Vì sao nên sống tối giản?
Đó là cách để thoát khỏi sự thái quá của thế giới xung quanh chúng ta - sự thái quá của chủ nghĩa tiêu dùng, sở hữu của cải vật chất, tình trạng lộn xộn, có quá nhiều việc phải làm, quá nhiều nợ, quá nhiều phiền nhiễu, quá nhiều tiếng ồn. Nhưng lại QUÁ ÍT Ý NGHĨA. Lối sống tối giản (LSTG - Minimalism) là cách tránh những điều không cần thiết để tập trung vào những gì thực sự quan trọng, những gì đem lại ý nghĩa cho cuộc sống, những gì cho chúng ta niềm vui và giá trị.
Bạn nghĩ tôi ghê tởm "đám đông"? Không, tôi hoàn toàn không ghê tởm "đám đông", tôi đã từng nỗ lực vài lần để hòa nhập và thay đổi nó theo lẽ mà đúng như nó phải là chứ không phải là cái nó đang là, điều này khó hơn tôi tưởng tượng. Vì "đám đông" không phải là một bản thể riêng biệt, nó là 1 cơ số rối rắm đang được đan xen lẫn nhau một cách vô tổ chức, bạn không thể đánh số hay sắp xếp từng cá thể theo thứ tự trừ khi bạn thực sự trở thành KẺ MANG LẠI HIỆU ỨNG "ĐÁM ĐÔNG" - tâm điểm của mọi sự chú ý.
Ngày 05/10/2009, đường phố Tehran chật ních những người Iran trẻ tuổi mang theo bảng ngữ tiếng Anh hô hào cuộc biểu tình của họ cho “Tự do” và “Dân chủ”. Rất nhiều người trẻ tuổi hiện nay, các học giả, và số lượng ngày càng nhiều các giáo sư trí thức, thường xuyên tuyên xưng cùng một tình cảm đó. Điều này thật đáng lo ngại. Thật ra khái niệm Tự do và Dân chủ mâu thuẫn với nhau tới mức mà Plato đã phát biểu: “Dân chủ dẫn tới tình trạng hỗn loạn, là luật lệ của đám đông.”
Nhếch mép trong vài giây, tôi ngộ ra tuổi 18 xa xưa, thấy mình sao thiếu nhiều thứ quá, thấy không được tự tin, rồi cứ loay hoay tìm tòi “học thêm” chắp vá, thiếu gì học đấy, không biết bắt đầu từ đâu, đâu là thứ căn bản học đầu tiên, những điều mà đáng ra tôi có cơ hội được học và áp dụng ngay từ khi đeo phù hiệu học sinh, cũng ngỡ ra những thứ “học thêm” sau tuổi 18 có ích khoảng 70% vào cuộc sống nói chung công việc nói riêng, không bổ ngang cũng bổ dọc và ngay cả khi lúc này, tôi vẫn vừa áp vừa cải thiện, cập nhật kiến thức “học thêm thực sự.” Một trong những lý do giải thích cho sự thiếu hiểu quả sau khi sinh viên/người đi làm tham gia các khóa đào tạo ngắn hạn về kỹ năng sống, kỹ năng mềm là: chúng ta được học...quá trễ! Khi chính thức bước vào đời, chúng ta thiếu rất nhiều hành trang cơ bản. 12 năm với độ tuổi tiếp thu rất tốt nhưng không học được nhiều là một sự lãng phí khổ lồ vô hình.
Chuyện cỏ cây gắn với đời sống con người như kiểu tinh khí của đất trời trong cái mối quan hệ nhân sinh quan không thể nào dễ dàng tách rời vô lí được. Tôi chẳng tính viết câu chữ thừa thãi gì, nhưng vẫn không muốn tưởng tượng ra cảnh, nếu những vòng ôm của cây xà cừ lâu năm kia bất chợt bị người ta cưa đổ, có lẽ khó mà kiềm chế nỗi sự ấm ức, xót xa. Phố của tôi cũng chỉ là một cái hộp bé nằm trong một cái hộp khác lớn hơn và bị chi phối bởi những bàn tay đen. Nhưng, ít ra, lúc này, ngay ở đây, những hàng cây vẫn còn được an lành rung rinh lá, trổ hoa đón mùa hè nắng đổ.
Khi nghệ thuật vắng bóng, cảm xúc con người bị mờ nhạt, chai sạn dần. Chẳng có gì là bất tử cả, nên con người cũng không phải là ngoại lệ. Cây thiếu nước thì chết, tâm hồn con người thiếu cảm xúc cũng chắc chắn trở nên vô hồn. Và người ta cứ sống với sự vô hồn đó, bước đi mà không biết mình đang làm gì, thậm chí va quẹt người xung quanh không hay, vừa giẫm phải ai cũng chẳng biết.
Vào ngày 28/11/2010, Yoko Ono, nghệ sĩ đa phương tiện, ca sĩ, đã trình diễn bản Voice Piece for Soprano tại Triển lãm nghệ thuật đương đại tại New York. Video này của bà đã trở nên vô cùng nổi tiếng khi bị số đông giễu nhại rằng âm thanh bà tạo ra là “vô nghĩa,” “như mèo gào đực,” “ai cũng làm được”...và cho rằng những âm thanh này phát ra hoàn toàn vô thức, ngu xuẩn. Vậy tại sao khán giả tại triên lãm vỗ tay hưởng ứng? Tại sao Bảo tàng nghệ thuật New York phê duyệt tiết mục này? Đâu là ranh giới giữa nghệ thuật và một sự ngẫu nhiên vô nghĩa? Muốn trả lời những câu hỏi trên, ta cần tìm hiểu Dadaism (Chủ nghĩa Dada).
Hệ thống cũ đang dần sụp đổ trước mắt bạn. Nhưng tôi biết bạn cũng sợ hãi như tôi đã từng sợ hãi. Bởi vì bạn có thể sẽ không thể sống sót nếu bạn kháng cự lại guồng quay đó. Bạn có thể sẽ phải trả giá và bạn lo sợ cho cái giá phải trả. Nhưng cuộc đời này, món hàng nào cũng có giá cả. Việc từ bỏ chính con người mình để sống trong guống quay đó cũng chính là cái giá phải trả cho nỗi sợ hãi và sự yếu đuối triền miên của bạn: Bạn chưa bao giờ là một con người thực sự.
Những bộ sách giáo khoa cấp 1 cấp 2 cấp 3 được làm theo khuôn mẫu từ hơn 20 năm trước, giáo trình đại học thì tất cả các trường đều sử dụng 1 giáo án tồn tại hơn chục năm. Trong khi thế giới luôn đổi mới, dẫn tới xuất hiện tình trạng sinh viên ra trường không áp dụng được bất kỳ thứ gì được dạy. Từ vấn đề này dẫn tới hậu quả là tình trạng tiến sĩ giấy và chảy máu chất xám. Tình trạng này tệ hại tới mức mà hiện nay nhiều trường phải xin "Tự chủ tài chính" để được đổi chương trình giảng dạy.
“Điều tôi muốn nói là: Nếu thế giới có thể cứu vãn được, nó sẽ được cứu vãn bởi những người có những tư tưởng thay đổi, những người với một tư tưởng mới. Nó sẽ không được cứu vãn bởi con người với những tư tưởng hủ lậu và những chương trình mới. Nó sẽ không được cứu vãn bởi con người với tư tưởng thủ cựu cùng với một chương trình mới.”
