Lắng nghe để hiểu

 Photo: Wikimedia Commons

“Hãy học lắng nghe bởi vì cơ hội gõ cửa rất khẽ.” –  H. Jackson Brown

Cuối tuần, với nhiều suy nghĩ về những điều thuộc về quá khứ. Tôi tự đặt các câu hỏi cho chính mình về lắng nghe. Bạn có bao giờ tự hỏi tại sao bạn lắng nghe mọi người chưa? Việc lắng nghe một ai đó có ý nghĩa gì với bạn? Hay bạn lắng nghe vì điều gì, để  xác nhận những gì đang bạn đang nghe hay lắng nghe để tìm hiểu?

Cuộc sống luôn hối hả, khiến chúng ta lúc nào cũng bị cuốn theo vòng xoáy này. Chúng ta trở nên bận rộn hơn. Chúng ta có nhiều giao tiếp trên các thiết bị hỗ trợ, trên cái thế giới thuộc về internet. Chúng ta ít nhìn mặt nhau một cách trực tiếp và giao tiếp trực tiếp với nhau lại càng ít ỏi hơn. Cái chúng ta giao tiếp hàng ngày một phần là từ ngôn ngữ chát, từ tin nhắn, email hay là những cuộc gọi.

Nhưng ở xã hội chúng ta may mắn thay thời gian vẫn chưa phải là tiền bạc. Bản chất thời gian vẫn còn nguyên vẹn. Nó không như những người ở New York hay phố Wall nơi mà mọi người hối hả, vội vã đi, vội vã chào nhau. Chúng ta vẫn có những cơ hội gặp mặt bạn bè tại những quán cà phê. Ở nơi đó, chúng ta có thể giành rất nhiều thời gian cho các cuộc hẹn như vậy. Để có thể chia sẻ, tâm sự với nhau về những chuyện vui, chuyện không vui trong cuộc sống và công việc.

Các bạn biết không, tôi là người hướng ngoại. Tôi có xu hướng nói nhiều hơn những người bạn của tôi. Tôi có thể nói hàng giờ, bàn tán, thảo luận nhiều vấn đề nhưng tôi đã nhận ra một điều tôi là người chưa biết lắng nghe tốt. Tôi đã nhận ra khuyến khuyết này từ bản thân từ nhiều năm. Thậm chí, trong các cuộc họp tôi cũng hay có xu hướng như vậy. Đưa ra quan điểm  và bảo vệ nó, vân vân.

Cho đến những tháng gần đây, tôi được người bạn tôi giới thiệu và chia sẻ cho tôi những file âm thanh chất lượng cao mà bạn tôi đã mua từ một công ty nghiên cứu về tác dụng của âm thanh đối với não bộ của con người. Tôi đã thử nghe liên tục trong ba mươi ngày, mỗi ngày ba mươi phút. Ở cấp độ một, đó là các âm thanh về tiếng nước chảy, tiếng suối róc rách, có nhịp và có giai điệu. Chụp tai nghe vào và im lặng lắng nghe trong ba mươi phút ấy, tôi cảm nhận được rất nhiều điều. Điều mà tôi chưa bao giờ làm tốt trước đây.

Tôi cảm nhận được nhịp tim, nhịp thở và sự tỉnh lặng xung quanh mình. Tôi cảm nhận được tôi đang đứng giữa một không gian thiên nhiên hùng vĩ, có suối, có rừng. Cảm nhận được não bộ của tôi đang dao động, đang suy nghĩ rất nhiều điều. Sau thời gian tôi đã lên cấp độ hai, ở cấp độ này tôi được trải nghiệm với âm thanh là các tiếng chuông nhà thờ, tiếng chuông chùa, tiếng quét lá, vân vân. Thật thú vị, bạn biết không, tôi thường thoát ra khỏi chính mình. Đó là một cảm giác thật tuyệt vời về việc lắng nghe.

Bắt đầu từ đó, tôi thường đến các quán cà phê, ngồi lặng im trong một không gian rộng lớn, chỉ một mình và lắng nghe một cách thật sự. Trong không gian đó, tôi nghe được nhiều âm thanh hỗn tạp thú vị, ở rất xa. Đó là tiếng người quét rát, tiếng cá quậy dưới hồ, tiếng đi lê dép của một ai đó, tiếng xe máy, tiếng nước đá tan ra phá đi cấu trúc và rơi xuống thành ly, tiếng giọt cà phê chảy xuống từ phin. Chưa bao giờ tôi tập trung lắng nghe những điều này trước đây, tôi hình thành nên thoái quen này khi nào tui cũng không rõ. Nhưng chính những điều vụn vặt như vậy giúp tôi có thể thấu hiểu được nhiều người hơn trong cuộc sống của chính tôi.

Tôi là người hướng ngoại, tự tin và luôn giành thế chiếm diễn đàn khi tôi trao đổi, chia sẻ với bạn, người thân, đồng nghiệp hay người tôi thích. Tôi không cho mọi người có cơ hội nói nhiều hơn tôi, tôi muốn được thể hiện bản thân trước mọi người. Chính vì vậy tôi dường như không hiểu gì về những người bên cạnh tôi. Tôi biết họ rất  lâu vậy vấn đề là ở đâu? Tại sao tôi không thấu hiểu họ?

Giờ thì tôi nhận thức được, nguyên nhân xuất phát từ nơi tôi. Tôi chưa bao giờ thật tâm nghe họ cũng như tôi chưa bao giờ thật tâm lắng nghe chính mình hay lắng nghe những gì xung quanh tôi. Tôi chỉ muốn người khác phải giành thời gian cho tôi, nghe tôi để tôi được nói. Tôi muốn giao tiếp giỏi nhưng tôi đâu biết rằng đỉnh cao của nghệ thuật giao tiếp chính là lắng nghe, nghe bằng cả tâm hồn của chính mình. Bởi vì giao tiếp không chỉ đơn giản là biết cách nói. Giao tiếp tốt đòi hỏi cả hai kỹ năng nói và biết lắng nghe. Lắng nghe là một yếu tố kỳ diệu giúp con người tạo dựng được mối quan hệ bền lâu và hạnh phúc. Biết lắng nghe giúp chúng ta tìm ra tính cách, sở thích, mong muốn, nhu cầu của người khác. Vì vậy có thể xem “nói là gieo” “nghe là gặt”. Thượng đế chỉ cho ta một cái miệng để nói nhưng đến tận hai cái tai để lắng nghe cơ mà.

Các bạn có biết không, khi bạn thực sự giành thời gian để nghe hết câu chuyện của một người, nghe hết chia sẻ của một người thì lúc đó cũng chính là lúc bạn nghe được suy nghĩ của chính mình. Qua đó, bạn sẽ hiểu được chính mình và cả bạn của bạn. Ngay khi đó bạn sẽ hiểu mọi điều về chính cái tâm hồn của bạn. Nếu bạn có thể lắng nghe bằng một tâm hồn tĩnh lặng thì một sự sâu sắc tuyệt vời sẽ xuất hiện trong bạn. Khi đó bạn không còn bị chi phối bởi bất cứ điều gì xung quanh mình. Tâm hồn bạn trở nên tĩnh lặng vì bạn đang lắng nghe mọi thứ một cách sâu sắc. Nếu bạn có thể lắng nghe bằng một sự thanh thản, bằng niềm hạnh phúc, bạn sẽ nhận thấy sự biến đổi lạ lùng trong con người bạn, trong tim bạn. Đó là một sự biến đổi mà bạn chưa bao giờ nghĩ đến.

Đúng nhỉ, trong xã hội ngày nay việc thật tâm giành ra những phút tỉnh lặng để lắng nghe một ai đó, một điều gì đó thật là thú vị phải không các bạn. Các bạn nếu thuộc típ người nói nhiều hơn nghe thì hãy tiết chế bản thân lại. Hãy nghe họ bằng chính cái tâm hồn tỉnh lặng của các bạn, bạn sẽ biết họ cần gì ở bạn, họ yêu thương hay ghét bỏ bạn ra sao. Bạn sẽ trở nên hiểu hơn những người xung quanh bạn hơn. Bạn đừng bao giờ để mình phải hối tiếc về bất cứ điều gì, chỉ vì chúng ta chưa biết cách để lắng nghe người khác. Vậy thì, “Hãy sống chậm lại một chút, thư giản một chút để cảm nhận trọn vẹn chọn sống bạn nhé”.

Mr Lias