôi muốn đặt), tất nhiên là cô gái rất hiếu thảo luôn tuân theo các nguyên tắc của bố mẹ và hiển nhiên bố mẹ cô luôn tự hào vì trên trường cô toàn đặt điểm A, không B không C, D hay F. Khi ra trường cô có một công việc ổn định với số tiền đủ sống và cô là một nhân viên tốt, một nhân viên luôn tuân theo các quy tắc trong của cty. Nhưng tới một ngày chuyện không may xảy ra cô bị sa thải, cô đã rất sốc và liền chạy ngay tới chỗ ông chủ của mình để hỏi vấn đề. Ông chủ đã nói thế này “Thảo Hương, cô là một nhân viên tốt nhưng cô không để lại dấu ấn gì, không có gì đặc biệt, không một chút thú vị còn chúng tôi phải cắt giảm chi phí.” Thảo Hương đã khóc thật nhiều, đã tự dằn vặt bản thân, cô không hiểu chuyện gì đã xảy ra, đã có vấn đề gì với mình…

Quay lại cuộc sống sinh viên chắc không cần nói thì các bạn đã trải qua đủ hiểu nó như thế nào rồi nhỉ, những ngày giống nhau, môi trường cũ, con người cũ, ngôi trường cũ…Đa phần nghĩ rằng chúng ta được học đại học đã hơn rất nhiều bạn bè cùng trang lứa ở quê, đã là câu chuyện của bố mẹ kể để tự hào. Rồi họ mơ tưởng hão huyền rằng mình sẽ có một công việc ổn định như tư tưởng của bố mẹ để ngày ngày họ thoải mái với việc đến trường chém gió và về nhà online, thoải mái với việc học điểm và thế là tất cả không làm thêm không giao du bên ngoài không có những kỹ năng sống thật sự cần thiết và tất nhiên họ luôn ăn bám vào bố mẹ một cách hiển nhiên. Nhưng tiếc rằng cái xã hội các bạn đang sống không phải là cái thế giới bố mẹ các bạn ấy đang ở… Còn thực tế thì chỉ có những bạn ra trường rồi mới hiểu thế nào là ngộ nhận, là lầm tưởng là khắc nhiệt là vấn đề cơm áo gạo tiền và mưu sinh.

Phải nói tới cái việc to nhất và khiến sinh viên mệt mỏi nhất là mùa thi: Khắp nơi nơi từ facebook tới tin nhắn đều thấy kêu ca thi cử. Để hi vọng mình có thể qua kì thi, điểm cao, phẩy cao thế là hoách lắm với bạn bè. Cái sứ mệnh lớn nhất của họ là vượt qua những kì thi, là bằng khá giỏi này nọ. Để cuộc sống của mình vui buồn phụ thuộc vào kết quả học hành. Học để thi điểm cao khác hẳn với việc học để kiếm được một công việc ngon lành đấy. Còn sự thật về cái xã hội bạn đang sống thì bị thờ ơ một cách mơ hồ mà thay vào đó là vấn đề thi cử chiếm hết tâm trí bạn rồi. Muốn thể hiện năng lực của mình thì đừng vào làm nhà nước các bạn ạ, còn muốn vào làm nhà nước thì mới học vì điểm.

Gần đây tôi có tâm sự với một bạn trên tôi 1 tuổi về vấn đề sinh viên sau khi ra trường. Tôi thực sự rất buồn về cuộc sống chật vật mưu sinh trên đất Hà Nội 1,2 năm đầu ra trường của sinh viên. Lúc đầu ai cũng hứng khởi tìm việc với hi vọng có thể bám trụ ở đất Hà Nội. Nhưng sau 2 năm thì họ thật sự không chịu nổi cảnh khác nhiệt ở thế giới thực nơi mà bằng giỏi không phải là tấm thẻ bảo đảm sự an toàn. Có nhiều bạn bằng giỏi cũng không thể trụ nổi rồi họ cũng về quê làm nhà nước từ bỏ bao ước mơ và hoài bão lớn, rồi lập gia đình và hai chữ ‘’ ổn định’’ được họ tôn sùng.

Tại sao mình vẫn còn ăn bám vào bố mẹ? Tại sao mình vẫn phải sống mãi như thế này?

Một số bạn sinh viên đã thực sự hỏi mình như thế sau bao chán trường với sự học với cuộc sống bế tắc.

Có phải vì rào cản gia đình quá lớn, các bạn sợ bố mẹ thất vọng sợ hành động đi ngược với sự kì vọng của bố mẹ với lề lối thông thường.

Hay các bạn sợ mình không có điểm chung với bạn bè? Sợ bị soi mói sợ học hành điểm kém bị các bạn coi thường…

Sinh viên chúng ta bị ảnh hưởng nặng bởi tư tưởng của bố mẹ, họ sống và làm theo tư tưởng đó. Thậm chí là học trường nào cũng do bố mẹ chọn mà quên đi rằng bố mẹ có sống hộ chúng ta đâu. Để rồi ngày ngày chăm chỉ học hành và cũng mong muốn một cách mong manh rằng rồi sẽ có một công việc ổn định sau khi ra trường như y cái suy nghĩ của bố mẹ tạo ra cho mình…cuộc sống của sinh viên cứ mãi tiếp tục theo dòng chảy tư tưởng của bố mẹ…để rồi cuộc sống khó khăn hơn những gì họ nghĩ.

Bạn có dám khác biệt?

Ở một thế giới khác, nơi những con người năng động hơn, họ biết suy nghĩ của số đông, kết quả của số đông nên họ nghĩ khác đi một chút. Là sinh viên chúng ta lớn rồi, qua cái tuổi 18 là có thể tự lập được rồi tại sao vẫn đợi chờ hàng tháng tiền gửi từ bố mẹ. Hay họ có thể nghĩ xa hơn là dù thế nào chúng ta ra trường cũng đi làm tại sao không đi từ bây giờ để sau này ra trường không bị bỡ ngỡ? Và họ đã đi làm với 2 mục đích đó. Và chí ít thì họ cũng có một cái gì đó hơn là không làm gì. Có trải nghiệm, có làm vẫn có hơn.

Những chuyện tất yếu xảy ra

Bạn sẽ làm gì khi bố mẹ phát hiện bạn đi làm thêm và sao nhãng việc học hành ? Một số người quay đầu lại cái vỏ bọc an toàn, một số người vẫn tiếp tục bước tiếp và hơn ai hết họ hiểu được cuộc sống muốn gì cần gì và hiểu bản thân mình cần phải làm gì…

Học ở trên trường không thôi không đảm bảo cho bạn có một cuộc sống thoải mái, thực tế là hàng năm sinh viên ra trường thất nghiệp , nhiều bạn chấp nhận làm với mức lương bèo bọt với công việc đơn giản tới mức học sinh cấp 2 cũng có thể làm được. Nó không đồng nghĩa với việc không cần phải học đại học, bởi không học bạn sẽ làm gì? bạn có dám đánh đổi. Bạn có hiểu được mình và con đường đi trước mắt một cách rõ ràng?

Vậy sinh viên chúng ta nên làm gì ?

Ai cũng biết rằng là nên ra ngoài trải nghiệm, tìm một công việc để làm nhưng chỉ bấy nhiêu thôi không đủ để bạn trưởng thành không đủ mạnh để không bị thổi bay trong cái xã hội luôn có sự đào thải hàng ngày này. Có khi nào bạn đã tham gia làm ngoài rồi, học hành không tốt rồi bạn trở nên chán nản? vì chả làm được quái gì ra hồn? Và nếu quay lại học hành chỉ biết học thôi liệu bản có không khỏi chán nản? Có khi nào bạn nghĩ làm thế nào để thoát khỏi vòng luẩn quẩn?

Thế nào là sống khác đi?

Là cá tính và trở nên khác biệt? Là làm những việc không giống ai, không cần phải để ý đến ai và trở nên quái dị trong mắt bạn bè? không phải vậy các bạn ạ. Muốn sống khác đi để tạo sự khác biệt thì bạn phải thật sự hiểu đám đông đang nghĩ gì, làm gì và đừng làm giống họ.

Mình không thích ăn sẵn, thích tìm tòi khám phá và mình mong bạn cũng vậy bởi chả có ai có thể trả lời chính xác cho câu hỏi của bạn hiện tại ngoài chính bạn, vì vậy các bạn đừng hi vọng mình sẽ chỉ cho các bạn chi tiết bạn phải làm gì.

Mình cần các bạn dùng cái đầu để nghĩ để hiểu mặt sự thật về cái xã hội nơi các bạn đang sống, một khi hiểu được nó bạn sẽ tự biết mình phải làm gì. Mình chỉ mong rằng bạn:

Đừng đi vào vết xe đổ của đa số sinh viên Việt Nam sau khi ra trường: thiếu kinh nghiệm, thiếu kỹ năng giao tiếp và mù tịt tiếng anh.

Đừng để người khác nghĩ bạn là một con gà có mỗi một cái tấm bằng đại học để thể hiện giá trị.

Đừng sống cuộc đời của người khác, hay cuộc đời bố mẹ tự vạch ra cho mình vì mỗi chúng ta may mắn và công bằng là ai cũng có một cuộc sống riêng để kiểm soát và sống theo cách mình muốn.

Đừng tin tưởng vào bất cứ điều gì cho tới khi bạn thực sự nhìn thấy, nghe thấy, động và chạm được vào nó. Thứ duy nhất bạn có thể tin tưởng là chính bản thân mình.

Đừng bao giờ lãng phí tài năng của mình, hãy hành động để khai phá nó và bạn giỏi hơn những gì bạn nghĩ.

Và Cuối cùng đừng có lười mãi nữa, nhấc mông lên và làm thôi 😀

Phương Bùi

*Featured image: Laceupyourshoes