IQ không có đủ?

Featured Image: Innovision Consulting

“Với IQ người ta tuyển lựa bạn, nhưng với EQ người ta đề bạt bạn.” – Khuyết danh

Câu nói này không sai tí nào, nó giúp chúng ta hiểu hơn về vai trò của IQ và EQ. Trong mỗi chúng ta từ khi sinh ra thì luôn tồn tại hai thể thức thông minh này đó là thông minh trí tuệ và thông minh cảm xúc. Nhưng đáng buồn thay, bởi phương pháp giáo dục và môi trường sống nên mỗi chúng ta chỉ được tập trung phát triển IQ.

Bắt đầu là ở nhà, chúng ta được ba mẹ hay những người xung quanh chỉ bảo nhiều điều, bắt chúng ta học nhiều, nhớ nhiều và đạt thật nhiều điểm số. Bằng chứng là với điểm số đạt được ở các môn khoa học tự nhiên cao thì chúng ta được gán là thông minh. Điều đó giúp chúng ta thành công hơn trong tương lai. Từ bé chúng ta được dạy làm toán, làm toán đố, làm toán nhanh hoặc phải học thuộc lòng bảng cửu chương. Chúng ta được giáo dục để trở thành người có thể phản xạ cực tốt đối với các phép toán này, sau này là vật lý và hóa. Lớn hơn một tí, chúng ta được kỳ vọng sẽ tham gia các kỳ thi về khoa học tự nhiên như thi Olympic Toán, Olympic Lý, giải toán trên máy tính Casio hay một số đứa trẻ gia đình có điều kiện cũng như hiểu biết sẽ định hướng và dạy con mình những ngôn ngữ lập trình bắt đầu bằng Pascan hay lập trình C, vân vân.

Đấy là chuyện trước đây, còn bây giờ thì mọi gia đình muốn con trẻ của mình trở thành nhưng nhà thông thái, muốn con mình cái gì cũng biết, đọc cái gì cũng nhớ nên có hàng loạt cơ hội được tạo ra cho con trẻ để chúng được thử thách. Có thể kể đến như chương trình “Ai thông minh hơn học sinh lớp 5”, “Chinh phục”, vân vân. Qua theo dõi thì ở các chương trình này đứa trẻ nào nhớ nhiều và có phản xạ nhanh thì sẽ thắng.

Ở trường học cũng không mấy khá hơn, cũng chú trọng và tập trung phát triển IQ mà quên hẳn đi EQ. Chúng ta học 12 năm trước khi vào đại học, chúng ta được học và bắt phải nhớ rất nhiều kiến thức từ khoa học tự nhiên đến khoa học xã hội. Sau đó là một kỳ sát hạch xem chúng ta thông minh cở nào. Người thông minh sẽ vào các trường Đại học danh tiếng cộng với ít may mắn. Xã hội chúng ta lúc nào cũng định hình là có IQ cao thì sẽ dễ thành công.

Thiết nghĩ đấy là điều đúng nhưng chỉ đúng một phần nhỏ trong cuộc sống. Bạn có IQ cao hiển nhiên bạn sẽ là người thành công trong học tập, trong nghiên cứu và phát triển trong lĩnh vực giáo dục, dễ trở thành nhà khoa học, ra đời tìm được việc làm tốt, lương cao, đời sống sung túc. Đấy là những con người có tư duy tốt, sáng tạo và có nhiều phát kiến hay trong công việc cũng như trong đời sống. Họ là những người có khả năng làm việc độc lập, không phụ thuộc vào bất kỳ ai. Tuy nhiên chính sự thông minh này làm thay đổi tính cách của họ. Họ dể trở nên độc đoán, độc tài, khó gần, xem thường người khác nên dễ rơi vào cô đơn, gặp thất bại mau nản lòng, buồn chán, dẫn đến trầm cảm, thậm chí tự tử.

Với EQ – trí thông minh cảm xúc. Nó tồn tại trong mỗi chúng ta ngay từ bé nhưng do môi trường và phương pháp giáo dục làm cho chúng ta có cảm giác nó không hề tồn tại. Người sở hữu trí tuệ cảm xúc cao là người có thể thấu hiểu bản thân, thấu hiểu người khác, có thể đồng cảm với những người xung quanh, và họ có thể kiểm soát được cảm xúc của chính mình. Họ có khả năng thích nghi cao với môi trường, luôn tìm được sự hòa hợp trong một tập thể và dễ dàng nhận được sự hợp tác hơn những thiên tài đơn độc. Đấy là điều vô cùng quan trọng trong cuộc sống hiện nay đó là để cao tính tập thể, thành công của một tập thể sẽ được xã hội đánh giá và tôn vinh. Giống như trong bóng đá, đội bóng thành công hay thất bại phụ thuộc vào sự vận hành của cả một cổ máy chứ không phải sự tài năng của một ngôi sao, mà Bồ Đào Nha hay Atletico Marid là một ví dụ.

Có một nghiên cứu từ rất lâu rồi của giáo sư ở đại học Stanford đã tiến hành nghiên cứu đối với một nhóm những đứa trẻ. Họ gọi bọn trẻ lại và phát cho mỗi đứa một ít bánh kẹo và kèm theo lời cam kết là chỉ được ăn khi giáo sư quay trở lại. Rất nhiều trong số chúng ăn tất cả bánh kẹo sau khi các vị giáo sư rời khỏi vì không thể kiềm chế được sự thèm ăn của chúng. Một ít trong số chúng đợi được khoảng 10 phút sau khi ông giáo sư đi khỏi. Số còn lại khoảng 10 đứa trẻ kiềm chế sự thèm ăn của chúng và đợi khi giáo sư quay trở lại. Sau đó họ theo dõi tiến trình của 10 đứa bé này thì tất cả chúng đã trở thành những người rất thành công trong cuộc sống.

Qua đó chúng ta đã phần nào hình dung được vai trò của cả IQ và EQ. Nó tác động rất lớn đối với thành công cũng như cuộc sống của mỗi chúng ta. Chúng ta đã bị ba mẹ hay nhà trường của chúng ta quên đi EQ thì mong rằng chúng ta đừng tàn nhẫn với thế hệ con hay cháu của chúng ta. Thế hệ trước lờ đi cảm xúc của chúng ta, không cần quan tâm chúng ta cần gì, thích gì hay muốn cưới cô vợ như thế nào. Thế hệ trước bắt chúng ta tập trung phát triển trí thông minh và tích lũy nhiều giải thưởng. Vì vậy chúng ta dừng làm thế đối với bọn trẻ của chúng ta nhé.

Đối với chọn bạn đời cũng vậy, những người thông minh sống cùng một mái nhà thì chỉ có thể xuất hiện những xung đột và cãi vả vì người thông minh họ có cái tôi rất lớn. Nếu họ không thể quản lý cảm xúc của chính mình xung đột chắc chắn xảy ra và dẫn đến ly dị. Nó nhắc chúng ta rằng nếu chúng ta muốn hạnh phúc trong hôn nhân chúng ta cần phải phát triển cả về IQ lẫn EQ vì khi đó chúng ta sẽ tránh được những xung đột không đáng có, người này giận dỗi thì người còn lại biết kiềm chế cảm xúc của mình mà hạ nhiệt giúp cho người kia. Khi chúng ta có thể hài hòa được giữa IQ và EQ thì gia đình dễ có hạnh phúc vì biết san sẻ, tôn trọng nhau và chung thủy.

Mr Lias