12.9 C
Da Lat
Thứ Bảy, 27 Tháng 12, 2025

PHÁT TRIỂN TOÀN DIỆN

Triết Học Đường Phố - PHÁT TRIỂN TOÀN DIỆN
Trang chủ Blog Trang 192

Điều phụ nữ mong muốn mà không nói ra

Triết Học Đường Phố
-
110
Featured Image: Andrew Abajian

 

Đã từng đọc khá nhiều bài viết và những tâm sự của các anh, về mẫu hình người con gái lý tưởng. Tôi tâm đắc về tâm sự của một tác giả với cuốn sách mới xuất bản khá nổi trong dân marketing- anh ấy cho rằng, mẫu người con gái vừa có hình thức đẹp lại vừa có nội dung thì chắc chắn chàng trai nào cũng muốn đổ rạp trước chân cô ấy. Đây là một yêu cầu khá ngắn gọn, nhưng cũng hết sức tham lam. Con người là một loài tham lam, tham lam khủng khiếp. Không sao cả, điều này rất tốt. Vì nếu không tham lam mà chỉ biết bằng lòng với những gì mình có, thì có lẽ giờ đây chúng ta vẫn còn đang phải quấn lá cây chạy loăng quăng trong rừng nhặt quả bắn chim săn thú mà ăn ấy chứ.

Cho nên, tôi dám khẳng định rằng, về một khía cạnh nào đó. Tham lam là rất tốt. Đàn ông tham lam, thì phụ nữ cũng vậy. Các anh đề ra đủ loại tiêu chuẩn cho phụ nữ. Thì phụ nữ cũng có những tiêu chuẩn mong muốn nơi các anh. Các anh vẫn luôn muốn biết những điều mong muốn sâu kín trong lòng phụ nữ đúng không. Nhưng phái nữ dường như lại quá e dè trong việc nói ra mong muốn của mình làm các anh cứ hoang mang và nghi ngờ thắc mắc mãi không thôi. Là một nữ nhi 100% hôm nay tôi xin có đôi điều trình bày với các anh về những gì phái nữ giấu kín trong lòng, dù là 100 năm trước, hiện tại hay 100 năm sau đều bất biến cả, mong các anh đón nhận.

Đẹp trai – Con nhà giàu – học giỏi: Những tiêu chuẩn cổ xưa (cần quăng thùng rác) không còn hợp với thực tế nữa

Ngày trước, thậm chí hiện tại vẫn còn rất nhiều chị em nhắc đến tiêu chuẩn này, như một câu khen ngợi, tự hào, như một dạng thang đánh giá người đàn ông. Eo ôi…

  • Đẹp trai ư? Đáng ra đây là tiêu chuẩn thường gặp nhất ở độ tuổi “ô mai” thôi, cái độ tuổi xem phim Hàn và chết dí những vẻ đẹp công tử bột vừa sành điệu vừa ngọt ngào như kẹo. Nhưng rồi đẹp trai để làm gì? Đẹp trai có giúp cuộc sống gia đình tốt lên không hay đẹp trai có ăn được không? Một người con trai có gương mặt đẹp rất dễ gây thiện cảm với người khác. Anh ta thường biết thế mạnh đó của mình và thường sử dụng nó như một thứ vũ khí lợi hại. Con trai đẹp thường bị các con trai khác ghét bỏ. Cũng như con gái đẹp ghét con gái đẹp vậy. Đó là lý do các anh chàng mỗi khi nhắc đến một tên đẹp trai nào đó thường hay gắn với một thái độ xem thường, bĩu môi và hằn học. Ai cũng thích cái đẹp cả, nhưng tiêu chuẩn để chọn một người đàn ông trong gia đình mà lại đề cao vẻ đẹp gương mặt của người con trai thì xem ra … hỏng bét.
  • Con nhà giàu? Con gái thường mong muốn quen và lấy được một tấm chồng có khả năng tài chính tốt. Con gái ngoan thường thích trai nhà giàu vì cảm giác được chiều chuộng và sang chảnh. Càng giàu càng sang, càng hãnh diện với bạn bè. Sau rồi thì bao trường hợp về nhà tấm tức khóc thầm trong ân hận và tiếc nuối. Đặc biệt khi chứng kiến bộ mặt thật của những công tử nhà giàu chỉ biết hưởng thụ cơm bưng nước rót. Những người trai này thường bám vào gia đình, sự nghiệp ba mẹ mà bể là con cái cũng nát tan luôn. Vậy mà vẫn có những người tự tin vì quen được một anh con nhà giàu ư?
  • Học giỏi. Theo tôi đây là tiêu chuẩn hài hước nhất quả đất. Ở trường học, con trai học giỏi hẳn nhiên được mọi người nể và yêu quý, yêu quý để có gì còn xin chép bài trong các kì thi. Thế nhưng việc các chị em cho đây vào một trong ba tiêu chuẩn chọn người đàn ông của mình thì tôi thật không thể nào hiểu nổi. Chính xác là không thể nào chịu đựng nổi. Liệu có một chàng trai nào, tán tỉnh một cô gái mà dám mở miệng khoe rằng: “Em à, hãy yêu anh nhé, bởi vì anh học rất giỏi đó. Em biết không, anh có bằng học sinh xuất sắc này, ghê chưa?” Thật hài hước làm sao.

ÔI không? Bạn muốn nói với tôi rằng tiêu chuẩn của phụ nữ không chỉ có thế, đó chỉ là bề nổi đúng không, rằng sau những cụm từ này là những mong muốn sâu xa tiềm ẩn khác chứ không chỉ đơn giản là ba cụm từ thần thông đó? Thế thì đó là gì? Sao các chị em không nói huỵch toẹt ra cho các anh biết mà phấn đấu, mà cố gắng. Sao lại còn phải ẩn ý với giấu diếm những mong đợi của chính mình? Thôi hôm nay xin phép được đại diện cho phần lớn các chị em, trình bày với các anh em về những điều mà phụ nữ/phái yếu thực sự thích và mong muốn, để các anh biết đường mà thay đổi bản thân, để phấn đấu và đạt được trái tim của cô nàng các anh đang thương nhớ nè. Và sau khi đọc rồi thì yêu cầu hãy nhanh nhanh thử bắt tay dô hành động xem những bí quyết tôi chỉ cho anh có hiệu quả không nhé.

Các anh không cần đẹp trai, nhưng hãy cố gắng để có một sức khỏe tốt và một cơ thể đẹp.

Sức khỏe chính là tiền đề của mọi thứ. Các anh phải duy trì và bảo vệ nó như bảo vệ tương lai của chính mình vậy đó. Phần lớn các anh đang quá chú trọng đến những vấn đề quan trọng khác của một nam nhân (tài chính, sự nghiệp, tính tình, ý chí vân vân) mà quên đi hay chính xác hơn là lơ đi nhiệm vụ quan trọng này. Hiện anh không bệnh tật gì và đủ sức làm mọi thứ nên anh cho rằng tương lai anh cũng sẽ mãi khỏe mạnh như thế? Đây là điều chúng ta không bao giờ dám chắc chắn đúng không?

Tôi từng nghe từng đọc từng biết rất nhiều người đang khỏe mạnh bỗng đổ bệnh, bệnh nặng rồi nặng hơn tới mức không chữa được nữa. Tất nhiên không kể những trường hợp “ý trời” còn lại thì rất nhiều bệnh là do chính chúng ta tự chuốc lấy. Nếu ta biết có bao nhiêu việc cần làm để bảo vệ sức khỏe thì dường như ta cũng có bấy nhiêu lý do để làm biếng và chây lười. Thôi đừng biện hộ, thôi đừng nghi ngờ gì thêm nữa, anh cần phải quan tâm tới sức khỏe của mình ngay, không phải vì hôm nay, ngày mai hay năm sau, mà là cho tương lai hàng chục vài chục năm tới. Đừng để khi sức khỏe mất đi mới hối hả tìm lại. Đừng để cái viễn cảnh hiện tại đầu tắt mặt tối đi làm gom góp chút tiền sau đó lại phải đổ hết vào bệnh viện trong tương lai.

Các anh chắc chưa nhận ra việc mắc một căn bệnh nào đó có thể phá hủy toàn bộ sự nghiệp các anh gầy dựng, thiêu đốt tài sản các anh gom góp cả đời nhanh như thế nào đâu. Mọi người đều cần giữ sức khỏe tốt, nhưng khi là phái mạnh, các anh lại càng cần phải khỏe mạnh, để gánh vác vai trò trụ cột gia đình, để tạo sự an tâm cho vợ con và xa hơn nữa là để luôn đủ sức bảo vệ những người mà anh yêu thương nữa. Nếu có thể, xin hãy tiết giảm thuốc lá, rượu bia nhậu nhẹt chè chén, xin hãy thôi lười biếng vận động cơ thể, thôi dính chặt lấy cái máy tính hay bàn làm việc, để dành thời gian chăm sóc cho sức khỏe của chính mình.

Có sức khỏe tốt rồi, anh có thể làm việc để đạt được mọi điều anh mong muốn. Mạnh khỏe là tốt, nhưng chưa đủ tuyệt vời, các anh nên chú ý đến cơ thể mình và hãy tập luyện để có một cơ thể đẹp nữa. Lúc đó khía cạnh sức khỏe mới thật hoàn chỉnh. Bài viết “Tại sao các chàng trai cần một thân hình đẹp” chính là lý do và động lực tôi cung cấp cho các anh để thêm nghị lực phấn đấu.

Sức hấp dẫn giới tính – hy vọng sẽ là một động lực đủ lớn cho các anh thêm phần quyết tâm. Bài viết này quá dài nên tôi đã tách riêng mục đó ra, nó có vẻ hơi không được chính thống với trang tin của chúng ta, nhưng hãy cứ xem như đó là món tráng miệng để các anh chuẩn bị tinh thần cho món chính này. Nếu có thời gian, xin hãy chú ý một vài phản hồi khá thú vị, đó là một bạn trẻ đã nói rằng, nếu chỉ vài tháng trước mà bạn ấy đọc bài, sẽ cho rằng đó là một bài vớ vẩn, rằng sức khỏe mới quan trọng chứ hình thể đẹp mà làm gì, nhưng giờ bạn ấy đã đi tập được vài tháng thì suy nghĩ đã hoàn toàn khác hẳn, chỉ trách sao không đi tập từ sớm hơn mà cứ dầy dừa lâu như vậy, hiện tại bạn ấy cảm giác luôn tự tin và yêu bản thân, cơ thể mình hơn hẳn và nhất là cái suy nghĩ làm chủ được cuộc sống của chính mình khi không còn quá nghiện cái màn hình máy tính nữa.

Đây là một chia sẻ rất thật lòng làm tôi rất vui, việc quan tâm tới sức khỏe, tới hình thể mình, làm cho nó trở lên mạnh mẽ và hấp dẫn hơn các anh có thể làm được điều đó mà đúng không? Vậy thì tại sao không chứ? Các anh nên nhớ tôi không hề nói chỉ cần quan tâm tới sức khỏe hay hình thể mà không cần quan tâm tới việc trau dồi những kĩ năng sống, những nét tính cách tốt đẹp và sự nghiệp. Tôi không hề nói thế, cái nào cũng quan trọng cả, quan trọng như nhau, nhưng dường như các anh đang quá nuông chiều cơ thể mình rồi. Hãy kiên quyết với nó, mạnh mẽ với nó, rèn luyện được nó thì các anh cũng sẽ mạnh mẽ và kiên quyết được với rất nhiều những vấn đề khác trong cuộc sống nữ

Anh không cần con nhà giàu, nhưng hãy là một người giàu có về nghị lực, ý chí và nhất là không bao giờ được nghèo “tinh thần trách nhiệm lẫn bản lĩnh đàn ông”

Một người giàu có, anh ta thường thể hiện điều đó qua cách hành xử, nhất là khi muốn tỏ cho các cô gái thì anh ta sẽ dẫn họ đi những nơi sang trọng đẹp đẽ, tặng họ những món quà đắt tiền và làm những việc càng đập thẳng vào những con mắt hình chữ $ kia càng tốt để chứng tỏ ta đây, để khoe khoang hoặc lấy lòng. Những cô gái thường bị điều này hấp dẫn nhất đúng không? Nhưng khi anh không giàu có đi chăng nữa, anh vẫn có thể hấp dẫn được những người khác, tất nhiên bằng những cách thức hoàn toàn khác mà vẫn đem lại hiệu quả không ngờ.

Thật ra mà nói có hàng ngàn cách để gây ấn tượng với mọi người mà không cần phải có nhiều tiền bạc gì cả. Đó là những hành động đi sâu vào tâm khảm và tâm hồn của mọi người. Những hành động khiến người khác phải cảm nhận bằng trái tim, chứ không phải bằng mắt nhìn món quà đẹp hay lưỡi nếm đồ ăn ngon. Để là một người đàn ông đúng nghĩa, hãy là một người giàu nghị lực, đừng than thở về mọi điều trong cuộc sống. Đừng chỉ ngồi chê bai con gái thời nay sao chỉ thích trai giàu, mà hãy phấn đấu để mình cũng trở nên giàu có hơn. Để làm được điều đó, các anh phải chăm chỉ lên, phải cầu tiến vào. Chứ đừng lười biếng và ỷ lại thêm chút nào nữa.

Các anh có thể không giàu có, nhưng hãy làm mọi cách để đảm bảo mình có thể nuôi được vợ con, chăm lo được cho gia đình. Đừng bao giờ xem thường tầm quan trọng của đồng tiền trong đời sống hôn nhân, cũng đừng quá bắt ép vợ mình phải chịu chung gánh nặng tài chính. Tất nhiên việc san gánh nặng tài chính là của cả hai người, nhưng nhớ đừng bao giờ quên đó là trách nhiệm chính của anh, đừng than sao vợ người ta làm kinh tế tốt hơn vợ mình, đừng tự hào mình kiếm tiền giỏi hơn những thằng đàn ông khác. Anh nên tự hào khi anh có thể mang cho vợ và con mình một gia đình đúng nghĩa và hạnh phúc. Đó mới là điều đáng tự hào.

Một người phụ nữ khi được chồng con cô ấy đánh giá đúng những giá trị của mình, sẽ không bao giờ khiến các anh phải thất vọng. Nên trước tiên, đừng bao giờ để cho người phụ nữ của mình phải thất vọng, đừng bao giờ để người phụ nữ của mình phải nhìn gia đình khác mà thèm thuồng ước muốn. Các anh có làm được không?

Đặc biệt, khi anh là đàn ông, “bãn lĩnh” là một trong những đức tính nhất định mọi người đàn ông nên có và phải có. Đối với các anh, bản lĩnh chắc là phải đương đầu sóng gió, phải đối mặt gian nan thử thách hay phải là trải qua đau thương tầm cỡ thì mới là người bản lĩnh đúng không? Nếu các anh tưởng các cô gái cũng thấy vậy thì chưa đúng đâu. Ngoài điều đó, chúng tôi nhìn bản lĩnh của người đàn ông theo cách rất khác biệt. Một người đàn ông sẵn sàng giúp vợ công việc nhà mặc cho bạn bè bĩu môi, đó là bản lĩnh. Một người đàn ông dám đứng giữa mà phân xử cái đúng cái sai của mẹ chồng – nàng dâu, đó là bản lĩnh.

Một người đàn ông dám khước từ những lời mời nhậu nhẹt, dám nói câu “tôi đủ rồi, tôi chỉ uống bấy nhiêu thôi” đó là bản lĩnh, bãn lĩnh một cách khủng khiếp. Một người đàn ông biết nhận lỗi và xin lỗi, đó là bản lĩnh. Một người đàn ông biết từ bỏ những thói quen và sở thích có hại, vì sức khỏe bản thân, vì tương lai gia đình và con cái, điều đó quá chi là bản lĩnh luôn. Những bản lĩnh này bao gồm cả sự mạnh mẽ và quyết đoán, nó là điều mọi phụ nữ mong muốn ở người đàn ông của mình. Bạn có phải là một người đàn ông bản lĩnh chưa, nếu xét theo cách nhìn của các chị em phụ nữ?

Ngoài ra, tinh thần trách nhiệm là tính cách mọi cô gái đều mong muốn chàng trai của mình sở hữu. Trách nhiệm với bản thân, với gia đình và thậm chí trách nhiệm với xã hội nữa. Trách nhiệm với bản thân là khi biết tiết chế những thói quen xấu xí ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe và cuộc sống. Trách nhiệm với gia đình bao gồm cả gia đình trước và sau khi kết hôn, hãy luôn cố gắng để hoàn thành trách nhiệm cao cả của một người trụ cột, về kinh tế và tất cả những gì liên quan để duy trì hạnh phúc gia đình. Hãy thể hiện tinh thần trách nhiệm đối với cả những việc trong quá khứ, những việc đang xảy ra ở hiện tại và bao gồm cả tương lai của chính mình và gia đình mình. Cho các cô gái biết anh là một người đầy tinh thần trách nhiệm, họ sẽ có cảm tình với anh ngay.

Một khía cạnh khác của tinh thần trách nhiệm, mọi cô vợ sẽ hạnh phúc biết bao nhiêu, nếu anh có thể san sẻ gánh nặng việc nhà với họ. Vì họ cũng đang san sẻ gánh nặng tài chính với các anh mà. Họ thật ra chẳng yêu cầu các anh phải giặt quần áo thật sạch, lau nhà thật thơm, họ chẳng cần các anh phải nấu ăn ngon như đầu bếp nổi tiếng hay lãng mạn như diễn viên Hàn.

Không cần, các anh chỉ cần thực sự hiểu rằng phụ nữ đã phải vất vả như thế nào khi vừa phải đảm đương cả việc kiếm tiền, nội trợ và nuôi dạy con cái. Hãy thông hiểu và giúp họ một tay. Thật hạnh phúc biết bao nhiêu khi được cùng các anh dọn dẹp nhà cửa, cùng nhau nấu một bữa ăn tử tế hay cùng chơi đùa và dạy con học tập. Dù cho tất cả việc các anh làm chỉ là minh họa, chỉ làm vướng tay vướng chân, nhưng với tất cả phụ nữ, họ cũng đều rất vui mừng. Và nhất định sẽ tự hào đem đi khoe khắp nơi, hơn cả việc khoe một bộ váy mới nữa.

Hãy yêu thích việc phụ giúp các chị em, các anh sẽ làm gương được cho con cái. Và rồi chúng cũng sẽ là những người thành công trong cuộc sống. Vì có một nghiên cứu tại Israel được đề cập trong cuốn “vô cùng tàn nhẫn, vô cùng yêu thương” rằng một khảo sát cho thấy những sinh viên thích làm việc nhà sau khi ra trường thường có công việc tốt hơn và tiền đồ tươi sáng hơn những đứa trẻ khác. Nhất định anh cũng muốn con cái mình sẽ thành công mà đúng không? Vậy hãy làm gương cho nó trước đã.

Mọi cô gái đều ngưỡng mộ những quý ông. Để trở thành một quý ông, cách đơn giản nhất là hãy đối xử với mọi phụ nữ như những quý cô:

Còn một loại hành động rất dễ dàng mà các anh hoàn toàn làm được, loại hành động này “được mắt” các chị em một cách khủng khiếp. Đó là sự ga lăng, lịch thiệp. Một cô gái được một chàng trai đối xử như một quý cô, đôi khi chỉ một vài hành động thôi, có thể khiến cô ấy mỉm cười hạnh phúc nhiều ngày trời. Những hành động nhỏ tí hin như là giúp con gái chọn đồ uống, gọi món ăn, chuẩn bị chén đũa, mở cửa giữ cửa, nhường đi trước, gắp thức ăn, nắm tay dẫn lối khi bước đi giữa chốn đông người… toàn những hành động nghe thì thật tầm thường, nhưng các anh thật sự không biết công lực của nó lớn đến thế nào đâu. Hãy tập cách đối xử với các cô gái như những quý cô thực thụ, anh sẽ lấy lòng được bất cứ ai.

Tôi vẫn còn nhớ mình đã bị ấn tượng thế nào khi ở trong một đám cưới cùng anh bạn. Cùng bàn có hai chú đã khá lớn tuổi, có lẽ là bạn của nhau. Họ đã già và có lẽ không quen ai trong bàn cả, nhưng cái cách mà hai chú ấy hành động thì không chê vào đâu được. Hai chú thay phiên để ý từng ly nước ngọt của chúng tôi (3 người phụ nữ duy nhất trên bàn trong đó gồm tôi, một cô đứng tuổi và một bé gái nhỏ), từng cái ống hút và từng viên đá, mỗi khi món ăn ra hai chú đều sắp xếp và gắp cho các chị em. Đây là những hành động xuất phát từ một người lịch thiệp vì không thể có ý đồ gì trong đó được.

Hay trong bất cứ một cuộc gặp gỡ nào mà người đồng hành đối xử với tôi như một quý cô, tôi đều cảm thấy không thể nào ghét bỏ họ được. Một ai đó mở cửa và giữ cửa cho tôi, ai đó mở lon nước và rót nước dùm tôi, ai đó kéo ghế cho tôi khi ngồi… Tất cả những hành động đó, làm tim tôi muốn vỡ tan, và nhất định là cô nàng nào cũng cảm thấy như vậy.Nhưng nhớ rằng, khi cư xử như một quý ông, các anh phải cư xử như thế với tất cả mọi người phụ nữ, dù quen hay không, dù thích hay không, có thể tùy theo mức độ mà các anh quan tâm hay yêu thương nhiều hay ít, chứ đừng chỉ lịch thiệp với mỗi người yêu của mình. Đó là giả tạo. Không ai ưa nổi những kẻ giả tạo cả.

Có một lần, tôi và hai người bạn đi ăn tối, bạn tôi – anh ấy không chỉ bứt lá thơm, hỏi có muốn vắt chanh không, có ăn tương không, chuẩn bị đũa muỗng, lau sạch ly và rót nước khi tôi nhờ, mà khi đi về, anh ấy đứng lên trước và kéo chiếc ghế của mình ra xa cho tôi bước ra dễ dàng. Hành động đó, trước bao nhiêu người, tôi cảm thấy như mình là một quý cô thực sự. Tôi vui chứ, tôi hạnh phúc chứ và cả hãnh diện nữa. Nếu ai đó kêu tôi đánh đổi giây phút đó lấy một giây phút lớn lao như lúc nhận bằng khen học sinh xuất sắc. Tôi cũng không thèm.

Cũng ngày hôm đó, tôi chứng kiến sự lịch thiệp của ông chú người Canada khi nhường đường cho một chị bán vé số đang đi bộ tới từ cách xa vài mét với câu nói kinh điển “Lady first!” Các anh có biết, phụ nữ dạo này càng thích lấy chồng ngoại quốc vì đâu không? Đó chính là vì sự ga lăng, lịch thiệp và tôn trọng phụ nữ của họ. Nếu các anh luôn có thể đối xử với phụ nữ như thế, tôi tin chắc các cô gái sẽ tranh giành để có được các anh. Đừng bao giờ cho rằng chỉ những người con trai tính toán, đào hoa hay lăng nhăng mới hay có những hành động như thế. Anh biết sao không? Thật ra chính vì họ như thế nên nhiều người con gái mới thích, nên họ mới có cơ hội quen nhiều người rồi mới được gọi là đào hoa chứ, đúng không? Tôi không muốn các anh đào hoa, nhưng tôi thực sự mong muốn các anh có thể làm cho nhiều người yêu quý mình hơn nữa.

Gợi ý cho các anh một vài hành động nhỏ nhưng có thể gây ấn tượng và cảm động chết người:

  • Nấu ăn: không gì đáng yêu cho bằng một chàng trai biết nấu ăn ngon, hay đơn giản chỉ là biết nấu 1-2 món tủ và thỉnh thoảng trổ tài trong những dịp trọng đại (ngày thường càng tốt) tất nhiên phải kèm yếu tố bất ngờ, chắc hẳn các chị em sẽ cảm động phát khóc mất thôi.
  • Không nghiện các thú vui bình dân ai cũng có: rượu chè, thuốc lá, chửi thề, game, bài bạc… Là một lợi thế lớn trong việc được mắt mọi cô nàng.
  • Tặng hoa, dù chỉ một bông không cần gói ghém gì (hoặc một món quà nhỏ), nhân chẳng dịp gì cả, điều này có thể giá trị bằng 10 bó hoa to bự ngày lễ.  Ngày lễ lạc, hoa chỉ là hình thức, nhưng ngày thường, hoa là tấm lòng, là thứ đẹp nhất, đáng quý nhất và khiến đối phương cảm nhận được nhiều tình cảm nhất. Hãy thử tặng người phụ nữ bạn yêu quý nhất, có thể là bạn gái, chị hai, mẹ, giáo viên hay ai đó một bông hoa nhân ngày thường đi, tôi dám cá thứ bạn nhận lại sẽ khiến cho bạn muốn duy trì việc này mãi không thôi.
  • Nhiếp ảnh gia nghiệp dư: Hãy thử “vô tình” chộp lại một vài khoảnh khắc bạn cho là đẹp nhất của đối phương, (hoặc lấy về từ trang cá nhân) chỉnh sửa đôi chút hiệu ứng rồi in nó ra, nhớ là phải đem in nó ra, và tặng cho cô nàng mà bạn để ý, như món quà nhỏ mừng gặp mặt hay gặp lại… Trời ơi, ai mà không yêu những hành động ngọt ngào như thế.
  • Chủ động: hãy tự lên kế hoạch mọi thứ cho cuộc hẹn đầu tiên hay mọi cuộc hẹn nếu đối phương không có gợi ý gì. Sau đó hỏi họ có muốn làm gì khác không, không thì a lê hấp cứ thế tiến hành những gì mình đã lên kế hoạch. Đừng hỏi bây giờ em thích đi đâu, đừng hỏi bây giờ em muốn ăn gì. Thay vì chỉ hỏi, hãy đưa ra vài sự lựa chọn hay giới thiệu cho cô ấy một vài nơi bạn tâm đắc. Làm chủ cuộc chơi, nắm thế chủ động không chỉ là một cảm giác rất tuyệt mà còn khiến cho đối phương rất ấn tượng đấy.
  • Những lời khen: đừng bao giờ keo kiệt những lời khen đối với mọi người phụ nữ, dù quen hay không. Nhưng cũng đừng bao giờ khen chỉ vì một mục đích nào đó. Hãy khen nhiều điều hơn, với nhiều người hơn, tìm ra điểm thật sự đáng khen ở mỗi người phụ nữ các anh tiếp xúc và thể hiện nó. Đừng lười biếng vì không ai lại không có bất cứ thứ gì để khen, dù đôi khi chỉ là một mái tóc đẹp, một nụ cười xinh, sự duyên dáng của một cô nàng hay tay nghề nấu ăn tuyệt vời của mẹ… Bạn thật sự có rất nhiều thứ và nhiều cơ hội để trao tặng ai đó một lời khen. Nhớ đừng bao giờ keo kiệt và càng không được giả dối. Tôi chưa từng bao giờ thấy ai lại không vui khi nghe những lời khen chân thành cả. Và càng chưa thấy bất cứ ai ghét người nhận xét tốt về mình. Các anh nhớ nhé, lời khen luôn là một thứ vũ khí cực kỳ hiệu quả nếu các anh muốn gây thiện cảm với bất cứ cô nàng nào.

Chúc may mắn trong việc trở thành mẫu người đàn ông hoàn hảo, các chàng trai!

 

Phi Tuyết

Thị trường và đạo đức (kỳ 5)

Triết Học Đường Phố
-
2

 

Tom G. Palmer

Chữa bệnh kiếm lời và động cơ của lòng trắc ẩn

Tác giả tiểu luận này đưa ra suy nghĩ của mình, trên cơ sở trải nghiệm của chính ông trong quá trình điều trị bệnh đau lưng. Đây không phải là học thuyết xã hội, cũng không phải là đóng góp vào môn khoa học xã hội. Đây chỉ là một cố gắng nhằm làm rõ quan hệ giữa công việc kinh doanh và lòng trắc ẩn mà thôi. Chữa bệnh kiếm lời[i] chắc chắn là công việc khủng khiếp và phi đạo đức.

Lúc nào tôi cũng nghe thấy người ta tấn công nó như thế. Thực vậy, tôi đang nghe thấy người ta tấn công các bệnh viện tư trên sóng của CBC (Hãng phát thanh & truyền hình Canada – ND). Khi các bác sỹ, y tá và những nhà quản lý bệnh viện chỉ nghĩ đến thu nhập thì lòng trắc ẩn sẽ được thay thế bằng tính ích kỷ nhẫn tâm, nhiều người nói như thế. Nhưng tôi vừa ngộ ra chuyện này sau khi phải đến hai bệnh viện – một bệnh viện tư nhân và cái kia là bệnh viện họat động phi lợi nhuận[ii] – để chữa bệnh đau lưng.

___________________________________________________________________

Gần đây tôi bị thoát vị đĩa đệm cột sống, đau không thể tưởng tượng nổi. Tôi đến gặp một chuyên gia tại một bệnh viện tư trong khu vục, ngay trong vòng một giờ đồng hồ ông ta đã sắp xếp cho tôi chụp MRI tại một phòng chụp X-quang tư nhân ở gần đó. Sau đó ông ta lại sắp xếp cho tôi tiêm thuốc tê để làm giảm viêm dây thần kinh cột sống, đấy chính là nguồn gốc của cơn đau. Tôi bị đau đến mức gần như không cử động được.

Cái khoa chữa bệnh đau lưng tư nhân trong cái bệnh viện tư mà tôi đến chữa bệnh gồm toàn những bác sĩ và y tá cực kỳ tử tế và họ đã cư xử với tôi một cách nhẹ nhàng. Sau khi cô y tá giảng giải cho tôi thủ tục và chắc chắn là tôi đã hiểu rõ tất cả các quy định thì bà bác sỹ phụ trách việc tiêm thuốc tê tự giới thiệu, bà giảng giải từng bước một và sau đó mới tiến hành công việc với tính chuyên nghiệp cao và sự quan tâm thấy rõ đối với bản thân tôi.

Sau đó vài tuần. Tôi vẫn còn đau và yếu, nhưng đã khá hơn rất nhiều. Bà bác sỹ đề nghị tôi tiêm một mũi nữa. Thật không may là cái khoa chữa bệnh đau lưng lại đang chữa trị cho những người đã giữ chỗ trước suốt ba tuần lễ liền. Tôi không muốn chờ lâu và tôi gọi điện cho một vài bệnh viện nữa trong khu vực. Một bệnh viện công nổi tiếng và được đánh giá cao có thể tiếp nhận tôi sau hai ngày. Tôi vui mừng xin hẹn gặp bác sỹ sau hai ngày nữa.

Khi đến bệnh viện công, trước hết tôi hỏi chuyện mấy ông bà đã về hưu nhưng lại mặc những bộ đồng phục tình nguyện viên khá gọn gàng. Đấy rõ ràng là những người nhân đức, đúng như người ta có thể nghĩ về bệnh viện công. Sau đó tôi mới tập tễnh chống gậy đi vào khoa chữa trị đau lưng, rồi ngồi xuống bên cạnh một cái bàn. Một cô y tá đi ra, cô gọi tên tôi và sau khi tôi lên tiếng thì cô ngồi xuống bên cạnh tôi ngay trong phòng chờ đó. Cuộc phỏng vấn diễn ra giữa đám đông những người lạ mặt như thế. May là cũng không có câu nào có thể làm người ta lúng túng.

Tôi nhận thấy là những cô y tá khác cũng đang lên giọng hạ lệnh cho các bệnh nhân xung quanh. Một cô y tá bảo một bà rõ ràng là đang bị đau chuyển sang một cái ghế khác và sau khi bệnh nhân nói rằng nếu bà cứ được ngồi ở đấy thì tốt hơn, cô y tá đã chỉ tay vào cái ghế bên cạnh và gằn giọng: “Không. Ngồi sang kia!” Khi cô y tá này tiến lại chỗ tôi, tôi nghĩ là ánh mắt của mình đã cho cô ta thấy rằng tôi không muốn bị đối xử như những học sinh trong trường giáo dưỡng. Cô ta không nói gì, chỉ lấy tay ra hiệu cho tôi đi vào phòng khám.

Vị bác sỹ điều trị bước vào. Không giới thiệu. Không tên tuổi. Không bắt tay. Ông ta nhìn hồ sơ của tôi, lầm bầm cái gì đó, rồi ông ta bảo tôi ngồi lên giường, và ông ta cởi quần áo của tôi ra. Tôi bảo ông ta rằng lần trước tôi được nằm nghiêng, tư thế đó tiện hơn vì ngồi rất đau. Ông ta bảo rằng thích tôi ngồi. Tôi trả lời rằng tôi thích nằm nghiêng. Ông ta nói rằng ngồi dễ làm hơn, điều đó đáp ứng cả quyền lợi của tôi lẫn của ông ta nên tôi đồng ý. Sau đó – không như bà bác sỹ trong bệnh viện tư – ông ta ấn mạnh mũi kim tiêm và tiêm đau đến nỗi tôi phải la lên. Sau đó ông ta rút kim, rồi ghi hồ sơ và biến mất. Cô y tá đưa cho tôi tờ giấy và chỉ lối cho tôi đi ra. Tôi trả tiền rồi biến.

Lợi nhuận và lòng trắc ẩn

Đấy là những kinh nghiệm nhỏ giúp ta so sánh bệnh viên tư và bệnh viện công. Nhưng nó có thể nói cho ta biết về động cơ vụ lợi và quan hệ của nó với lòng trắc ẩn. Không chỉ bệnh viện tư mới hấp dẫn những người tử tế và có lòng trắc ẩn vì những người tình nguyện già nua trong bệnh viện công chắc chắn cũng là những người tử tế và có lòng trắc ẩn. Nhưng tôi nghĩ rằng các bác sỹ và y tá làm việc trong khoa chữa bệnh đau lưng ở bệnh viện tư được khuyến khích thể hiện lòng trắc ẩn trong khi họ làm việc.

Xét cho cùng, nếu cần chữa nữa hoặc nếu có người tham khảo ý kiến tôi thì tôi sẽ nghĩ đến bệnh viện tư. Nhưng tôi sẽ không quay lại hay khuyên ai tới bệnh viện công, tôi nghĩ rằng tôi biết lý do: các bác sỹ và y tá ở đó chẳng có lý do gì để muốn gặp tôi. Và tôi còn hiểu được vì sao bệnh viện công lại tiêm tôi nhanh như thế. Tôi ngờ rằng họ chẳng có mấy khách quay lại lần thứ hai.

Kinh nghiệm này không nói rằng lợi nhuận là điều kiện cần hay thậm chí điều kiện đủ để cho người ta thể hiện lòng trắc ẩn, nhân từ hay nhã nhặn. Tôi làm tại một tổ chức phi lợi nhuận, tổ chức này sống dựa vào sự ủng hộ của những nhà tài trợ. Nếu tôi không hoàn thành trách nhiệm thì họ sẽ không tài trợ cho công việc của tôi nữa. Chuyện là, tôi và các đồng nghiệp của tôi làm việc ở đây vì chúng tôi và những nhà tài trợ cùng có những mối quan tâm chung, cho nên công việc diễn ra một cách hài hòa.

Nhưng khi nhà tài trợ, người làm công và “khách hàng” (dù đấy có là người bị đau hay nhà báo hoặc nhà giáo cần thông tin và kiến thức thì cũng thế) không chia sẻ những giá trị và mục tiêu như nhau – thí dụ như trong bệnh viện công bên trên – thì động cơ lợi nhuận sẽ hành động một cách quyết liệt nhằm làm cho những mục đích của họ trở thành hài hòa. Lợi nhuận kiếm được trong khuôn khổ pháp luật rõ ràng và có hiệu lực (khác với lợi nhuận của một tên ăn cắp có hạng) có thể làm cho người ta không còn lãnh đạm mà có lòng trắc ẩn.

Muốn có lợi nhuận thì bác sỹ phải để ý tới quyền lợi của bệnh nhân bằng cách đặt ông ta hay bà ta vào vị trí của bệnh nhân, buộc họ phải tưởng tượng được những đau khổ của người khác và phải có lòng trắc ẩn. Trong nền kinh tế thị trường tự do, động cơ lợi nhuận có thể trở thành tên gọi khác của động cơ trắc ẩn.

 

Phạm Nguyên Trường dịch
Nguồn: The Morality of Capitalism do Tom G. Palmer chủ biên, nhà xuất bản Jameson Books ấn hành, 2011.
Trên mạng: http://studentsforliberty.org/college/the-morality-of-capitalism/

[i] Để cho đơn giản từ đây sẽ gọi là bệnh viện tư.
[ii] Để cho đơn giản từ đây sẽ gọi là bệnh viện công.

Gửi anh D, chị P – những người ghét facebook!

Triết Học Đường Phố
-
24
Featured Image: Maria Elena

 

Thưa anh D, chị P!

Chắc chắn anh chị đã nghe câu “cái gì cũng có tính hai mặt”. Ngay cả chính bản thân chúng ta, những con người mà vẫn nhiều khi chênh vênh giữa hai lựa chọn: Thật-giả, tốt-xấu! Bởi thế nên những sản phẩm do con người làm ra chắc chắn sẽ mang “đức tính” của chủ nhân nó. Nên hằng ngày, chúng ta vẫn được học các bài học để biết cách hạn chế các mặt tiêu cực, phát huy mặt tích cực. Lúc đó, những sản phẩm do con người làm ra (như facebook) sẽ phục vụ, làm cho đời ta vui hơn! Thế nên, trong trường hợp anh chị vì sử dụng những sản phẩm ấy mà lại thấy quá nhiều mặt tiêu cực phát sinh, thì có lẽ do anh chị chưa học cách quản lý nó. Bởi thế, chúng ta chỉ cần thay đổi cách chúng ta tiếp cận chứ không phải cứ lên tiếng chê và “yêu cầu” xóa bỏ!

Facebook là một sản phẩm của con người nên chắc chắn nó có những yếu tố tích cực lẫn tiêu cực. Theo ý anh chị thì: Hiện nay, facebook có quá nhiều yếu tố tiêu cực:

  • Xung quanh có những: “Người bạn quá “bê bối”, rầu rĩ, kém cỏi và nhàn rỗi đến mức chuyện gì cũng có thể cho lên Facebook. Nếu là bạn bè tốt của nhau, xin hãy đăng những status khuyến khích nhau học tập, làm việc, cảm nhận những điều ý nghĩa từ cuộc sống. Tôi cũng như nhiều người, có quá nhiều điều phải lo toan trong một ngày, xin đừng hút hết nhựa sống của tôi bằng những điều vặt vãnh, vớ vẩn đó.” (Đó là nguyên văn của chị P trên báo Tuổi trẻ)
  • Là một người đang sử dụng facebook, tôi thấy rõ ràng, bên cạnh những cái lợi thì thực tế có không ít nhóm, hội được lập ra trên facebook chỉ để bêu xấu, có những hành động vượt quá kỷ cương, pháp luật, thuần phong mỹ tục. Từ thực tế đó, để tránh những nguy cơ xấu ở trên, tôi thấy rằng, các cơ quan chức năng cần vào cuộc để điều tra, làm rõ, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân cố tình đưa các thông tin sai lệch thực tế, gây hoang mang cho dư luận.

Và một việc, theo tôi cũng cần thực hiện sớm đó là, cần phải đóng cửa ngay hoạt động của facebook tại Việt Nam” (lời anh D trên báo Giáo dục Việt Nam)

Thưa anh chị!

Theo ý của anh chị thì facebook hiện nay có nhiều người lên chỉ để chửi bới, than vãn, nói xấu chế độ,..Nhưng con số nhiều là bao nhiêu anh chị chưa nói rõ? Hay chỉ là nhiều trong số friendlist của anh chị? Như vậy, tôi nghĩ anh chị nên xem lại mình và bạn bè mình.

Anh chị cho rằng facebook cần được quản lý và định hướng cho có… văn hóa. Nhưng ở đời, ranh giới giữa có văn hóa và vô văn hóa nó chênh vênh lắm! Có những status với những ngôn từ “chửi thề” nhưng lại được hàng ngàn người like và cho rằng hay. Bạn không thể cho đám đông kia là những người “vô văn hóa” được. Bởi đôi lúc giữa những status dài ngàn chữ, người ta biết cách chọn ra một câu đắt giá làm bài học cho chính mình. Điều này, bản thân tôi đã “lĩnh hội” được! Những facebooker mà tôi “theo dõi” luôn có những status “sốc”, đầy rẫy lời nói “chợ búa”, thậm chí nếu bạn đọc lần đầu sẽ dễ chạm tự ái! Nhưng càng đọc càng ngẫm, lọc những từ ngữ chợ búa kia đi thì thông điệp mà họ gửi đến sâu sắc quá!

Nói đến đây, tôi chợt nhớ đến câu nói “chọn bạn mà chơi” của ông bà ta dạy quá thực đúng trên… facebook. Anh D cho rằng: “Có không ít hội lập ra để bêu xấu.” Chị P cho rằng: “Những bạn bè bê bối, rầu rĩ quanh mình…” Vậy là anh chị chưa biết chọn bạn mà chơi chăng?

Những bạn bè trên facebook tôi thật đa dạng: Có những anh chàng nhìn ngoài “hổ báo” làm mẫu “thanh niên nghiêm túc”, mặc áo đoàn, ca ngợi sao vàng. Có những chị nhìn mặt rất… hiền lại suốt ngày viết status kiều… haivl, ngôn ngữ toàn “động từ mạnh”. Lại có anh kia tri thức suốt ngày chỉ viết về sách mà thôi,…tóm lại nhiều lắm! Nhưng tôi thấy điều đó thật thú vị: Với anh chàng “thanh niên nghiêm túc kia” cho tôi bài học về sự chín chắn, cảm giác trường thành. Với cô nàng… haivl lại cho tôi cách nhìn đời hài hước, đôi khi hơi “đểu” một xíu! Với anh tri thức lại cung cấp cho tôi nhiều thông tin thú, nhiều khi đọc xong status của anh tôi lao đi mua sách!

Thưa anh chị!

Tôi tin anh chị không phải là người giáo điều, không phải là người cứng nhắc. Chắc chắn anh chị cũng không phải là người cổ hủ, đầy lòng thù hận. Mà có lẽ anh chị SỢ cái facebook kia làm mình… hư?

Mỗi ngày anh chị lên facebook bên ly café sữa nóng đọc những status rồi tỏ ra “quan ngại sâu sắc”, rằng facebook phức tạp, rằng facebook xấu xí, cần dẹp ngay và trả lại môi trường “trong sáng” cho mạng xã hội!

Dường như anh chị chỉ muốn mỗi ngày lên facebook chỉ thấy quanh mình những “status an toàn”: Hôm nay có cuốn sách này hay quá, cô gái mặc áo dài thật đẹp, ồ anh thanh niên đoàn viên gương mẫu! Anh chị sợ những “status phức tạp”, những “bạn bè phức tạp”. Tốt nhất là nên dẹp cho đỡ… phức tạp!

Tôi cữ nghĩ lẩn thẩn, nếu một ngày mình mở facebook ra xung quanh mình toàn những status bàn việc học hành, bàn chuyện nghiêm túc thì thật… chán! Mỗi lần mở facebook tôi lại có một “ước ao” đọc những status đủ vị của anh thanh niên nghiêm túc, chị xinh đẹp haivl, anh tri thức mê sách, cô nàng đang yêu lãng mạn… Tôi chỉ nghĩ đơn giản, cứ như lúc đi ăn phở thì phải có hành, ngò, rau thơm, ớt, sa tế, chanh… Mặn, ngọt, chua, cay âu cũng là do mình nêm nếm!

Facebook vào Việt Nam mang ý nghĩ trong sáng, nhưng giờ nó đang trở nên phức tạp có lẽ do những người… sợ phức tạp như anh chị?

 

Đức Lộc

Đi đi em…

Triết Học Đường Phố
-
4
Featured Image: Lizzy Gadd

 

Em!
Hãy khoác balo lên và đi đi, em nhé
Em hãy đi đến một nơi rất xa
Để em tự tin hơn, và thêm yêu cuộc sống
Và quan trọng hơn, đi để thấy nhớ nhà!

Hãy khoác balo lên và đi đi, em nhé
Đi để thấy thế giới này bao la
Em sẽ phải đi cả quãng đường gian khổ
Để có được một giây phút ghi tạc vào lòng ta…

Hãy khoác balo lên và đi đi, em nhé
Để thấy rằng em hạnh phúc biết bao
Cuộc sống của em, em không ngừng than vãn
Nhưng có những người vẫn mãi mãi ước ao…

Hãy khoác balo lên, và đi đi, em nhé
Bởi em chẳng có gì ngoài đôi chân
Và một tuổi trẻ cho em những nhiệt huyết
Đi đi em, sao vẫn cứ phân vân…?

Hãy khoác balo lên, và đi đi, em nhé
Vì cuộc đời là những chuyến đi
Hạnh phúc là những dấu chân em để lại
Và những gì em có được trong tim…

 

Một Đời Quét Rác

Hóa thạch

Triết Học Đường Phố
-
0
Featured Image: Can Agaoglu

 

Ừ, em nhé ngày hôm qua vốn cũ
anh man nhiên đi hết tháng năm rồi
quá khứ vẫn đẹp như màu dang dỡ
hồn nhiên anh đem hóa thạch ngày trôi

không trì níu ai trở lòng xua đuổi
mặc hàng cây chảy máu biếc góc vườn
cơn bất lực chợt lộng về đắm đuối
giữa thời gian vằng vặc những tai ương

vọng âm phố lắm ồn ào chật hẹp
anh loay hoay dấu chấm lặng cuối hàng
trên trang trắng một cuộc tình rất cũ
lẩm nhẩm chờ ngày em bấm phím sang trang.

 

Phương Uy
27.08.2014

Thị trường và đạo đức (kỳ 3)

Triết Học Đường Phố
-
0

 

Deirdre N. McCloskey

Tự do và phẩm giá là nền tảng của thế giới hiện đại

 

Trong tiểu luận này, nhà sử học chuyên về lĩnh vực kinh tế và nhà phê bình xã hội, Deirdre McCloskey, biện luận rằng nếu chỉ dùng “tác nhân kinh tế” – như nhiều thế hệ các nhà sử học đã từng làm – thì không giải thích được sự phát triển của chủ nghĩa tư bản hiện đại và thế giới mà nó tạo ra. Chính sự thay đổi trong cách nghĩ của người dân về kinh doanh, về trao đổi, về cải tiến và lợi nhuận đã tạo ra chủ nghĩa tư bản hiện đại và giải phóng phụ nữ, giải phóng những người đồng tính, những người bỏ đạo và khối quần chúng bị áp bức trước đây, những người mà đời sống đầy rẫy cảnh tàn bạo, đau đớn và chẳng kéo dài được bao lâu trước khi người ta phát hiện ra và thương mại hóa ngành nông nghiệp, thuốc chữa bệnh, điện năng, và những lĩnh vực khác của đời sống tư bản hiện đại.

Deirdre N. McCloskey là giáo sư kinh tế, lịch sử, tiếng Anh và truyền thông tại đại học Illinois ở Chicago (University of Illinois at Chicago). Bà đã cho xuất bản 13 đầu sách về kinh tế học, lịch sử kinh tế, thống kê, tu từ học, văn học cũng như tập hồi ký có tên là Crossing. Bà là đồng chủ bút Tạp chí lịch sử kinh tế và thường xuyên viết cho các tạp chí mang tính hàn lâm. Tác phẩm gần đây nhất của bà, vừa mới được xuất bản có tên là: Bourgeois Dignity: Why Economics Can’t Explain the Modern World (tạm dịch: Phẩm giá của giới tư sản: Vì sao kinh tế học không thể lý giải được thế giới hiện đại).

Sự thay đổi trong cách người dân tán dương thị trường và cải tiến nó đã tạo ra cuộc Cách mạng công nghiệp và sau đó là thế giới hiện đại. Lý trí thông thường trước đây – ngược lại – không có chỗ cho thương mại và cải tiến, và cũng chẳng có chỗ cho tư tưởng tự do. Câu chuyện của chủ nghĩa duy vật trước đây nói rằng Cách mạng công nghiệp xuất phát từ nguyên nhân vật chất, từ đầu tư hay ăn cắp, từ tỷ lệ tiết kiệm cao hay từ chủ nghĩa đế quốc. Bạn đã nghe nói: “Châu Âu giàu có là do nó có các đế chế” “Mĩ được xây dựng trên lưng những người nô lệ” “Trung Quốc giàu là do buôn bán”.

Nhưng nếu, thay vì thế, Cách mạng công nghiệp bùng lên là do những thay đổi trong cách nghĩ của người dân, đặc biệt là cách họ nghĩ về nhau thì sao? Giả sử máy hơi nước và máy tính xuất phát từ sự kính trọng đối với những người có sáng kiến chứ không phải từ việc xếp gạch lên nhau hay là xếp những xác chết của người Phi châu lên nhau thì sao?

Các nhà kinh tế học và các nhà sử học bắt đầu nhận thức được rằng đối với việc kích hoạt cuộc Cách mạng công nghiệp thì điều này có ý nghĩa hơn, hơn hẳn việc ăn cắp hay tích lũy tư bản – nó đã tạo ra một sự thay đổi to lớn trong cách nghĩ của người phương Tây về thương mại và sáng kiến. Người ta bắt đầu thích “sự phá hoại mang tính sáng tạo”, thích ý tưởng mới thay thế cho ý tưởng cũ. Tương tự như nhạc vậy. Ban nhạc mới có một ý tưởng mới trong lĩnh vực nhạc rock, và nó sẽ chiếm chỗ của ban nhạc cũ nếu có nhiều người chấp nhận ý tưởng mới này. Nếu người ta nghĩ rằng bản nhạc cũ không còn hay nữa thì nó bị “phá hủy” bằng một hành động sáng tạo. Đấy cũng là cách đèn điện “phá hủy” đèn dầu hỏa và máy tính “phá hủy” máy đánh chữ. Vì lợi ích của chúng ta.

Lịch sử chân thực nói như sau: Trước khi người Hà Lan, vào khoảng năm 1600, hay người Anh, khoảng năm 1700, thay đổi cách suy nghĩ của họ, bạn chỉ được kính trọng bằng hai cách: trở thành chiến binh hay cố đạo, trong thành lũy hay trong nhà thờ. Những người chỉ làm mỗi một việc là mua bán kiếm sống hay cải tiến bị dè bỉu là những kẻ lừa bịp đầy tội lỗi. Năm 1200 một cai tù đã từng cự tuyệt lời cầu xin của một người giàu có, bằng cách nói: “Đi đi, ông Arnaud Teisseire, ông đắm mình trong cảnh xa hoa như vậy! Làm sao mà ông thoát tội cho được?”

Năm 1800, thu nhập trung bình mỗi người một ngày trên khắp hành tinh – tính theo thời giá hiện nay – vào khoảng từ 1 đến 5 dollar. Cho là trung bình 3 dollar mỗi ngày. Hãy tưởng tượng cuộc sống ở Rio hay Athens hoặc Johannesburg với 3 dollar mỗi ngày. (Một số người hiện nay thậm chí vẫn phải sống như vậy). Số tiền đó chỉ mua được ba phần tư ly café cappuccino ở cửa hàng Starbucks. Đấy đã và vẫn tiếp tục gieo vào lòng người ta nỗi kinh hoành.

Lúc đó bỗng có sự thay đổi, ban đầu là ở Hà Lan, rồi đến lượt Anh. Những cuộc cách mạng và phong trào cải cách ở châu Âu từ năm 1517 đến năm 1789 đã tạo điều kiện cho những người bình thường – không phải là giám mục và quí tộc – lên tiếng. Người châu Âu và sau đó là người ở các châu lục khác bắt đầu thán phục các doanh nhân như Ben Franklin, Andrew Carnegie và Bill Gates. Giai cấp trung lưu bắt đầu được coi là những người tốt, bắt đầu được phép làm những việc tốt và phát đạt. Kể từ đó người dân đã ký vào Giao kèo của Tầng lớp trung lưu: “Hãy để cho tôi cải tiến và kiếm tiền trong ngắn hạn, sau khi tôi đã cải tiến, và trong dài hạn tôi cũng sẽ làm cho bạn trở thành giàu có.” Đấy là giao kèo đặc trưng cho những khu vực giàu có hiện nay như Anh, Thụy Điển và Hồng Kông.

Và đây là điều đã xảy ra. Bắt đầu vào năm 1700 với cột thu lôi của Franklin và động cơ hơi nước của Watt, say mê với việc cải tiến trong những năm 1800 và còn say mê hơn trong những năm 2000, phương Tây – vốn vẫn lẽo đẽo theo sau Trung Quốc và thế giới Hồi giáo trong nhiều thế kỷ – đã trở thành người sáng tạo đáng kinh ngạc.

Lần đầu tiên trong lịch sử nhân loại, giai cấp trung lưu được tôn trọng và tự do và thế là ta có: máy hơi nước, máy dệt vải tự động, dây chuyền lắp ráp, dàn nhạc giao hưởng, đường sắt, công ty, bãi bỏ chế độ nô lệ, máy in bằng hơi nước, giấy viết giá rẻ, tỉ lệ người biết đọc biết viết cao, kính giá rẻ, nền giáo dục đại học hiện đại, nền báo chí hiện đại, hệ thống nước sạch, xi măng cốt thép, phong trào phụ nữ, đèn điện, thang máy, ô tô, dầu hỏa, những kì nghỉ hè ở Yellowstone, chất dẻo, mỗi năm có nửa triệu cuốn sách được xuất bản bằng tiếng Anh, ngô lai, thuốc kháng sinh penicillin, máy bay, không khí sạch trong thành phố, quyền công dân, mổ lồng ngực, và máy tính.

Kết quả là cuộc sống của những dân bình thường và đặc biệt là những người rất nghèo đã được cải thiện rất đáng kể. Năm phần trăm người nghèo nhất ở Mĩ cũng có điều hòa nhiệt độ và ô tô như ba phần trăm người giàu nhất ở Ấn Độ.

Hiện nay chúng ta cũng đang chứng kiến sự thay đổi nhanh chóng như thế ở Trung Quốc và Ấn Độ, nơi có tới 40% dân số trên toàn thế giới. Câu chuyện về kinh tế đáng nói trong thời đại của chúng ta không phải là cuộc Đại suy thoái hồi năm 2007-2009, dù nó có khó chịu đến mức nào. Câu chuyện đáng nói là vào năm 1978, Trung Quốc và sau đó, vào năm 1991, đến lượt Ấn Độ chấp nhận các tư tưởng tự do kinh tế và chào đón quá trình phá hủy sang tạo. Hiện nay, tính trên đầu người, hàng hóa và dịch vụ của các nước này gia tăng bốn lần trong vòng một thế hệ.

Hiện nay, tại nhiều khu vực chấp nhận quyền tự do và phẩm giá của giai cấp trung lưu, một người trung bình cũng làm ra và tiêu thụ 100 dollar một ngày. Xin nhớ: hai thế kỷ trước chỉ có 3 dollar một ngày, tính trên cùng mặt bằng giá cả. Đấy là chưa nói những cải tiến cực kì to lớn trong nhiều lĩnh vực, từ đèn điện cho tới thuốc kháng sinh. Theo những đánh giá bảo thủ nhất, thế hệ thanh niên ở Nhật Bản, Na Uy và Italy có điều kiện vật chất cao gấp 30 lần cụ, kị của họ. Thanh niên ở các nước khác cũng tiến vào thế giới hiện đại – dân chủ hơn, giải phóng phụ nữ, tuổi thọ cao hơn, giáo dục tốt hơn, phát triển về mặt tinh thần, bùng nổ về nghệ thuật – tất cả những hiện tượng này đều gắn bó mật thiết với Sự kiện Vĩ đại của lịch sử hiện đại: lương thực, giáo dục, đi lại, đã gia tăng 29 lần.

Sự kiện vĩ đại này lớn đến nỗi, vô tiền khoáng hậu đến nỗi, không thể coi nó là kết quả của những lý do bình thường như thương mại, bóc lột, đầu tư hay chủ nghĩa đế quốc được. Đấy là cái mà các nhà kinh tế học có thể giải thích dễ dàng: những việc làm thường nhật. Tất cả những việc làm thường nhật như thế đã từng diễn ra ở Trung Quốc, ở đế chế Ottoman, ở Rome và Nam Á. Chế độ nô lệ từng tồn tại ở Trung Đông, buôn bán phát đạt ở Ấn Độ, Trung Quốc đầu tư rất nhiều vào những con kênh đào, còn Rome thì đầu tư vào những con đường. Nhưng Sự kiện Vĩ đại đã không xảy ra. Dùng những lý do kinh tế để giải thích chắc chắn là rất sai.

Nói cách khác, chỉ dựa vào chủ nghĩa duy vật kinh tế để giải thích thế giới hiện đại – dù đấy có là chủ nghĩa duy vật lịch sử cánh tả hay kinh tế học cánh hữu – thì cũng đều là sai. Tư tưởng về phẩm giá và tự do đã thành công. Như nhà sử học chuyên về lĩnh vực kinh tế, Joel Mokyr, nói: “Sự thay đổi về kinh tế trong tất cả các giai đoạn đều phụ thuộc nhiều vào niềm tin của người dân hơn là phần lớn các nhà kinh tế học vẫn nghĩ.” Sự thay đổi về vật chất là kết quả chứ không phải là nguyên nhân. Các ý tưởng hay nói cách khác, ngôn từ đã làm cho chúng ta giàu lên và cùng với nó là những quyền tự do hiện đại.

 

Phạm Nguyên Trường dịch
Nguồn: The Morality of Capitalism Introduction

Thay đổi nền giáo dục tương lai từ việc thay đổi nhận thức và hiểu biết của chính mình

Triết Học Đường Phố
-
104
Featured image: Anna-Maria Jung

 

Ngày tựu trường vừa trôi qua, một năm học nữa lại đến. Phần lớn chúng ta thích ngày tựu trường, vì hôm đó đông vui, vì ta có thể ngắm nhìn những gương mặt cả thân quen lẫn mới mẻ sau những tháng hè, vì muốn xem trường mới lớp mới có ai xinh xắn không… Chúng ta không thích những gì thật sự có trong ngày tựu trường, những bài đọc bài phát biểu lê thê chán ngắt và buồn tẻ. Người nói chẳng quan tâm có ai nghe hay không, người nghe chẳng quan tâm ai đang phát biểu cái gì. Tất cả chỉ là hình thức để bắt đầu cho một hoạt động mang tính truyền thống, chẳng có ý nghĩa gì lắm. Ngày tựu trường đối với một năm học, cũng như việc đi học đối với thành công của một con người sau này, chẳng mấy ăn nhập với nhau, chẳng nói lên được điều gì cả.

Càng ngày chúng ta càng tỏ thái độ chán nản đối với chương trình giáo dục hiện hành, chúng ta mong chờ điều gì đó thay đổi, những thay đổi cốt yếu và hiệu quả chứ không phải thay đổi kiểu bắt học sinh mua máy tính bảng, thay đổi đồng phục màu này màu kia, hạ học phí đổi giờ học… Không, cái chúng ta cần, là chất lượng giáo dục, trường học phải là nơi lan truyền kiến thức lẫn sự hiểu biết, trau dồi nền móng tính cách con người và nhất phải là nơi khơi gợi sự tò mò, học hỏi và sáng tạo nơi học sinh. Đó mới là cái chúng ta thực sự cần.

Nhưng phải chấp nhận thực tế rằng chúng ta khó lòng có thể thay đổi được nền giáo dục đó, nó quá nặng nề, quá truyền thống, quá hình thức để bất cứ cá nhân nào có thể tạo được biến chuyển. Tôi đã mơ về việc định hướng giáo dục cho mỗi học sinh, để họ biết mình nên học gì, cần trau dồi gì hơn là chỉ ngồi yên để trường học nhồi kiến thức. Rồi tôi lại mơ về việc định hướng các bậc phụ huynh hiện tại, những cha mẹ của chúng ta, họ nên và cần phải biết chúng ta cần gì, để giúp chúng ta tự tin đi trên con đường chính mình lựa chọn, những lựa chọn đôi khi sai lầm nhưng ngập tràn hạnh phúc. Nhưng thật khó khăn làm sao, phụ huynh họ bận rộn lắm, họ không có thời gian để tìm hiểu con mình thật sự muốn gì và chắc chắn là chẳng bậc phụ huynh nào muốn nghe những lý thuyết của một đứa con gái hai-mươi-tư tuổi vớ vẩn như tôi cả.

Nên sau cùng, tôi đành nghĩ ra một cách khác, một con đường khác, có thể hiệu quả hơn, dễ dàng hơn. Chúng ta sẽ cùng nhau thay đổi nền móng của nền giáo dục này, chính chúng ta chứ không ai cả. Tôi đang nói về bạn, chính bạn sẽ là phụ huynh một ngày nào đó, là những bậc cha mẹ chịu trách nhiệm định hướng giáo dục cho con cái của mình. Nếu như chính bạn có thể thay đổi cách suy nghĩ, thì thế hệ tương lai, con cháu của chúng ta sẽ có phúc hơn rất nhiều. Chúng sẽ được sống trong một nền giáo dục tự do và tươi mới, do chính chúng ta đặt nền tảng từ hôm nay. Vậy nên gửi tới những ai hiện đang làm phụ huynh hay sẽ làm phụ huynh trong tương lai, mà muốn điều tốt nhất cho con cái của mình, mong muốn làm điều đúng đắn cho sự phát triển của con nói riêng và tốt cho cả xã hội này nói chung thì có vài điều bạn cần-nên và phải biết:

Học giỏi là thông minh?

Đây là một trong những sai lầm đầu tiên về nhận thức của các bậc phụ huynh nói riêng và cả xã hội nói chung khi đánh giá một con người. Chính vì nhận thức sai lầm này bao thế hệ tuổi trẻ chúng ta đã phải cày ngày cày đêm cực khổ trong mớ kiến thức rời rạc, khô khan và chán nản. Không phải vì tương lai, không phải vì yêu thích, không phải vì sự hiểu biết, mà chỉ vì sự ganh đua và đòi hỏi của các bậc phụ huynh. Những người quan tâm ta nhất thế giới nhưng thật ra lại chả quan tâm ta tí nào. Hay ít nhất là quan tâm ta không đúng cách tí nào.

Trong một xã hội trọng gia đình, trọng chữ hiếu như Việt Nam ta, con cái luôn phải nghe lời cha mẹ, chịu sự áp đặt của cha mẹ dù cho trong lòng không hề tâm phục, một xã hội cứ mãi như thế thì ắt hẳn không thể phát triển rực rỡ được. Vì một xã hội có phát triển hay không là nhờ vào những ý tưởng và hành động thực tế của những lớp người trẻ trung, năng động, dám nghĩ, dám làm, dám thay đổi. Chứ không phải nhờ vào một lớp người đã già cỗi đầy những kiến thức lỗi thời không còn phù hợp với thực tế nhưng lại khăng khăng là mình đúng và bắt mọi người phải nghe theo. Những người lớn tất nhiên có giá trị và kinh nghiệm của họ, đó là những thứ đáng giá và cần trân trọng, nhưng không phải trong mọi trường hợp và nhất là không nên áp dụng nó một cách máy móc cho các thế hệ tiếp theo.

Chúng ta cứ mặc định rằng một đứa trẻ thông minh là một đứa trẻ học giỏi trên lớp, được thầy cô khen ngợi và mang giấy khen về nhà. Cha mẹ nào cũng muốn con mình thông minh và sẽ vô cùng tức giận, xấu hổ hay buồn phiền nếu như con mình thua kém con người ta về học lực. Đó chính là nguyên nhân dẫn đến việc cha mẹ bắt con cái học điên cuồng, học từ ngày sang đêm, học từ đông sang hè, học từ mẫu giáo tới đại học, học không ngừng nghỉ. Đó thật là hành động vô cùng lãng phí: tiền bạc của cha mẹ, công sức và thời gian của con cái, thậm chí là lãng phí cả trí thông minh vốn có của con.

Có một học thuyết, một nghiên cứu rất hay ho về các loại trí thông minh của con người mà chắc hẳn nhiều người đã biết. Đây là một học thuyết mang tính cách mạng và ngày càng thu hút được sự quan tâm cũng như thừa nhận của đông đảo các chuyên gia, nhà khoa học và cả công chúng. Đó là học thuyết về nhiều loại thông minh khác nhau, được nhà tâm lý học Howard Gardner xây dựng và phát triển từ 15 năm qua, học thuyết đã thách thức các định kiến cũ về việc như thế nào là sự khôn khéo, thông minh ở con người, và nhất là ở trẻ nhỏ.

Gardner tin tưởng rằng nền văn hoá của chúng ta đã quá tập trung chú trọng vào chỉ một trong các loại hình thông minh ở trẻ – trí thông minh học vấn (trí thông minh theo tư duy lô-gic và lời nói) mà bỏ qua những dạng khác của trí tuệ và sự hiểu biết của con người. Ông đưa ra ý kiến là có ít nhất 7 loại trí thông minh khác nhau, đều xứng đáng được coi như những cách thức quan trọng của suy nghĩ và tư duy. Xác định được trí thông minh của con cái và giúp chúng rèn luyện cũng như phát triển tài năng thiên bẩm, chính là trách nhiệm cao cả của mỗi bậc cha mẹ.

1. Những loại hình trí thông minh căn bản

– Ngôn ngữ học: là khả năng suy nghĩ bằng từ ngữ và sử dụng ngôn ngữ để diễn tả những khái niệm phức tạp. Nó là kiểu thông minh có ở nhiều người nhất, và thể hiện rõ ràng ở các nhà văn, nhà thơ, phóng viên, biên tập viên hay các diễn giả.

– Logic: là khả năng tính toán, xác định số lượng, cân nhắc các giả thiết và thực hiện những hoạt động toán học hoàn hảo. Nó thể hiện rõ ở các nhà toán học, khoa học và thám tử.

– Không gian: là khả năng nghĩ “ba chiều”, bao gồm trí tưởng tượng, vận dụng hình ảnh, các kỹ năng đồ họa và nghệ thuật. Trẻ có thể trở thành nghệ sỹ, nhà thiết kế, nhiếp ảnh gia, nhà điêu khắc, kiến trúc sư…

– Thể lực: là khả năng vận động và dùng rất nhiều kỹ năng đa dạng của cơ thể, điều khiển hoàn hảo những cử động của mình. Trẻ sẽ thành công khi trở thành các vận động viên thể thao, vũ công, diễn viên hay thậm chí là bác sĩ chuyên về phẫu thuật hoặc các ngành nghề cần sự thủ công khéo léo.

– Giao tế: là khả năng hiểu và tương tác hiệu quả với người khác. Nó bao gồm việc giao tiếp hiệu quả, khả năng nhận biết sự độc đáo của mỗi người, nhạy cảm với tâm trạng của người khác… Trẻ có trí thông minh này hợp với làm chính khách, giáo viên, nhà trị liệu, nhân viên kinh doanh, diễn viên, nhà xã hội học, nghệ sĩ…

– Nội tâm: là khả năng hiểu được bản thân một cách sâu sắc, cũng như những suy nghĩ và cảm xúc của chính mình, và sử dụng những hiểu biết đó trong việc lập kế hoạch và định hướng cuộc sống. Nếu trí thông minh nội tâm của bạn hoạt động mạnh, trẻ phù hợp làm nhà tâm lý học, triết gia hoặc nhà văn…

– Môi trường: là dạng tài năng giúp gắn kết con người với mọi thứ xung quanh họ. Dạng này thường có ở những nhà nông lớn, người nghiên cứu môi trường và động thực vật học.

“Người nào học không giỏi ở trường, ngay cả khi họ rất chăm chỉ, thì thường không có tài về đọc hiểu ngôn ngữ. Những người này không thể học bằng cách ngồi ì một chỗ, nghe giảng hoặc đọc sách. Họ chắc chắn là có năng khiếu trong lĩnh vực khác.

Người bị té ngã mà biết đứng lên được gọi là người vững vàng, ngoan cường hay quả quyết. Người dám làm những việc mà người khác kinh hãi được gọi là người có khí phách hay dũng cảm. Một người phạm sai lầm, nhưng dám nhận sai lầm đó và biết xin lỗi, sửa lỗi được gọi là khiêm tốn… Đó cũng là những dạng tài năng, tài năng nội tâm và chế ngự cảm xúc.

Vào cuối thập niên 1930, một nghiên cứu trên những người thành đạt của viện Carnegie cho thấy, trình độ chuyên môn kỹ thuật chiếm dưới 15% trong thành công của một người. Nói cách khác, một tiến sĩ thành công hơn những người khác không nhất thiết vì trường họ học hay vì bản thân họ thông minh hơn ai. Tất cả chúng ta đều biết, có những người học rất giỏi ở trường và được đánh giá là thông minh nhưng chưa chắc đã thành công trong cuộc sống. Khi bạn nhìn vào 7 dạng tài năng khác nhau, bạn có thể thấy có nhiều lý do khác nhau để một người thành công. Nói cách khác, bạn có thể phân biệt rõ được nền tảng của sự thông minh.

Nghiên cứu đó cũng cho thấy 85% thành công trong đời của một người là do “kỹ năng quản lý con người”. Điều đó cho thấy khả năng giao tiếp và làm việc với người khác quan trọng hơn trình độ chuyên môn kỹ thuật rất nhiều.

Một nghiên cứu khác được tiến hành trên 3000 ông chủ qua phỏng vấn trả lời câu hỏi: “Hai kỹ năng hàng đầu mà bạn tìm kiếm khi tuyển nhân viên là gì?” Sáu kỹ năng được đề cập nhiều nhất là: Thái độ tốt, kỹ năng giao tiếp tốt, kinh nghiệm làm việc, những ý kiến của cơ quan cũ, những kỹ năng mềm và tới học vấn. Một lần nữa, thái độ và kỹ năng giao tiếp lại được xếp cao hơn năng lực về chuyên môn trong việc xác định một nhân viên cần có.”

—Robert Kiyosaki, Dạy con làm giàu

Thế nên, các phụ huynh, làm ơn đừng buồn sầu khi con mình không học giỏi trên trường, không giỏi về các môn toán học, khoa học, ngoại ngữ mà lại yêu thích việc vẽ vời, sáng tác văn thơ hay suốt ngày ôm trái bóng tròn chơi miệt mài. Hãy tin rằng đứa trẻ nào cũng có những tố chất và tài năng thiên bẩm, cần thời gian để bộc lộ. Khi bộc lộ rồi thì cần được rèn luyện và phát huy. Chứ không thể áp chung tất cả những đứa trẻ vào cùng một khuôn thông minh logic được.

Khi yêu cầu con cái học giỏi là ta đang yêu cầu con cái phải hội tụ đủ các loại thông minh trên, tức là phải vừa giỏi toán lý hóa, vừa thông thạo ngoại ngữ lại phải làm văn thật là hay, bên cạnh đó còn phải hòa đồng giao tiếp với mọi người, giỏi cả các môn nghệ thuật nhạc họa và thể dục nữa. Mà thật ra cho dù đứa trẻ có giỏi nhạc họa thể thao thì các phụ huynh cũng chẳng quan tâm đâu. Họ chỉ cần con cái mình điểm số toán-lý-hóa-anh-văn thật là cao thôi là đủ rồi. Ai mà quan tâm những môn phụ kia chứ. Ôi chao, mới nghĩ lại thôi đã thấy mệt mỏi quá chừng. Chúng là con người chứ có phải con thú bông đâu mà người lớn lại nhồi kiến thức vào chúng như nhồi thú nhồi bông vậy?

Các bậc phụ huynh cần biết rằng, không phải chỉ có loại hình thông minh logic – học vấn mới cần thiết cho cuộc sống và phải chú tâm. Thực tế đã chứng minh điều ngược lại, một người đầy ắp kiến thức sách vở thật ra chẳng có tác dụng gì trong cuộc sống so với những người khác. Hay như ai đó đã nói “kiến thức chuyên môn là thứ rẻ nhất bạn có thể mua được”. Mặt khác, ta rất ít gặp những người nổi tiếng hay giàu có nhờ học giỏi, học cao, kiểu như giáo sư toán học Ngô Bảo Châu. Mà những người nổi tiếng thế giới và những người rất thành công trong cuộc sống gần như đều xuất thân từ các loại hình thông minh còn lại: một ca sĩ, diễn viên, MC truyền hình, họa sĩ, nhạc công… (điều này có lẽ chưa phổ biến lắm tại Việt Nam nhưng không có nghĩa là không có, hãy lướt sơ trang tin tức và tìm hiểu xem những người đang được ca tụng là thành công, họ xuất thân từ đâu và họ giỏi về lĩnh vực gì)

Xã hội Việt Nam và các bậc phụ huynh quá chú trọng đến trí thông minh học vấn, đó chính là sai lầm. Mỗi một đứa trẻ khác nhau đều có những tố chất khác nhau và hoàn cảnh sống, quan niệm khác nhau. Tại sao không để cho chúng phát triển theo cách tự nhiên nhất để làm cho thế giới này trở nên đa dạng từ những khác biệt.

2. Trẻ thơ – những thiên tài biến mất

Bạn có biết, mỗi đứa trẻ sinh ra đều mang trong mình những tố chất của một thiên tài. Chúng có óc tưởng tượng tuyệt vời, chúng học hỏi mọi thứ một cách tự nhiên, say mê và hứng khởi. Chúng xoay vần sự việc và luôn muốn tìm tòi mọi thứ để hiểu ngọn nguồn. Chúng tò mò mọi thứ trên đời mà chẳng ngại ngùng hay sợ hãi. Chúng liên kết sự việc với nhau và thường có những ý tưởng điên rồ nhất để giải quyết vấn đề. Tất cả những trẻ em đều có thể trở thành thiên tài. Cho tới một ngày, chúng được đưa đến trường. Nơi mà tất cả những gì giáo viên làm, là bắt chúng phải ngồi im, khóa miệng lại không được nói khi chưa được phép, khóa tay chân lại không được cử động khi chưa tới giờ chơi. Và cứ thế, cái khuôn khổ cứng nhắc ấy đã làm mất dần sự hứng thú học hỏi, khả năng tìm tòi và trí tò mò cũng như óc tưởng tượng của bọn trẻ.

Khi xem một trận đấu bóng hay một vở kịch dở tệ, ta đứng lên đi về. Khi xem một kênh truyền hình nhàm chán, ta dễ dàng bật chuyển kênh nào đó thú vị hơn. Thật đáng tiếc. Khi là học sinh ta hoàn toàn không có cái quyền này ở trường học.

Một trong những sai lầm kinh điển của mọi phụ huynh, đó là đùn đẩy trách nhiệm giáo dục con cái cho trường học, thầy cô và nghĩ đó là tất cả những gì cần làm. Không, bạn sai rồi, nếu như mục đích tối thượng của trường học là lan truyền sự hiểu biết và niềm khao khát học hỏi, sáng tạo. Thì nhiệm vụ cao cả của mỗi phụ huynh, chính là phải định hướng những điều tốt đẹp cho con cái, và đặc biệt, là giúp chúng tìm ra chính bản thân mình, tìm ra ý nghĩa sự tồn tại của chúng trên đời. Hay nói cách khác, trách nhiệm của phụ huynh, là phải giúp bọn trẻ nhận ra, phát triển và trau dồi những điểm mạnh và tài năng của chúng. Đó mới chính là nhiệm vụ tối thượng của tất cả các phụ huynh trên đời. Chừng nào ta còn chưa nhận ra điều này, thì chừng đó ta sẽ còn bắt ép con cái phải làm thế này thế nọ, và tất nhiên, chừng đó con cái chúng ta sẽ không thể nào hạnh phúc.

3. Thời học sinh – ký ức ngọt ngào hay nỗi ám ảnh dai dẳng?

Chúng ta thường hay dễ dàng bắt gặp những điều ước đại loại: thời học sinh trong sáng và đẹp nhất, ước gì được quay lại thời đó, ước gì được quay lại với đám bạn thời trung học quậy tưng… Hãy thôi ước lại, và giờ trả lời một cách nghiêm túc đi. Nếu cho bạn quay lại thời học sinh đó sống và không được phép trở lại hiện tại nữa. Tất nhiên với điều kiện mất trí nhớ hoàn toàn, bạn có đồng ý không?

Bạn thật sự muốn quay trở lại những buổi học lo sốt vó vì chưa học bài, chưa làm bài tập? Bạn thật sự muốn quay trở lại những buổi học lê thê nhàm chán, những tập vở chép từ kinh khủng, những bài kiếm tra bất chợt? Bạn thật sự muốn quay lại những buổi đêm thức trắng để cố nhồi ít chữ vào đầu vì ngày mai tới ngày thi? Bạn thật sự muốn quay lại thời đó chứ? Bạn còn nhớ những ngày tháng ôn thi đại học, bạn đã bao lần nhắc nhở bản thân rằng chỉ cố hết tháng này, hết tuần này thôi, rồi thì mọi thứ sẽ qua, rồi thì sẽ không bao giờ quay lại thời học sinh chết tiệt này nữa… Bạn có từng ước như thế không? Vậy mà giờ bạn vẫn muốn quay lại thời đó à? Thật chứ?

Giờ nghĩ lại, tôi mới cảm thấy ngạc nhiên và thậm chí là bức xúc. Suốt 6 năm trung học, hình như không một thầy cô nào từng giới thiệu cho chúng tôi bất cứ một cuốn sách nào, và cũng chẳng một ai nói với chúng tôi về lợi ích của việc đọc sách hay gieo cho chúng tôi tinh thần thích đọc sách cả. Thế nên việc phần lớn học sinh Việt Nam chẳng hề đọc một cuốn sách nào (không kể truyện tranh) là một điều rất bình thường? Tại sao lại thế? Sao giáo viên họ không nhắc nhở chúng tôi những việc bổ ích cho cuộc sống? Tại sao các giáo viên không giúp chúng tôi định hướng nghề nghiệp tương lai của mình. Tại sao các giáo viên không chỉ cho chúng tôi những cách thức đối mặt với khó khăn thử thách trong cuộc sống? Tại sao họ chẳng dạy gì cần thiết cả mà chỉ dạy những thứ lý thuyết khô khan mà học sinh thì cố học mà chẳng hiểu gì, phụ huynh cố tạo điều kiện cho con học mà cũng chả biết gì, giáo viên thì nhồi lý thuyết vào đầu học sinh trong khi họ cũng chẳng biết để làm gì cả.

À không, không hẳn là không biết gì, mà sự thật là mọi người đều làm thế, đều cố gắng nhồi nhét kiến thức chỉ vì một lý do duy nhất mà thôi “điểm số”. Có thể nói, việc đánh giá, phân loại và xếp hạng học sinh bằng điểm số chính là một sai lầm lớn của nền giáo dục. Không thể chỉ dùng một thang các con số cứng nhắc để đánh giá tài năng, công sức và trí thông minh của tất cả mọi người được. Điều đó là không công bằng, với học sinh và với các loại hình trí thông minh khác. Điều đó gây nên một sự lệch lạc về tầm quan trọng của việc học. Chúng ta đi học không phải vì yêu thích, mà vì điểm. Chúng ta đi học không phải vì kiến thức, mà vì điểm. Chúng ta không đi học cho chính bản thân mình, mà đi học vì thể diện của cha mẹ, vì những lo lắng của họ cho tương lai của ta. Việc học vì thế trở nên vô nghĩa và phản tác dụng hoàn toàn.

Các cha mẹ nên biết, một học sinh giỏi cấp 1, cấp 2 và cả cấp 3 đi chăng nữa hoàn toàn không liên quan gì đến tương lai của người đó cả. Thế nên hy vọng các bậc phụ huynh hiện tại và tương lai, tuyệt đối đừng đè áp lực điểm số lên con em mình. Tôi còn nhớ hồi cấp 1, cô bạn tôi là người đứng đầu bảng xếp hạng vào trường cấp 2 với số điểm cao chót vót. Từ đó tôi không học cùng cô ấy nữa, nhưng hiện giờ, cô ấy đang làm nhân viên bán hàng trong một siêu thị. Lên cấp 2, chính xác là năm học lớp 8, tôi là học sinh giỏi nhất khối, lúc đó tôi khá là tự hào luôn. Ấy vậy mà tôi học đại học lại làng nhàng và giờ đang kinh doanh tự do. Chẳng nghề nghiệp gì cao siêu như bố mẹ kỳ vọng cả.

Còn cô bạn học giỏi nhất hồi cấp 3 tâm sự giờ đây cũng đang làm vài công việc văn phòng vớ vẩn, muốn thoát ra mà không biết làm cách nào. Chị hai tôi hồi học sinh luôn là một người dẫn đầu trong lớp, là niềm tự hào của các giáo viên bộ môn vì chị giỏi đều các môn, từ toán sinh hóa cho đến văn sử địa. Chị thường được đi thi học sinh giỏi môn Sinh và Sử. Năm thi đầu tiên, chị thi vào trường y, vì thiếu nửa điểm nên chị bị rớt, phải nói bố mẹ tôi đã buồn thế nào. Mang theo nỗi mặc cảm và thất vọng, chị quyết năm sau thi lại vào chuyên ngành du lịch vì văn và sử của chị cũng khá ổn. Tất nhiên lần này chị đậu, nhưng sau một thời gian học hành không hứng thú, chị về nhà lấy chồng và giờ chỉ ở nhà làm công việc nội trợ. Thật là một sự phí phạm những năm tháng khổ ái. Nên thành thực mà nói, những năm tháng tiểu học và trung học thật sự chẳng mảy may liên quan gì tới tương lai con cái chúng ta cả. Đừng tạo gánh nặng cho mình rồi áp lên vai lũ trẻ nữa các phụ huynh à.

À còn điều này, bạn biết đấy, thế giới này vận hành, phát triển nhờ vào những ý tưởng và sự sáng tạo không ngừng nghỉ của loài người. Hay có thể nói, ý tưởng và sáng tạo là một trong những nhân tố cần thiết và quan trọng hàng đầu cho sự thành công của một người hay thậm chí cả loài người đúng không? Ấy vậy mà, hãy chỉ cho tôi, suốt 6 năm trung học, chúng ta được dạy những gì về việc sáng tạo những ý tưởng nào? Chúng ta được dạy môn học nào để phát triển khả năng sáng tạo nào? Toán lý hóa ư, không. Văn sử địa ư, không. Ngoại ngữ, không luôn… Chẳng gì cả. Không có bất cứ một môn học nào dạy chúng ta cách tư duy và sáng tạo cả. Chỉ có những môn học cố nhồi vào đầu ta những công thức khô khan, những định lý nhập nhằng và những bài thơ sáo rỗng, vô nghĩa với thực tại.

4. Sinh viên – bao năm qua rồi học gì và được gì?

Cái gì là cần nhất trong thời sinh viên? Phải chăng là kiến thức chuyên ngành? Kỹ năng sống, kỹ năng mềm hay những trải nghiệm cuộc sống thực tế?

Giả sử kiến thức chuyên ngành là quan trọng nhất. Ok. Bạn học được bao nhiêu kiến thức chuyên ngành ở giảng đường? Bạn có thể mang bao nhiêu để vận dụng vào công việc sau khi ra trường? Hỏi 100 người thì hẳn 90 người trả lời bạn là không gì cả. Chẳng áo dụng được gì cho công việc từ những kiến thức ta được học ở trường. Ơ thế thì trường dạy cái gì? Kỹ năng mềm à? Hãy thử kể tôi nghe một vài kỹ năng mềm trường học dạy bạn đi. Kỹ năng giải quyết vấn đề? Quản lý thời gian? Lập kế hoạch? Thuyết trình trước đám đông? Đối mặt với nỗi sợ hãi? Đàm phán thương thảo?…

Không, lại hình như giảng đường chẳng dạy gì cho chúng ta cả. Không một kỹ năng mềm nào được dạy trên trường. Những giảng viên đại học thường là những người có học vấn cao siêu, thạc sĩ này nọ. Họ có giới thiệu cho bạn cuốn sách nào hay ho ngoài một vài cuốn giáo trình liên quan hay sách mà chính họ viết không? Họ có thực sự quan tâm đến sự hiện diện của bạn trong lớp học hay điểm số của bạn? Không, nếu như thời học sinh giáo viên còn quan tâm đến điểm số của bạn thì khi là sinh viên, chả ai quan tâm gì tới bạn cả. Họ thậm chí còn không biết sự tồn tại của bạn nữa cơ. Đừng ngạc nhiên về điều này nhé.

Sau cùng, nếu bạn nghĩ rằng giảng đường sẽ dạy cho bạn những trải nghiệm cuộc sống, thì bạn hoàn toàn sai rồi. Sai trầm trọng. Sai khủng khiếp luôn ấy. Chẳng có trải nghiệm nào được dạy trên giảng đường cả. Thế sau cùng, giảng đường dạy gì cho bạn? Họ chỉ nói với bạn rằng, bạn đã lớn và phải tự lập, tự giác thôi. Đúng rồi, giảng đường chỉ dạy bạn về sự tự giác mà thôi. Tự học, tự tìm hiểu, tự làm tiểu luận, tự sống sao thì sống chấm hết. Và theo tôi được biết, chúng ta thường học môn tự giác này rất tệ. Tự giác làm gì khi chả yêu thích, chả hứng thú, chả quan tâm. Tự giác làm gì khi thích ngủ thì ngủ thích chơi thì chơi thích làm gì thì làm… Đấy là tâm lý nói chung của đa phần các sinh viên. Một sự lãng phí khủng khiếp cả thời gian, tiền bạc và công sức.

Chủ đề này có thể khiến rất nhiều người phản đối. Tôi đồng tình với các bạn, trường học vốn dạy chúng ta rất rất rất nhiều điều, rất nhiều kiến thức. Chỉ có điều, phần lớn những kiến thức này không ăn nhập lắm với cuộc sống thực, với những gì chúng ta cần trải qua và đối mặt mỗi ngày. Trường đại học hẳn nhiên không vô dụng như thế, rất nhiều người sau khi học xong ra trường đã thành công rực rỡ và cũng rất nhiều thứ hay ho bạn có thể học được ở chốn giảng đường. Giảng đường là bước đệm cho bạn làm quen với cuộc sống thực, là nơi cung cấp cho bạn những kiến thức nền tảng.

Tất nhiên bạn hoàn toàn có thể thu nạp học hỏi được rất rất nhiều kiến thức hay ho bổ ích từ trường học, nhưng với một điều kiện, bạn phải thật chú tâm, chăm chỉ và chịu khó học hỏi. Kể cả khi người khác không yêu cầu, kể cả học những thứ không nằm trong chương trình học. Nhưng thực tế là, phần lớn chúng ta, những con người lười biếng và ỷ lại, chúng ta không hứng thú đến việc học nhiều như thế, chúng ta không giỏi trong việc tự giác học nếu không bị nhắc nhỏ hay thúc ép, thế nên đối với chúng ta, giảng đường không phải là không dạy gì, mà là tự chúng ta không chịu học nên không học được gì từ nó cả.

Nếu ta là phụ huynh và ta biết điều này, thì liệu ta có còn cương quyết và nhất định bắt con em mình phải đậu đại học, phải học đại học, phải có tấm bằng đại học? Tôi nghi ngờ điều đó.

Để cải thiện những năm tháng sinh viên, biến chúng thành một thời gian vui vẻ, hữu ích và rực rỡ, xin vui lòng đọc lại bài “có một thế giới rất tuyệt ở trường đại học, khi là sinh viên, đừng bỏ lỡ nó”. Ở đó, tôi đã hướng dẫn bạn biến thời sinh viên trở nên vô cùng ý nghĩa và cực kỳ thú vị. Ở đó không có giảng viên, không có tiểu luận, không có những tiến sĩ gây tê gây mê gì cả. Chỉ có những hoạt động trải nghiệm và học hỏi thực sự mà thôi. Hãy trải nghiệm nó.

Bảng điểm chẳng nói lên điều gì về một con người, đừng quá chú trọng đến nó mà bỏ quên những thứ khác tuyệt vời hơn

Thật buồn khi nhà trường đánh giá một con người bằng điểm số, buồn hơn nữa là chính cha mẹ cũng đánh giá con cái mình qua bảng điểm đó. Con học giỏi cha mẹ tự hào, cho rằng con thật ngoan và hiếu thảo. Một sự buồn tệ hại hơn là xã hội và cuộc sống này lại không đánh giá con người như nhà trường và cha mẹ chúng ta. Điều đó dẫn đến những mâu thuẫn và thất vọng về lâu dài. Khi đi ra ngoài xã hội, họ chẳng cần chúng ta phải có bảng điểm đẹp hay học giỏi. Họ cần chúng ta làm tốt công việc của mình và có sức sáng tạo.

Thật ra xã hội Việt Nam vẫn rất trọng bằng cấp, một tấm bằng đẹp khiến cho ta dễ xin việc hơn. Nhưng bằng đẹp mà vào làm không được việc gì thì cũng vứt, không đúng sao? Chẳng có một công ty nào dám tuyên bố rằng nếu bạn có một bảng điểm đẹp, họ sẽ đảm bảo tương lai cho bạn. Không, tuyệt đối không có công ty nào dám làm thế cả. Mới đây, tôi đọc được một bài báo nói đại ý rằng, trong tình hình nền kinh tế hiện nay, tấm bằng Harvard cũng sẽ không cứu nổi bạn. Một tấm bằng giá trị nhất thế giới như thế còn không cứu nổi người ta khỏi bị thất nghiệp, bị tống ra khỏi công ty, thì tấm bằng của chúng ta, liệu còn nghĩa lý gì?

Chúng ta không thể hay rất khó để thay đổi tâm thức của cha mẹ mình. Nhưng một việc chúng ta hoàn toàn có thể, đó là thay đổi tâm thức và suy nghĩ của chính mình – những bậc phụ huynh trong tương lai. Rồi từ đó ta thay đổi cách đối xử và cách kỳ vọng đối với con cái của mình. Hãy cho chúng một tuổi thơ đúng nghĩa và những điều kiện tốt nhất để phát triển những tố chất của mình. Để mỗi đứa trẻ đều có thể bộc lộ những khả năng thiên bẩm, khả năng sáng tạo và luôn đam mê học hỏi những điều mới lạ. Đừng áp chúng vào bất cứ cái khuôn nào cả, dù vuông hay tròn, đó thật sự mới là cách giáo dục nhân văn.

Những phụ huynh tương lai, hãy thức tỉnh chính bản thân mình, về điều bạn muốn, thật sự muốn dành cho con cái. Bạn muốn chúng thông minh, sáng tạo hay điểm số cao? Bạn muốn chúng thực sự yêu thích và không ngừng học hỏi, trải nghiệm hay bạn cần nơi chúng một tấm bằng? Bạn muốn chúng được hạnh phúc với những gì chúng yêu thích hay bạn muốn hãnh diện với thiên hạ nhiều hơn khi gò được một đứa con như bạn mong muốn? Hãy lựa chọn cho mình một nền tảng giáo dục đúng đắn mà bạn mong muốn, và rồi đặt nó lên chính con em mình. Để cuộc đời chúng không phải trách than và tiếc nuối nhiều như chúng ta nữa.

 

Phi Tuyết

Một miền đất nằm ngoài không gian và thời gian – Terence Mckenna [LX Vietsub]

Nguyễn Hoàng Huy
-
4
Một miền đất nằm ngoài không gian và thời gian – Terence Mckenna [LX Vietsub]

“Tôi đang ở trong miền tưởng trận và nói chuyện với các bạn đây. Một miền đất nằm ngoài không thời. Một miền đất chưa được phàm phu biết đến. Nhưng qua nhiều thế kỷ đã có vài cá nhân xuất chúng đã học được cái bí kiếp chu du qua lại các cõi giới. Tưởng trận là một vùng đất nơi mọi giấc mơ được kiện toàn. Nó rộng lớn hơn bạn có thể tưởng. Nó là một vũ trụ nằm trong tâm trí con người, và nó là nơi mà tương lai đang đi tới. Nó là nơi chứa giữ định mệnh của chúng ta. Một nơi mà những thực tại được làm ra từ tư tưởng và một nơi mà những quy luật duy nhất chính là những quy luật của trí tưởng tượng.

Đây là một nơi mà các pháp sư đã biết đến nhiều ngàn năm trước. Họ vượt qua những cánh cổng thường được để dành cho những linh hồn đã chết bước qua thế giới khác. Có một công nghệ và một hiểu biết mà bạn chỉ có thể mơ hồ tưởng tượng. Những thứ này đã được giữ bí mật khỏi tay người thường suốt hơn ngàn năm qua. Đây chính là bí mật thật sự đằng sau cái khái niệm về phép thuật. Đây chính là cái vũ trụ mà cả thế giới của bạn đã được định mệnh sắp đặt để tan hòa vào. Mọi thứ được làm ra từ ánh sáng. Mọi thứ được làm ra từ ánh sáng, mọi thứ đều là hiện thực ảnh quang và thân xác người chỉ là phế thải. Vài người trở lại thân xác để nghỉ ngơi, như một người bạn cũ trở về ngôi nhà đã bỏ hoang từ lâu.

Những khoái lạc cổ xưa, nỗi đau, sự siêu việt, sự dư giả của thực tại được dồn vào chính nó. Cái vô hạn trong một hạt cát. Thời gian nằm ngoài thời gian. Sự sống trước sau sự sống. Kinh ngạc, kinh ngạc là phản ứng thích hợp đối với thực tại. Trong một nơi mà những thực tại được làm ra từ tư tưởng, và một nơi mà những quy luật duy nhất chính là những quy luật của trí tưởng tượng. Bước ra ngoài thể xác trần tục và bước vào trong những đại dương photon điện trường, bước vào thế giới của ý tưởng, ta trở thành giấc mơ của mình. Ta trở thành những cơn mơ hoang từng có. Ta khám phá ra được chính mình. Ta đuổi theo kẻ khác thông qua Eros đi vào siêu việt. Ta bỏ lại đằng sau cái thân xác của loài khỉ. Ta dang cánh bay.”

Huy Nguyen chuyển ngữ

Thông báo: Công bố danh sách quán quân của cuộc thi viết giới thiệu sách

Triết Học Đường Phố
-
14

Như vậy là sau một tháng cuộc thi viết giới thiệu sách của THĐP cũng khép lại. Và thế là kệ sách của chúng ta bây giờ đã có thêm thật nhiều đầu sách tha hồ cho những ai muốn tìm sách hay để đọc lựa chọn. Cuộc thi này đối với cá nhân mình (ad NHH) có thể nói đã khá thành công, ngoài sự mong đợi. Ban đầu mình chỉ mong là có hơn 20 bài gửi về để cho nó đừng có quá ế, nhưng không ngờ tới hạn chót nộp bài đã có hơn 45 bài gửi về, vậy là nhiều hơn gấp đôi so với con số dự tính.

Triết Học Đường Phố muốn gửi lời cảm ơn đến tất cả những người đã gửi bài thi về, không cần biết là hay hay dở. đặc biệt là những người vì cuộc thi này mà lần đầu tiên gửi bài về cho website. Hy vọng các bạn sau này sẽ tiếp tục gửi bài chia sẻ với độc giả THĐP mà không phải cần tới một cuộc thi. Cũng qua cuộc thi này mà chúng ta cũng lại phát hiện ra thêm được một số nhân tài, những cây viết xuất sắc còn trẻ măng. Mình là một độc giả có thể nói ra rất khó tính nhưng cũng không ngờ là có thể được đọc và chấm điểm những bài viết hay như vậy, và mình cảm thấy biết ơn vì điều đó.

Có lẽ đã dài dòng, vậy nên mình xin đi luôn vào phần chính: Tuyên bố 3 người thắng giải. Nếu xét theo tổng điểm thì trong 3 bài có điểm số cao nhất thì có tới 2 bài của bạn Vũ Thanh Hòa, một cây viết gây cho mình nhiều bất ngờ nhất. Như vậy thì câu hỏi đặt ra là có để cho bạn Hòa nhận 2 lần giải hay không? Sau khi đã thảo luận với ban tổ chức thì mọi người đã thống nhất là chia giải thưởng cho 3 người thì sẽ vui hơn, với lại mình cũng không nghĩ là bạn Hòa sẽ vì vậy mà phiền lòng. Tổng kết lại chúng ta có 3 tác giả với 3 bài giới thiệu đạt điểm số cao nhất.

  1. Nguyễn Văn Thương — Tác phẩm: Đại gia — Tổng điểm: 287
  2. Vũ Thanh Hòa — Tác phẩm: Khi lỗi lầm thuộc về những vì sao — Tổng điểm: 282
  3. Xanh Thẫm — Tác phẩm: Rừng Na Uy — Tổng điểm: 249

Hạng 3 cũng đã có một chút lấn cấn xảy ra. Ban đầu thì bài của bạn Xanh Thẫm thực ra thấp hơn 2 điểm bài của bạn Phan Trẫm, một con số rất nhỏ. Không biết có trùng hợp gì không mà tên hai người này đều có vần ẫm. Vì thế nên đây cũng là một trường hợp cần được cân nhắc kĩ. Và cũng sau khi bàn luận với ban giám khảo, mọi người đều cho rằng bài của bạn Xanh Thẫm hay hơn và xứng đáng hơn, cá nhân mình cũng thích bài của Xanh Thẫm hơn, nhưng trong quá trình chấm bài mình đã sơ xuất chấm cho bài kia cao hơn 5 điểm, một điều thiếu hợp lý. Vì thế nên đã quyết định sửa lại còn 80 thay vì 85, bằng điểm với Xanh Thẫm. Sau khi có sự hạ điểm này thì tổng điểm của Xanh Thẫm lại cao hơn Phan Trẫm, và giải thưởng thì chỉ còn lại có một. Xin chúc mừng Xanh Thẫm, bạn xứng đáng với giải thưởng này.

Như đã thông báo từ trước, giải thưởng sẽ được gửi tới 3 người đạt giải bằng bitcoins. Riêng bạn Phi Tuyết đã có hứa tại trợ 1 triệu đồng, bằng tiền mặt, và sẽ chuyển khoản trực tiếp số tiền này vào ngân hàng người thắng giải. Chuyển cho người nào thì mình đã bốc thăm, bốc trúng tên bạn Nguyễn Văn Thương. Vì tổng giải thưởng là 200 USD, tính chẵn ra VND là 4 triệu, chia đều cho 3 mỗi người sẽ được 66.67 USD, bạn Thương nhận 1 triệu tiền mặt, còn lại 16.67 USD sẽ được gửi cho bạn bằng bitcoins, tính theo giá hiện tại (1 BTC = 472.70 USD) là 0.04 BTC. Vũ Thanh Hòa và Xanh Thẫm mỗi người sẽ nhận được 0.15 BTC. Ngoài ra 3 bạn còn sẽ nhận được thêm một bằng khen rất đẹp do admin Sadie thiết kế và in ra. 3 bạn hãy gửi địa chỉ bitcoin và địa chỉ nhà mình cho ban tổ chức để chúng tôi gửi phần thưởng đến các bạn.

Để kết lại, chúng ta cũng không quên cảm ơn các mạnh thường quân đã đóng góp và tài trợ tài chính cho cuộc thi này: ThachPham.com (website hướng dẫn tạo blog), Phi Tuyết, hai thành viên giấu tên, Karmi Phuc (developer chính của THĐP), Kính Kong (shop phụ kiện).

 

Ta cần những gì cho mỗi “cuộc đua”?

Triết Học Đường Phố
-
18
Featured Image: Tomás Fano

 

“Cuộc sống là một cuộc đua, nếu không chạy nhanh bạn sẽ chết.”

Tôi nhớ đây là một câu nói của nhân vật “Vi-rut” – thầy hiệu trưởng trong bộ phim “3 idots”( ba chàng ngốc) mà tôi đã xem đi xem lại không biết bao nhiêu lần. Tất nhiên, sẽ có ai đó không đồng tình với câu nói này. Nhưng tôi nghĩ cuộc sống thiếu gì những cuôc đua như vậy, cam go, thử thánh và “chết chóc”. Trong cái xã hội mà mọi thứ như đang đảo lộn, cái ác lộng hành, cái xấu thì được coi là đương nhiên, tất yếu, còn cái tốt thì được xem là khác lạ, dị thường.

Sự khắc nghiệt của cuộc sống bên ngoài, sự lố bịch, vớ vẩn của luật lệ, thi cử, tuyển cử, ứng cử, bầu cử, sự cạnh tranh chưa bao giờ khốc liệt đến thế. Chúng ta dù muốn dù không vẫn cần dấn thân, vẫn phải chạy theo vì nếu không như thế ta sẽ “chết”. Riêng tôi, tôi nghĩ, chạy đua cũng là những trải nghiệm thú vị, miễn sao ta cảm thấy mình ổn và thực sự vui thì không cần quá nhiều thứ đề bàn.

Hôm nay, tôi ngồi đây và nói về những cuộc đua và những thứ để bắt đầu cho cuộc đua.

Sự nghỉ ngơi

Chắc chắn rồi. Ta cứ chạy hoài mà không nghỉ thì cũng có lúc sức cùng lực kiệt, nghỉ ngơi để ta lấy lại tinh thần, sức khỏe và bắt đầu cho những cuộc đua mới và cũng có thể là tiếp tục cho cuộc đua.

Luôn có 7 ngày cho 1 tuần, và tuần nào cũng có chủ nhật, vì sao vậy? Nó là ngày nghỉ đó! Tạo hóa cho ta chủ nhật là cho ta nghỉ ngơi nhưng ta không biết tận dụng. Nghỉ ngơi là lúc ta đổ xăng cho chiếc xe của mình, đừng chạy như một tên ngốc và nói rằng: Tôi có một năng lượng vĩnh cửu.

Nghỉ ngơi thực chất là ta đang đua, ta luôn đua, luôn đua trong cuộc đua có tên là: Cuộc đời.

Mục tiêu – mục đích

Sẽ chẳng có cái đích nào nếu ta không biết mục tiêu của mình là gì. Xác định mục tiêu rõ ràng là cách để thách thức thần kinh của ta, ta cần biết ta đang chạy vì cái gì, nếu không cuộc đua sẽ chẳng còn một ý nghĩa nào nữa. Ta cứ chạy, nhưng không biết đâu là đích, đâu là cái ta hướng tới.

Làm sao để xác định mục tiêu và mục đích? Hãy chắc chắn rằng bạn biết mình đang làm gì, và thực sự sẵn sàng. Hãy tự đánh giá năng lực của bản thân thông qua những cuộc đua trước, thông qua những gì mình cảm nhận về bản thân và đối thủ. Nếu cuộc đua là một sống một còn, hoặc là chắc chắn phải thắng, phải nhất vì một lý do, mục tiêu quan trọng, một cơ hội quan trọng bậc nhất nào đấy thì lúc đó mục tiêu là về nhất, vậy thì không cần quá nhiều thứ để bàn nữa.

Kế hoạch

Mỗi bước đi cần có những hoạch định rõ ràng, chiến thuật là thứ rất quan trọng trong từng đường đua bạn biết không? Kế hoạch giúp ta chủ động trong từng bước, nếu cứ làm đến đâu, tính đến đấy, làm việc không có kế hoạch cụ thể, nước đến chân mới nhảy thì thảm bại lắm.

Một lý do nữa là thời gian, có kế hoạch thời gian sẽ được sắp xếp hợp lý hơn, ta sẽ không bối dối và chết lặng với những khoảnh khắc không biết phải làm gì. Nhưng kế hoạch vẫn là kế hoạch, người tính không bằng trời tính, mọi thứ vãn có thể bị thay đổi do tác động khách quan nên không nhất thiết phải ôm khư khư kế hoạch. “Dĩ bất biến ứng vạn biến” là ở chỗ đó đó.

Niềm tin

Tôi nghe đâu đó có câu đại loại như vậy: Nếu bạn không có niềm tin thì coi như bạn đã thất bại một nửa rồi.

Niềm tin là một dạng sức mạnh tinh thần. Niềm tin nâng bước cho ta trên những đoạn đường cùng cực. Niềm tin là thứ tình cảm khát khao có một chiến thắng, tin vào chín bản thân mình, tin vào sức mạnh của bản thân mình.

Và tin vào nhân quả? Bạn biết sao không? Tôi tin vào nhân quả nhiều lắm mặc dù nó chẳng rõ ràng và dễ hiểu chút nào, nhưng tôi tin nếu tôi thực sự cố gắng, chăm chỉ, chuẩn bị thật tốt thì “thành công” sẽ đến, bất kể theo nghĩa nào đi chăng nữa. Nó là niềm tin mãnh liệt để tôi đủ mạnh mẽ để chơi đẹp trong mỗi cuộc đua. Nhiều lúc ta tin cũng chẳng vì cái gì cả, đơn giản là ta tự an ủi bản thân mình rằng, ông trời không phụ người có công, không ai chắc chắn và đảm bảo điều đó có xảy ra không nhưng ta hãy tin. Tin nó như một thứ tinh thần, giúp ta mạnh mẽ hơn, đúng đắn hơn.

Kiến thức – Kỹ năng

Đây là điều tối quan trong. Không có một hy vọng nào nếu ta không có tí kiến thức hay kỹ năng nào ngoài việc “chơi bẩn”. Chỉ có kiến thức và kỹ năng mới là động lực để ta tự tin vào chính bản thân mình.

Trong mỗi cuộc đua kiến thức là thứ ta có thể vượt trội hơn đối thủ. Hãy chắc chắn và chuẩn bị nó thật nhiều nếu bạn thực sự muốn thắng. Cách duy nhất là “làm nhiều hơn”. Bạn có thấy mình thông minh không? Nếu không hãy lấy cần cù để bù cho nó. Đơn giản là đối thủ có 1 tiếng chuẩn bị kiến thức, mình hãy có 2 tiếng, lúc đối thủ nghỉ là lúc ta làm, lúc đối thủ buông thả là lúc ta tập trung. Chỉ có cách đó mới làm ta chiến thắng trong cuộc đua. Hãy nhớ điều này: Làm nhiều hơn.

Tính đến thất bại

Có thể mâu thuẫn rằng ta đang cần có niềm tin chiến thắng thì lại tính đến thất bại. Đây là điều ít ai để ý, bởi lẽ trong mỗi cuộc đua không ai muốn mình thất bại. Nhưng ta nghĩ thử xem, ai dám đảm bảo rằng chuyện đó không xảy ra, trước mỗi cuộc đua không ai muốn mình thất bại nhưng điều đó luôn hiện hữu, có ai đó bảo: “Không có thất bại chỉ là thành công bị trì hoãn.” Có thể đúng, nhưng có những cuộc đua chỉ có một lần trong cuộc đời thôi bạn ạ.

Dù sao thì thất bại luôn xảy ra, hãy tính xem, mình có bao nhiêu phần trăm thất bại, nếu thất bại mình sẽ làm gì, và chuẩn bị sẵn tâm lý để đón nhận nó. Những người có kinh nghiệm trên đường đua thường nghĩ về những thứ này nhiều hơn những người mới đua. Họ không sợ thất bại, họ luôn sẵn sàng cho nó như một điều tất yếu.

Nhớ rằng: Thất bại luôn xảy ra, đừng bỏ qua nó, hãy học cách chấp nhận và đứng lên. Sãn sàng đón nhân.

Không có một đối thủ nào cả

Điều này có thể làm bạn vui vì thực tế ta chẳng đua với ai khác ngoài chính bản thân ta cả. Ta không nhất thiết phải vượt lên trên một ai khác mà điều quan trọng là vượt lên trên chính bản thân mình. Thành công được tính bằng sự tiến bộ của bản thân chứ không được tính bằng số người bạn có thể vượt qua. Có những thứ thực chất nó đơn giản nhưng người ta vẫn không thể chấp nhận nó vì cảm giác thua một ai đó.

Nó là ta cảm thấy khó chịu. Vậy thì hãy: Làm nhiều hơn. Tôi nhắc lại chỉ có thể là làm nhiều hơn với phương pháp tốt hơn mà ta có thể học hỏi họ qua những đường đua thất bại.

Nếu bạn không đang đua với chính bản thân mình thì đối thủ, gánh nặng chiến thắng là hai thứ ta nên để tâm đến, phân tích rõ ràng trong phần mục tiêu, và chiến thuật.

Cuộc đời không hẳn là một cuộc đua

Đúng thế, tôi không biết nói sao nữa. Nhưng bạn biết không, ta chạy mãi rồi cũng mệt mỏi, đua tranh, giành giật nhiều lúc cũng làm ta chán nản. Bon chen, cạnh tranh mọi thứ làm ta phí đi thời gian không cần thiết. Cuộc đời ta còn nhiều thứ đang quý hơn. Chạy xa khỏi những đường đua, sống một cuộc sống an nhàn, chạy xa khỏi xã hội ồn ào, tấp lập này, hóa thành cát bụi cũng với mẹ thiên nhiên. Ta chạy mãi rồi cũng chết, vậy thì tại sao ta phải chạy, hãy từ từ mà đi.

Nhưng tôi còn trẻ, tôi muốn trải nghiệm, muôn làm nhiều thứ để rồi lúc về già tôi không còn thấy hối tiếc. Cuộc đời phải có những lúc xông pha, lúc dại dột như vậy nó mới là cuộc đời.

Tôi sợ lắm chứ, sợ cái xã hội cạnh tranh khốc liệt, sợ sự vô cảm lạnh lùng của người tốt trước cái xấu, sợ thật nhiều nhưng tôi không trốn tránh nó, tôi sẽ đối mặt với nó.

Chiến thắng không phải là tất cả

Chiến thắng trên đường đua không phải là tất cả. Chiến thắng có thể ru ngủ ta nếu ta không tự nhận thức được rằng, luôn có những người muốn chinh phục ta, rồi ta cứ chạy mãi và về đâu…

Quan trọng là: Trải nghiệm.

Cuộc đời là dãy những cuộc đua dài, nếu ai đó đang thất bại hay chán nản thì đừng buồn, vì bạn biết không, mọi thứ dần cũng qua, một khi ta còn cố gắng thì đường đua còn chạy dài hơn nữa kìa.

Chạy đua không đơn thuần là để chiến thắng đâu bạn?

Nhìn ra cuộc đời lớn, hãy đứng lại nghỉ chân, nhìn lại phía sau và cười lên bạn nhé!

 

Nguyễn Duy

1...191192193...333Trang 192 của 333

PHÁT TRIỂN TOÀN DIỆN

Triết Học Đường Phố là một nền tảng chia sẻ tri thức và trí tuệ, Đông Tây kim cổ. Với sứ mệnh nâng cao nhận thức cộng đồng, THĐP đã và đang đồng hành cùng mọi người trên con đường này từ 2011. Suy cho cùng, mục đích quan trọng nhất của con người không là gì khác ngoài sự hợp nhất với cội nguồn tinh thần thiêng liêng. Mọi chủ đề THĐP chia sẻ đều xoay quanh giá trị cốt lõi này (Chân - Thiện - Mỹ).

© 2011 - 2024, Triết Học Đường Phố. All rights reserved.