Vì cuộc đời lạnh lẽo khôn cùng, nên cần lắm những cái ôm đầy bao dung

Mái ấm

Thế nào là nhà? Nhà không phải là một nơi chốn

Nhà, mái ấm, hạnh phúc… từng là những khái niệm rất mơ hồ với tôi. Tôi đọc thấy mấy từ này trên sách vở, tài liệu, báo chí, và cảm nghiệm chúng như những gì được định nghĩa. Nhưng nếu đúng như định nghĩa trong đó, nếu đúng nhà là một nơi để về ăn cơm, ngủ nghỉ hay sinh hoạt, thì tại sao, đôi lúc, tôi lại cảm thấy một nỗi nhớ nhà khắc khoải dâng trào… khi đang ở trong chính căn nhà của mình?

Duyên may run rủi, một dịp hiếm có khi tôi cùng nhóm bạn đã lưu lại 6 ngày trong một khu thiền viện tách biệt, yên ả, bình lặng  và trong lành. 6 ngày ngắn ngủi dưới mái chùa cho tôi cảm giác ở trong một ‘mái ấm’ hơn cả hơn 20 năm trời ở nhà. Nói vậy không phải là trong những năm ở với gia đình tôi không được yêu thương. Ngược lại, tôi có được tình thương cũng gọi là rất nồng ấm của gia đình khi còn thơ bé, nhất là từ bà và mẹ. Thế nhưng vì một cớ nào đó, tôi đã không cảm nhận được trọn vẹn những ấm áp đó, mà ấu thơ trong tôi, mỗi khi nhớ về lại đong đầy những ký ức buồn…

Trong 6 ngày dằng dặc nhưng lại chỉ thoáng chốc đó, tôi trải nghiệm được sự bình yên và an lạc bên những người bạn đồng hành. Tôi còn nhớ như in cái cảm giác lúc mới bước chân vào cánh cổng khu nội viện trong buổi chiều chập choạng tối, với sương lạnh sà xuống vây kính xung quanh và cái rét mướt bắt đầu châm chích rát buốt trên da. Trong khu phòng ăn bằng gỗ sơn vàng với dãy bàn ghế tươm tất, bốn đứa với cái bụng rỗng đã mệt lả đường trường ngồi húp xì xụp tô mì chay nóng hổi nghi ngút khói, không gian lặng lẽ nhưng không tẻ nhạt, có thể nghe cả tiếng dế đêm tấu cầm dạ khúc trong những bụi cây. Giữa cái lạnh buốt thấu của tiết trời và cái ấm rất đong đầy của khoảnh khắc hiện tại, tự dưng ngời lên trong lòng một niềm dâng trào khó tả. Hạnh phúc. Lòng chợt bật lên hai chữ, một niềm dâng lên chỉ chực trào qua mắt…. Cái thứ mà ta khao khát kiếm tìm, cái thứ mà ta lên rừng xuống bể truy lùng bằng mọi giá, cái thứ mà ta đã đánh đổi biết bao thăng trầm để có được… chẳng gì hơn khoảnh khắc này.

Hạnh phúc

Một lần khác cũng lên chùa, lần này là một ngôi chùa có phần sơ khai hơn ở một vùng cũng chẳng phải là khu du lịch nổi tiếng… Lần đầu tiên khi quỳ dưới bức tượng thạch cao bình lặng, im lìm – và tôi muốn nói đó là lần đầu tiên trong suốt hai mấy năm cuộc đời cũng như trong vô số lần tôi quỳ và lầm rầm khấn vái những câu đã thành thông lệ về sức khỏe, tài vọng, gia cảnh v.v. – lần đầu tiên tôi thực sự nguyện cầu một điều mà tôi hằng nghe từ lâu nhưng vì cớ nào đó chẳng bao giờ có ý định xuất hiện trong những lần khấn vái của tôi dưới chân Đức Phật – Tôi nguyện cầu mình được hạnh phúc.

Với tất cả sự mong manh của cuộc đời, nỗi vô thường của kiếp nhân sinh và cái bọt bèo của thân phận con người, bỗng chốc tôi chợt rùng mình hãi sợ những bão giông, những đổi thay mà sẽ vô hình cướp mất hạnh phúc nhỏ mọn mà tôi đã chắt chiu gom nhặt được. Chưa bao giờ tôi cảm thấy mọi thứ lại mong manh như vậy. Chưa bao giờ tôi ý thức rõ ràng như vậy về sự hữu hạn của những thứ từng là niềm hạnh phúc của mình, vì sớm muộn gì rồi chúng cũng sẽ mất đi… Và chưa bao giờ tôi cảm thấy bất lực như vậy trước sự mất mát.

Thế là lần đầu tiên, bằng tất cả sự chân thành tha thiết của mình, tôi nguyện cầu cho hạnh phúc. Lần đầu tiên tôi ao ước rằng mình sẽ được hạnh phúc, rằng cho dù có bất cứ giông tố hay hoàn cảnh có đổi thay thế nào, tôi mong mình vẫn cảm thấy được hạnh phúc trong lòng… và niềm hạnh phúc này sẽ giúp tôi đi qua giông bão bình yên. Lúc đó, tôi như ý thức rằng, chỉ có cái hạnh phúc nội tại đó, hoặc một ‘thứ’ gì đó tương tự, sẽ cứu rỗi cho tôi khỏi những vô thường vụn vỡ của cuộc đời… Và tôi đã dường như bật khóc, khóc một phần vì nhận ra những mong manh vô thường khắp mọi nơi, một phần vì đã thấy lấp ló niềm hy vọng le lói nhưng đầy diệu kỳ đang vẫy gọi, một phần vì mơ hồ cảm thấy mình sắp phải rời xa cái ‘thế giới cũ’ với những hạnh phúc nhỏ mọn đó… Nhưng trên hết, tôi đã biết mình muốn điều gì. Không phải tài lợi, danh vọng, tiện nghi… hay những thứ mà tôi nghĩ tôi muốn… Mà là hạnh phúc.

Trao đi

Người ta bảo tôi ngốc nghếch vì dễ bị lợi dụng. Người ta thì tìm cách lợi dụng cái khác để mang lợi về mình, không cách này thì cách khác, không lộ liễu thì tinh vi, không vô  ý thì cố tình. Còn tôi thì cứ hết phen này đến phen khác, hết lần nọ đến lần kia, cứ bị lừa hoài để quyền lợi của mình bị sự tinh ranh cướp mất mà vẫn ngu ngơ khờ khạo chẳng quan tâm, để rồi khi nhận thấy mình đã ‘mất’ quá nhiều mới giật mình hốt hoảng trong sự muộn màng không thể cứu vãn.  Mà bản thân tôi cũng đã tự căm phẫn mình đôi lần. Nhưng rồi dường như đâu lại vào đấy. Bởi những lần tôi tự kiềm mình lại không cho đi quá đà vì nghi ngờ và sợ bị lợi dụng, đều khiến tôi cảm thấy một nỗi gì đó rất buồn dâng lên và ứ đọng bên trong. Một nỗi buồn khắc khoải.

Và tôi mơ hồ hình dung ra cảm giác khi mình có tất cả những thứ hằng ao ước, khi đã ỡ trên đỉnh cao danh vọng, tiền tài hoặc quyền lực, với đống gia tài đồ sộ chất chồng khổng lồ, nhưng vẫn cảm thấytrong lòng một nỗi trống rỗng khôn nguôi không thể lấp đầy, và đó mới chính là nỗi thống khổ cùng cực của cuộc đời – có tất cả chỉ để nhận ra mình chẳng hề có gì. Đó là một cảm giác rất đáng sợ mà không hiểu sao tự dưng tôi cảm nhận được dù chưa trải qua cái ‘đỉnh cao’ kia, hay là trong một quá khứ xa xôi nào đó mà người ta thường gọi là ‘tiền kiếp’, tôi đã từng nếm trải hết tất cả những điều này đến ngán ngấy với những no nê vật chất bầy nhầy và ngút ngàn lụn bại?

Chẳng biết nữa. Nhưng giờ thì tôi nghiệm ra rằng, thà bị cuộc đời lợi dụng và mất đi một mớ vật chất tạm bợ đang mang nhưng đổi lại từng có những giây phút trải lòng thực sự chân thành, ấm áp, và hạnh phúc. Còn hơn ma mãnh lợi dụng cuộc đời để mang về những khối lợi lộc ảo chất đống  bên mình và rồi cảm thấy cùng cực rỗng hoác. Một nỗi cô quạnh không tên. Xung quanh ta lúc ấy sẽ có ai ngoài mớ vật chất cướp được vô tri vô giác?  Nước mắt muộn màng khi đó có mặn lắm không? Rót đi những thứ tạm bợ để nuôi dưỡng một điều vĩnh cửu, hay là bán rẻ linh hồn để đổi lấy chút hào nhoáng phù du?

Ừ thì vậy, cho nên thôi cứ trải lòng, cứ chân thành và bỏ qua tất cả mà trao đi. Vì giữa cuộc đời ngút ngàn những lạnh lẽo này thì chính những bao dung ấm lòng đó, dù chỉ trong phút chốc cũng đủ sưởi ấm những cõi hồn quay quắt và soi tỏ những bước đường lạc lối tối tăm. Để rồi khi mọi thứ trôi qua, như vốn mọi thứ phải trôi qua – cả cuộc đời này cũng vậy, thì một mai sẽ chẳng nuối tiếc vì ít nhất cũng đã để lại chút niềm đẹp trong khoảng đời ngắn ngủi phù du, để rồi đến ngày nhắm mắt xuôi tay, sẽ khép mi với một nụ cười dịu nhẹ trên môi.

…

Cho những niềm không thể thành tên

*Featured image: Nicky