Trong nhiều truyền thống văn hóa và lịch sử, “manhood” thường được kết nối với các đức tính như can đảm, sức mạnh, và quyết đoán. Các nhân vật lịch sử và huyền thoại như Achilles, Lã Bố, hoặc King Arthur thường được ca ngợi vì sự mãnh liệt và can đảm của họ.
Can đảm: Không chỉ là sự dũng cảm trong chiến đấu, can đảm cũng có thể là khả năng đối diện với khó khăn và vượt qua nó.
Sức Mạnh: Không chỉ là sức mạnh vật lý, đây cũng có thể là sức mạnh tinh thần—khả năng đối diện và giải quyết các vấn đề.
Quyết Đoán: Khả năng ra quyết định nhanh chóng và đúng đắn, thể hiện sự chắc chắn và tự tin.
Trách Nhiệm và Đạo Đức
Khái niệm “manhood” không chỉ dừng lại ở sức mạnh và can đảm, mà còn liên quan đến trách nhiệm và đạo đức.
Trách Nhiệm Gia Đình: Trong nhiều văn hóa, người đàn ông thường được xem là “người nuôi dưỡng” hoặc “người bảo vệ” của gia đình. Họ có trách nhiệm cung cấp và tạo điều kiện tốt nhất cho thành viên trong gia đình.
Trách Nhiệm Xã Hội: Điều này có thể bao gồm việc tham gia vào cộng đồng, thực hiện các nghĩa vụ công dân, và đóng góp cho xã hội qua các hành động tích cực.
Đạo Đức và Lương Tâm: Điều này liên quan đến việc tuân thủ các nguyên tắc đạo đức và pháp luật, đối xử tôn trọng với người khác, và có một lương tâm đạo đức.
Điều quan trọng là hiểu rằng khái niệm “manhood” không nên bị hạn chế bởi các định kiến và kỳ vọng xã hội truyền thống. Mỗi người đàn ông có quyền tự định rõ “manhood” của mình qua các giá trị, hành động, và quan điểm cá nhân.
25/100 triết lý manhood
Triết lý 1: Đàn ông xung quanh cô ta càng cứng rắn, cô ta càng mềm mỏng. Đàn ông xung quanh cô ta càng mềm yếu, cô ta càng cứng rắn. Người phụ nữ cứng rắn nhất là người phụ nữ không cha.
Triết lý 2: Phụ nữ không bao giờ muốn bạn cần họ, họ chỉ muốn bạn muốn họ. Khi sự muốn trở thành sự cần – cô ta sẽ không muốn bạn nữa.
Triết lý 3: Tình yêu của phụ nữ là sự ngưỡng mộ dựa trên tôn trọng. Đàn bà bị thu hút bởi đàn ông có kinh nghiệm và quyền uy (power). Tình yêu của đàn ông là sự tôn trọng dựa trên ham muốn. Đàn ông bị thu hút bởi đàn bà ngây thơ và mỏng manh. Khi đàn bà không còn ngưỡng mộ, và đàn ông không còn hy sinh, tình yêu sẽ mất. Đây là một sự cân bằng tinh tế, bởi sự tôn trọng mất đi khi một trong hai không thực hiện khả năng của họ. Đàn ông hy sinh, đàn bà ngưỡng mộ, đó là tình yêu.
Triết lý 4: Đàn bà yêu trẻ con như đàn ông yêu đàn bà.
Triết lý 5: Nữ tính muốn một người bảo vệ và nam tính muốn bảo vệ. Vấn đề là một trong hai sẽ không xảy ra nếu không có lòng tin. Hai giới tính vốn luôn cảm thấy khó tin tưởng nhau, nhưng nhờ có chủ nghĩa nữ quyền, họ chưa từng bao giờ tin nhau ít hơn.
Triết lý 6: Phụ nữ là những người đi theo, không phải những người dẫn dắt; họ đi theo xu hướng, địa vị, và quyền uy.
Triết lý 7: Nhiều đàn ông ngày nay đang vô minh lầm lạc. Những gì hắn tưởng tượng về đàn bà không tuyệt vời như hắn nghĩ. Đây không phải lỗi của hắn, vì hắn đã bị cơ chế sinh lý của mình che mắt và bị xã hội lừa dối. Bất luận thế nào, thực tế vẫn ở đó.
Triết lý 8: Bạn đã bị lừa dối về bản chất phụ nữ suốt đời mình, bỏ đi những thứ bạn nghĩ mình biết vì nó có thể sai. Quên đi những lời tuyên truyền giáo huấn từ trên xuống dưới của xã hội, mà hãy tái thiết lập sự hiểu biết của bạn từ dưới lên trên.
Triết lý 9: Bạn đánh đồng nhan sắc cô ta với đức hạnh. Hai thứ này khác nhau, nhưng bị say đắm bởi nhan sắc, bạn nghĩ nó như nhau.
Triết lý 10: Văn hóa luôn thiên vị giới tính. Có khi thì đàn ông được trọng vọng, có khi thì đàn bà. Không có sự bình đẳng trong những nền văn hóa hưng thịnh, mà chỉ có một sự hợp tác nơi giới tính này nhận ra sự cao cấp hơn của giới tính kia. Để biết được bạn đang sống trong nền văn hóa nào thì chỉ cần đặt câu hỏi giới tính nào dễ được chấp nhận hơn khi bị phê bình. Giới tính khó được chấp nhận nhất khi bị phê bình chính là giới tính được thiên vị của văn hóa.
Triết lý 11: Đa số phụ nữ không trung thành với bạn, họ trung thành với uy quyền của bạn.
Triết lý 12: Nếu cô ấy nói cô ấy cần không gian, đừng tranh luận hay năn nỉ. Hãy thu rút hết mọi sự chú ý. Biến mất. Ra đi càng dễ dàng thì sẽ càng khiến cho cô ấy băn khoăn với quyết định của mình.
Triết lý 13: Tất cả những hy sinh trong quá khứ sẽ trở nên vô nghĩa nếu những gì bạn làm trong hiện tại không cung cấp cho cô ta lợi ích gì. Nói cách khác, nếu bạn không thể giúp cô ta bây giờ, cô ta cũng không quan tâm bạn có giúp gì cho cô ta trước đây hay không.
Triết lý 14: Mẹ là người phụ nữ duy nhất yêu bạn vì con người thật của bạn, chứ không phải vì uy quyền của bạn.
Triết lý 15: Nếu bạn so sánh người yêu tiềm năng của mình với mẹ mình thì người yêu kia sẽ khiến bạn thất vọng.
Triết lý 16: Đa số phụ nữ không quan tâm tới những nỗ lực vất vả của bạn, mà chỉ quan tâm tới những thành công.
Triết lý 17: Đa số phụ nữ chỉ muốn thành quả, nhưng một người đàn ông thành đạt thì coi trọng những người phụ nữ đã ở bên anh ta trong suốt quá trình. Phụ nữ không thích mạo hiểm, nên họ có xu hướng cầm chân người đàn ông có hoài bão vì họ thiếu tự tin. Nếu anh ta trở nên quá oai phong, cô ta sợ sẽ không còn chiếm được thế độc quyền.
Triết lý 18: Phụ nữ kiểm soát được đàn ông càng nhiều, sức hấp dẫn và lòng tôn trọng dành cho anh ta càng giảm. Cô ta kiểm soát được càng ít, sức hấp dẫn và lòng tôn trọng càng tăng. Nếu phụ nữ thấy một người đàn ông yếu ớt đang cố gắng trở nên mạnh mẽ cô ta sẽ cực lực chống lại. Bởi vì cô ta đã chấp nhận anh ta là kẻ yếu đuối và vì thế đang tận dụng triệt để khả năng kiểm soát của mình. Nếu anh ta trở nên áp đảo, cô ta mất đi uy thế và những lợi ích mà sự độc quyền mang lại. Cô ta sẽ không bao giờ quên con người cũ của anh ta; cô ta sẽ không bao giờ thật sự tin anh ta là người lãnh đạo xứng đáng.
Triết lý 19: Kế sách giới tính tối ưu của phụ nữ phân chia ra các vai trò của đàn ông. Phụ nữ có hai bản năng uyển chuyển: kiểm soát và được kiểm soát. Đối với người đàn ông yếu đuối, cô ta sẽ thỏa mãn khao khát thể hiện uy quyền của mình. Đối với người đàn ông mạnh mẽ, cô ta sẽ thỏa mãn khao khát thể hiện nữ tính của mình.
Triết lý 20: Nếu đàn bà ở với người đàn ông lép vế, cô ta sẽ ưu tiên niềm vui của mình. Nếu đàn bà ở với người đàn ông áp đảo, cô ta sẽ ưu tiên niềm vui của anh. Với người đàn ông áp đảo, làm cho anh ta vui khiến cô ta vui. Người đàn ông lép vế không có được hiệu ứng đó, cô ta cho rằng anh ta có vui hay không cũng không quan trọng.
Triết lý 21: Hãy thêm câu “hiện giờ em đang cảm thấy” vào mọi thứ cô ta nói và bạn sẽ hiểu cô ấy tốt hơn, vì phụ nữ dễ thay đổi như thời tiết.
Triết lý 22: Ý định của phụ nữ là sản phẩm của tâm trạng cô ta, chứ không phải là một lời thề hứa danh dự, chỉ cần một sự thay đổi tâm trạng là tất cả những ý định được đưa ra trước đó cũng sẽ thay đổi.
Triết lý 23: Sự thật đối với đàn bà là bất cứ điều gì cô ta thấy cần thiết.
Triết lý 24: Chủ nghĩa nữ quyền đã không làm cho phụ nữ tốt hơn, nhưng chế độ phụ quyền và tôn giáo thì đã làm được điều đó, tốt hơn không phải chỉ cho đàn ông, mà còn cho chính họ.
Triết lý 25: Một người đàn bà kém tự tin cũng có thể tìm được một người đàn ông chất lượng bởi vì nó là một phẩm chất thụ động nữ tính. Táo bạo mạnh dạn là gánh nặng của đàn ông.
Chuyện này đã xảy ra với mỗi chúng ta: Bạn đang tắm và đột nhiên một cảm hứng tuyệt vời xuất hiện. Khi tắm xong bạn phải rất cố gắng mới có thể nhớ được nó. Đôi khi bạn bạn nhớ, đôi lúc thì không. Nhưng tại sao dưới vòi hoa sen lại là một chỗ hoàn hảo cho cảm hứng? Hãy cùng quan sát chuyện này và xem thử cách bạn có thể tận dụng điều tuyệt vời đó vào những lúc khác nữa.
Không phải nói quá khi tôi cho rằng những ý tưởng đằng sau rất nhiều trong số những bài viết tuyệt nhất của tôi được nảy sinh trong khi tắm; và tôi biết chuyện này cũng xảy ra với rất nhiều đồng nghiệp của mình. Chúng tôi xử lý nó bằng nhiều cách khác nhau (lát nữa chúng ta sẽ cùng điểm qua một vài phương pháp) nhưng đầu tiên, hãy cùng xem thử vì sao cảm hứng dường như lại hay nảy sinh vào lúc tắm thay vì những lúc khác. Trước đây, chúng tôi từng nghiên cứu một chút khoa học về cảm hứng (và cách vận dụng nó vào cuộc sống), và một vài điều có thể được áp dụng vào đây. Chúng ta sẽ cùng khám phá cách cảm hứng bộc phát, những nơi khác khiến ta dễ có cảm hứng, và một vài cách để tận dụng nguồn sáng tạo đó bất cứ khi nào bạn muốn.
Tại sao cảm hứng thường xuất hiện khi tắm
Vậy tại sao những ý tưởng tuyệt vời thường phát sinh trong khi tắm? Câu trả lời ngắn gọn: Tất cả chỉ là thiền định, hoặc ít nhất, đưa tâm trí chúng ta vào trạng thái bán thiền (semi-meditative). Trong nhà tắm, bạn đã có được những động tác quen thuộc. Tâm trí của bạn được tự do lang thang khi cơ thể của bạn thực hiện những động tác đó. Tắm cũng là một trải nghiệm rất thư giãn, và sự kết hợp của hai điều trên—cùng với những chất hoá học trong não bộ giải thích cảm giác sảng khoái dưới vòi sen—tạo ra một môi trường tuyệt hảo để các ý tưởng tuôn trào.
Trên trang Wire, Nick Stockton giải thích trạng thái thiền này, các nhà tâm lý học gọi là – “Mạng chế độ mặc định” (“Default mode network”) này:
“Vẫn chưa có nhiều thí nghiệm giải thích vì sao chúng ta có được những ý tưởng ngẫu nhiên này, nhưng trong tâm lý học có một học thuyết miêu tả một trạng thái tinh thần xúc tác cho những tư tưởng đó. Nó được gọi là Mạng chế độ mặc định.”
John Kounios nói: “Bạn ít để ý đến môi trường xung quanh hơn và để ý nhiều hơn đến những suy nghĩ nội tâm.” John Kounios là nhà tâm lý học nghiên cứu về sự sáng tạo và sự phân tâm tại Đại học Drexel, Philadelphia.
Điểm chung của những hoạt động này là bạn cần phải chủ động về mặt vật lý hoặc tinh thần, nhưng ở một mức độ rất nhẹ. Chúng cũng cần phải quen thuộc hoặc đủ thoải mái khiến bạn bận bịu nhưng không nhàm chán, và đủ dài để có một dòng suy nghĩ liền mạch.
Kounios giải thích rằng bộ não của chúng ta thường phân mục thông tin tuỳ theo tình huống. Ví dụ: Cửa sổ là một phần của tòa nhà, còn những ngôi sao thì thuộc về trời đêm. Các ý tưởng sẽ luôn pha trộn ở một mức độ nào đó, nhưng khi chúng ta tập trung vào một việc cụ thể thì suy nghĩ của chúng ta thường sẽ liền mạch hơn.[/quote]
Tóm lại, thậm chí những thứ bạn thấy hằng ngày cũng có thể đột nhiên sáng lên một ý tưởng mới đúng thời điểm và hoàn cảnh. Chúng tôi cũng đã từng nói sơ qua về điểm này trong bài viết của Leo Widrich đăng trên blog Buffer.
Leo giải thích rằng, chính sự kết hợp của các chất hoá học trong não, sự phân tâm, và sự thư giãn đã giúp trong bộ não chúng ta chín muồi cho nguồn cảm hứng nội tâm này:
Một yếu tố vô cùng quan trọng là sự phân tâm, Carson – một nhà nghiên cứu ở Đại học Harvard cho biết:
“Nói cách khác, sự phân tâm mang đến cho bạn phút giải lao cần thiết để bạn có thể ngưng tập trung vào một phương án không hiệu quả.”
Đặc biệt khi bạn đã dành cả ngày để chuyên chú suy nghĩ về một vấn đề, đi tắm có thể trở thành cái nhà khoa học gọi là “giai đoạn ấp trứng” cho những ý tưởng. Tiềm thức của bạn đã làm việc rất chăm chỉ suốt cả ngày để giải quyết vấn đề bạn đang gặp phải, rồi khi bạn để cho tâm trí lang thang, tiềm thức sẽ trồi lên và gài những ý tưởng đó vào ý thức của bạn.
Cuối cùng, sau khi bạn nhận được một lượng dopamine, bạn có thể dễ dàng bị phân tâm bởi một thói quen cực kỳ thông thường, như tắm rửa hoặc nấu ăn, một trạng thái tâm trí thư thái là yếu tố tuyệt đối quan trọng để sáng tạo, Jonah Lehrer nói:
“Tại sao một tâm trí thư thái là quan trọng cho những nhận thức mới? Khi tâm trí chúng ta được thả lỏng—khi sóng não alpha đang phát huy trong não—thì ta sẽ dễ hướng sự chú ý vào bên trong hơn, về phía dòng chảy của những liên kết xa xôi đang phát ra từ bán cầu não phải. Ngược lại, khi chú tâm, sự chú ý của chúng ta thường sẽ hướng ra ngoài, về những chi tiết của những vấn đề ta đang giải quyết. Mặc dù cách tập trung này là cần thiết để giải quyết vấn đề theo kiểu phân tích, nó thực ra lại ngăn cản chúng ta khám phá ra những kết nối trong não bộ có khả năng dẫn đến những ý tưởng. ‘Đây là nguyên nhân nhiều ý tưởng nảy sinh trong lúc tắm,’ Bhattacharya nói. ‘Đối với nhiều người, đó là giây phút sảng khoái nhất của một ngày.’ Chỉ khi làn da chúng ta được tẩm quất bởi dòng nước ấm, không thể kiểm ra hộp thư email, ta mới có thể nghe được giọng nói khe khẽ trong đầu nói cho ta biết ý tưởng. Câu trả lời đã có ở đó ngay từ đầu, chỉ là chúng ta không biết lắng nghe.”
Leo dẫn chúng ta đến một điểm quan trọng cần được ghi nhớ: Sự tuyệt vời này không chỉ diễn ra khi tắm; mà những lúc mà bạn thư giãn, lơ đãng, và ở trong một trạng thái tinh thần tích cực, đều là thời điểm tuyệt vời cho những ý tưởng tốt. Có thể trạng thái thiền tịnh của bạn xuất hiện khi nấu ăn, hoặc dọn dẹp. Cũng có thể cảm hứng đến với bạn trên một chuyến xe dài về thăm nhà, hay trên một chuyến bay nơi bạn không có gì để làm.
Ở bất cứ đâu, nhận ra những điều kiện khiến các ý tưởng sáng tạo kia phát sinh chính là bước đầu để tận dụng chúng lúc bạn cần.
• • •
(Trích đoạn 1265 chữ đầu tiên trong bài viết full 2514 chữ đã xuất bản trong tạp chí Aloha volume 17. Đoạn sau bài viết nói về: Cách để có thể đạt được cảm hứng khi không có phòng tắm, cách chộp lấy những ý tưởng khi chúng xuất hiện.)
Tác giả: Alan Henry – lifehacker
Biên dịch: Tin Nô Bi
Hiệu đính: Prana
TL:DR: Những người thành công nhất thường không phải là những người giỏi nhất mà chỉ là những người may mắn nhất, một mô hình máy tính mới về sự hình thành của cải đã xác định. Tính đến chuyện đó có thể giúp tối đa hóa lợi nhuận của nhiều loại đầu tư.
Sự phân phối của cải dựa theo một mô hình được nhiều người biết đến, đôi khi được gọi là quy tắc 80:20: 80% số tài sản được sở hữu bởi 20% số người. Thật vậy, một báo cáo vào năm ngoái đã kết luận rằng 8 người đàn ông có tổng giá trị tài sản tương đương với 3.8 tỉ người nghèo nhất trên thế giới.
Điều này xảy ra trong tất cả mọi cung bậc của xã hội. Một xu hướng (pattern) đã được nghiên cứu kỹ được gọi là luật quyền lực (power law) đã mọc lên giữa vô vàn những hiện tượng xã hội khác. Nhưng sự phân phối của cải là một trong những vấn đề gây tranh cãi nhất vì nó liên quan đến công bằng và giá trị. Tại sao quá ít người lại có quá nhiều của cải?
Câu trả lời thông thường là chúng ta sống trong một chế độ nhân tài nơi người ta được thưởng xứng đáng cho tài năng, trí thông minh, nỗ lực… của họ. Qua thời gian, nhiều người nghĩ rằng việc này trở thành sự phân bố của cải chúng ta đang thấy, mặc dù một chút may mắn cũng có thể đóng vai trò quan trọng.
Nhưng có một vấn đề với ý tưởng này. Trong khi sự phân phối của cải dựa theo luật quyền lực, sự phân bố kỹ năng của con người nói chung lại dựa theo một sự phân bố bình thường, ở đây là tính cân xứng về giá trị trung bình. Ví dụ như trí thông minh, được đo tính bởi các bài kiểm tra IQ cũng tuân theo xu hướng này. IQ trung bình là 100 nhưng không ai có IQ 1000 hoặc 10000. Cũng như vậy đối với sự nỗ lực, được đo tính bởi số giờ làm việc. Có người làm việc nhiều hơn số trung bình vài tiếng, có người làm ít hơn, chứ không ai làm việc gấp hàng tỉ lần thời gian làm việc của người khác.
Song khi nói đến lương bổng trong công việc, một số người lại có được tài sản gấp hàng tỷ lần người khác. Hơn nữa, nhiều nghiên cứu khác cũng cho thấy những người giàu có nhất thường không phải là những người giỏi nhất theo những thước đo khác.
Vậy thì những yếu tố gì quyết định việc làm thế nào để các cá nhân trở nên giàu có? Liệu may rủi có đóng một vai trò to lớn hơn mọi người nghĩ? Và làm thế nào để các yếu tố đó có thể được khai thác để tạo nên một thế giới tốt đẹp và công bằng hơn?
• • •
Hôm nay chúng ta có được câu trả lời là nhờ vào Tiến sĩ Alessandro Pluchino tại Đại học Catania nước Ý và một vài cộng sự của ông. Những người này đã tạo ra một mô hình máy tính về tài năng của con người và cách con người khai thác các cơ hội xung quanh họ. Mô hình cho phép nhóm của ông nghiên cứu về vai trò của may rủi trong quá trình này.
Kết quả là một thứ mở mang tầm mắt. Các mô phỏng của họ tái tạo chính xác sự phân phối tài sản trong thế giới thực. Nhưng các cá nhân giàu có nhất lại không phải là những người tài năng nhất (mặc dù họ phải có một mức độ tài năng nhất định). Họ là những người may mắn nhất. Và điều này mang một ý chỉ quan trọng cho cách xã hội tối đa hóa lợi suất từ các mối đầu tư trong mọi thứ, từ kinh tế đến khoa học.
Mô hình của Pluchino và các cộng sự rất rõ ràng thẳng thắn. Nó bao gồm N con người, mỗi người có một mức độ tài năng nhất định (kỹ năng, sự thông minh, khả năng,…). Tài năng này được phân phối bình thường quanh mức trung bình, với một số độ lệch tiêu chuẩn. Một số người tài năng hơn mức trung bình và ngược lại, nhưng không ai tài năng hơn người khác gấp trăm ngàn lần.
Đây là cùng một kiểu phân bố được thấy trong nhiều loại kỹ năng của con người, hay thậm chí là những tính chất như chiều cao hoặc cân nặng. Một số người cao hơn hoặc thấp hơn mức bình thường nhưng không ai có kích cỡ của một con kiến hoặc một tòa nhà chọc trời. Thực tế là tất cả chúng ta đều khá tương đồng.
Những biểu đồ máy tính mô tả mỗi cá nhân thông qua 40 năm làm việc. Trong khoảng thời gian này, những cá nhân trải nghiệm những sự kiện may mắn mà họ có thể khai thác để gia tăng tài sản nếu họ đủ giỏi. Tuy nhiên, họ cũng phải trải nghiệm những sự kiện không may làm sụt giảm số tài sản. Những sự kiện này xảy ra một cách ngẫu nhiên.
Vào năm cuối cùng của chặng đường 40 năm, Pluchino và cộng sự thống kê những cá nhân thông qua số tài sản và nghiên cứu về tính cách của những người giỏi nhất. Nhóm của ông cũng sẽ tính toán việc phân bố tài sản. Và sau đó họ lặp lại sự mô phỏng nhiều lần khác để kiểm tra tính vững chắc của kết quả.
Khi nhóm thống kê cá nhân bằng tài sản, sự phân bố xảy ra hệt như được nhìn thấy trong xã hội của một thế giới thực. “Nguyên tắc 80-20 được duy trì, chỉ 80% dân số sở hữu 20% tổng số vốn trong khi số 20% còn lại sở hữu 80% số vốn,” báo cáo của Pluchino và cộng sự cho hay.
Điều đó không có gì đáng ngạc nhiên hay bất công nếu như 20% số người giàu có nhất là những người tài năng nhất. Nhưng đó không phải là sự thật. Những người giàu có nhất thường không phải là những người tài năng nhất hay gần như thế. “Đỉnh cao của sự thành công không bao giờ đồng nhất với đỉnh cao của tài năng, và ngược lại,” các nhà nghiên cứu cho hay.
Nếu không phải tài năng, vậy thì yếu tố gì khiến cho sự phân bố tài sản bị chênh lệch như vậy?
“Mô phỏng của chúng tôi thể hiện rõ ràng rằng yếu tố đó chỉ đơn thuần là sự may mắn,” Pluchino và cộng sự phát biểu.
Nhóm nghiên cứu cho thấy điều này bằng cách xếp hạng các cá nhân dựa theo số sự kiện may mắn và không may mắn họ đã trải nghiệm xuyên suốt 40 năm. “Đây là bằng chứng cho thấy các cá nhân thành công nhất cũng là những người may mắn nhất,” nhóm cho biết. “Và những người ít thành công nhất lại thường là những người kém may mắn nhất.”
Điều này mang nhiều hàm ý quan trọng cho xã hội. Chiến lược nào là hiệu quả nhất cho việc khai thác vai trò của sự may rủi trong thành công?
• • • •
(Phần còn lại của bài viết nói về: tối đa hóa lợi tức đầu tư tài trợ nghiên cứu khoa học, Hội đồng nghiên cứu Châu Âu, vai trò của may mắn trong khám phá khoa học, cách khai thác để cải thiện kết quả tài trợ, thúc đẩy sự gia tăng tài năng, tạo ra những sự kiện may mắn ngẫu nhiên…)
(Trích đoạn 1277 chữ đầu tiên trong bài viết full 1700 chữ đã xuất bản trong Aloha volume 16.)
Nguồn: Emerging Technology from the arXiv – MIT Technology Review
Biên dịch: Thái Chi
Hiệu đính: Prana – THĐP
Năm 2006 khi mới rời trường Đại học đi làm, mình nhận được học bổng thực tập sinh tại Mỹ. Khi đó mới xa nhà du học Nga về lại đang chuẩn bị cưới, mình chỉ muốn lập gia đình, có cuộc sống giản dị, ổn định. Rồi vì cả những lý do khác, chủ quan, khách quan cuối cùng mình buông chuyến đi Mỹ và lấy chồng như kế hoạch. Mình có tiếc không, có, nhưng ít thôi.
Sau đó vài tháng yahoo chat với một anh bạn trong chuyến đi Mỹ đó. Ảnh kể về những cuộc phiêu lưu, làm việc thực tế một vòng bên trong các nhà máy lọc dầu hoành tráng của nước Mỹ. Thì lúc này mình tiếc, tiếc đau, tiếc đớn, khóc như mưa. Nhìn lại mình lúc đó chỉ là một phụ nữ quanh quẩn xó bếp, góc nhà, sự nghiệp không có điểm nhấn và dấu ấn gì nổi bật. Mình biết mình tiếc vì đã bỏ qua một cơ hội quý giá.
Sau đó thì có bầu, có con và công việc làm vợ, làm mẹ bận rộn khiến mình quên hẳn đi niềm tiếc. Mãi đến khi con trai được đầy tháng cũng là dịp Tết, mình nhận được thiệp chúc mừng từ người anh đó năm đó. Mình mới chợt nhớ ra là có một hội đấy đang ở Mỹ, cái hội đang nắm giữ giấc mơ của chính mình. Mình chợt nghĩ giờ này mà mình đang ở Mỹ thì sao nhỉ? Khoảng một phần nghìn giây thoáng qua, một cảm giác co thắt lại vì sợ, nỗi sợ mất con, xa con. Sau đó thì mình chợt mỉm cười và nhìn cậu con trai bé bỏng, thở thào một cái “may quá không đi.”
Đến giờ đã 13 năm, cuộc sống mình cũng nhiều thay đổi. Chỉ có một điều là tình yêu dành cho con vẫn vẹn nguyên như ngày nào. Mỗi sáng mở Facebook đập vào mắt là những hình ảnh lung linh đẹp đẽ của mọi người check-in chỗ này chỗ khác, hay hình ảnh những người phụ nữ kiếm tiền rất giỏi, hoặc thể lực dẻo dai với hành trình thể thao đáng ngưỡng mộ… Mình đã từng ghen tỵ với họ, hay ao ước được như thế, hay tủi thân khi nhìn lại với nhiều cảm xúc. Nhưng một sáng mở mắt ra, nhìn cục kim cương 12 tuổi nặng 45kg ngủ yên với đôi má phúng phính thì mình mới ngấm và thấm câu nói của thầy Menis:
“Bạn đã có đủ những thứ bạn muốn. Bạn không đủ những thứ mà bạn không cần.”
Mình xem Sasuke với con trai, có màn vượt suối, đu dây. Người chơi phải buông dây này, với tay nắm lấy dây khác, cứ như vậy mới vượt được qua suối. Thử thách để không bị ngã là BẠN CHỌN DÂY NÀO?
Thực ra cuộc sống này vận hành rất đơn giản. Nó là những gì bạn ĐÃ CHỌN. Bạn đã chọn rồi hãy nhìn sâu vào bên trong chính mình và hài lòng với nó đi, vì đó là lựa chọn của bạn. Còn nếu bạn không thấy hài lòng? Hãy khao khát hành động để vươn tới nắm lấy sợi dây khác.
Không muốn buông cái này, nhưng lại rất muốn cái kia và chỉ biết ngó nghiêng sang bên thì bạn sẽ không thể với tới mục tiêu của mình. Như vậy, cả đời bạn sẽ luôn ở trong trạng thái rối rắm.
Tóm lại:
Hoặc là bạn đứng yên hài lòng nắm cái dây bạn đã CHỌN. Hoặc là bạn buông cái dây đó ra và quyết liệt hành động để với tay nắm lấy sợi dây khác. Bi kịch là ở chỗ bạn cứ nắm chặt cái dây này không chịu buông, trong khi cũng chẳng hành động để mà tiến tới, bạn chỉ biết than vãn, đổ lỗi, oán trách, tiếc nuối, ghen tỵ, ghét bỏ… người khác. Và bạn sẽ chết chìm với mớ hỗn độn đó.
“Bạn đã có đầy đủ những thứ bạn muốn. Bạn không đủ những thứ mà bạn không cần.” — Tiến sĩ Menis Yousry
Tác giả: Trần Phương Hà
Edit: THĐP
Ảnh: Benjamin Manley
Không ai biết hoàn toàn tình yêu có dạng hình thể gì, tính chất ra sao. Nó không phải là đối tượng nằm trong quy luật khoa học vật lý, con người có dành cả trăm thế kỷ nghiên cứu nó thì vẫn không tìm được câu trả lời xác đáng. Những gì chúng ta biết về nó chỉ là một giọt nước nhỏ giữa đại dương bao la. Con người luôn lo lắng bồn chồn trước dự đoán hiện tại và tương lai tình yêu ra sao, vì tình yêu không thể đong đếm – như đại dương vậy. Quy luật vĩnh hằng của sự vật là không ràng buộc quyền sở hữu rằng phải thuộc về ai. Vì thế nên phần lớn chúng ta không tin rằng trên đời này có tình yêu vĩnh cửu.
Không tin vào tình yêu vĩnh cửu, tại sao? Tại sao con người chối từ một món quà thanh khiết được Trời gửi tặng? Đến với nhau qua lần gặp cùng một địa điểm với cả một quá trình đã là khó khăn lắm rồi. Bởi vì theo như tôi quan sát, xét về mặt vật lý cơ bản, tình yêu thời công nghệ số hoàn toàn thay đổi theo chiều hướng có thời hạn. Bộ mặt tình cảm nay được phơi lên bằng tấm áo choàng cuộc đời bộn bề nặng trĩu. Con người khi yêu bây giờ lựa chọn nửa kia với điều kiện: phải xinh gái đẹp trai, có nhà, có xe… Ngay cả phẩm chất cũng bị tiêu chuẩn hóa: vợ phải hiền hậu, thùy mị, đảm đang còn chồng thì phải cao ráo sáng sủa, yêu vợ thương con. Tìm được người đáp ứng nhu cầu trên không khó, vậy mà níu giữ người ấy sao khó vậy?
Níu giữ được đến đâu tùy vào cách chúng ta hài hòa lý trí với cảm xúc như thế nào. Tình yêu không thể duy trì nếu thiếu đi một trong hai. Lý trí đi đầu với quyết định mang tính lâu dài, cảm xúc chỉ xảy ra nhất thời vào một khoảnh khắc ngắn ngủi. Điều đáng buồn là người trẻ lạm dụng cảm xúc quá nhiều (từ lúc mới yêu) dẫn đến về sau xảy ra ngoại tình. Cảm xúc thường bị nhầm lẫn là yếu tố then chốt giữa thích và yêu. Tôi nhớ một câu nói (không rõ tác giả) là: Có những thứ na ná giống như tình yêu. Thực tế đây, nhiều người ngộ nhận là mình đang yêu say đắm anh/cô ấy trong khi thực chất chỉ là ngưỡng mộ vẻ đẹp trai, hoặc tính cách hòa đồng thân thiện, kiểu dạng na ná như thế. Điều này gây nên đau khổ dằn vặt cho tất cả mọi người lao vào vòng nhầm lẫn đó. Yêu quá nhiều để rồi không muốn yêu thêm lần nữa, hoặc là tan vỡ trái tim ngay từ lúc bị từ chối.
Còn gì tuyệt khổ hơn sự mù quáng khi đâm đầu lao tới một cuộc tình siêu xe? Nhanh và nguy hiểm, cảm giác này bất kỳ ai cũng thích. Nhưng nhanh một giây thôi là chậm cả tuổi thanh xuân luôn. Có vài bạn đến tâm sự với tôi về chuyện lý do chia tay, rồi nó kể lể cả những gì nó làm cho người cũ… Và nó lại vớ được tình mới ngay sau vài ngày! Tôi khẳng định luôn là kiểu gì sớm muộn cũng chia tay cả thôi. Vì băn thân tôi vốn chẳng hào hứng mấy chuyện giải trí như này. Nhìn đám người nào trông hạnh phúc trên Facebook đến nỗi lung linh ảnh nổi bật, nhưng ngoài đời thì ngược lại. Tôi chẳng hiểu họ nghĩ cái gì mà họ coi mối tình của họ như một trò chơi tình duyên không hơn không kém. Tình yêu vĩnh cửu giống như nét đẹp thiên nhiên trường tồn qua thời gian, vậy sao con người cố tình giả vờ phủ nhận rằng nó không có thật?
Phủ nhận tình yêu vĩnh cửu chỉ để che lấp một ham muốn nhục dục tầm thường? Tôi nói thẳng ra điều này thì đúng thế. Không cần phải tạo cuộc thăm dò nghiên cứu các cặp đôi ra sao, chỉ cần nhìn ngoài đường là biết ngay có rất ít cặp hạnh phúc thực sự. Từ quán ăn, rạp phim… cho đến trường học và nơi công sở, thì chúng ta biết họ không yêu dài lâu. Chính vì niềm tin vào hạnh phúc đích thực bị tan vỡ, nên con người chọn người yêu chẳng qua là… đỡ cô đơn! Không có người này thì có người khác, đời đẹp lắm, tán bao người cũng được! Nếu cứ buông thả, thì làm sao có thời ông bà sống cùng nhau cả khi tóc bạc răng long?
Tình yêu vĩnh cửu là một món quà Trời tặng, cho nên nó có thật. Nếu các bạn tinh tế chậm lại nhận ra sự mệt mỏi khi theo đuổi tiếng sét ái tình, thì các bạn sẽ nhìn vào món quà đặc biệt này theo một góc nhìn hoàn toàn khác. Điều tuyệt vời nhất trên đời chính là yêu và được yêu – là có tất cả. Từ đó trong đời bạn luôn xuất hiện một tình yêu tự do trọn vẹn mà bạn không hề biết – tình yêu vĩnh cửu đấy. Sẽ có một người luôn thấu lòng và che chở bạn mỗi khi bạn ướt sũng nước mắt. Ngay cả bạn cứng đầu, bướng bỉnh thì bạn vẫn không thể không mềm yếu trước tấm lòng của người ấy dành cho bạn.
Vì không có một quy luật nào bắt bạn hoặc người ấy phải sở hữu nhau. Sở hữu là một từ chỉ khái niệm về nhà tù cảm xúc. Tình yêu vĩnh cửu thì hoàn toàn khác. Nó đưa bạn tới hành trình cao thượng của tình yêu thương, lòng bao dung thủy chung, niềm tin mãnh liệt và tự do tuyệt đối. Có thể nó làm đảo lộn cuộc sống trước kia của bạn, nhưng nó chữa lành những vết thương đường đời bạn mang trong mình. Sự vĩnh hằng là biểu tượng gắn kết hai con tim đồng điệu, hòa hợp hai cái tôi riêng lẻ thành một con người mạnh mẽ, lương thiện. Vì sự vĩnh hằng luôn là chìa khóa để kết nối những mối tình đẹp. Tình yêu vĩnh cửu phá vỡ mọi tiêu chuẩn vô hình, trút bỏ mọi gánh nặng đè lên con tim, để mỗi người vững tâm trước mỗi chặng đường.
Tôi muốn chia sẻ với các bạn về tình yêu vĩnh cửu, vì tôi biết, chông gai tình cảm trong bạn cần được xoa dịu. Các bạn hãy nhớ câu nói mà tôi được xem trong lịch: “Mối tình đầu là mối tình đẹp nhất, nhưng mối tình cuối cùng mới là mối tình bất diệt.” Vì tôi tin rằng, mỗi người trong chúng ta đều được tận hưởng những giây phút bình yên mà chưa một ai nghĩ nó sẽ đến.
*Bài viết rất dài nhưng để viết về những cái hay một bộ tiểu thuyết dài 2000 trang thì mình đã cố hết sức rồi.
Nội dung
26 ngày đọc 2000 trang tiểu thuyết viết trong 10 năm và 5 lần chỉnh sửa
Trong mấy năm trước, mình liên tục né tránh đọc bộ Hồng lâu mộng dù đã đọc Tam Quốc, Thuỷ Hử, mấy bộ truyện kiếm hiệp của Kim Dung vì nhiều lý do như sự đồ sộ nó, cùng vô số bình luận về Hồng lâu mộng là “dâm thư”, chỉ trích sự thối nát của xã hội phong kiến, sự bất bình đẳng của giai cấp…
Nhưng trên hết là Hồng lâu mộng là tác phẩm chưa bao giờ hoàn thành của Tào Tuyết Cần. Ông viết 80 chương thì mất, mấy chục năm sau Cao Ngạc viết tiếp 40 chương để kết thúc mọi ân oán, tình duyên trong Hồng lâu mộng mà Tào Tuyết Cần để lại. Nó là cái hay những cũng là cái dở, và bên dưới mình sẽ viết rõ cái nhìn của mình về điều này ở cuối bài viết.
Đáng lẽ sẽ còn rất lâu nữa mình mới đọc Hồng lâu mộng nếu như trong khi viết lách mình tự nhiên nghĩ có lẽ bộ tiểu thuyết này có thể giúp ích mình. Và mình đã hoàn toàn bất ngờ – Hồng lâu mộng hay tuyệt vời và là tiểu thuyết hấp dẫn nhất của Trung Quốc mình từng đọc. Còn điều mình không ước lượng trước được là mình đã đọc Hồng lâu mộng lâu đến như vậy: 26 ngày mới đọc xong cho gần 2000 trang ebook file PDF. Nhưng nghĩ lại cũng đáng khi so với 10 năm viết và 5 lần chỉnh sửa Hồng lâu mộng của Tào Tuyết Cần.
“Xem ra chữ toàn bằng huyết, Cay đắng mười năm khéo lạ lùng.”
Ban đầu mình thấy bản thân ngu ngốc khi đã bỏ qua Hồng lâu mộng trong thời gian lâu đến vậy. Nhưng nghĩ lại nếu mình đọc mấy năm trước khi còn trẻ thì chắc chắn sẽ không thấy cái hay của Hồng lâu mộng ngoài chuyện tình tay ba của Giả Bảo Ngọc, Lâm Đại Ngọc và Tiết Bảo Thoa với cái kết không có hậu là Bảo Ngọc đi tu, Đại Ngọc uất ức mà chết, còn Bảo Thoa goá chồng nuôi con một mình.
Quan trọng hơn, mình nhận ra rằng cốt lõi để nhận ra giá trị hay của một cuốn hay bộ sách, thì bản thân hãy đọc nó chứ đừng nghe ai nói, hay đọc bất cứ bình luận và phê bình nào cả.
Review này mình sẽ đi từ điều cốt lõi, sự độc đáo đã tạo nên sự ẩn dụ và hấp dẫn của nó liên quan đến tôn giáo, thần thoại, triết lý và nhiều sự kiện lịch sử trong Hồng lầu mộng mà Tào Tuyết Cần đã khéo léo sắp xếp. Cuối cùng là cái nhìn của mình của về việc tại sao lại so sánh Hồng lâu mộng với Thần Khúc, và Hồng lâu mộng có cần sự hoàn thành của Cao Ngạc để biến tác phẩm của Tào Tuyết Cần trở thành tiểu thuyết vĩ đại nhất của Trung Quốc hay không?
Ẩn dụ và tính siêu thực của ba cái tên trong Hồng lâu mộng
Cái độc đáo của Tào Tuyết Cần mình chưa bao giờ thấy ở ai ngoài tác giả Thần khúc Dante Angelieri là đã lồng ghép, xâu chuỗi các câu chuyện, sự tích thần thoại vào trong ba nhân vật quan trọng nhất của Hồng lâu mộng là Giả Bảo Ngọc, Lâm Đại Ngọc và Tiết Bảo Thoa. Chính điều này đã tạo tính siêu thực, vừa giả vừa thật mà rất ít tác phẩm của Trung Quốc và thế giới sánh bằng.
Giả Bảo Ngọc thực chất là một trong ba vạn sáu nghìn năm trăm linh một (36501) viên đá cao mười hai trượng, vuông hai mươi bốn trượng mà Nữ Oa dùng để vá trời. Nhưng chỉ dùng ba vạn sáu nghìn năm trăm viên, còn một viên thì bỏ lại ở núi Thanh Nghạnh. Viên đá này thấy mỗi mình bị bỏ lại, ngày đêm khóc lóc và sau đó gặp một nhà sư và một đạo sĩ ngỏ ý muốn hoá kiếp thành người.
Ba vạn sáu ngàn năm trăm hòn đá vá trời, kích cỡ cao mười hai trượng, vuông hai mươi bốn trượng mang ẩn dụ của 36500 là số ngày trong năm nhân với 100 lần, 12 ngày và 24 là số tháng trong năm và số giờ trong ngày mang ý nghĩa vô hạn của thời gian và tính siêu thực nói về việc phải rất lâu lâu trong hư không mới có một vật được sinh ra trong kiếp người.
Viên đá bị Nữ Oa bỏ rơi tại núi Thanh Ngạnh, có nghĩa khác “tình căn”, cái gốc của tình. Bảo Ngọc chính là kiếp sau của viên đá không mang vá trời, ngụ ý sẽ nó sẽ có một kiếp người là cội rễ của lưới tình và cũng vì tình sống.
Cả hai đều khuyên viên đá rằng cõi hồng trần thú vị, nhưnng không phải là nơi có thể ở lại lâu dài vì “vạn sự vô thường, việc đời đa đoan”, tất cả chỉ là giấc mộng và muôn vật đều trở thành không. Nhưng viên đá vẫn nhất mực van xin đầu thai xuống phàm trần, nên nhà sư đã biến viên đá to dùng để vá trời thành viên ngọc nhỏ để một đứa bé mới sinh có thể ngậm được với điều kiện khi hết duyên tục sẽ phải đi theo mình.
Viên ngọc này được gọi là Thông linh bảo Ngọc – viên ngọc được hấp thụ tinh hoa trời đất, tự có linh tính thông minh như người. Giả Bảo Ngọc sinh ra đã ngậm ngọc này, người và ngọc chính là một.
Ngoài ra có một chi tiết mà Tào Tuyết Cần đã cài cắm để người đọc hiểu kiếp này của Bảo Ngọc sẽ trở thành người tu hành là chiếc khoá trường sinh cậu hay đeo bên cạnh viên ngọc Thông linh. Theo lệ của người xưa, với mong muốn con mình không bị chết non, cha mẹ đem con cúng vào chùa làm con nuôi Phật và đeo khoá ở cổ để sống thọ.
Bảo Ngọc được mô tả có dung mạo tuấn tú, có phần giống nữ nhi, ham chơi, gần gũi với con gái, tinh thần lúc vui lúc buồn, khi cười khi nói một mình như kẻ điên và chẳng bao giờ chú tâm học hành. Bảo Ngọc kì lạ đến nỗi người lạ gặp cậu cũng nói với nhau là “bề ngoài thì xinh đẹp, bên trong thì hồ đồ, chỉ là của để nhìn chứ thực ra thì vô dụng. Đến việc mình bị bỏng còn hỏi người khác có đau không.”
Khắp kinh thành đều truyền tai nhau câu nói ngô nghê của Bảo Ngọc là “thân thể con gái kết tinh từ nước nên đáng quý, còn con trai là bùn đất nên dơ bẩn. Hai chữ nữ nhi đối với tôi rất quan trọng, trong sạch và cao quý hơn cả Ngọc Đế và Phật A Di Đà.” Câu nói này có thể vô thưởng vô phạt, nhưng lại ngụ ý nói về việc kiếp trước của Bảo Ngọc là viên đá được Nữ Oa tôi luyện để vá trời và có duyên tình sẵn với Lâm Đại Ngọc.
Tiếp theo là Lâm Đại Ngọc, theo tôn ti là em họ của Bảo Ngọc, cái tên mang nghĩa một loại đá màu đen dùng để kẻ lông mày, mà đôi lông mày là đặc điểm không thể lẫn của Lâm Đại Ngọc. Cô cũng được gọi là “Ngọc đen” đối lập với “Trâm vàng” là Tiết Bảo Thoa.
Kiếp trước của Lâm Đại Ngọc là “cây Giáng Châu bên cạnh hòn đá Tam Sinh được Thần Anh trú ở cung Xích Hà ngày ngày lấy nước cam lộ tưới bón cho nó mới tươi tốt sống lâu. Đã hấp thụ tinh hoa của trời đất, lại được nước cam lộ chăm bón, cây Giáng Châu thoát được hình cây, hóa thành hình người, tu luyện thành người con gái, suốt ngày rong chơi ngoài cõi trời Ly Hận đói thì ăn quả “Mật Thanh” khát thì uống nước bể “quán sầu”.
Chỉ vì chưa trả được ơn bón tưới, cho nên trong lòng nó vẫn mắc mứu, khi nào cũng cảm thấy như còn vương một mối tình gì đây. Nhưng lúc đó Thần Anh đã xuống trần vì tình duyên nên Giáng Châu nói khóc lóc nói “Chàng ra ơn mưa móc mà ta không có nước để trả lại. Chàng đã xuống trần làm người, ta cũng phải đi theo. Ta lấy hết nước mắt của đời ta để trả lại chàng, như thế mới trang trải xong!…”
Tiền kiếp của Lâm Đại Ngọc là Giáng Châu rong chơi ở tầng trời Ly Hận (hận vì phải xa nhau), ăn quả Mật Thanh (điều bí mật), uống nước bể Quán Sầu (nước để tưới sự buồn) và bên cạnh hòn đá Tam sinh tất cả đều báo trước kiếp này là một kiếp buồn thảm vì tình của Đại Ngọc. Tam sinh là một điển tích của Trung Quốc nói về việc một nhà sư hẹn ước với một cô gái 12 năm sau khi chết sẽ gặp nhau.
Tam sinh ngụ ý rằng rằng một đôi trai gái phải trải qua ba kiếp thì sẽ có duyên với nhau. Trong Hồng lâu mộng, Bảo Ngọc và Đại Ngọc mới là kiếp thứ 2, nên việc Tào Tuyết Cần sắp xếp “cây Giáng Châu mọc cạnh hòn đá Tam sinh” có ẩn ý kiếp này Đại Ngọc và Bảo Ngọc sẽ không có duyên nhưng lại có chuyện tình từ kiếp trước.
Về sắc đẹp, cùng với một nhân vật khác tên là Tình Văn trong Hồng Lâu Mộng thì Đại Ngọc được mô tả là đẹp như Tây Thi. Cô được ví với hoa sen trôi nhẹ nhàng trong nước với sự tinh tế và và mong manh của mình. Giả Bảo Ngọc được nhiều người cho rằng mang nhiều tính cách của Tào Tuyết Cần, thì Lâm Đại Ngọc chính là nhân vật ông gửi vào đó nhiều đam mê văn thơ của mình nhất. Trong truyện, nói về viết văn làm thơ, không ai có thể hơn được Lâm Đại Ngọc.
Cuối cùng là Tiết Bảo Thoa, cô giống như Đại Ngọc, là bà con bên ngoại với Bảo Ngọc. Bảo Thoa tuy là con gái trong nhà, nhưng từ lúc 5 tuổi đã giỏi văn thơ nên được cha hết sức cưng chiều và dốc sức bồi đắp.
Trong Hồng lâu mộng, trái với tình duyên bi đát của Đại Ngọc, Tào Tuyết Cần đã xây dựng những ẩn ý cho thấy Bảo Thoa có duyên vợ chồng với Bảo Ngọc qua chiếc khoá vàng cô đeo có khắc tám chữ “bất ly bất khí, phương linh vĩnh kế – không xa lìa, không rời bỏ, tuổi thơm được lâu bền mãi” hợp với tám chứ khắc trên viên ngọc Thông linh Bảo Ngọc đeo “mạc thất mạc vong, tiên thọ hằng xương – đừng đánh mất, đừng bỏ quên, tuổi tiên được khoẻ mạnh mãi” thành một câu đối, vì vậy được gọi là kim ngọc lương duyên.
Nhà sư cho Bảo Thoa chiếc khóa khi bé chính là người hóa phép cho hòn đá hóa thành hòn ngọc rồi là Bảo Ngọc.
Đại Ngọc và Bảo Thoa là hai nhân vật đối lập, vì chữ Lâm họ Đại Ngọc là mộc, Bảo Thoa thuộc kim. Bảo Ngọc và Đại Ngọc có quan hệ mộc thạch tiền minh, còn Bảo Thoa với Bảo Ngọc là kim ngọc lương duyên. Ẩn ý của Tào Tuyết Cần ở đây là Đại Ngọc với với Bảo Ngọc chỉ có duyên và ân oán trong kiếp trước, còn tình duyên thì là Bảo Thoa với Bảo Ngọc trong kiếp này.
Bảo Thoa và Đại Ngọc lấy hai chữ đầu và cuối ghép lại thành Bảo Ngọc. Bảo Thoa còn có nghĩa là chiếc thoa – trâm quý để cài đầu, Bảo Thoa còn thuộc “cung kim” nên được gọi là trâm vàng. Trâm vàng đi với ngọc quý theo quan niệm là hợp duyên và đem lại với thịnh vượng cho lứa đôi.
Bảo Thoa trong Hồng lâu mộng được mô tả có vẻ đẹp như Dương Quý Phi và được ví với hoa mẫu đơn – vua của loài hoa. Về nhan sắc của Bảo Thoa thì Tào Tuyết Cần viết trong Hồng lâu mộng còn vượt cả Đại Ngọc và người Bảo Thoa còn toả ra hương thơm rất vương vấn. Thậm chí chính Bảo Ngọc dù lúc nào cũng quấn quýt Đại Ngọc hơn nhưng cứ khi thấy Bảo Thoa thì bao giờ cũng không nén được dâm tính và ham muốn trong mình.
Trong Hồng lâu mộng, Bảo Ngọc chính là chữ Tình, Đại Ngọc là chữ Phận và Bảo Thoa là chữ Duyên. Nếu coi Bảo Ngọc là hiện thân của chính mình, còn Đại Ngọc là thể hiện sự đam mê thơ ca thì Bảo Thoa lại là mọi ước muốn về một cô gái và cuộc sống đúng theo ý nguyện cá nhân Tào Tuyết Cần.
Dâm dục, ái tình và giác ngộ trong Hồng lâu mộng
Có một điều lặp đi lặp đến mấy lần trong Hồng lâu mộng là cô gái nào dính dáng đến dâm dục và tình ái với Bảo Ngọc đều phải chết. Người đầu tiên chết là Khả Khanh, vợ anh họ Bảo Ngọc. Trong một lần nằm ngủ trên giường của Khả Khanh, Bảo Ngọc mơ thấy mình đến Thái hư ảo cảnh làm tình với Kiêm Mỹ – vốn mang vẻ đẹp của Đại Ngọc và Bảo Thoa, còn Kiêm Mỹ lại là tên tục của Khả Khanh. Sau đó chẳng bao lâu thì Khả Khanh bị bệnh chết.
Đến lượt Kim Xuyến, a hoàn của mẹ Bảo Ngọc vì thấy hai đứa đùa cợt, tình ý lẳng lơ với nhau nên mẹ Bảo Ngọc đã tát và đuổi Kim Xuyến đi. Do bị oan ức vì Bảo Ngọc dụ dỗ trước và không chịu được nhục, Kim Xuyến đã nhảy xuống giếng tự tử.
Một thời gian sau thì Tình Văn, a hoàn đẹp nhất trong Hồng lâu mộng cũng được mọi người gọi là Tây Thi tái thế như Đại Ngọc. Từ nhan sắc cho đến tính cách Tình Văn có nhiều điểm giống Đại Ngọc và át vía được Bảo Ngọc. Do quá xinh đẹp và là a hoàn gần gũi với Bảo Ngọc nên Tình Văn bị đuổi khỏi phủ trong lúc đang ốm nặng.
Bảo Ngọc vì quá thương nhớ Tình Văn nên đã lẻn ra khỏi phủ để thăm cô. Biết mình sắp chết, Tình Văn nói Bảo Ngọc hãy đổi áo cho nhau để mãi nhớ về nhau khi chia xa. Bảo Ngọc được Tình Văn báo mộng trước khi chết.
Ngoài ra còn Diệu Ngọc, một trong Kim lăng thập nhị nữ và là ni cô để tóc đi tu có quan hệ với Bảo Ngọc khá thân thiết sau này bị bắt đi, bị cưỡng hiếp và bị giết. Sau cùng, đến cả Lâm Đại Ngọc, tri kỷ và người tâm tư Bảo Ngọc nhất cũng chết vì cậu.
Ngoài Tiết Bảo Thoa vốn là lương duyên trong kiếp này, chỉ có a hoàn Tập Nhân, người đầu tiên cho Bảo Ngọc nếm mùi dâm dục là còn sống. Tập Nhân dù là a hoàn, nhưng từ sớm đã được cha mẹ Bảo Ngọc ngầm chọn làm vợ lẽ cho cậu, vì thế cô cũng gọi là có duyên với Bảo Ngọc nên không phải chết.
Xuyên suốt trong 80 chương đầu của Hồng lâu mộng do Tào Tuyết Cần viết ngoài những chuyện dâm tình của Bảo Ngọc ra thì còn có những nhân vật nam nữ trong họ hàng và bạn bè của cậu cũng được đề cập đến.
Người thì thà chết chứ không muốn thành vợ lẽ, người thì treo cổ vì bị bắt quả tang ngoại tình, có đôi trai gái vì không hiểu tấm lòng nhau đã tự sát dưỡi thanh kiếm tên là Uyên Ương, còn người kia thì bỏ theo một đạo sĩ cầu sự giác ngộ. Giả Kính, người ông trong họ hàng của Bảo Ngọc cũng là người từ bỏ hồng trần, vợ con để chuyên tâm tu luyện.
Cũng chính Bảo Ngọc, dù đang vui vẻ với nhiều mỹ nhân, nhưng cũng vài lần cậu tự dưng nghĩ và nói đến tìm kiếm giác ngộ để trả lời những câu hỏi cậu không thể giải thích liên quan đến vui buồn, công danh và nữ nhi. Trong Hồng lâu mộng, nhà sư đã hoá kiếp cho viên đá vá trời thành Bảo Ngọc đã xuất hiện ba lần như một lời nhắn nhủ âm thầm về việc lìa bỏ thế gian để cầu đạo của cậu. Tuy vậy, trước khi Bảo Ngọc xuất gia, thì người em gái trong họ là Tích Xuân đã bước vào cửa Phật trước anh trai.
Với sự suất sắc trong việc sắp xếp thật thật, giả giả của Tào Tuyết Cần thì người đọc phải để ý, đừng nhìn nhận mọi sự việc trong Hồng lâu mộng theo nghĩa đen mới thấy ý nghĩa của những tình tiết tưởng như vô tình này lại là sự cảnh báo về kết cục không có hậu của ba nhân vật chính trong Hồng lâu mộng.
Những sự kiện xảy ra với Bảo Ngọc trong 80 chương đầu do Tào Tuyết Cần ứng với lời của người ngoài khi đánh giá về con gái trong nhà Bảo Ngọc là “họ đều từ trong trời tình biển khổ mà ra. Xưa nay con gái kị nhất là mắc vào chữ dâm và liên quan đến chữ tình, nếu có dính líu tới thì nhất định không có kết cục tốt.”
Tiên cô trong giấc mơ về Thái hư ảo cảnh của Bảo Ngọc cũng nói “Ta thích anh vì anh là người dâm nhất trong thiên hạ. Dâm có nhiều kiểu dâm, anh sinh ra đã có mối si tình với nữ nhi, nên ta gọi anh là “ý dâm”, chỉ có thể hiểu trong lòng chứ không nói ra được.” Cũng chính tiên cô nhắc nhở Bảo Ngọc cho cậu nếm mùi dâm dục sớm để chú tập học hành, sau này thi cử để đỗ vào cửa quan nối tiếp cha ông. Rốt cục, Bảo Ngọc vẫn chán ghét học hành, chỉ để tâm tới những thiếu nữ, con gái xung quanh mình mà thôi.
Chuyện tình tay ba trong Hồng lâu mộng
Thật ra việc bày kế tráo dâu lừa Bảo Ngọc cưới Bảo Thoa khiến Đại Ngọc thổ huyết mà chết nằm ở trong 40 chương cuối mà Cao Ngạc viết chứ không phải là Tào Tuyết Cần viết. Và việc Bảo Ngọc có thực sự thương nhớ cái chết của Đại Ngọc đến điên dại hay không, vì những chương cuối là cái nhìn của Cao Ngạc dựa trên câu chuyện nói đùa sẽ về Dương Châu của Đại Ngọc làm cậu sinh bệnh.
Đối với những ai đọc Hồng lâu mộng 80 chương đầu, sẽ dễ dàng nhận ra rằng Bảo Ngọc có thể đau lòng trước cái chết của Đại Ngọc, nhưng không thể nói là Bảo Ngọc chỉ có chút tình cảm với Bảo Thoa. Thậm chí, Đại Ngọc và Bảo Thoa cũng không phải là 2 người duy nhất Bảo Ngọc đem lòng yêu mến. Bảo Ngọc là một người đa tình với nữ nhi đến mức anh đã khóc và làm thơ về Tình Văn, một a hoàn vì anh mà chết.
Một nhân vật khác là Bảo Cầm, em họ Bảo Thoa có diện mạo giống với Bảo Ngọc và cậu cũng rất thích Bảo Cầm. Ngay chính bà nội và mẹ Bảo Ngọc muốn hỏi Bảo Cầm làm vợ cho cậu nhưng tiếc là cô đã được hứa hôn cho người khác.
Trong 80 chương Hồng lâu mộng của Tào Tuyết Cần, ông mô tả Bảo Thoa có phong thái điềm tĩnh, ít nói, tính cách nhẹ nhàng, được lòng người trên kẻ dưới khiến Đại Ngọc ghen tức. Trái với Bảo Thoa, Đại Ngọc dù tư chất thông minh, có tài làm thơ nhưng tính tình nhỏ nhen, hay buồn giận và tự ti về số phận mồi côi, phải đi ở nhà bà ngoại.
Và một điều nữa là Đại Ngọc hay ốm đau, bệnh tật, ai cũng nói cô sẽ không sống lâu được. Dù biết vậy, nhưng Đại Ngọc càng hành hạ mình bằng những tâm tư buồn bã và vô số những ngày ngồi khóc một mình. Thậm chí có một số việc hiểu lầm Đại Ngọc cũng ngộ nhận là do số phận mình là vậy nên càng bi đát.
Qua thời gian, mỗi quan hệ giữa Đại Ngọc và Bảo thoa dần dần trở nên tốt đẹp. Cả hai đều nhìn nhận những ưu điểm của nhau và thông cảm với tình cảnh mất cha từ sớm. Đại Ngọc đã nhận Bảo Thoa là chị gái, nhận mẹ Bảo Thoa là mẹ nuôi. Thậm chí Bảo Thoa còn trêu rằng sẽ để mẹ mình đến hỏi bà nội Bảo Ngọc cho Đại Ngọc từ cháu ngoại thành cháu dâu với ý là thành thân với Bảo Ngọc.
Đại Ngọc được cho là người duy nhất đẹp đôi với Bảo Ngọc vì cô ủng hộ cậu không ra sức học hành đỗ đạc làm quan. Thứ nhất Đại Ngọc cùng với Bảo Ngọc đều có chung tâm hồn sâu sắc, dễ xúc động với mọi sự vật. Hai người hợp nhau đến nỗi khi hoa rụng, sợ hoa dơ bẩn người thì thả hoa trôi theo dòng nước, người thì đào hố chôn hoa để hoa lâu ngày hoá thành đất như vậy cho trọn chữ sạch.
Việc Bảo Ngọc không chú trọng đến công danh sẽ làm Đại Ngọc không cảm thấy tự ti về thân phận của mình nếu hai người có duyên vợ chồng. Chính vì lý do này nên mỗi khi Bảo Ngọc nói chuyện tình cảm thì Đại Ngọc gạt đi, nước mắt ngắn dài than thở Bảo Ngọc trêu trọc mang mình ra làm trò đùa. Có thể nếu Bảo Ngọc tu chí học hành, cô cùng lắm chỉ là vợ lẽ vì nghĩ gia đình Bảo Ngọc sẽ tìm kiếm cho cậu một người môn đăng hộ đối.
Bảo Thoa theo cái nhìn của nhiều nhà phân tích Hồng lâu mộng thì là một cô gái thực dụng và ham muốn danh vọng. Điều này có một phần chủ quan vì gia đình Bảo Thoa là một trong 4 họ lớn trong vùng cô sống, tài sản lên tới hàng trăm vạn lạng bạc và nhiều đất đai.
Bảo Thoa cũng thông minh, tư chất hơn người nhưng cô cho rằng chuyện văn thơ là dành cho đàn ông, còn phận nữ nhi là ở sau quán xuyến những chuyện khác. Tất cả đều nhìn nhận Bảo Thoa là mẫu phụ nữ điển hình của thời phong kiến: Nhu mì, nhẹ nhàng, hiểu đạo làm vợ. Lý do cho việc Bảo Thoa kì vọng nhiều về người đàn ông của mình như vậy cũng khá tương đồng với Đại Ngọc.
Cô có một người anh phá gia chi tử, tính tình thô bạo, gian dâm với cả gái lẫn trai và sẵn sàng đánh chết người để chỉ vì cãi nhau trong quán rượu. Anh Bảo Thoa đại diện cho một nhóm người giàu có nhưng vô học và chỉ biết ăn chơi phá phách bằng tải sản của gia đình. Và Bảo Ngọc phần nào cũng có vài điểm giống với anh trai Bảo Thoa. Vì thế việc Bảo Thoa mong muốn Bảo Ngọc công thành danh toại không chỉ tốt cho mình mà cả chính Bảo Ngọc.
Nếu Tào Tuyết Cần không chết sớm, chắc chắc những chương tiếp theo của Hồng lâu mông sẽ khó đoán và hấp dẫn hơn nhiều. Nhất là chuyện tình tay ba này.
Hồng lâu mộng là phiên bản mở rộng của mộng Hồ điệp
“Đầy trang những chuyện hoang đường Tràn tít nước mắt bao vị chua cay Đừng cho chỉ là giả ngây Ai hay ý vị chứa đầy bên trong.”
Cái hay Hồng lâu mộng nằm ở những chương đầu, mỗi chương đều thấm nhuần tư tưởng Đạo gia, Phật giáo, Trang Tử và thần thoại. Mọi sự việc và kết cục trong Hồng lâu mộng đều được Tào Tuyết Cần ẩn hiện, thật giả ngay ở chương một khi xuất hiện nhân vật đầu tiên là Chân Sĩ Ẩn – giấu những sự thực để bắt đầu Hồng lâu mộng “Trải qua đời mộng ảo, nên có ý giấu những việc thực, mượn truyện hòn đá vá trời để kể về Thạch Đầu Ký này.” Thạch Đầu Ký là tên ban đầu của bộ tiểu thuyết này, còn “Hồng lâu mộng” sau này mới đặt lại.
Rồi tới chương Bảo Ngọc mơ đặt chân tới Thái hư ảo cảnh, gặp tiên cô và đọc trước kết cục của Kim lăng thập nhị hoa – những lời thơ và sấm ký nói về số phận Đại Ngọc, Bảo Thoa, các chị em gái và những người con gái xung quanh cậu. Tiếp theo, tiên cô giới thiệu Si Mộng tiên cô, Chung Tình đại sĩ, Dẫn Sầu kim nữ, Độ Hận bồ đề là bốn cô tiên mang ẩn ý bốn giai đoạn trong tình duyên.
Đầu tiên là si mê, sau đó là chung tình, tiếp đến là sầu bi, cuối cùng là thù hận. Họ đàn và hát cho Bảo Ngọc nghe 12 khúc Hồng lâu mộng đàn cho Bảo Ngọc nghe. 12 khúc nhạc này cũng lại ẩn chứa những câu chuyện sẽ diễn ra trong Hồng lâu mộng. Trước khi đàn Tiên cô cũng cười nói rằng “Nếu không phải người trong cuộc thì không hiểu cái hay của nó.”
Sau đó nhà Bảo Ngọc cho xây dựng Đại Quan viên, phiên bản thật của Thái hư ảo cảnh, cũng có 12 thiếu nữ xinh đẹp suốt ngày ngâm thơ, ca hát, chơi đùa và tiệc rượu. Tất cả đều đã diễn ra trong những chương đầu tiên dưới dạng kể và tả rồi được lặp lại một lần nữa trong bối cảnh thực tạo nên bầu không khí bí ẩn, ảo ảnh, giả thật lẫn lộn hay tuyệt vời.
Khác với các tiểu thuyết khác như Tam Quốc, Thuỷ Hử diễn ra theo các chương, hồi, mô tả sự việc và hành động được dẫn dắt bởi lời nói của các nhân vật, còn Hồng lâu mộng lại được diễn đạt sự tự do, khó đoán, đi khỏi khuôn khổ, có nhiều tuyến nhân vật đa đạng và tạo nên sự đa thanh của các câu chuyện nhỏ diễn ra xung quanh sự việc chính.
Mình cho rằng cái hay bậc nhất mà Tào Tuyết Cần đem tới cho Hồng lâu mộng là đã dứt khỏi tư tưởng lễ giáo, vua tôi của Khổng và Mạnh Tử mà chịu ảnh hưởng rất nhiều từ Trang Tử và đưa câu chuyện “Mộng hồ điệp” của Trang Tử tạo nên một không khí thật thật, giả giả trong Hồng lâu mộng – một bộ tiểu thuyết đan xen rất nhiều lúc thực, lúc ảo của các nhân vật làm người đọc cảm thấy thú vị với những ẩn ý sẽ trở thành hiện thực ở các chương tiếp theo.
Liệu Hồng lâu mộng có là tuyệt tác khi không được cao ngạc hoàn thành?
Thạch Đầu Ký – Hồng lâu mộng do Tào Tuyết Cần viết đã vận dụng tối đa nghệ thuật tưởng tượng, hư cấu rồi kết hợp với những câu chuyện có thật của chính gia tộc ông. Một gia tộc từng 4 lần đón tiếp Khang Hy tại nhà, nhưng đến đời Tào Tuyết Cần thì lại lụi bại và chính ông chết trong cảnh nghèo khó.
30 năm sau, thuận theo di cảo của Tào Tuyết Cần là muốn có ai đó thay mình hoàn thành Thạch Đầu ký, thì Cao Ngạc xuất hiện và viết tiếp 40 chương còn lại. Tất nhiên Cao ngạc cũng đã nghiên cứu bút pháp, cách triển khai và hiểu được những ẩn ý trong các chương đầu của Thạch Đầu ký và khép lại bộ truyện này dù cá nhân mình thấy khá miễn cưỡng và gượng ép trong vài tình tiết quan trọng. Chính ông cũng là người đổi tên Thạch đầu ký thành Hồng lâu mộng, cái tên nghe hay và phù hợp hơn. Đây là điều đáng khen của Cao Ngạc.
Nhưng bất cứ ai đã từng đọc trọn vẹn sẽ thấy sự cố gắng của Cao Ngạc không sao theo kịp tài năng của Tào Tuyết Cần. Ông thiếu cả hai quan trọng nhất của người đi trước là tính thật giả trong các tình tiết và không phải là người trong cuộc để hiểu về giàu sang, phú quý rồi lụt bại ê chề như Tào Tuyết Cần. Có thể nói rằng Cao Ngạc đã làm tốt khi viết được tính thật của Hồng lâu mộng chứ không thể tạo được cái giả, một cái đậm chất Trang Tử và Đạo gia của Tào Tuyết Cần.
Vì không tạo được cái “thái hư ảo cảnh” đó nên Cao Ngạc lại xoáy sâu vào sự hủ bại, độc ác, tham nhũng, bất nhân của con người và chế độ phong kiến cùng quy luật nhân quả gieo gì gặt đó. Điều này cộng với những chuyện tình duyên, dâm dục trong Hồng lâu mộng làm nó được biết đến nhiều hơn là tính hư hư thực thực là cái hay hơn người của Tào Tuyết Cần. Nhưng nói đi nói lại thì Cao Ngạc cũng đã đem tới cái kết dù bi thương nhưng vẫn có hậu cho Hồng lâu mộng và phù hợp với sự mong muốn của đa số người đọc
Cuối cùng, việc nhận định Hồng lâu mộng nên hay không hoàn thành thì là cái nhìn của mỗi cá nhân. Với mình thì việc đọc 80 chương do Tào Tuyết Cần viết mà đọc nốt 40 chương của Cao Ngạc tạo nên sự hụt hẫng không nhỏ khi cách Cao Ngạc xử lý chuyện tình tay ba của Bảo Ngọc, Đại Ngọc và Bảo Thoa quá dễ dàng và đơn giản.
Cái kết luôn cái hay nhất của một tiểu thuyết và sự độc nhất và xuyên suốt của nó tốt nhất nên chỉ để dành riêng cho chính tác giả. Giống như các tiểu thuyết chưa bao giờ hoàn thành của Franz Kafka, cái kết của nó vẫn là một bí ẩn nhưng mãi mãi vẫn thú vị đến tận bây giờ.
Một điểm thú vị khác
Khi đọc Hồng lâu mộng thì mình cực kì ngạc nhiên khi nhận ra nhiều điểm tương đồng giữa Dante Aghilieri và Tào Tuyết Cần. Cả hai đều bắt đầu viết Hồng lâu mộng và Thần Khúc trong những năm 30 tuổi, đều nghèo túng và nhiều nỗi nhục. Con số 3 luôn là con số cốt lõi trong tác phẩm, tính ẩn hiện nói về bản thân qua tác phẩm nhiều như trong Hồng lâu mộng Tào Tuyết Cần mượn lời của viên đá vá trời nói về mình rằng,
“…Tôi thiết tưởng những câu chuyện dã sử xưa nay đều được viết theo lối cũ, sao bằng chuyện của tôi không theo khuôn phép nào cơ chứ… từ xưa đến nay cả nghìn bộ kì thư đến theo một cách, không phải nhàm chán hay sao?”
Ngoài ra cả hai nhân vật nữ trong Thần Khúc là Beatrice và Lâm Đại Ngọc trong Hồng lâu mộng đều là người thật. Thần Khúc có Địa ngục, Tĩnh thổ và Thiên Đường hoàn toàn là sự sáng tạo của Dante Alighieri dựa trên Kinh thánh, thần thoại Hy-La và những câu chuyện lịch sử của Châu Âu, thì Tào Tuyết Cần cũng có Thái hư ảo cảnh – một nơi cai quản những chuyện phong lưu, tình duyên, trai gái do Tiên cô làm chủ. Ngay ngoài cõi Thái hư ảo cảnh có khắc hai câu đối nhắn nhủ người đọc về sự siêu thực của nơi này.
“Giả bảo là chân, chân cũng là giả Không làm ra có, có rồi không.”
Sau cùng, giống như tất cả các tác phẩm có sức nặng nhất trong văn chương thế giới đều được bán số lượng lớn, nhiều người biết đến nhưng để thấy cái hay của nó thì đòi hỏi nội lực và những kiến thức cần thiết để cảm nhận được sự tài năng của người viết ra. Hồng lâu mộng cũng vậy, khi đọc xong mình đã thấy may mắn khi vài năm trước đã lảng tránh đọc, nếu không thì cũng chẳng thẩm thấu được như bây giờ. Đây có thể sẽ là bộ tiểu thuyết hay nhất mình đọc trong năm nay.
David Hawkins (hoặc David R. Hawkins) là một bác sĩ tâm thần, ông không chỉ có nhiều năm đối mặt với trải nghiệm lâm sàng, mà còn tiến hành nghiên cứu sâu rộng. Sự nghiệp của ông kéo dài từ năm 1952 khi ông lấy bằng MD (Bác sĩ) từ Đại học Y Wisconsin (được thành lập dưới tên Đại học Y khoa Marquette). Vào năm 1995, ông cũng lấy được bằng Tiến sĩ Triết học tại Đại học Columbia Pacific. Trong cuộc đời mình, David Hawkins đã thành lập và lãnh đạo một số phòng thí nghiệm và phòng khám.
Thang đo tâm thức trong sách Power vs. Force (Sức mạnh vs. Sức lực)
Ấn phẩm nổi tiếng nhất của Tiến sĩ David Hawkins là quyển Power VS. Force – The Hidden Determinants of Human Behavior (2002) (TD: Sức mạnh vs. Sức lực – Các yếu tố bí mật quyết định hành vi loài người). Trong cuốn sách, David Hawkins đưa ra một mô hình cấp bậc về sự phát triển nhân cách. Hawkins lập luận rằng nhân cách có thể được mô tả trong một hệ thống tính điểm dao động từ 0 đến 1000 (0 là điểm thấp nhất, điểm 1000 là giác ngộ viên mãn hoặc nhận thức thuần khiết) (Hawkins 2002, 75-85). Điều đáng quan tâm là Hawkins cho rằng sự thật khách quan không chỉ tồn tại, mà còn có thể đạt được và thấu hiểu bởi bất kỳ cá nhân nào sử dụng một kỹ thuật được gọi là kinesiology (khoa học về sự vận động của cơ thể). Bằng cách truy cập vào “Dữ liệu của tâm thức,” một cá nhân có thể trả lời các câu hỏi chính xác 100%. Nghiên cứu của ông cho thấy rằng các kết quả có thể được lặp lại và chính xác (Hawkins 2002, 29-30), bất kể người nào thực hiện xét nghiệm kinesiologic.
Mỗi mức năng lượng đều được ông diễn giải ra trong cuốn sách. Những cấp độ tâm thức này thẩm thấu vào toàn bộ thế giới quan của một cá nhân và định hình cho cách họ liên kết với các trải nghiệm cuộc sống. Đối với Hawkins, tiến lên các trạng thái tâm thức cao hơn là cách duy nhất để tạo ra tiến triển có ý nghĩa trong cuộc đời một người. Đáng buồn thay, trung bình một cá nhân chỉ tăng 5 điểm trong cả cuộc đời của họ. Tuy nhiên, một nỗ lực được tập trung để di chuyển đến trạng thái cao hơn có thể dẫn đến những bước nhảy vọt đáng kinh ngạc của ý thức trong khoảng thời gian tương đối ngắn. Các cá nhân sẽ dao động giữa các điểm khác nhau trên thang đo, nhưng một con số trung bình tổng thể có thể được tính toán bằng sử dụng xét nghiệm kinesiologic. Vắn tắt, đây là các cấp độ năng lượng được phác nét bởi David Hawkins:
• 20: Xấu hổ • 30: Tội lỗi • 50: Vô cảm • 75: Đau buồn • 100: Sợ hãi • 125: Ham muốn • 150: Tức giận • 175: Kiêu ngạo • 200: Can đảm • 250: Trung tính • 310: Sẵn sàng • 350: Chấp nhận • 400: Lý trí • 500: Tình yêu • 540: Hân hoan • 600: Bình an • 700-1000: Giác ngộ
Mặc dù Hawkins đi sâu vào chi tiết về các cấp độ tâm thức khác nhau, ông chỉ ra hai bước ngoặt quan trọng nhất.
“Trên thang đo tâm thức của chúng tôi, có 2 điểm quan trọng cho phép sự thăng tiến lớn. Đầu tiên là ở mức 200, mức khởi đầu của sức mạnh: Ở đây, một người sẵn sàng ngừng đổ lỗi và chịu trách nhiệm cho chính hành động, cảm xúc và niềm tin của chính mình. Chừng nào mà nguyên nhân và trách nhiệm được phóng chiếu ra bên ngoài một người, chừng đó họ sẽ vẫn còn ở trong chế độ [xem mình là] nạn nhân. [Nguyên nhân và trách nhiệm là những thứ nằm trong. Carl Jung có câu: “Ai nhìn ra ngoài thì mơ. Ai nhìn vào trong, thức tỉnh.”] Thứ hai là ở cấp độ 500, đạt được bằng cách chấp nhận tình yêu và sự tha thứ không phán xét như một lối sống, thực hành lòng tốt vô điều kiện với mọi người, mọi thứ và mọi sự kiện không có ngoại lệ.” (Hawkins 2002, 238)
Hai ngưỡng này là hai thách thức chính đối với nhiều người ngày nay. Di chuyển vượt lên chúng bạn sẽ bắt gặp một rào cản lớn, thứ chỉ có thể được vượt qua bằng một sự chuyển hóa đáng kể trong tính cách. Sau khi đã vượt lên khỏi những cảnh giới này, tiến triển lên những trạng thái cao hơn là điều rất tự nhiên và ít thử thách hơn.
Đo lường ý thức tập thể
Thông qua thử nghiệm kinesiologic, David Hawkins và các nhà nghiên cứu của ông ước tính trạng thái năng lượng của tâm thức tập thể nhân loại vào khoảng 207 (Hawkins 2002, 95). Đây chỉ là trên ngưỡng 200, trong đó chúng ta chuyển từ một lực hủy diệt tổng thể sang một lực sáng tạo tổng thể trên hành tinh. Vì thế Hawkins rất lạc quan về tiến độ đã đạt được. Tuy nhiên, Hawkins cảnh báo rằng,
“Bất kỳ sự thỏa mãn có ý nghĩa nào cũng không thể bắt đầu cho đến khi đạt cấp độ 250, nơi một mức độ tự tin nhất định bắt đầu hiện ra làm cơ sở cho những trải nghiệm đời sống tích cực trong quá trình tiến hóa của tâm thức.” (Hawkins 2002, 96)
Cân bằng những trạng thái tâm thức thấp hơn
Những người ở trạng thái thấp hơn 200 được giải thích là gây cản trở cho xã hội. Những hành động của họ, thông thường, gây thiệt hại nhiều hơn lợi ích. Hơn thế nữa, Hawkins cảnh báo rằng hơn 85% nhân loại đang tồn tại ngày nay vẫn hiệu chỉnh dưới ngưỡng cấp độ quan trọng 200 (Hawkins 2002, 95). Điều này là không có gì ngạc nhiên khi phần lớn nhân loại vẫn sống trong tình trạng cực kỳ nghèo khổ, nơi sự phát triển tâm thức gần như là không thể.
Lý do điểm số tập thể của chúng ta nằm ở mức 207 là bởi vì thang đó có tính chất logarit (logarithmic): Các cá nhân duy trì ở trạng thái ý thức cao hơn thì đối trọng với số lượng lớn các tâm trí ở trạng thái thấp hơn. Mặc dù chỉ có 4% số người đang sống ngày nay đã đạt đến trường năng lượng quan trọng là 500, những người ở trạng thái này có sức ảnh hưởng cực kỳ mạnh mẽ đối với sức khỏe của toàn xã hội. Thực tế, Hawkins chỉ ra rằng chỉ có 0.4% dân số đạt tới điểm 540 và chỉ 1 trong 10 triệu người sẽ đạt tới cấp độ 600 (Hawkins 2002, 95). Ông cũng chỉ ra rằng hiện tại đang có 12 người trên hành tinh hiệu chỉnh ở mức 700 (Hawkins 2002, 282).
Để có cái nhìn trực quan hơn về sức mạnh của những người đạt tới trạng thái cao – và nó nhấn mạnh tầm quan trọng của năng lực cá nhân để đạt đến những trạng thái cao hơn này – Hawkins đưa ra những con số. (Hawkins 2002, 282):
• 1 người có cấp độ 700 cân bằng với 70 triệu người dưới 200 • 1 người có cấp độ 600 cân bằng với 10 triệu người dưới 200 • 1 người có cấp độ 500 cân bằng với 750,000 người dưới 200 • 1 người có cấp độ 400 cân bằng với 400,000 người dưới 200 • 1 người có cấp độ 300 cân bằng với 90,000 người dưới 200 • Mười hai người ở mức 700 tương đương với một Avatar (Hóa Thân) ở cấp độ 1000.
Nhờ sức mạnh gia tăng theo logarit của những người ở trạng thái tâm thức cao hơn, cuối cùng nhân loại đã đạt đến một cấp độ trên ngưỡng 200. Hawkins nhấn mạnh rằng mỗi người đều có khả năng ảnh hưởng đáng kể đối tới sự tốt đẹp của xã hội bằng cách ưu tiên sự phát triển tâm thức cá nhân của họ.
David Hawkins và những Trường Hấp Dẫn
Thay vì chỉ đơn giản là ảnh hưởng đến các sự kiện ở cấp độ vật lý tuyến tính, Hawkins (Hawkins 2002, 46-53) lập luận rằng việc đồng bộ với “trường hấp dẫn” (“attractor fields”) là một cách tiếp cận khôn ngoan hơn nhiều để đạt được hiệu suất cao nhất trong cuộc sống của một người. Mặc dù không có nghi ngờ rằng cơ học Newton mô tả chính xác các sự kiện xảy ra theo một cách tuần tự, Hawkins lập luận rằng đây là một sự đơn giản hóa cường điệu cách chúng ta tương tác với môi trường.
Vật lý dự đoán chính xác như sau:
A->B->C
Hawkins lý luận rằng nằm dưới những chuỗi sự kiện vật lý này là những loại lực nền tảng có thể được khuếch đại trong cuộc sống của một người. Nói cách khác, nhận thức về trường hấp dẫn [ABC] đòi hỏi phải có A->B->C. Toàn bộ công trình của Hawkins có thể được khái niệm hóa như một nỗ lực để khuyến khích người khác xếp thẳng hàng với những trường hấp dẫn mạnh mẽ cần thiết để có những kết quả tích cực. Tương tác với những trường hấp dẫn cao hơn là một điều kiện tiên quyết tự nhiên để phát triển nhân cách và phát triển thành các trạng thái tâm thức cao hơn. Thật vậy, những thái độ của chúng ta sẽ thay đổi khi chúng ta nắm bắt những trường hấp dẫn khác nhau. Ông mô tả những trường hấp dẫn là các yếu tố quyết định về hành vi của con người (phụ đề cuốn sách).
David Hawkins: Sức mạnh Vs. Sức lực (Power Vs. Force)
Một người mạnh mẽ hành động từ cấp độ của những trường hấp dẫn cao hơn. Cuộc sống của họ được sống trong sự đồng nhịp (synchronicity) và hân hoan, công việc của họ là vô nỗ lực và hiệu quả và thành công của họ là liên tục và luôn luôn phát triển. Một lần nữa, sự tương tác với những trường năng lượng cao hơn giúp phát triển nhân cách trên cả hai cấp độ: nhận thức cá nhân và thành công bên ngoài. Khi một người di chuyển vào những trạng thái tâm thức cao hơn, họ nắm bắt sức mạnh, thay vì sức lực, làm phương tiện để hoàn thành những mục tiêu của họ.
“Sức mạnh được liên kết với thứ hỗ trợ tầm quan trọng của cuộc sống… Sức mạnh thu hút những gì thăng hoa, vinh quang và cao thượng. Sức lực phải luôn được biện minh, trong khi sức mạnh không cần sự biện minh. Sức lực liên kết với một phần, trong khi sức mạnh liên kết với cái toàn thể… Bởi vì sức lực tự động tạo ra lực đối kháng, tác động của nó bị giới hạn bởi định nghĩa. Chúng ta có thể nói rằng sức lực là một sự chuyển động. Nó đi từ đây sang đó (hoặc cố gắng) chống lại sự đối lập. Mặt khác, sức mạnh thì tĩnh lặng. Nó giống như một trường đứng yên không di chuyển. Chẳng hạn, bản thân trọng lực không di chuyển chống lại bất cứ thứ gì. Sức mạnh của nó di chuyển tất cả các vật thể bên trong trường của nó, nhưng bản thân trọng lực không di chuyển.”
“Sức lực luôn di chuyển ngược lại thứ gì đó, trong khi Sức mạnh không di chuyển ngược lại bất kỳ thứ gì. Sức lực không hoàn thiện và do đó nó phải được cung cấp năng lượng liên tục. Sức mạnh là toàn thể và hoàn thiện trong chính nó và không đòi hỏi thứ gì từ bên ngoài. Nó không có nhu cầu. Bởi vì sức lực có tính “thèm ăn” vô độ, nó liên tục tiêu thụ. Sức mạnh, ngược lại, tiếp thêm năng lượng, giải phóng, cung cấp và hỗ trợ. Sức mạnh cho sự sống và năng lượng; Sức lực lấy chúng đi. Chúng ta nhận thấy rằng sức mạnh gắn liền với lòng từ bi và giúp chúng ta cảm thấy tích cực về bản thân. Sức lực gắn liền với sự phán xét và khiến chúng ta cảm thấy bản thân nghèo nàn.”
“Sức lực luôn tạo ra lực đối kháng; tác dụng của nó là phân cực thay vì thống nhất. Sự phân cực luôn luôn bao hàm xung độ. Vì thế, cái giá của nó luôn luôn cao. Bởi vì sức lực xúi giục sự phân cực, nó chắc chắn tạo ra một sự phân chia thắng/thua; và bởi vì ai đó luôn luôn thua, kẻ thù được tạo ra.” (Hawkins 2002, 132-133)
Ở đây, chúng ta có thể thấy rằng một người sống trong những trạng thái tâm thức thấp bị cuốn vào vòng xoáy vô tận của lao động không có kết quả. Cấp độ bề mặt, thành tựu bề ngoài có thể xảy ra, nhưng không có phần thưởng nội tại đích thực và không bao giờ đạt được hạnh phúc bên trong. Đây là kết quả không may của việc tương tác với thực tại từ những trường hấp dẫn thấp hơn. Thay vì khai thác “sức mạnh” thực sự của những trạng thái tâm thức cao hơn và các mô hình hấp dẫn nâng cao, một người tiếp tục sử dụng “sức lực” để chiến đấu không ngừng với các hoàn cảnh bên ngoài từ các trạng thái thấp hơn. Mặc dù sự nỗ lực có thể có ý nghĩa về mặt vật lý và tâm lý, không có tiến bộ nào có ý nghĩa được tạo ra cho đến khi người đó tham gia vào các mô hình hấp dẫn cao hơn. Sự phát triển xã hội chỉ khả thi khi phần lớn biết nắm bắt các mô hình hấp dẫn cao hơn và vì thế có thể hỗ trợ lẫn nhau trong việc di chuyển lên các trạng thái cao hơn.
Kết quả tự nhiên của việc nắm lấy sức mạnh thay vì sức lực là sự phát triển của tâm thức.
Trí thông minh / Lý trí (The intellect)
Mặc dù chủ nghĩa lý trí (intellectualism) chỉ có thể xảy ra tương đối ở các trạng thái ý thức cao hơn (trong khoảng 300 và 400), sức mạnh của nó bị hạn chế.
“Những thành tựu của lý trí thuần khiết là những công trình văn hóa lịch sử. Chúng đã biến con người thành chủ nhân của môi trường bên ngoài; và ở cấp độ nào đó, trên mức độ vật lý, của môi trường bên trong. Nhưng lý trí có những giới hạn của nó, theo nhiều hơn một cách: Một trí thông minh sáng giá ở cấp độ 400, rất rực rỡ và đáng ganh tị với những người ở cấp độ 300, nhanh chóng nhợt nhạt với những người đã vượt lên nó. Từ một góc độ cao hơn, tất cả đều quá rõ ràng rằng xu hướng tự mê đắm chính nó của lý trí có thể trở nên mới tẻ nhạt và tầm thường làm sao. Lý trí là tấm gương của sự phù phiếm của tâm trí.” (Hawkins 2002,268)
Sau đó Hawkins trở lại với chủ đề này trong cuốn sách:
“Trái ngược với ảo tưởng về sự vĩ đại của nó, trí thông minh không chỉ thiếu khả năng nhận ra sự giả dối, mà nó còn cực kì thiếu sức mạnh cần thiết để tự vệ, thậm chí nếu nó có năng lực phân biệt… Và điều này là rõ ràng từ cách cư xử thông thường của con người rằng thậm chí nếu trí thông minh có thể đi đến kết luận cơ bản này, nó vẫn thiếu sức mạnh để ngăn chặn tác động của các trường tiêu cực. Chúng ta vẫn vô thức về nguyên nhân của những nỗi đau của mình trong khi trí thông minh mơ tưởng ra mọi loại lý do, bị thôi miên bởi chính những nguồn lực này. Thậm chí khi một người có trí óc biết rằng hành vi của mình là tự hủy hoại bản thân, hiểu biết này không có tác dụng ngăn chặn cần thiết nào. Sự nhận biết trí óc về những thứ nghiện ngập của ta chưa bao giờ cho ta sức mạnh để kiểm soát chúng.” (Hawkins 2002, 287)
*Bài viết hiện đã có hơn 21K Likes trên Medium. Trích đoạn trong bài viết cùng tên đã được xuất bản trong Aloha 16.
… Ta thường nói các mối quan hệ đổ vỡ dạy ta nhiều hơn bất cứ điều gì khác. Nhưng những mối quan hệ đang diễn ra mới có thể thực sự dạy ta nhiều nhất. Sự tương tác của ta với những người khác cho ta thấy ta là ai, cách ta cư xử và những gì ta đang làm. Chúng có thể là phương tiện khai sáng nhất để gia tăng ý thức. Chắc chắn không có mối quan hệ nào làm điều này tốt hơn một người bạn cam kết xây dựng cuộc sống, nhà cửa và chia sẻ mối quan hệ chăn gối gần gũi cho phần đời còn lại của mình.
Bạn đời là một loại tài sản trong quá trình phát triển bản thân, nhưng sự hợp tác đó không phải là toàn bộ những gì bạn sẽ trở thành. Bạn có thể chọn xem hôn nhân là một món quà, như một đặc ân tuyệt vời. Hôn nhân cho ta những người bạn đồng hành, không phải những con đường. Khi bạn xem đối tác của mình không phải là vị cứu tinh mà là người bạn sẽ vui chơi cùng cho đến cuối đời, bạn sẽ dễ dàng tha thứ cho những lỗi lầm của họ và chấp nhận rằng họ không, và sẽ không bao giờ hoàn hảo. (Top highlight)
Các đối tác không tồn tại để đáp ứng mọi nhu cầu cảm xúc của ta. Họ tồn tại để trở thành bạn đồng hành — tách biệt, nhưng bình đẳng — đồng thời cũng là trách nhiệm, song rất ngoài tầm kiểm soát. Học cách yêu họ tốt hơn là điều cần thiết. Nó cho đi nhiều hơn nhận lại. Khi ta có thể loại bỏ đi giả định họ nên sống khác với bản chất, ta tìm thấy một thứ gì đó đẹp đẽ bên dưới: sự hài hòa. Đó là điều ta đã luôn luôn khao khát.
• • •
Tác giả: Brianna Wiest
Biên dịch: Trần Đình Quân
Hiệu đính: Prana
Tóm lược: Một trong những tuyên bố quái gở nhất của thuyết lượng tử, từ lâu đã mê hoặc các nhà triết học và vật lý học, tuyên bố rằng bởi chính hành động quan sát, người quan sát tác động đến thực tại được quan sát.
Trong một báo cáo nghiên cứu phát hành vào ngày 26 tháng 2 (1998) trong tạp chí Nature (Vol. 391, tr. 871-874), các nhà nghiên cứu tại Viện khoa học Weizmann (Weizmann Institute Of Science) đã tiến hành một thí nghiệm được kiểm soát cao cho thấy một tia các electron đã bị tác động như thế nào khi được quan sát. Thí nghiệm tiết lộ rằng sự quan sát càng nhiều thì ảnh hưởng của người quan sát lên cái thật sự diễn ra càng lớn.
Nhóm nghiên cứu do giáo sư Mordehai Heiblum lãnh đạo, bao gồm sinh viên cấp tiến sĩ Eyal Buks, Tiến sĩ Ralph Schuster, Tiến sĩ Diana Mahalu và Tiến sĩ Vladimir Umansky. Các nhà khoa học, thành viên của Khoa Vật lý Vật chất Ngưng tụ (Condensed Matter Physics), làm việc tại trung tâm nghiên cứu về Hạ-micron (Submicron) Joseph H. và Belle R. Braun (Joseph H. and Belle R. Braun Center for Submicron Research) của Viện.
Khi một “người quan sát” lượng tử đang quan sát các cơ chế lượng tử nói rằng các hạt cũng có thể hành xử như sóng, điều này có thể đúng với các hạt electron ở cấp độ hạ-micron, có nghĩa là, ở khoảng cách đo lường nhỏ hơn một micron, một phần nghìn của đơn vị milimet. Khi có hành vi như sóng, chúng có thể đồng thời đi qua vài khe hở trong một rào chắn và sau đó gặp nhau lần nữa tại phía bên kia rào chắn. “Sự gặp nhau” này thuật ngữ gọi là interference, sự giao thoa.
Nghe có vẻ lạ, sự giao thoa chỉ có thể xảy ra khi không có ai quan sát. Một khi người quan sát bắt đầu quan sát các hạt đi qua các khe hở, hoàn cảnh sẽ thay đổi đáng kể: Nếu một hạt có thể được thấy đi qua một khe hở, thì nó rõ ràng không đi qua một khe hở khác. Nói cách khác, khi được quan sát, các hạt electron đang bị “ép buộc” hoạt động như hạt và không như sóng. Do đó, hành động quan sát đơn thuần tác động đến các kết quả thí nghiệm.
Để thực nghiệm điều này, các nhà nghiên cứu Viện Weizmann đã chế tạo một thiết bị tí hon có kích thước nhỏ hơn một micron, nó có một rào chắn với 2 khe hở. Sau đó họ gửi một dòng electrons thẳng tới rào chắn. “Người quan sát” trong thí nghiệm này không phải là con người. Các nhà nghiên cứu của học viện sử dụng cho mục đích này một máy dò điện tử nhỏ nhưng tinh vi có thể xác định các electron đi qua. Khả năng phát hiện các electron của “người quan sát” lượng tử có thể được thay đổi bằng cách thay đổi độ dẫn điện của nó, hoặc cường độ của dòng điện đi qua nó.
Ngoài việc “quan sát” hay phát hiện các electron, máy dò không ảnh hưởng lên dòng điện. Tuy nhiên, các nhà khoa học phát hiện rằng sự hiện diện của “vật quan sát” gần một trong những khe hở gây ra những thay đổi trong hình thức giao thoa của các đợt sóng electron đi qua các khe hở của rào chắn.
Thực tế, hiệu ứng này phụ thuộc vào “mức độ” của sự quan sát: khi khả năng phát hiện các electron của thiết bị quan sát được tăng lên, nói cách khác là khi mức độ của sự quan sát tăng lên thì sự giao thoa suy yếu đi. Ngược lại, khi khả năng phát hiện các electron của nó giảm, nói cách khác, khi sự quan sát giảm xuống, sự giao thoa tăng lên.
Do đó, bằng cách kiểm soát các tính chất của sự quan sát lượng tử các nhà khoa học đã có thể kiểm soát mức độ ảnh hưởng của nó lên hoạt động của các electron. Cơ sở lý thuyết cho hiện tượng này được phát triển nhiều năm trước bởi một số nhà vật lý, bao gồm Tiến sĩ Adi Stern và Giáo sư Yoseph Imry của Viện khoa học Weizmann, cùng với giáo sư Yakir Aharonov của Đại học Tel Aviv. Công trình thí nghiệm đã được tiến hành sau cuộc thảo luận với Gáo sư Shmuel Gurvitz của Viện Weizmann, và các kết quả của nó vốn đã thu hút sự quan tâm của các nhà vật lý lý thuyết khắp thế giới và đang được nghiên cứu, trong số những thứ khác, bởi Giáo sư Yehoshua Levinson của Viện Weizmann.
• • •
(Trích đoạn 847 chữ đầu tiên trong bài viết 1267 chữ đã xuất bản trong tạp chí Aloha volume 15. Đặt mua đọc bản full tại link này >>> bit.ly/THDPmembership)
Việc trở thành một người học siêu đẳng là một trong những kĩ năng quan trọng nhất bạn cần để thành công trong thế kỉ 21. Trong thời đại công nghệ thay đổi, việc phát triển phụ thuộc vào việc tự học liên tục – việc làm chủ suốt đời của các mô hình, kĩ năng và ý tưởng.
Trong thế giới đang thay đổi chóng mặt này, khả năng học một kĩ năng mới một cách nhanh nhất có thể đang nhanh chóng trở nên cần thiết. Tin tốt là, bạn không cần một khả năng thiên bẩm để trở nên giỏi hơn khi học một thứ mới mà bạn có thể học kể cả khi bạn đang là một nhân viên toàn thời gian.
Nhiều nhà thông thái (những người thông thạo trong nhiều lĩnh vực ) – bao gồm Charles Darwin, Leonardo da Vinci và nhà vật lý từng đoạt giải Nobel Richard Feynman – đã tuyên bố rằng họ không có bất kì trí thông minh tự nhiên đặc biệt nào.
Chúng ta đều có thể có đủ sức mạnh trí óc để thành thạo một môn học mới – chúng ta chỉ cần sử dụng đúng công cụ, cách tiếp cận, hoặc áp dụng những gì chúng ta học một cách chính xác. Hầu hết mọi người đều có thể học bất kì điều gì họ muốn – với một kĩ thuật đúng.
Một phương pháp học tập tốt có thể làm cho quá trình học trở nên thú vị. Chìa khóa để thu nạp kĩ năng một cách nhanh chóng không hề phức tạp. Nếu bạn đặt mục tiêu học một kĩ năng mới để cải thiện sự nghiệp của bạn trong năm nay, một vài những thói quen dưới đây có thể sẽ hữu ích cho bạn.
1. Người siêu học đọc rất nhiều
Việc đọc ảnh hưởng tới não cũng như việc tập thể dục ảnh hưởng tới cơ thể. Nó cho chúng ta sự tự do để lang thang khắp không gian, thời gian, lịch sử, mang đến cái nhìn sâu sắc hơn về những ý tưởng, khái niệm, cảm xúc, và cấu trúc của tri thức.
Não của bạn sẽ chủ động hơn trên những cuốn sách – nó phát triển, thay đổi, tạo ra những kết nối mới và các khuôn mẫu khác nhau, phụ thuộc vào kiểu tài liệu nào mà bạn đang đọc. Người học giả thành công là người đọc rất nhiều.
Thực tế, nhiều trong số những người thành công nhất đều chia sẻ sự đánh giá cao cho việc đọc. Họ không nhìn việc đọc như một việc lặt vặt, mà như là một cơ hội để cải thiện đời sống, sự nghiệp và việc kinh doanh của họ.
Elon Musk khi lớn lên đã đọc 2 cuốn sách một ngày, theo lời kể của em trai ông. Bill Gates đọc 50 cuốn sách mỗi năm. Mark Zukerberg đọc ít nhất 1 cuốn sách mỗi 2 tuần. Warren Buffett dành 5-6 giờ đồng hồ mỗi ngày đọc 5 tờ báo và 500 trang báo cáo công ty.
Trong thế giới nơi mà thông tin đang là một loại tiền tệ mới, đọc là nguồn tốt nhất để tiếp tục học hỏi, có thêm kiến thức và tiếp thu nhiều hơn loại tiền đó.
2. Người siêu học xem việc học như là một quá trình
Học tập là một hành trình, một sự khám phá những kiến thức mới, không phải là một điểm đến.
Nó là một quá trình thú vị trong suốt cuộc đời – một hành trình khám phá tự định hướng và tự thực hiện. Hiểu biết về bất kì chủ đề, ý tưởng hay tư duy mới nào yêu cầu không chỉ sự quan sát sâu sắc mà về cơ bản hơn, là sự tò mò kéo dài
“Hành trình học tập là một tập hợp các tài sản học tập được quản lý, cả chính thức và không chính thức, có thể được sử dụng để có được các kỹ năng cho một vai trò và/hoặc lĩnh vực công nghệ cụ thể,” ông viết, Sonia Malik của IBM.
Học tập là một khoản đầu tư mà thường tự trả cho chính nó để nâng cao thu nhập. Hơn bao giờ hết, học tập là vì cuộc sống của bạn nếu bạn muốn duy trì sự phù hợp, không thể thiếu và phát triển mạnh trong thế giới thay đổi của công việc. (Ý là công việc luôn thay đổi theo thời thế, nếu bạn muốn luôn luôn phù hợp với nó thì bạn phải luôn phải học hỏi.)
Người siêu học coi trọng quá trình. Họ không có mục tiêu cuối cùng, họ tìm kiếm sự cải thiện nhất quán, Họ tiếp tục nắm vững các nguyên tắc, quy trình, thế giới quan, mô hình tư duy mới, v.v. Việc “liên tục, tự nguyện và chủ động” theo đuổi kiến thức là điều quan trọng trong sự trưởng thành của họ.
3. Họ áp dụng tư duy tăng trưởng
Bạn không thể sai lầm khi nuôi dưỡng một tư duy tăng trưởng. Một lý thuyết học tập được phát triển bởi Tiến sĩ Carol Dweck xoay quanh niềm tin rằng bạn có thể cải thiện trí thông minh, khả năng và hiệu suất.
“Những người mù chữ của thế kỷ 21 sẽ không phải là những người không thể đọc và viết, mà là những người không thể học, không thể quên những điều đã học và không thể học lại,” Alvin Toffler nhận định, một nhà văn, nhà tương lai học và doanh nhân nổi tiếng với các tác phẩm thảo luận về công nghệ hiện đại.
Tu luyện một tư duy phát triển hoặc tư duy thích nghi có thể giúp bạn tập trung hơn vào những mục tiêu mong muốn nhất trong cuộc sống. Nó có thể ảnh hưởng đến động lực của bạn và có thể khiến bạn dễ dàng nhìn thấy cơ hội học hỏi và phát triển khả năng của mình hơn.
Khả năng để giữ một tinh thần cởi mở, tiếp thu kiến thức tốt hơn, và áp dụng nó bất cứ khi nào cần thiết có thể cải thiện đáng kể cuộc sống và sự nghiệp của bạn.
4. Người siêu học dạy lại người khác những gì họ biết
Dựa theo nghiên cứu, người học giữ lại gần như 90% những gì họ học được khi họ giải thích hay dạy lại khái niệm đó tới người khác, hoặc là sử dụng nó ngay lập tức.
Dạy cho người khác những gì bạn biết là một trong những cách hiệu quả nhất để học, ghi nhớ và gợi lại những thông tin mới. Những nhà tâm lý học, gọi nó là “thực tập phục hồi” (“retrieval practice”). Nó là một trong những cách đáng tin cậy nhất để xây dựng dấu vết bộ nhớ mạnh mẽ hơn. Tìm hiểu bằng cách dạy cho người khác một chủ đề bằng các thuật ngữ đơn giản để bạn có thể nhanh chóng xác định các lỗ hổng trong kiến thức của mình. Nó là một mô hình tâm lý được đặt ra bởi nhà vật lý nổi tiếng Richard Feynman.
Được biết đến như một “Nhà giải thích vĩ đại”, Feynman được tôn sùng vì khả năng minh họa một cách rõ ràng những chủ đề dày đặc như Vật lý lượng tử đến cho tất cả mọi người. Kỹ thuật của Feynman được trình bày rõ ràng trong tiểu sử của James Gleick, cuốn Genius: The Life and Science of Richard Feynman (tạm dịch: Thiên tài: Cuộc đời và khoa học của Richard Feynman).
Bài kiểm tra cuối cùng cho kiến thức của bạn là khả năng chuyển nó sang cho người khác. Một cách tốt hơn để tìm hiểu, xử lý, lưu giữ và ghi nhớ thông tin là dành thời gian 1 nửa để học và 1 nửa thời gian để chia sẻ lại cho người khác. Ví dụ, thay vì cố gắng hoàn thành 1 cuốn sách, hãy đặt mục tiêu đọc 50% và cố gắng nhớ lại, chia sẻ, hoặc viết ra những ý tưởng chính bạn đã học trước khi tiếp tục.
5. Người học hiệu quả quan tâm đến sức khỏe não bộ của họ
Giữ cho não bộ của bạn khỏe mạnh, giữ cho nó sắc nét. Việc bạn làm, hoặc không làm cho não bộ của mình có thể thay đổi đáng kể cách thu nhận, xử lý, và truy xuất thông tin của bạn. Mọi người đều muốn sống một cuộc sống năng động càng lâu càng tốt. Và mục tiêu đó thì phụ thuộc vào sức khỏe não bộ mạnh mẽ.
Điều đó có nghĩa rằng ăn nhiều thực phẩm liên quan đến việc làm chậm suy giảm nhận thức – Như việt quất, rau củ (rau xanh – bắp cải, rau bina, bông cải xanh), ngũ cốc nguyên hạt, nhận protein từ cá và các loại đậu, và chọn chất béo không bão hòa (dầu oliu) thì lành mạnh hơn là chất béo bão hòa (bơ).
“Trái cây và rau quả chống lại những căng thẳng oxy-hóa liên quan đến tuổi tác điều mà gây ra sự hao mòn trên các tế bào não,” Tiến sĩ Gary Small nói, một giáo sư về tâm thần học và lão hóa.
Não chúng ta sẽ suy giảm một cách tự nhiên nếu chúng ta không làm gì để bảo vệ nó. Tuy nhiên, nếu bạn can thiệp sớm, bạn có thể làm chậm lại quá trình suy giảm đó. Sẽ dễ để bảo vệ một bộ não khỏe mạnh hơn là cố gắng sửa chữa những hư hại một khi nó đã lan rộng.
6. Họ nghỉ ngắn, sớm và thường xuyên
Thời gian nghỉ ngơi là quan trọng để giữ lại bất kì điều gì bạn chọn để học. Dựa theo một nghiên cứu gần đây, có những khoảng nghỉ ngắn, sớm và thường xuyên có thể giúp bạn học mọi thứ tốt hơn và thậm chí củng cố tỷ lệ duy trì kiến thức của bạn.
“Mọi người nghĩ rằng bạn phải ‘tập luyện, tập luyện, tập luyện’ khi học một thứ mới. Thay vì vậy, chúng tôi tìm ra rằng nghỉ ngơi, sớm và thường xuyên, có lẽ cũng quan trọng để học như thực hành,” Leonardo G. Cohen, M.D., Ph.D., một nhà điều tra cấp cao tại Viện nghiên cứu Rối Loạn Thần Kinh và Đột Quỵ quốc gia NIH, nói.
Nghỉ ngơi một cách tốt hơn giúp não rắn lại, lưu giữ ký ức trong suốt thời gian nghỉ ngơi. Bất cứ điều gì bạn chọn để học theo thời gian, điều quan trọng là tối ưu hóa thời gian của các khoảng thời gian nghỉ ngơi để có kết quả tốt hơn.
Các chuyên gia tại Trung tâm Thành Công Học Tập của Đại học bang Louisiana khuyến nghị 30-50 phút cho 1 buổi họp . “Bất cứ điều gì ít hơn 30 là không đủ, nhưng bất cứ điều gì hơn 50 là quá nhiều thông tin cho bộ não của bạn cùng một lúc,” trợ lý tốt nghiệp chiến lược học tập Ellen Dunn nói.
Mạng lưới thần kinh của não bộ chúng ta cần thời gian để xử lý thông tin, vì vậy, giãn cách việc học của bạn giúp bạn nhớ những thông tin mới hiệu quả hơn – cho não bộ của bạn đủ thời gian để nghỉ ngơi và hồi phục.
Tác giả: Thomas Oppong
Dịch: Nguyễn Huỳnh Trọng Hiếu
(Volume 26 tạp chí Aloha cũng đã xuất bản bài dịch cùng source (ảnh featured image được export từ Aloha. Bản dịch này của bạn NHTH mới chỉ được THĐP edit các lỗi định dạng, chứ chưa được hiệu đính hoàn chỉnh như phiên bản đã đăng trong Aloha 26. Just so you know.)
![[THĐP Translation™] Tại sao những ý tưởng vĩ đại luôn xuất hiện trong lúc tắm (và cách tận dụng nó)](https://content.triethocduongpho.net/wp-content/uploads/2020/07/106271389_2710610225839317_6703450204793485268_o.jpg "[THĐP Translation™] Tại sao những ý tưởng vĩ đại luôn xuất hiện trong lúc tắm (và cách tận dụng nó)")
![[THĐP Translation™] Nếu bạn thông minh, tại sao bạn không giàu? Hóa ra nó chỉ là may rủi](https://content.triethocduongpho.net/wp-content/uploads/2020/07/105664927_2706327966267543_450088214868459498_o.jpg "[THĐP Translation™] Nếu bạn thông minh, tại sao bạn không giàu? Hóa ra nó chỉ là may rủi")
![[THĐP Translation™] David Hawkins và các mức độ tâm thức](https://content.triethocduongpho.net/wp-content/uploads/2020/06/105982494_2708395689394104_1473373253643465494_o.jpg "[THĐP Translation™] David Hawkins và các mức độ tâm thức")
![[THĐP Translation™] Một cuộc hôn nhân không phải để bạn hạnh phúc, mà là để bạn ý thức](https://content.triethocduongpho.net/wp-content/uploads/2020/06/104456420_2700529773514029_4701000518127015193_o.jpg "[THĐP Translation™] Một cuộc hôn nhân không phải để bạn hạnh phúc, mà là để bạn ý thức")
![[THĐP Translation™] Thuyết lượng tử đã chứng minh: Sự quan sát (ý thức) tác động đến thực tại](https://content.triethocduongpho.net/wp-content/uploads/2020/06/19.jpg "[THĐP Translation™] Thuyết lượng tử đã chứng minh: Sự quan sát (ý thức) tác động đến thực tại")
![[Bài dịch] 6 thói quen của một người học siêu phàm](https://content.triethocduongpho.net/wp-content/uploads/2020/06/8.jpg "[Bài dịch] 6 thói quen của một người học siêu phàm")
