Featured Image: Stephen McGrath
Cứ nhắc tới Việt Nam là nhắc tới hai từ cộng đồng, với ý nói đến sự đoàn kết, tương trợ lẫn nhau. Và văn hóa Việt Nam là văn hóa cộng đồng. Điều đó được nhắc đến như một nét đẹp mà người Việt tự hào với thế giới.
Thế nhưng, thời gian gần đây cụm từ “cộng đồng” đang hẹp dần đất sống, khi mà một cụm từ khác, cũng na ná khi phát âm như nghe đắng hơn bao giờ hết: Hội đồng.
“Hội đồng” của tôi muốn đề cập bắt đầu từ những trang báo:
Trộm chó tại XYZ bị đánh hội đồng đến chết, người dân cả xã “hội đồng” đốt xe máy, rồi “hội đồng” ký vào biên bản nhận đã đánh chết.
Và mới đây, khi đang gõ những dòng này là tít bài báo “nam thanh niên trộm xe máy bị lột truồng, đánh hội đồng”. Theo đó, Liên quan tới vụ việc, trước đó ngày 31.7, một nam thanh niên đang thực hiện hành vi trộm xe máy tại khu vực xã Hà Vỹ thuộc huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội, thì bị người dân bắt quả tang.
Vì quá bực tức, nhiều người đã vây nam thanh niên này rồi lột hết quần áo, đánh hội đồng đến trọng thương. Được biết, người dân sau khi lột truồng, đánh hội đồng nam thanh niên trộm xe đến trọng thương, đã dùng điện thoại ghi lại hình ảnh này và tung lên mạng.(Theo Báo Thanh Niên ngày 1.8.2014)
Chữ “hội đồng” ở đây sao mà xót xa thế! Cũng “cộng đồng người” đó thôi nhưng khi đứng trước một thách thức họ bỗng biến thành “hội đồng” – tức là làm một cách vô thức, hùa theo, đối xử chính với thành viên của “cộng đồng lớn” một cách nhẫn tâm.
Tôi chắc chắn rằng, nếu chỉ một người khi bắt được tên trộm kia (dù là trộm gì) thì không nghĩ tới việc đánh chết, lột truồng đâu. Mà khi có cả một đám đông hỗn loạn (giờ không còn là cộng đồng đúng nghĩa nữa) thì một người mười ý, một ý nếu ra được tung hô, rồi mỗi người một cú đá, một cú đấm đã biến “cộng đồng” thành “hội đồng” tàn nhẫn.
Chắc chắn sẽ có người cho rằng những tên trộm kia đáng bị đối xử như thế. Và cảm giác tức giận, căm phẫn là điều tất yêu. Rồi bạn lại quay lại với câu chuyện 3 thanh niên phải bỏ mạng khi truy đuổi những tên trộm chó. Và tụi trộm đáng chết, đáng bị đánh hội đồng. Tất nhiên, trong “hội đồng” đó có những kẻ “nổi bật”, có những kẻ chỉ hô to mà không làm, chỉ tội những người “sân si” và hùa theo những người khác để diễn lại những trò kiểu tra tấn thời trung cổ. Vô tình mang tội ác vào mình!
Chúng ta đã quên chúng ta là một cộng đồng người! Một cộng đồng cần đoàn kết chứ không phải kết bè. Một cộng đồng tương trợ nhau làm ăn, sinh sống chưa không phải hỗ trợ nhau đánh chết một thành viên trong cộng đồng của mình!
“Mạng người và mạng chó”- “Mạng người và cái xe”, tôi không thể để hai khái niệm đó ngang hàng nhau được. Chắc chắn mạng người sẽ quý hơn bất kỳ thứ nào khác, chúng ta biết trân trọng tấm thân mình vậy thì xin hãy chừa cho sinh mạng người khác một con đường sống!
Bởi thế, nên mỗi lần đọc báo tôi lại cứ ngờ ngợ sợ hai từ “hội đồng”. Tôi cứ sợ sau hai từ ấy là cả một bè phái đầy sân si, chỉ biết trút giận dữ vào một cá thể.
Người ta đang hướng tới việc sẽ có luật cho trộm chó, tôi nghĩ là cần thiết. Trộm là xấu, cần có luật mới xử tội được. Nhưng, cũng rất cần một luật cho “hội đồng” kia. Khi mà giờ đây, cái suy nghĩ “đánh hội đồng” sẽ không xử phạt được đang dần dần ăn sâu vào nhiều người. Sẽ quá nguy hiểm nếu mỗi lần bắt trộm, “suy nghĩ hội đồng” kia lại “phát huy”, khi đó cộng đồng mà người Việt tự hào sẽ chẳng còn nữa!
Tôi biết tác giả đứng trên quan điểm về nhân văn về tình người . Nhưng làm sao để ngăn chặn các hành vi như vậy , đôi khi làm như những người dân cũng là để cảnh báo , ngăn ngừa những tình trạng trộm cắp về sau … Về cơ chế hành vi vụ việc ở trên đối với tôi thì không có gì sai cả , có thể họ đả mất nhiều xe , trong lúc hăng máu bắt được tên trộm thì không còn giữ được bình tĩnh . Nhưng dù đứng trên quan điểm nào thì phải chứng kiến mới có thể nhận xét 1 cách chính xác được !! Về mặt pháp luật , chế tài nào xử lý thích đáng vụ trộm chó ở trên :)) ?? Nếu tác giả từng nhìn thấy cảnh người ta giả vờ té ngả , rớt dao rồi người khác đến nhặt hộ bị la toáng lên , nói là mình bị đe dọa chắc tác giả sẽ nghĩ 1 cách khác . Gíup người mà còn gặp họa thì biết làm sao được ??
Bên “Tạp chí chim lợn” có post bài về việc ấy, mình có comment một câu, phản đối việc lột trần truồng người ta và bêu rếu như thế, comment được nhiều người like nhưng rất nhiều thánh nhảy vào chửi mình vì mình có ý kiến khác họ, ôi “số đông”, chính họ là người khiến xã hội trở nên như thế này chứ còn gì?