Cơn mê mộng hay bản dịch lỗi về hiện tại

(1111 chữ, 4.5 phút đọc)

Không có gì nhiều hơn bây giờ. Không có cách nào để sống. Không cần sự diễn đạt hay dẫn dắt nào để việc đang sống tiếp tục diễn ra là đang sống. Những gì ta từng nhìn thấy, từng phiên dịch hay lưu trữ chỉ là ảo ảnh chốc lát. Chúng mang đến cho bản thân một sự say sưa mê đắm vào cảm giác rợn ngợp nhất thời: đời là một giấc mơ, đang ở trong một cú trip, sống giữa những vì sao, lơ lửng trong vũ trụ, đoạn tuyệt với cảm giác điều kiện nhân gian, thế giới giả lập, sự vô nghĩa của thời gian, sự sống vĩnh cửu, giao tiếp với Thượng Đế, v.v…

Tất cả mọi thứ đều là những khái niệm, hay được tạo dựng nên từ những khái niệm. Ở đó, ngôn từ hữu hạn được dùng để mô tả những trải nghiệm trực tiếp sống động trong khoảnh khắc – thứ mang tầm cỡ vĩ đại hơn mọi ngôn từ. Nhưng khi những bước chân rực rỡ qua đi rồi thì văn bản phiên dịch ấy vẫn còn lưu trữ lại, nhưng hoàn toàn méo mó và khuyết tật. Khốn thay, ta lại thèm khát những cảm giác cao siêu ấy một lần nữa, ta khẩn cầu được nếm lại những sự màu nhiệm để vượt lên trên nỗi chán chường, hiu quạnh của trần gian. Thế là, ta rút bức tranh biển khơi ra từ trong hốc tủ, liếm láp nó để cảm nhận cơn triều cuồng đánh vào da thịt. Rồi ta rên rỉ như một con chó khi gặm khúc xương bằng bông thân mến.

Một thứ phép thuật mê ly gì đó làm ta phải háo hức động lòng mà chú ý hết mực – sự chú ý vượt ra ngoài những gì đang ngồi im lìm trong hiện tại. Và những động đậy kia trở thành làn sương khói che phủ đi cái đang là, cái bình tâm thư thái đang diễn ra như nó vẫn đang hằng diễn ra.

Đời là giấc mơ hay không, liệu có còn quan trọng? Ý thức là phần nào và nó đang hướng đến đâu có là điều nhất thiết phải giải trình? Chẳng còn gì là cần thiết cho sự hiện hữu vốn dĩ vẫn đang hiện hữu. Bất kỳ cái gì dùng để diễn đạt hay dịch giải hiện tại đều là thừa thãi và ngớ ngẩn, chẳng khác nào gồng lên để nắm lấy thứ vốn dĩ vẫn đang trong lòng bàn tay. Không để làm gì cả, ngoài trở nên vô dụng và tổn hại.

Tất cả những sự lý giải hay đóng đinh kết luận cho khoảnh khắc hiện tại đều là những cái mặt nạ, là những bản dịch lỗi lầm. Chúng đáng được ném hết xuống biển khơi, hoặc thùng rác, tùy theo sở thích. Anh vĩnh viễn không đi ra khỏi hiện tại, trừ phi anh tưởng rằng mình đã bước một chân ra khỏi cánh cửa “bây giờ.”

Dù diễm lệ đến nhường nào thì những trạng thái được gầy dựng bằng ngôn từ kia đều qua đi, chẳng có gì tồn tại vĩnh cửu. Những sự phù phiếm chớp nhoáng hấp dẫn ta, nâng ta lên khỏi hoàn cảnh (được nhận định rằng) tẻ nhạt và ngao ngán. Nhưng ta là ở đây, mục đích ta sinh ra là ở ngay đây, trong đúng lúc này. Vậy ta đâu cần cái phao siêu việt nào kéo lôi đi chứ? Nó chỉ là những trò bậy bạ nhất thời, khuấy đảo những dịu dàng và thanh khiết của hiện tại – điều ta vẫn đang cố gắng phản bội. Ta mờ mắt đến độ chẳng nhận ra rằng thứ siêu việt hơn cả sự siêu việt là thứ không cần đến sự siêu việt.

Ở đó, trong những cơn mê mộng, ta được vào vai một kẻ tỉnh táo, thấy mình vượt trội hơn kẻ láng giềng, nhìn mình vĩ đại hơn hoàn cảnh đang diễn biến. Ta có sức mạnh mà bình thường ta không thấy, sở hữu những quyền năng mà những phút tẻ nhạt thờ ơ giữ khư khư trong cạp quần không chịu chia chác. Thứ sống động ấy tuôn trào trong mạch máu và chúng chào mời ta những khả năng hoành tráng để trở thành một kẻ hữu dụng vượt bậc, hay một kẻ thăng tiến không ngừng đến đỉnh vinh quang (của việc gì không cần biết, miễn sao phải là chiến thắng chói lòa, rực rỡ.)

Không, ta không đối diện với sự thật, không nhìn thấy sự thật, mà chỉ nhìn thấy những ước mơ hay chính là nỗi sợ hãi thầm kín nhất của mình. Chúng khoác áo choàng của sự lộng lẫy, nguy nga. Chúng là những tiếng vang từ một cái thùng ngôn từ trống rỗng. Và rồi chúng, chẳng khác gì nhau, lần lượt biến mất như những bọt bia vỡ trên thành cốc, để lại trong ta một khoảng hẫng hụt, một sự nhức nhối muộn phiền.

Nhưng rồi chẳng chóng thì chầy, tất cả những cơn mộng rồi cũng chấm dứt. Ta chẳng còn lại chút hình dung nào để bám víu, chẳng còn cánh cửa nào để bước vào đời sống. Khi ấy, ta nhận ra mình vốn dĩ đã ở trong đời sống rồi và vẫn đang diễn ra cùng nó. Tất cả chỉ có vậy: là cái đang là. Chẳng còn gì khác hơn thế nữa. Không thêm vào, cũng chẳng thể bớt đi.

Đến lúc đó, ta mới hiểu được sự khiêm nhường của hiện tại, cái phúc lành của kẻ không còn mang lòng tham luyến hay bịt mắt với những điều khuôn khung. Sự tự do ấy không ồn ào, rầm rộ. Sự tỉnh giác ấy chẳng cao siêu, thần thánh gì. Nó chỉ là cái bây giờ và ở đây, như nó vẫn đang ở đây bây giờ.

Chính vì sự đơn giản đến tận cùng như vậy của đời sống mà ngay đến việc nói về nó cũng chẳng còn cần thiết, và bất kỳ một mô tả nào ngoài “nó là chính nó” lại càng trở nên là thứ sáo rỗng, dư thừa. Có thể lý giải hiện tại bằng trăm vạn cách, nhưng rốt cuộc ta chỉ tạo ra những bản dịch khuyết lỗi, dở dang – thứ đã từng nhấn chìm ta trong những phút vui cuồng ngắn ngủi. Quả nhiên rằng, những cơn mê sẽ làm người ngây ngất. Nhưng chỉ sự thật mới khiến kẻ đó được bình an – như ta đang ở đây lúc này.

Tác giả: Vũ Thanh Hòa

Ảnh minh họa: Pexels

📌 Mời Triết Học Đường Phố và các tác giả một ly cafe ➡️ http://bit.ly/donateTHDP

📌 Tham gia viết bài cùng Triết Học Đường Phố, bài viết nổi bật sẽ có nhuận bút/tip. ➡️ http://bit.ly/2KTJCN2