Ngày hôm đó, trong một quán nhỏ, có gió se lạnh của Đà Lạt, tôi đã bất chợt nghĩ rằng, việc con người ta ngoại tình có được xem là hành động đúng không. Tôi biết người ta thường hằng mong những điều đơn giản, có nghĩa là đôi khi trong cuộc sống này những điều nó đúng vì nó được cho là đúng, thế thôi. Giữa triết học và văn học là hai phạm trù khác xa nhau, nên có lúc văn phong của người học triết bao giờ chạm đến được tâm hồn của những người mộng mơ.
Điều đúng trong cuộc sống này là cách mà con người đối xử với nhau, mà chúng ta ai cũng đồng thuận theo nguyên tắc ấy. Theo một ngôn ngữ bình thường mà chúng ta thường gọi đó là đó là đạo đức. Tôi nghĩ, trước khi đọc bài viết của tôi, thì mình nên đọc quyển Phải Trái Đúng Sai, để xem cách mà Michael Sandel diễn giải đạo đức học là gì. Tôi không muốn mình phải viết một bài dài để rồi giải thích, thay vì tất cả. Tôi chỉ biết và thích viết những gì tôi nghĩ bây giờ mà thôi.
Tôi hay hỏi mọi người vì sao người ta đề cao tính chung thủy? Vì sao người ta luôn muốn hòa giải nhiều lần để trước khi ly hôn? Vì sao chúng ta luôn trách móc những kẻ ngoại tình? Điều này lại làm tôi phải nhớ rất nhiều về thuyết ngoại trị của Kant, có lẽ tôi sẽ không bao giờ quên. Giống như cách nói
“Khi ta yêu ai đó, ta đang yêu chính bản thân mình, nhưng qua một lăng kính là người ta yêu.”
Bản tính con người luôn có vị lợi, luôn muốn được sở hữu để tối đa hóa hạnh phúc của mình. Cũng giống như việc biểu tình mà chúng ta coi là yêu nước. Khi câu hỏi tiền đề là yêu nước phải đi biểu tình. Vì môi trường ô nhiễm, môi trường ô nhiễm thì ảnh hưởng đến đời sống cá nhân. Vậy chúng ta đi biểu tình đâu phải vì yêu nước mà là yêu chính bản thân mình.
Và ngoại tình cũng thế, người ta không chấp nhận hành động ngoại tình, vì điều đó làm tổn thương đến chính mình. Nên một hành động ngoại tình, được xếp vào hành vi sai trái và vi phạm đạo đức. Nhưng nếu xét trên thuyết vị lợi thì ngoại tình chẳng sai, vì nếu là chuyện tình 3 người, 2 người ngoại tình hạnh phúc và 1 người còn lại đau khổ. Trên cán cân, thuyết vị lợi sẽ vẫn cho rằng ngoại tình là đúng, vì số đông hưởng lợi ích nhiều hơn. Nên ở một góc độ nào đó của triết học, ngoại tình không sai. Mà có lẽ sai là chính bản thân mình, vì đã cho phép chính mình đau lòng vì những điều không xứng đáng.
Nhưng cuộc sống này thì rất thú vị, nó sẽ hay hơn theo cái cách mà chúng ta sẽ nhìn nhận. Có thể đúng hoặc có thể sai, nhưng mình sẽ lại sống cuộc sống này.
À! Đà Lạt ngày hôm đó đẹp thật.
Tác giả: Đỗ Sơn Trà
Featured image: Free-Photos
📌 Mua membership để đọc tạp chí Aloha (48k/1 volume, 999k/1 năm, 24 volume) ➡️ http://bit.ly/THDPmembership
📌 Mời Triết Học Đường Phố và các tác giả một ly cafe ➡️ http://bit.ly/donateTHDP
- Chuyển tiền qua ngân hàng Việt Nam
Người nhận: Vũ Thanh Hòa
Ngân hàng Vietcombank chi nhánh Thành Công, Hà Nội
Số TK: 0451000409314 - Chuyển tiền qua Paypal
Người nhận: Huy Nguyen
Địa chỉ: https://paypal.me/huythdp
📌 Tham gia viết bài cùng Triết Học Đường Phố, bài viết nổi bật sẽ có nhuận bút/tip. ➡️ http://bit.ly/2KTJCN2
