18.4 C
Da Lat
Thứ Tư, 23 Tháng 7, 2025

PHÁT TRIỂN TOÀN DIỆN

Triết Học Đường Phố - PHÁT TRIỂN TOÀN DIỆN
Trang chủ Blog Trang 186

Chiều phế tích

Featured image: Monika

Có cánh gió níu anh về ký ức
chiều xiên ngang một chút nắng tình cờ
tóc đã bạc như một nghìn năm trước
gạch vữa buồn rêu tháp vắng hoang vu.

Anh xét nét nhớ nhung còn trinh trắng
hay đã gầy gò man dại hư hao
bức phù điêu mục dưới trăng lẳng lặng
em, đêm Ka Tê xanh lét dưới đèn màu
dang dỡ điệu Áp Sa Ra
lạc loài tiếng kèn Saranai đau đáu
tháp cổ buồn
trầm mặc thung sâu.

Ký ức cũ đẫm mùi hương hoa sứ
Đồi thời gian câu mớ thoáng tên người
nghệch ngoạc nét than trên tầng tháp vỡ
anh mười năm  về lại trăng tay đời
bên thành cũ một bóng ngày vừa lụi
điệu kinh buồn theo hương sứ chơi vơi…

 

Phương Uy

Không có bài học nào là miễn phí

Featured image: Katsushika Hokusai

 

Để trở thành một học sinh giỏi, để sở hữu bằng Đại Học, hay cao hơn là một chuyên gia đầu ngành… chắc chắn, cái giá mà ta phải trả cho nó là mấy chục năm đèn sách, rất nhiều mồ hôi, nước mắt và cả rất nhiều tiền. Nhưng khi xem những “nghệ sỹ” sân cỏ, những bức hoạ tuyệt đẹp, những diễn giả cuốn hút hay đọc những bài văn mê hoặc lòng người… thì ta thường nói “những tên này” thật là có khiếu. Vậy phải chăng, những người được gọi là “có khiếu” ấy chẳng bao giờ tốn một “xu” cho những thành quả của mình, chẳng mất nhiều công sức để đạt được thành công? Để trả lời cho câu hỏi ấy, tôi xin phép được cá nhân hoá bài viết này bằng những trải nghiệm của bản thân mình ở dưới đây.

Có bao giờ bạn cảm thấy môi mấp máy, người đờ đẫn, chân tay bủn, trống ngực to hơn trống làng… Khi đứng trước đám đông? Có bao giờ bạn hiểu rõ tường tận một vấn đề mà không thể diễn đạt nó ra bằng câu chữ cho mạch lạc và sát nghĩa? Nếu có thì bạn cũng chẳng hề đơn độc. Rất nhiều người đang cùng cảnh ngộ giống bạn, đang phải vò đầu bứt tóc vì nó. Và tôi cũng từng như vậy, thậm chí còn tồi tệ hơn bạn gấp trăm lần. Không bao giờ giám mở miệng trước đám bạn, sởn gai ốc khi có người lạ đến bắt chuyện, cảm giác trần nhà như sắp sập xuống đầu khi được xướng tên ở chỗ đông người…

Còn những thứ tôi viết ra ư? Sai chính tả bét nhè, sai cả ngữ pháp, cú pháp, sai tất tần tật. Ngôn từ cùi bắp, câu cú rườm rà, giọng điệu khô cứng… Chẳng khác nào một mớ giẻ rách, một tô cơm nguội. Nói đúng hơn là một mớ cỏ khô, một mớ cỏ khô chính hiệu.

Nguyên nhân khiến tôi trở thành một “Gã hề” trước đám đông và chỉ biết “đẻ ra” một mớ cỏ khô mỗi khi đặt bút là vì tôi ít học, chỉ tốt nghiệp lớp “chữ to”, là nhà tôi rất nghèo, là một tên còm nhom, xấu xí và bẩn thỉu, luôn “được” bạn bè dành tặng cho ánh mắt rẻ tiền. Vì thế tôi luôn tự ti và mặc cảm với cuộc đời,  run sợ trước mọi thứ mới mẽ, mù loà trước mọi vấn đề của cuộc sống. Đó là tôi, là tôi của mười năm về trước.

Nếu cho bạn được đánh đổi từ một “Gã hề” bằng những lời chỉ trích, mỉa mai để trở thành một người tự tin, nói năng lưu loát, có thể dẫn chương trình trong các buổi hội họp, liên hoan và nhận được những tràng pháo tay trước một hội trường hàng trăm nhân vật trí thức thì bạn có dám đánh đổi không?

Câu trả lời của tôi là có. Đó là khi tôi tự cởi trói cho chính mình sau 16 năm sống cuộc đời của một Gã hề, bị “đóng khung” bởi những nỗi sợ hãi. Tôi bắt đầu luyện nói, say mê nói, tìm mọi cơ hội được nói, nói mọi lúc mọi nơi. Lúc đầu với một, hai người, dần tăng lên năm, bảy người. Cứ thế, sự tự tin ngày một tăng lên cho đến khi có thể nói lưu loát trước hai, ba chục người, rồi đến hàng trăm người.

Từ đó, tôi được gọi là kẻ mắc bệnh nói nhiều, nói dai, nói dại. Nhiều lần tôi nói sai, nói ngu, nói ngớ ngẩn, tình nguyện bán thể diện của mình trước đám đông… Hứng chịu đủ lời mỉa mai và ánh mắt hằn học, khinh ghét. Nhưng qua mỗi lần sai, mỗi lần ngu, tôi học được kinh nghiệm để lần sau nói tốt hơn, hay hơn, cho đến khi những điều tôi nói ra được mọi người lắng nghe và dành sự tôn trọng. Đó cũng là lúc tôi hiểu rằng, ở đời CHẲNG CÓ BÀI HỌC NÀO LÀ MIỄN PHÍ. Để đạt một thành quả nào đó ta luôn phải trả giá ngang bằng với những gì nó mang lại cho ta.

Một lần nữa, tôi lại muốn hỏi bạn. Nếu cho bạn được đánh đổi mớ “Cỏ khô” mà bạn đang bắt bạn bè, thầy cô, đồng nghiệp phải “ăn” hàng ngày bằng sự dè bỉu, mỉa mai, coi thường để đỗi lấy những “bát phở” thơm ngon dành cho họ, liệu bạn có dám đánh đổi không?

Có câu nói “Nếu bạn tập bơi mà không nhảy xuống nước thì chẳng khác nào bạn tập đá bóng bằng đôi chân vắt trên vai.” Nếu tôi tập nói là sự chủ động có chủ đích trong thế sẵn sàng thì ngược lại khi tập viết lại là sự bị động vào thế bắt buộc. Giống như một kẻ bị dồn vào đường cùng, buộc phải nhãy xuống một hồ nước sâu trong khi chẳng hề hiểu biết gì về kỹ năng bơi. Đó là khi công ty tôi lựa chọn kênh marketing trực tuyến. Công việc buộc tôi phải tự quản trị Website và viết bài PR. Một công việc mà trong đầu tôi chẳng có gì ngoài trang giấy trắng. Nhưng nó lại là một cái duyên giúp tôi mua vui với ngòi bút của mình và tập “múa quyền” bằng nét mực dòng văn.

Bạn đã bao giờ ăn phải thứ Cỏ khô chưa nhỉ? Nếu là có thì bạn sẽ thấy rằng, nó là thứ chất xơ mà càng nhai chỉ tổ thêm mỏi răng và rát lợi. Đó cũng là cảm giác khi ai đó đọc các bài viết của tôi cách đây 2 năm về trước. Nhưng bây giờ có khá nhiều người chực chờ các bài viết tôi ra để đọc, hối thúc tôi viết sách để mua. Tuy nó chưa thể “thơm ngon” như một bát phở hảo hạng. Nhưng có lẽ nó cũng đã ở tầm của một bát cơm nóng sốt chứ không phải là mớ cỏ khô hay là tô cơm nguội như ngày trước nữa.

Đọc đến đây chắc bạn sẽ bỉu môi mà phán toẹt. Ồ! Thằng này đang tự sướng. Hắn đang vỗ ngực khoác lác xưng tên. Đúng, nhưng hãy khoan đã, bạn hãy lắng nghe thông điệp chứ đừng nhìn thẳng vào thông tin. Tôi viết những dòng này không phải là để vênh váo tự hào, mà chỉ muốn kể với bạn trong quá trình “luyện công” da mặt tôi đã phải dày và chai rạn như thế nào. Tôi cũng mong rằng, qua cái khuôn mặt XẤU XÍ của mình. Bạn sẽ sàng lọc được chút thông tin và kinh nghiệm hữu ích nào đó cho chính mình. Hãy cùng tôi “ăn” nốt mớ cỏ khô cuối cùng này nhé bạn.

Cỏ khô, thứ chất xơ chán ngắt là cảm giác khi ai đó vô tình “ăn” phải những bài viết của tôi. Tôi cắm cúi viết. Viết như một kẻ điên mà không hề hiểu được mình đang truyền đạt cái gì. Chẳng hiểu bố cục ra sao, giọng văn lủng củng, câu cú rườm rà, dùng từ sai nghĩa, lỗi chính tả be bét… Vậy mà tôi vẫn cho nó hiện hữu trên Website và timeline hàng ngày. Kết quả nhận được là nút like và comment của tôi bị “đơ”, thay vào đó là sự xa lánh, khinh ghét và những lời châm chọt, xỉa xói sau lưng.

Nhưng chẳng sao cả, tôi vẫn cứ viết và càng viết nhiều. Tôi tự nhủ, để họ không thể ghét mình, thậm chí là thèm đọc những gì mình viết, thì phải tập viết cho thật hay. Để viết hay thì phải rèn luyện, phải trả giá bằng sự xấu hổ, thậm chí bị khinh khi, chỉ trích. Còn nếu viết ra mà đem dấu ẻm, chẳng cho “giám khảo” đọc thì chắc chắn sẽ không có động lực để cải thiện ngòi bút được. Không có người bắt lỗi thì làm sao thấy sai để mà sửa. Vậy là tôi cứ viết. Viết cho “tô cơm nguội” trở thành “bát cơm sốt”, và tiếp tục rèn luyện chờ đến ngày trở thành “bát phở” thơm ngon.

Suốt gần hai năm, tôi nhận được rất nhiều gạch, đá từ những bài viết của mình. Tuy vậy, đó chỉ đơn giản là những trảii nghiệm nhiều tủi hổ và quan điểm của cá nhân tôi. Có thể bạn đồng ý hay là không, cũng có thể bạn có phương pháp rèn luyện khác đơn giản và hiệu quả hơn tôi gấp nhiều lần. Nhưng nếu một kẻ ít học, dốt nát như tôi vẫn có thể nói và viết ra được những dòng này thì tôi tin bạn sẽ làm tốt hơn thế gấp nhiều lần. Điều quan trọng là chúng ta phải vất bỏ hết nỗi sợ hãi, luyện cho da mặt thật dày, không dấu dốt, sẵn sàng mắc lỗi để rồi sửa. Cuối cùng là phải kiên trì, không bỏ cuộc. Giống như tôi, khi đang viết những dòng này, cũng chỉ là cách tôi đang rèn luyện kỹ năng viết cho riêng mình, chứ chẳng phải lên lớp hay dạy đời ai cả. Tôi vẫn luôn mong muốn được bạn chỉ ra những lỗi của tôi trong bài viết này.

Tóm lại, tôi chỉ muốn nói rằng, để thành thạo một kỹ năng nào đó thì chẳng có cách nào khác là phải mài công rèn luyện. Đằng sau ánh hào quang trên sân khấu là một sự khổ luyện kéo dài. Đằng sau một diễn giả cuốn hút là hàng ngàn giờ luyện nói rát hơi bỏng cổ. Đàng sau một ngòi bút nỗi tiếng là hàng trăm quyển sách được lật dở đến nhàu nát, hàng chục lít mực được rãi đều xuống giấy. Thậm chí là cả những nỗi hổ thẹn và đắng cay chua chát.

Chẳng có bài học nào là miễn phí; chẳng có thành công nào là dễ dàng. Thiên tài là rất hiếm, nếu sinh ra với một tư chất bình thường thì phải có sự khổ luyện và nỗ lực hết mình mới thành công được. Con đường tuy hơi xa nhưng đích đến vẫn luôn rộng mở. Và thành công chính là kết quả của những cuộc vật lộn để đạp phăng mọi chướng ngại vật trên con đường ta đi.

 

Nguyễn Văn Thương

Thập tự mùa đông

Featured image: Outonismo

 

Này là sáng bên này là tối
nhặt chiều vui khéo khéo lụa là
này hình dung bên này là tuổi
thuyền sông trôi nhấp nháy sao sa.

Màu thân thể ngó chừng cũng cũ
có nỗi buồn đóng vảy hom hem
cơn co rút chảy tràn mộ chí
trận siêu sinh là chút êm đềm.

Đồi vĩnh hằng ngày chưa kịp hóa
sắc nguyên trinh không hẹn tháng dài
buổi mất ngủ già như quá khứ
cùng nỗi buồn thành chuỗi song thai.

Đẩy mùa thu đứng về cuối phố
nhẹ niềm vui chút chút xoa nhàu
anh thập tự vác mình qua đêm gió
lạnh ngàn ngàn nỗi nhớ lung sâu.

Phương Uy
22.9.14

Những phân số cuộc đời

Featured image: Twisting Thoughts

 

Cuộc đời mỗi người chúng ta, dù muốn dù không, đều bị chi phối bởi rất nhiều những con số, số tuổi, số tiền, chỉ số thông minh, số người yêu, con cái… Đã từng có một cuốn sách rất hay nói về những con số cuộc đời, cuốn Nguyên lý 20/80. Nó cho ta biết trong cuộc sống chỉ có 20% những gì chúng ta đang sở hữu, đang quan tâm, đang làm… là đáng giá, là giá trị, còn 80% còn lại, từ tài nguyên cho tới công sức, là thứ chúng ta đang lãng phí và không nên lãng phí thêm nữa. Nắm giữ những con số này thật là rất hay, chắc bạn cũng từng nghe những câu “ta thường chỉ mặc 20% số quần áo ta có trong 80% thời gian trong đời, 20% người uống 80% tổng lượng bia trên thế giới, 20% khách hàng thân thiết mang lại 80% doanh thu cho một cửa hàng, 20% nỗ lực đúng chỗ sẽ mang lại kết quả tốt cho 80% quá trình…” Vâng, những con số này thật sự rất thú vị, và cũng rất hợp lý. Nhưng vấn đề ở chỗ, chúng ta ứng dụng nó như thế nào? Liệu khi biết và tin những con số đó các cô gái có giảm tiền mua quần áo xuống? Các nhân viên có quyết tâm chăm sóc khách hàng cũ tốt hơn đi kiếm khách hàng mới? Các chàng trai có ngừng uống bia hay sẽ uống nhiều hơn? Và nhất là, làm sao để biết 20% nỗ lực đúng chỗ mang lại 80% kết quả mong muốn là những nỗ lực nào để mà phấn đấu?

Tôi cho rằng, nguyên lý 20/80 này tuy rất hay, nhưng chưa đủ thực tế. Nên hôm nay tôi sẽ cho bạn những con số khác, không tròn trịa, mà chỉ là những phân số kì cục, nhưng nó lại ảnh hưởng trực tiếp và sâu sắc đến cuộc đời của bạn, của tôi, của tất cả chúng ta. Hãy thấu hiểu và nắm giữ những phân số cuộc đời đang cố nói với bạn. Bạn có thể chiêm nghiệm ra nhiều điều và từ đó ứng dụng vào cuốc sống của mình thật hiệu quả.

1/10: Ta chỉ đang sử dụng 1/10 tiềm năng não bộ của chính mình

“Thời hoang sơ, khi loài người còn ăn lông ở lỗ, những người nguyên thủy chỉ sử dụng được khoảng 5% tiềm năng của não bộ. Sau một vài ngàn năm, chúng ta đã nâng con số sử dụng tiềm năng não bộ lên thành 10%. Hãy nhìn xem chỉ 5% tiềm năng não bộ được khai thác chúng ta đã khác thế nào so với cuộc sống của người nguyên thủy? Chúng ta gần như đã làm chủ được cuộc sống của mình và làm chủ cả cuộc sống của những loài khác, vươn lên vị trí độc tôn dẫn đầu muôn loài động vật. Thậm chí, có thể nói, chúng ta từ vạch xuất phát như bao loài, đang hướng dần đến hình tượng cuộc sống hão huyền thần tiên nhất mà không ai thời đó có thể tưởng tượng ra. Sự thật là so với muôn loài, chúng ta chỉ thua cá heo, cá heo luôn được coi là một trong những loài động vật thông minh nhất. Chúng thậm chí hơn cả con người khi có thể sử dụng được 12% tiềm năng bộ não. Điều này khiến chúng có những khả năng định vị, phát sóng bậc cao mà loài người hay dùng mỹ từ “thần giao cách cảm” để mô tả và mơ ước. Vì có một bộ não đặc biệt, cá heo có thể thức ngay cả trong khi ngủ, não bộ của chúng luôn chỉ ngủ một nửa, nghĩa là dù chúng đang ngủ nhưng vẫn có thể bơi và biết mọi chuyện đang xảy ra xung quanh…”

Đây là những thông tin không chính thống nhưng vô cùng ấn tượng mà tôi còn nhớ được từ một bộ phim Mỹ về chủ đề khai thác tiềm năng não bộ. Tôi không dám chắc về sự chính xác của những con số vừa nêu. (Một vài trang tin còn cho rằng chúng ta chỉ đang sử dụng được 5-6% tiềm năng bộ não mà thôi). Nhưng có điều tôi hoàn toàn có thể chắc chắn. Đó là loài người chỉ đang sử dụng được rất ít khả năng bộ não của chính mình. Điều này có nghĩa là gì, có nghĩa là dù cho tôi và bạn là bất cứ ai, đang ở vạch xuất phát nào, có nghĩa là dù cho ta đang nghĩ gì về chính mình, thì hãy tin rằng chúng ta hoàn toàn không ngu dốt, chúng ta hoàn toàn có thể làm được mọi điều, đạt được mọi ước mơ điên rồ và tuyệt diệu nhất mà ta có thể nghĩ ra. Mọi thứ được gọi là giới hạn chỉ là thứ chúng ta tự đặt ra để biện hộ cho sự lười biếng của chính mình.

Một điều đáng tiếc là hiện nay chúng ta dường như đang dừng lại và cảm thấy hài lòng với con số đó. Ngoại trừ một số nhà khoa học, một số chương trình nghiên cứu thì phần lớn loài người chúng ta không mấy quan tâm đến tiềm năng bộ não vĩ đại của mình. Những người được tôn vinh là thiên tài trên thế giới, thật ra cũng chỉ là những người bình thường, với bộ não được khai thác hoặc thiên phú nhỉnh hơn người khác một vài phần trăm. Nắm giữ được điều này, bạn hãy thôi than thở rằng mình là người bất tài, mình là người tối dạ hoặc ngu dốt. Hãy hoàn toàn tin tưởng rằng bạn chính là người đặc biệt, có thể làm mọi thứ bạn muốn. Bạn hoàn toàn có thể làm những việc thay đổi cuộc sống của mình hay thậm chí thay đổi cả thế giới này. Hãy tin tưởng vào điều đó. Có thể sau bài viết này, “khả năng não bộ” và “cách khai thác tiềm năng não bộ” sẽ là chủ đề mà bạn quan tâm tìm hiểu thêm. Mở rộng nhận thức, chính là bước đầu tiên đơn giản để mở rộng tiềm năng của não bộ, đừng lười biếng.

Ứng dụng của phân số này là gì? Là nếu như bạn đang nghi ngờ khả năng của bản thân mình trong bất cứ việc gì. Hãy dừng ngay lại, suy nghĩ và tìm ra cách để đạt được điều đó, thông qua việc tận dụng bộ não tốt hơn. Hãy tin rằng dù cho năm nay bạn đang có một kết quả học hành thật tệ, nhưng năm sau bạn hoàn toàn có thể lột xác thành một trong những người đứng đầu toàn trường. Điều này đã nhiều người làm được, không tin hãy tìm đọc cuốn Tôi tài giỏi, bạn cũng thế của Adam Khoo nhé. Hãy tin rằng hiện nay bạn không thích đọc sách, tốc độ đọc 1 cuốn/năm nhưng mai này bạn hoàn toàn có thể trở thành người đọc nhiều sách nhất, tốc độ 7 cuốn/tuần. Hãy tin rằng hiện nay bạn chẳng nghe nổi một câu tiếng Anh hoàn chỉnh, nhưng chỉ cần tìm đúng phương pháp và kiên trì, sau một vài năm, không chỉ tiếng Anh mà bạn còn có thể học và thông thạo thêm vài ngôn ngữ khác. Hãy tin rằng, hôm nay bạn hoàn toàn là một người đáng ghét, không thấu hiểu nỗi ai, ngày mai, bạn có thể trở thành người được yêu mến nhất vì khả năng thấu hiểu tâm tư của mọi người. Hãy thôi nghĩ rằng bạn đang nghèo thì sẽ mãi sống nghèo hèn, biết đâu đấy, một vài năm sau bạn không nhận ra mình khi đang ở vị thế những tỉ phú thế giới… Hãy thôi ngay nghi ngờ mà bắt đầu tin tưởng vào bản thân rằng bạn có đủ khả năng để làm bất cứ điều gì. Tất cả những người tài giỏi ngoài kia, cũng đang cùng một vạch xuất phát sử dụng não bộ của bạn mà thôi. Những gì họ làm được, bạn hoàn toàn có thể làm được. Hãy tin vào điều đó.

Để hiểu thêm về sức mạnh và tiềm năng của não bộ, bạn cũng có thể đọc thêm những cuốn như Thay đổi tư duy, làm chủ vận mệnh hoặc Sự kì diệu của tư duy lớn. Tư duy chính là một phần quan trọng trong các hoạt động khai thác tiềm năng bộ não của loài người nói chung và của bạn nói riêng. Đương nhiên, cả của tôi nữa.

1/2 là tất cả những gì ta biết về chính mình và mọi người: Câu chuyện những góc phần tư tính cách

Đây cũng là một lý thuyết khá hay ho và thú vị mà tôi không nhớ mình đã đọc được ở đâu. Nó nói rằng: mỗi một người đều có 4 phần đặc điểm và tính cách riêng biệt, cụ thể:

  • 1/4 là những đặc điểm tính cách mà cả ta và những người xung quanh đều biết.
  • 1/4 là những đặc điểm tính cách mà chỉ ta biết về bản thân
  • 1/4 là những đặc điểm tính cách mà chính ta không thể tự nhìn ra mà chỉ người xung quanh mới nhận biết
  • 1/4 cuối cùng còn lại là góc mù, nơi những đặc điểm tính cách của ta ẩn mình rất kĩ mà cả ta và người xung quanh đều không phát hiện ra, những tính cách này ít bộc lộ và thường chỉ bộc lộ trong những trường hợp khẩn cấp.

Góc phần tư thứ nhất, là những nét tính cách mà chúng ta tự thấy về bản thân và được những người xung quanh thừa nhận. Đó là những tính cách bề nổi ta thường hay bộc lộ mỗi ngày: một người nói nhiều, một người hay khóc, người vui vẻ lạc quan, người thân thiện, người tiết kiệm, chân thật, nhiệt tình, sạch sẽ… Những nét tính cách này nói lên khá nhiều điều về ta, góp phần quan trọng trong việc người khác đánh giá về ta và đối xử với ta.

Góc phần tư thứ hai, là những nét tính cách mà chỉ ta biết chứ không mấy khi bộc lộ ra bên ngoài. Đó có thể là một người xinh đẹp nhưng lại cực kì lười biếng chuyện vệ sinh cá nhân. Một người hay tươi cười nhưng bản chất vô cùng đố kị. Một người luôn tỏ ra mạnh mẽ nhưng sâu thẳm tâm hồn lại là người cực kì yếu đuối và dễ bị tổn thương. Một người cha suốt ngày quát mắng nhưng thực chất là tình yêu con cái vô bờ. Một ông sếp hắc ám nhưng luôn đau đầu tìm cách bảo vệ quyền lợi cho nhân viên… Những hành động, những nét tính cách ở góc phần tư này, đa phần là do chúng ta cố tình giấu đi trước người khác. Nó có thể là những tính xấu người ta cố công che đậy, nó cũng có thể là những đức tính tốt mà người ta không muốn bộc lộ ra vì không quan tâm câu nói “tốt khoe xấu che”. Đây là những nét tính cách chúng ta mong muốn được nhìn thấy và tìm hiểu nhất, vì nó là nét tính cách quan trọng để hiểu rõ một con người.

Ở góc phần tư thứ ba, những nét tính cách người ngoài nhìn thấy về ta mà chính ta cũng không nhận diện được. Như một cô nàng kiêu kì hay chê bai mọi thứ, một anh chàng yếu mềm hay than thở, một  người luộm thuộm hoặc vô duyên… Đa phần những tính cách này là xấu, nhưng cũng nhiều khi là những nét tính cách tốt. Một người hay giúp đỡ mọi người, một người thẳng thắn hoặc khiêm nhường, một người có khả năng lắng nghe, thấu hiểu hay hoặc một thiên tài hài hước có khả năng xua tan mây đen khiến mọi người vui vẻ, một vị khách “nhẹ vía” mở hàng mau mắn giúp ai đó đắt khách cả ngày… Những nét tính cách  này tất nhiên, cũng như hai thứ ở trên cũng vô cùng quan trọng. Nếu bạn biết được những gì người khác thấy ở bạn mà chính bạn không biết, để từ đó phát huy những tính tích cực và hạn chế những tính cách tiêu cực, thì thật sớm thôi, bạn sẽ được nhiều người yêu mến.

Góc phần tư tính cách cuối cùng, là những đặc điểm tính cách, hành động bạn chỉ bộc lộ khi rơi vào những trường hợp đặc biệt và rất hiếm gặp. Phần lớn do vô thức điều khiển mà chính bạn cũng không thể tin mình có thể làm điều đó. Đó có thể là khả năng bình tĩnh trước một vấn đề khủng khiếp, có thể là một phản ứng thái quá của một người bị tổn thương, có thể là hành động liều mình của một bà mẹ sẵn sàng làm mọi việc vì đứa con của mình, kể cả hi sinh mạng sống. Đó có thể là một nhân vật anh hùng dũng cảm chấp nhận hi sinh vì người khác, hoặc đôi khi cũng có thể là sự nhạy cảm sắc bén đối với những nỗi đau của người khác… Có rất nhiều khoảnh khắc để nét tính cách này bộc lộ trong cuộc sống thường ngày. Một người rất hiền lành bỗng trở nên hung dữ. Một người cực kì khỏe mạnh trong phút chốc không còn chút sinh khí. Một cô nàng yếu đuối đứng dậy mạnh mẽ sau khi bị phản bội. Một chàng trai sẵn sàng giết chết người mình yêu thương nhất chỉ vì sự ghen tuông hoặc lòng ham muốn… Những nét tính cách này, chúng không nói nhiều về con người bạn, vì chúng ít được bộc lộ, nhưng chúng cũng đóng góp một phần quan trọng trong cuộc đời mỗi người, đặc biệt trong những giờ phút sinh tử.

Bạn thấy đấy, chính bản thân bạn cũng chỉ đang nhìn thấy 2/4 nghĩa là 1/2 những tính cách của mình. Và bạn cũng thấy luôn rồi phải không, những gì bạn đang nhìn thấy và nghĩ về người khác, về bất kì ai, cũng chỉ là 2/4 nghĩa là 1/2 những tính cách của con người đó. Vậy nên, trong cuộc đời, đừng vội đánh giá về bất kì ai, kể cả khi bạn nghĩ rằng mình rất hiểu họ. Thật sự bạn chẳng hiểu về họ nhiều hơn họ hiểu chính mình. Dù có đánh giá về ai với sự tự tin bao nhiêu, cũng chỉ là phiến diện. Bạn không muốn mình trở thành một trong các vị thầy bói xem voi đúng không? Và khía cạnh khác, nếu như ai đó đánh giá sai về bạn, đừng trách họ, nếu quan trọng thì hãy giải thích, không quan trọng thì bỏ đi, đừng oán trách hay tức giận. Vì đó là những gì họ thấy, và những gì họ thấy, không phải khi nào cũng là điều bạn thấy. Bạn cũng chỉ đang hiểu 1/2 về chính mình, thì việc ai đó hiểu sai về bạn, cũng là điều dễ hiểu thôi.

Để dễ hình dung hơn, tôi sẽ kể bạn nghe câu chuyện của chính tôi, về cách chúng ta vẫn hay dùng để đánh giá người khác là mơ hồ thế nào.

Dạo này tôi hay nhận được những lời inbox có cùng nội dung rằng họ thật sự bất ngờ khi biết tôi chỉ 24 tuổi. Vì những gì tôi viết, những gì tôi chia sẻ khiến họ nghĩ tôi hẳn là già dặn lắm, hẳn là có tí tuổi rồi. Thậm chí cá biệt có nhiều người còn thừa nhận rằng họ đoán chắc tôi phải thuộc U30 trở lên hoặc sinh vào những năm 80. Khi vào facebook thì ngạc nhiên làm sao, một con bé trẻ măng với đầy những nét đặc trưng của thế hệ 9x, điệu đà, chăm chỉ cập nhật thông tin và có chút tinh nghịch, sốc nổi nữa. Điều đó khiến họ ngạc nhiên, tôi nghĩ vậy. Cùng một tôi nhưng hai thế giới là hai con người khác nhau, điều đó có thể khiến ai đó cảm thấy thú vị. Nhưng lại có một sự thật khác nữa. Có một anh chàng mà tôi rất quý. Anh ấy cũng rất quý tôi và luôn dành cho tôi những tình cảm tốt đẹp. Chúng tôi không trao đổi fb mà chỉ nói chuyện qua zl và gặp nhau vài ba lần. Dĩ nhiên anh ấy không đọc được những bài viết của tôi và những điều tôi chia sẻ trên này, cũng như không biết những điều tôi thường suy nghĩ. Nên sau một thời gian, anh ấy đã nói với tôi rằng, qua vài lần gặp trực tiếp tôi đã làm anh ấy ngạc nhiên quá đỗi, ngạc nhiên theo chiều hướng xấu, rằng tôi quá con nít, không phải một người chỉn chu, nghiêm túc như anh ấy nghĩ lúc ban đầu. Thật là buồn, tôi không buồn vì mình con nít, vì sự vui vẻ, vô tư, lạc quan, một chút nhõng nhẽo vốn dĩ là những tính cách xưa giờ của con người tôi, có thể nó hơi con nít thật, có thể nó không phải điều anh ấy tìm kiếm trong một mối quan hệ lâu dài. Nhưng tôi buồn vì một người tôi rất quý lại đánh giá tôi theo cách thật… không công bằng như thế. Có thể anh ấy nhìn thấy ở tôi những nét tính cách mà chính tôi cũng nhìn không ra. Anyway, sao cũng được, tôi chỉ biết rằng anh ấy đã thật phiến diện khi nhận xét về tôi như vậy và tôi không cần phải cố chứng minh mình là người như thế nào. Tôi đơn giản là mỉm cười và chúc anh ấy sớm tìm được người anh mong muốn.

Thật buồn cười đúng không, cùng là tôi, nhưng người lại thấy tôi thật già dặn, người lại cho rằng tôi quá con nít, và bất cứ lời nhận xét nào như thế, cũng chỉ là phiến diện. Vì là một người thuộc cung Song Tử điển hình, tôi có rất nhiều nét tính cách đối lập. Tôi có thể vui cười cả ngày như đứa trẻ nhưng đêm tối lại suy nghĩ miên man như những bà già. Tôi có thể chạy theo nuông chiều mọi cảm xúc cá nhân của mình, nhưng cũng lại có thể tìm mọi cách để ngăn những dòng cảm xúc không mong muốn. Đôi khi tôi cực kì dễ dàng nhưng đôi lúc lại là kẻ siêu khó khăn khó tính. Đôi khi tôi nói những điều tràn đầy năng lượng nhưng cũng thường xuyên rơi vào trạng thái bi quan. Tôi đã từng mạnh mẽ vượt qua rất nhiều chuyện đau buồn to lớn nhưng cũng có những lúc bật khóc nức nở vì những lí do vụn vặt… Chính tôi cũng còn không hiểu rõ chính mình, nên bất cứ ai nghĩ rằng họ hiểu về tôi, đều là thiếu sót. Bạn cũng vậy, nếu như bạn nghĩ bạn đã hiểu rõ về chính mình hay hiểu rõ về bất kì ai, bạn cũng đang rất thiếu sót hoặc rất sai lầm. Sự thật là chúng ta chẳng hiểu rõ điều gì về ai cả.

Khi nắm giữ được điều này, liệu bạn có thôi khẳng định hoặc nêu những đánh giá chủ quan về người khác? Liệu bạn có cảm thấy việc cố công tìm hiểu về ai đó là quan trọng? Thay vì vậy, hãy mở rộng tâm hồn ra để chào đón mọi người với những nét tính cách của họ, dù tốt dù xấu, nếu bạn thật lòng quan tâm, hãy nói cho họ biết những điều xấu để họ thay đổi, hoặc đơn giản khi phát hiện một người có những nét tính cách xấu xí quá nhiều, hãy tránh xa họ ra. Đừng ở đó đánh giá hay than trách, đừng bức xúc hay sợ hãi lòng người. Bởi lòng người, cũng như tính cách, là thứ khó đoán định. Dù cho đoán thế nào, bạn cũng không bao giờ có được sự chính xác tuyệt đối. Và khi biết mình không thể phán đoán chính xác, đừng cố đánh giá nữa. Hãy hoan nghênh và chuẩn bị tinh thần cho mọi điều ngạc nhiên bạn gặp phải sau này. Để hiểu một người là cả một hành trình, có khi cả đời người ta vẫn chưa hiểu hết về nhau. Đừng vội vàng.

Đã cố gắng viết ngắn, cớ sao bài vẫn dài? Còn 2 phân số nữa xin để dành phần sau.

 

Phi Tuyết

 

 

Mười nghìn đồng và cái tát đầu tiên

Featured image: via Tumblr

Kiếm được mười nghìn đồng trong lúc khó khăn dĩ nhiên phải khác xa so với có được mười nghìn đồng trong lúc đầy đủ. Cùng mệnh giá ấy nhưng người sử dụng nó với mục đích khác nhau cũng cho ra những kết quả khác nhau: người nhân ái dùng mười nghìn đồng mua gói xôi, ổ bánh mì biếu cho người có hoàn cảnh khó khăn bằng tất cả sự trân trọng; thợ sửa xe không có lương tâm thì dùng nó mua ít đinh rải đường quốc lộ để tăng xác suất nâng cao thu nhập cá nhân hằng tháng của mình; người mong muốn đổi đời nhanh chóng thì cầm tiền lao đi tìm người bán vé số để đổi lấy tờ giấy xổ cố định vào mỗi buổi chiều; người lo xa và tiết kiệm thì cuộn hoặc gấp mười nghìn đồng lại rồi chọt vào cái khe, nhét vào cái lỗ trên vật thể được gọi là heo đất, v.v… Dù là hình thức nào thì kết quả cuối cùng là người sử dụng chịu trách nhiệm với chính hành động của họ, chúng ta không có quyền giật tờ mười nghìn đồng trên tay mà chưa có sự đồng ý của người khác để dạy họ cách tiêu tiền như chính mình được!

Lúc nhỏ tôi từng bị ăn tát khi lỡ tay làm hỏng một món đồ trị giá mười nghìn đồng của đứa bạn, trong khi nó có thể vứt nhiều tiền hơn thế vào trò chơi điện tử mà chẳng một chút tiếc nuối nào! Nhưng tôi không có quyền lên án điều đó, vì cơ bản tôi đã làm sai với nó trước. Sau lần đó, tôi thận trọng hơn trước khi mượn một món đồ cũng như dùng đồ của người khác. Khi lớn lên, tôi gọi đó là những cái tát đầy động lực, cũng như cái tát mà Gemma “tặng” cho Ruồi Trâu khiến anh quyết chí vượt biên sang Argentina xa xôi, dựng hiện trường tự tử giả, để rồi mười ba năm sau là sự trưởng thành nhận thức đến mức choáng váng; một vài tin tức về sự ra đi của nghệ sĩ Văn Hiệp mà tôi từng đọc được trên mạng cũng có nhắc đến cái tát “để đời” mà diễn viên Hòa Tâm dành cho ông khi thử diễn một cảnh khóc, đưa ông đến con đường nghệ thuật; và nếu đọc bộ manga (truyện tranh Nhật Bản) có tựa đề Glass Mask hoặc anime (phim hoạt hình Nhật Bản) có tựa đề Skip Beat trong lúc đang hụt hẫng, có thể bạn sẽ tự tát vào chính mặt mình khi nhìn vào nghị lực phi thường của Maya và Mogami Kyoko!

Cái tát đầu tiên làm tôi nhớ mãi, cho nên tôi suy nghĩ về cuộc sống này rộng ra hơn với khái niệm “lần đầu tiên”

Thứ nhất, thuyết phục lần-đầu-tiên là khó nhất, bởi vì những lần sau nếu người ta từ chối thì mình chỉ việc nói: tại sao hồi đó cho mà bây giờ lại không cho?!? Cái này không chỉ là nghiệm đúng của chuyện phòng the, giường chiếu mà còn dính dáng đến nhiều lĩnh vực khác nữa, ví dụ như tại sao lúc trước mấy chú cho dán áp phích, treo băng rôn mà bây giờ lại không cho dán, cho treo? Tại sao bữa nọ bác đồng ý vận chuyển vượt quá số lượng quy định mà bây giờ lại không chịu? Tại sao hồi đó bọn bây có gan làm khống số liệu mà bây giờ lại không dám làm nữa? Tại sao ngày xưa tao mua hàng có chiết khấu mà bây giờ lại không có? Tại sao v.v…

Thứ hai, lần-đầu-tiên thường để lại những tì vết. Khi đến liên hệ công việc với đối tác, nếu “vô tình” cho những người bảo vệ nơi ấy một-chút-vật-chất thì những lần sau bắt buộc phải xòe tiền, nếu không thì y như rằng bị hạnh họe, vặt vẹo đủ thứ. Vấn nạn đút lót cho cảnh sát giao thông, nhét tiền cho hộ lý trong bệnh viện, đưa phong bì cho hải quan cũng cùng chung khởi nguồn, vì lần-đầu-tiên-rất-thiêng-liêng-nào-đó người ta đã dùng tiền để giúp cho công việc được trôi chảy hơn, ít tốn thời gian hơn, kéo theo tư duy được lập trình quán tính bằng câu phát biểu xanh rờn, ngắn gọn và chắc chắn: tiền là công cụ bôi trơn hiệu quả nhất.

Thứ ba, lần-đầu-tiên bị che lấp bởi những lời đổ lỗi, lên án thiếu công bằng. Nếu có dịp đến Cần Giờ, nhiều người sẽ được khuyên là không nên mang theo thức ăn, mũ, máy ảnh, túi nylon, giỏ xách hay bất cứ thứ gì dùng để đựng khi vào khu vực đảo khỉ, bởi mấy con đó rất là “mấy dạy” và thích giựt đồ, có đánh đuổi cũng không chống lại được. Nhưng ít ai để ý rằng hành vi không đẹp của động vật bắt nguồn từ hành động xấu của con người: chính chúng ta đã chọc phá, ném cây, chọi đá, triệt nguồn thức ăn và đối xử thô bạo với chúng trước nên mới dẫn đến việc chống trả, khiêu khích, ngoan cố, chai lì và bất trị của chúng sau này. Nhưng hầu hết người ta đều viện lí lẽ: bọn khỉ như thế nên chúng tôi phải đối xử như thế, có gì sai?!?

Thứ tư, lần-đầu-tiên sinh ra bởi nhu cầu muốn đè bẹp người khác, đánh bóng vị thế bản thân bằng một giá trị khá ảo. Việc học sinh đi học thêm quá nhiều được đổ lỗi bởi: thầy cô dạy trên lớp quá nhanh, dạy không hiểu, làm bài điểm thấp, dẫn đến nhu cầu mở lớp dạy riêng. Từ đó phát sinh chuyện phàn nàn của những người không học thêm: thầy cô cho đề trên trường toàn là những bài mà họ đã cho học sinh tiếp xúc trước ở lớp do họ mở tại nhà, hoặc không học thêm thì sẽ bị đì sói trán. Vì vậy người ta phủ nhận sự nỗ lực của mình: có học cố xác thì điểm cũng thấp thôi, ít ai chịu nhìn nhận rằng họ chưa cố gắng đúng mức và không can đảm vượt qua sự tự ti, nhưng rồi sau đó chính họ cũng lon ton kéo nhau đến những lớp học thêm ấy, với nhu cầu đạt điểm cao hơn những đứa còn lại.

Tôi kể câu chuyện này không phải phê phán đức hạnh của người khác để khiến mình đức hạnh hơn, chẳng qua đó là cách nhìn nhận của tôi đối với cuộc sống, mà đã là quan điểm cá nhân thì chẳng có cái nào đúng hoàn toàn và cũng chẳng có cài nào sai tuyệt đối. Đều mang giá trị là mười ngàn đồng trong hệ thống lưu hành nhưng tờ tiền này khác với tờ tiền kia bởi số sê-ri, những đứa trẻ cùng được thụ hưởng một nền giáo dục hiện đại và nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc nhưng đến khi ra trường đứa thì làm việc đúng ngành, đứa thì làm việc trái ngành, vậy nên chúng ta đừng nên cố đồng nhất tất cả quan điểm lại với nhau, người cùng tư tưởng chưa chắc gì đã là bạn mình và người trái tư tưởng chưa chắc gì đã là kẻ thù của nhau.

 

Quách Dự Tây

Buông bỏ đi em

Featured image: Jonno

 

Em đã đau đủ chưa?
Hay em vẫn có thể chịu đựng nhiều hơn nữa
Em cứ như con thiêu thân lao đầu vào lửa
Em sẽ nhận lại điều gì?

Có những điều mà em phải quên đi
Phải buông tay thì em mới cảm thấy thanh thản
Một điều tưởng chừng như rất đơn giản
Nhưng sao em không làm được vậy em?

Hãy buông bỏ đi em
Em đừng tự giày vò mình như vậy
Em sẽ rất đau, rất đau đấy
Nhìn em như vậy, có nhiều người xót xa…

Em hãy buông bỏ ngày hôm qua
Giữ lại ngày hôm nay với bao nhiêu hi vọng
Nhìn về ngày mai luôn ngập tràn sức sống
Nhé em…!

Một Đời Quét Rác

8 bài học từ phim Mỹ

Featured image: Desperate Housewives

Phần lớn chúng ta đều thích xem phim, đó là một loại nghệ thuật, một hình thức giải trí phổ thông, đơn giản và dễ tiếp cận nhất. Tôi cũng rất thích xem phim. Tôi đã từng mê mẩn đến quên ăn quên ngủ khi theo dõi những bộ phim Hàn Quốc dài tập sướt mướt. Tôi cũng từng đắm say những bộ phim Thái thật dễ thương và tuổi thơ tôi cũng gắn liền với các thể loại viễn tưởng, kiếm hiệp Kim Dung. Nhưng khi lớn lên và hiểu biết nhiều hơn, tôi lại chỉ thích xem phim Mỹ, vì nó để lại cho tôi thật nhiều thứ để học hỏi và mở mang tầm nhìn.

Nếu phim Hàn gây ấn tượng tuyệt đối bởi dàn diễn viên xinh đẹp và nội dung phim ướt át cảm động, nhất là diễn xuất của các diễn viên trong phim quá tuyệt vời, xuất thần không chê vào đâu được. Họ có thể khiến khán giả khóc, khiến khán giả cười. Nhưng sau tất cả, những bài học mà phim Hàn mang lại cho tôi không nhiều, xem nhiều phim Hàn tôi rút ra được kết luận rằng, sống ở trên đời, chỉ cần xinh xắn, đáng yêu, hiền lành và một chút may mắn là kiểu gì tôi cũng gặp được hoàng tử bạch mã của mình. Đơn giản thật.

Còn phim Thái, phim Tàu thì thú thật là xem thì xem thôi, cười thì cười, cảm động thì cảm động, chứ chả rút ra được bài học gì hay ho bổ ích cả. Những bộ phim này theo tôi chung quy đều có một điểm chung duy nhất: “chỉ để giải trí vì quá dài dòng, ngốn thời gian và toàn những câu chuyện khó gặp ngoài đời”. Nhưng với những bộ phim Âu Mỹ thì khác. Nhất là bộ phim tôi đang theo dõi, bộ Những bà nội trợ kiểu Mỹ (tựa gốc tiếng Anh: Desperate Housewives). Một chủ đề nghe thật nhàm tai, tình huống cũng không xuất sắc nhưng nó miêu tả cuộc sống thực một cách rất thực tế, rất bình dị đời thường, những con người, tình huống ta có thể gặp mỗi ngày và nhất là nó khiến tôi phải suy nghĩ, chiêm nghiệm và học hỏi được vô vàn điều hay ho bổ ích. Dù công việc bận rộn, tôi vẫn luôn dành thời gian để xem phim mỗi tuần vài lần, hoặc mỗi ngày, đây không chỉ là thời gian giải trí mà còn thực sự là thời gian để tôi chiêm nghiệm về cuộc sống và học hỏi được rất nhiều điều. Đây là vài điều tôi rút ra từ rất nhiều bộ phim dài tập Âu Mỹ.

1. Quý trọng Thời gian

Không một bộ phim Mỹ nào bạn gặp được những cảnh thừa thãi tiêu tốn thời gian. Thời gian đối với họ sao mà quý giá, từng giây phút. Điều này thể hiện rõ trong từng nhịp sống thường ngày, mọi thứ đều nhanh chóng, gọn gàng, dứt khoát. Tôi đã ngạc nhiên quá thể. Họ chẳng nói chuyện dài dòng. Họ chẳng rào đón và chiêu trò phức tạp, thậm chí khi gặp người yêu hay đối tác, khách hàng, họ chỉ nói điều cần nói rồi đứng lên. Rất nhanh gọn, không màu mè, không hoa mỹ. Không biết ngoài đời họ có cư xử hành động theo cách dứt khoát, nhanh chóng như vậy hay không? Nhưng tôi thật sự nể cách họ tận dụng thời gian của mình vào mọi việc. Cách họ dứt khoát trong mỗi hành động việc làm thường ngày. Thật khó kiếm những cảnh chèo kéo, năn nỉ ỉ ôi, thật khó thấy những cảnh nhân vật ngồi hàng giờ suy ngẫm, thật khó kiếm những tình huống, những cảnh phim kéo dài lê thê bất tận như phim Việt hay những cung bậc cảm xúc biến đổi tuần tự miên man như phim Hàn. Mọi thứ đều gọn gàng, rất gọn gàng, mỗi phút giây đều quý giá và ý nghĩa.

2. Tôn trọng trẻ em và cách dạy con trẻ

Thật lạ lùng khi người ta trân quý trẻ em như bất cứ một người lớn nào, thậm chí còn hơn nữa. Khi cha mẹ cùng dạy con mà bất đồng quan điểm, khi cha mẹ nói những chuyện không hay hoặc không tốt, họ sẽ chủ động xin phép và đi ra chỗ khác nói hoặc kêu đứa trẻ tạm đi chỗ khác, khi trao đổi hoặc cãi nhau xong họ sẽ lại quay lại, tiếp tục dạy dỗ đứa trẻ.

Khi một đứa bé yêu cầu một cấn đề gì, họ thật sự xem xét yêu cầu đó, không như chúng ta chỉ cần phụ huynh muốn thì ý muốn của bọn trẻ chẳng có nghĩa lý gì. Tôi thích cái cách họ thông báo những tin tức quan trọng tới những đứa trẻ, cách họ bảo vệ con em mình khỏi những điều có thể gây hại. Tôi thích cái cách họ trả lời gần như mọi câu hỏi, thắc mắc của bọn trẻ kể cả khi đó là những câu hỏi tế nhị hoặc ngớ ngẩn. Những đứa trẻ trong phim Mỹ luôn được đối xử như người lớn với những quyền lợi và nghĩa vụ đặc biệt. Liệu đó có phải là lý do khiến chúng luôn cư xử như những người trưởng thành từ rất sớm?

Tôi đặc biệt thích những cảnh khi bọn trẻ xem phim và người cha hoặc mẹ nói không xem nữa, hãy đi học/đi ngủ hay làm gì đó, dù rất muốn xem, nhưng chúng vẫn phải tuên thủ mệnh lệnh, gần như tuyệt đối, có thể mang theo cảm xúc bực mình, tức giận, nuối tiếc, nhưng vẫn nghe lời. Đúng thế, bọn trẻ sao thật nghe lời, nói chúng đi ngủ, chúng sẽ lên giường. Nói chúng ăn, chúng sẽ ăn, dù thái độ không mấy vui vẻ. Nói bị cấm túc, chúng thở dài, kêu trời, nhưng không mấy phản kháng hay xin xỏ. Nói chúng không được đến bữa tiệc, dù đã sẵn sàng, chúng vẫn nghe theo. Rất tự giác. Lời nói của bậc cha mẹ trong phim Âu Mỹ sao trọng lượng đến vậy? Nhìn lại lời nói của phụ huynh Việt Nam, tôi không khỏi thở dài.

3. Cách sử dụng điện thoại

Nếu theo dõi một bộ phim Hàn bạn sẽ thường xuyên chứng kiến cảnh những diễn viên cầm trên tay những dòng điện thoại hiện đại nhất và thường xuyên sử dụng chúng, để nói chuyện, để nhắn tin, để chat, để đọc tin tức… Tôi không ngạc nhiên vì điều đó vì nó khá gần gũi với cuộc sống hiện thực của chúng ta. Còn có thể do phim thần tượng Hàn thường kết hợp làm quảng cáo cho các thương hiệu khá tốt. Nhưng khi xem phim Mỹ, tôi rất ngạc nhiên khi một đất nước hiện đại nhưng tần suất sử dụng điện thoại trong phim quá ít. Không biết ngoài đời thì thế nào, chứ trên phim thật hiếm khi thấy cảnh các nhân vật ôm chiếc điện thoại của mình để làm bất cứ gì, từ nhắn tin cho tới đọc tin tức. Ta thường chỉ thấy được hai cảnh sử dụng điện thoại trên phim Mỹ, hoặc là họ chụp hình thứ gì đó làm bằng chứng, hoặc là họ dùng nó để nghe gọi, thi thoảng nhắn tin. Vâng, chỉ thế thôi. Đó là điều tôi thấy qua các bộ phim. Họ sử dụng điện thoại cực ít và nội dung cuộc nói chuyện luôn luôn cô đọng, họ chỉ nói đúng những gì cần nói, không màu mè, không râu ria, không ề à. Ngắn gọn tới mức nếu cuộc gọi đó xuất hiện trong đời sống chúng ta, chúng ta sẽ bị nhìn như những dị nhân. Kiểu như “Xin chào, sáng nay tôi sẽ đến trễ 30 phút. Cảm ơn.”

Một đất nước hiện đại, mọi công nghệ hiện đại đều cập nhật đầu tiên, nhưng họ lại không quá phụ thuộc vào chúng như chúng ta. Rất nhiều cảnh trong phim tôi đã xem. Nếu họ muốn xin lỗi hay cảm ơn ai đó. Họ sẽ gặp mặt đối tượng để nói điều đó trực tiếp. Nếu họ muốn nói những điều quan trọng, họ cũng sẽ gặp nhau. Tin nhắn là thứ sau cùng họ chọn để giao tiếp và truyền đạt. Nếu như chúng ta, đôi khi mất chục tin nhắn qua lại để nói được điều cần nói thì họ chỉ cần nhấc điện thoại lên và nói luôn điều họ muốn. Thế là xong. Họ sử dụng điện thoại và công nghệ thật sự đúng với ý nghĩa của chúng: làm cho mọi việc thuận tiện, dễ dàng và tiết kiệm thời gian. Chúng ta thì hoàn toàn ngược lại. Chúng ta dùng điện thoại để giết thời gian, để kéo dài những việc đơn giản nhất, để trốn tránh và tỏ ra bận rộn.

4. Ai cũng có mặt tốt xấu

Một điểm tôi cực thích khi xem những bộ phim dài tập của Mỹ, đó là mọi nhân vật trong phim đều được khắc họa một cách thực tế, nghĩa là không thần tượng hóa nhân vật như các bộ phim khác: Hàn, Thái, Việt… Các bộ phim Hàn, Việt ta thường xem, thường chỉ có hai tuyến nhân vật: chính diện và phản diện, đại loại là thiện và ác, người thiện thì cứ gặp chuyện tồi tệ hoài cho tới cuối phim họ mới gặp được điều may mắn hoặc thành công mỹ mãn. Người ác từ đầu thường sung sướng sau đó sẽ thê thảm khi kết thúc. Đây là mô típ kinh điển nhưng thật là nhàm chán và phi thực tế. Chúng ta thừa biết trên đời này, ai cũng có mặt tốt mặt xấu, không thể có người nào tốt hết cả đời và càng không thể có ai sống xấu xa ác độc cả đời. Chẳng thể có những kết thúc có hậu kiểu cưới nhau về là xong, sẽ hạnh phúc mãi mãi như cách chúng ta làm kết cho các câu chuyện cổ tích. Những bộ phim Mỹ tôi xem, mọi nhân vật đều có những câu chuyện và lý do riêng cho mỗi hành động của họ. Khi xem phim, dù cho ai đó có hành động độc ác và xấu xa đến đâu, ta đều có thể thông cảm và thấu hiểu được. Mỗi người đều có mặt tốt và mặt xấu, chỉ là trong các trường hợp, mặt nào biểu hiện trội hơn mà thôi. Các tình tiết phim vì thế vô cùng logic, hợp lý và dễ chịu. Điều này có lẽ phim Việt Nam chúng ta nên học hỏi.

Nếu như trong bộ Trò chơi vương quyền, thật đau lòng khi các nhân vật anh hùng lần lượt chết cả, tôi rất bức xúc, nhưng đó cũng là điều hợp lý, ngoài đời liệu có bao nhiêu anh hùng thật sự sống từ đầu tới cuối thoát mọi hiểm nguy giống như phim ảnh? Và những gia tộc dù cho ác độc nhất, mỗi hành động của họ đáng nguyền rủa đến đâu cũng đều vì những lý do chính đáng, bảo vệ dòng tộc của họ. Điều mà chúng ta thường gặp ở ngoài đời, rất nhiều. Ngay cả trong đời sống thường ngày bộ Những bà nội trợ cũng vậy. Dù cho những nhân vật phản diện có tồi tệ đến đâu, bạn cũng không thể ghét họ, vì bạn thấy được những nỗi khổ tâm, những lý do và duyên cớ đẩy họ đến những hành động như thế. Mọi người đều có hai mặt, thiện và không thiện, phim Âu Mỹ khắc họa rõ nét hai mặt này, còn phim chúng ta thì không, người thiện chỉ có mặt thiện, người ác chỉ có mặt ác, điều này thật phi lý.

5. Sự độc lập

Tôi khâm phục sự độc lập của người Mỹ, từ những đứa trẻ vài ba tuổi tự mình mặc đồ, tự mình ăn uống, tự vui chơi một mình, cho đến những cô cậu thanh niên cứ 18 tuổi là sẽ rời xa gia đình. Không phải ép buộc mà chính họ thật sự khao khát điều đó. 18 tuổi, họ không còn sống dưới sự bảo hộ của cha mẹ, họ bắt đầu một cuộc sống riêng, tự kiếm nơi ở, kiếm việc làm, kiếm tiền đi học và duy trì cuộc sống. Chính nhờ sự tự lập này mà thế hệ trẻ của họ mới mạnh mẽ, kiên cường và tự chủ làm sao. 18 tuổi, họ tự quyết định mọi thứ trong cuộc sống của mình, chính thức chịu trách nhiệm hoàn toàn cho cuộc sống của mình, làm mọi điều mình muốn làm, đi mọi nơi mình muốn đi.

Sau đó là sự độc lập của những người vợ sau khi ly dị, mặc cho những nỗi đau nỗi hận, họ vẫn tự đứng lên, hiên ngang và vô cùng mạnh mẽ. Rồi tới  những ông bà già không cần ai chăm sóc, không cần con cái phải ở bên khi họ còn tự lo được cho mình. Có thể nói, độc lập là một nét văn hóa tuyệt vời chúng ta có thể học hỏi từ  các bộ phim Âu Mỹ.

6. Những giá trị văn hóa tốt đẹp

Xem phim bộ Mỹ, tôi như được trải nghiệm trong chính nền văn hóa của họ, và tôi mơ mình cũng được sống một cuộc sống như thế. Nơi mà người ta cư xử lịch thiệp với nhau, nơi mà người ta thường xuyên trao tặng nhau những món quà, vợ chồng, bạn bè, hàng xóm, đồng nghiệp… Những món quà bé nhỏ ý nghĩa, thường là cái khung tranh, một chiếc tách, một món ăn, rất nhiều những bó hoa và thiệp chúc mừng. Tôi tưởng tượng những bữa tiệc ấm cúng, nơi người ta trưng bày đồ ăn thật đẹp, những ngọn nến, những bình hoa và những ly rượu vang. Ở đó, người ta mặc những bộ đồ thật đẹp, mang theo một chai rượu, cùng nhau ăn uống, trò chuyện, cụng ly và cười vang. Tôi mơ mỗi ngôi nhà của chúng ta mai sau cũng đều được xây cất đẹp đẽ hài hòa với những khóm hoa, bồn hoa rực rỡ. Những khu bếp đẹp tuyệt vời khiến bà nội trợ nào cũng muốn sà vào. Những đồ trang trí mang đậm dấu ấn chủ nhân và không gian riêng tư tuyệt đối của các thành viên trong nhà…

Tôi còn mơ về một cuộc sống, nơi luật pháp và văn hóa thật khác biệt, quá nhiều điểm hay ho. Nơi người ta có thể kiện nhau vì bất cứ lý do gì, đôi khi nhỏ như con kiến, điều này khiến người ta tuân thủ pháp luật hơn, một cuộc sống quy cũ hơn. Và đặc biệt, một cuộc xử án chỉ cần một thẩm phán (và hai luật sư nếu cần), thế là xong. Nhìn lại hệ thống luật pháp – tòa án của Việt Nam tôi không thể không ngán ngẩm, cả một hội đồng với hàng chục con người, cồng kềnh nặng nề thủ tục, cả buổi đọc những văn bản lê thê mệt mỏi và những lời lẽ nhiêu khê phức tạp rỗng tuếch chả để làm gì cả.

Là một người thích thể hiện tình cảm nên tôi cũng quá thích nền văn hóa đó, nơi mà người ta thoải mái thể hiện mọi tâm tư, tình cảm, ý nghĩ của mình. Tự do thông tin, tự do ngôn luận và cả tự do thể hiện tình yêu thương. Những hành động yêu thương là điều thật ngọt ngào và tốt đẹp (miễn không quá lố). Vậy tại sao chúng ta lại phải sợ hãi, ngại ngùng?

Tôi chết mê những hành động của những người yêu nhau trong phim. Họ tay trong tay đi bất cứ đâu, họ yêu nhau và không ngại thể hiện bằng những cái ôm, những nụ hôn, kể cả nơi công cộng. Vừa tình cảm nhưng cũng rất lịch sự, thật là thích.

7. Hài hước

Xem phim Âu Mỹ ta luôn cảm nhận được chất hài trong từng câu nói, từng điệu bộ ngôn ngữ cơ thể. Tất cả đều rất tinh tế và ý nghĩa. Không phải là những hành động quá lố, những kiểu cười chọt lét. Sự hài hước của phim Âu Mỹ đến từ từng câu đối thoại, vô cùng thông minh, vô cùng thâm sâu và vô cùng hài hước. Từ một đứa trẻ đến cậu thanh niên, bà nội trợ hay ông cảnh sát, vị bác sĩ hay một chính trị gia… Tất cả đều có tố chất hài hước tuyệt vời. Những câu nói, cười nhưng thật là thấm, thật là ý nghĩa. Bất cứ một tập phim Âu Mỹ nào coi xong tôi đều để dành được cho mình những câu đối thoại thông minh và hài hước, nếu chép tất cả chúng lại, có lẽ cũng đủ để tôi in thành sách mất. Và nếu có thể vận dụng được những tình huống hài hước đó vào thực tế, có lẽ tôi sẽ trở thành người hài hước đáng yêu nhất trên đời.

8. Quan niệm về hôn nhân

Quá khác biệt với quan điểm hôn nhân của chúng ta, nhưng bản thân tôi thấy nó có những điểm rất hay đáng được học hỏi. Sau khi kết hôn, nếu cảm thấy không thích hợp, không hạnh phúc, họ chia tay. Nhẹ nhàng và thanh thản. Mỗi người mỗi lối không ai can dự đến ai. Rất nhanh sau đó, họ lại tìm thấy tình yêu nơi một người khác, và cuộc đời lại đẹp như ban đầu. Không quá nhiều những giọt nước mắt, hận thù và đau đớn. Họ thật mạnh mẽ. Nhìn lại cuộc sống tại Việt Nam, tôi ngạc nhiên khi thấy biết bao nhiêu con người không còn yêu thương, không còn tình cảm với người bạn đời của mình, nhưng vẫn gò ép để sống trong một cuộc sống như địa ngục. Lý do thường gặp là vì con cái. Xin thưa chẳng con cái nào muốn chứng kiến cảnh cha mẹ mình như những cái xác không hồn, những trận cãi vã thậm chí những màn động tay động chân. Ngược lại tôi thấy cuộc sống của đứa trẻ khi ba mẹ ly dị như trong phim Mỹ thật thích. Chúng có hai nhà để về, hai gia đình chăm nom. Cuộc đời vẫn hạnh phúc bình thường. Bất cứ ai còn quan niệm rằng, hôn nhân là phải sống với sự lựa chọn của mình cho đến chết, kể cả khi nó là sai lầm khủng khiếp, người đó thật đáng thương.

Tôi yêu cái cách những ông chồng trong phim Âu Mỹ chăm sóc gia đình của họ. Cách họ chăm con, cách họ đưa con đi chơi mỗi cuối tuần. Cách họ nói chuyện, dạy dỗ con cái như những người bạn. Cách họ kiên quyết không chiều theo ý thích của con, cho tới cách họ phụ giúp người bạn đời của mình trong mọi việc. Cách họ khen ngợi người bạn đời và động viên tinh thần họ những lúc khó khăn. Xin minh họa với bạn bằng ba mẩu đối thoại ngắn tôi vừa xem trong một tập phim Những bà nội trợ kiểu Mỹ.

“1. – Tom này, tôi biết thời thế đã đổi thay nhưng đàn ông thì vẫn là đàn ông, vẫn là trụ cột gia đình, tôi nghĩ vợ a nên tôn trọng a hơn.
– Cô ấy luôn tôn trọng tôi, Roy à, nhưng có điều này ông cần biết về Lynett. Từ nhỏ cô ấy đã mồ côi cha, mẹ thì nghiện rượu thường xuyên. Cô ấy đã phải trở thành trụ cột trong gia đình từ khi còn rất trẻ. Chính vì thế sâu trong lòng cô ấy luôn cảm thấy bất an và sợ hãi. Cô ấy cần và muốn kiểm soát tất cả mọi thứ trong cuộc sống. Khi biết mình có thể kiểm soát mọi thứ, cô ấy mới thấy yên tâm. Nhưng ông biết đấy, chúng ta, không ai có thể kiểm soát mọi thứ được. Tôi biết điều đó, nên tôi đã cố tình để cho Lynett kiểm soát chính tôi. Ít nhất trong cuộc sống này, có một thứ cô ấy luôn kiểm soát được, là chính tôi. Đó là cách tôi thực hiện nghĩa vụ làm chồng của mình. Cô ấy sẽ luôn cảm thấy an toàn và yên tâm bên tôi. Tôi chỉ cần thế thôi.


2. – Lynett à, a k muốn e trở thành người hoàn hảo.
-Tại sao?
– Vì chính anh không phải là một người hoàn hảo. A k giàu, a chẳng tài giỏi gì và càng k đẹp trai bằng ai. Nếu như e hoàn hảo, mỗi sáng thức dậy bên e a sẽ luôn phải tự hỏi mình rằng: “Tại sao người phụ nữ này lại cưới tôi? Liệu tôi có xứng đáng với cô ấy?” Vậy nên, xin e đừng hoàn hảo.


3. – Calos, e thật là một người mẹ tồi, e bỏ mặc bọn trẻ hơn bất cứ bà mẹ nào khác. E thật tệ hại.
– Thôi nào Gaby, e k thấy sao, khi xảy ra chuyện, trong khi tất cả những đứa trẻ khác khóc lóc chạy về với mẹ thì con chúng ra, một đứa thì chạy liền vô nhà banh và đóng cửa lại, một đứa thì nằm giả chết. Chúng thật là thông minh, thật là nhanh nhẹn đúng k? Làm sao chúng có thể được như thế nếu như e cũng như những bà mẹ khác luôn luôn chạy theo từng bước chăm sóc chúng? Rồi đây con chúng ta sẽ trở thành những đứa trẻ mạnh mẽ và tự lập, không phải tất cả là nhờ sự dạy bảo của e sao? Đừng suy nghĩ nữa.”

Tuy có rất nhiều điều hay ho để học hỏi từ những bộ phim dài tập Âu Mỹ, nhưng tôi không thích hoàn toàn nền văn hóa của họ. Nơi mà những bậc phụ huynh quá tôn trọng con cái tới mức không dám dùng các biện pháp mạnh hơn để dạy dỗ chúng dù cho chúng hư quá là hư. Tôi không thích cuộc sống vợ chồng mặn nồng thắm thiết nhưng lại có thể ly dị quá dễ dàng đôi khi chỉ vì những lý do vớ vẩn, những mâu thuẫn thường ngày vụn vặt. Tôi không thích cảnh người ta tống cha mẹ già của họ vào viện dưỡng lão, cũng không thích một cuộc sống mà người ta quá dễ chết vì nhiều lý do, gần như bộ phim nào cũng có những người không còn cha hoặc mẹ… Tôi không thích rất nhiều điều trong nền văn hóa này. Nhưng nếu so với mọi nền văn hóa khác, như Hàn, như Thái, như Nhật… thì tôi thật sự muốn được học hỏi từ họ, từ nền văn minh của họ. Không chỉ xem phim và ngưỡng mộ, nhất định tôi sẽ học tập từ họ những nét đẹp văn hóa hay ho. Tôi sẽ giáo dục con cái mình thành những cá thể độc lập, mạnh mẽ. Tôi sẽ trân trọng thời gian và những giá trị của cuộc sống. Sau này khi có gia đình, tôi sẽ thường xuyên tổ chức những bữa tiệc ấm cúng, nấu những món ngon, trang hoàng bàn ăn rồi mời bạn bè, hàng xóm đến chung vui. Tôi sẽ tặng cho người thân của mình những món quà ý nghĩa. Và nhất là tôi sẽ không bao giờ bắt ép bản thân phải trói mình vào những cuộc hôn nhân tồi tệ. Tôi sẽ mạnh mẽ tìm lấy những hạnh phúc của chính mình. Tôi sẽ thấu hiểu người khác và những hành động của họ nhiều hơn, tôi sẽ tin yêu và tôn trọng con cái của mình… Cám ơn những bộ phim Âu Mỹ mà tôi đã xem.

Còn bạn? Bạn học được những gì từ bộ phim bạn đang xem?

Khi một đất nước đang phát triển

Photo: Pedro Alonso

 

Thời gian vài năm trở lại đây, khi mà các nhà báo dần dần đưa ra ánh sáng nhiều lỗi lầm hơn của cấp lãnh đạo Việt Nam, của giới kinh doanh vô đạo đức, của tình trạng bạo lực giết chóc, vô nhân tính tràn lan, của ô nhiễm môi trường trầm trọng, của diện tích rừng bị thu hẹp, của thú vật bị giết quá nhiều đe dọa tuyệt chủng thì mỗi chúng ta đều hốt hoảng nhận ra một sự thật rằng: Đất nước đang trong thời kỳ báo động đỏ. Có lẽ, từ xưa tới giờ mọi người vẫn biết đó thôi, nhưng đều cố gắng bơ đi để mà sống, vì chẳng biết làm gì hơn. Nhưng đã đến lúc, giấy đã không còn có thể gói được lửa, sự thật không thể mãi che dấu, mỗi chúng ta mới bàng hoàng nhận ra rằng, mọi thứ thật cấp bách với đất nước này.

Vậy từ đâu mà mọi thứ lại trở nên xấu xí quá đỗi đến vậy?

Có một điều khách quan mà trước hết, ta phải thừa nhận là, bất cứ một đất nước nào trong thời kỳ phát triển cũng phải đi qua một giai đoạn đầy khó khăn và bất cập cả. Bất cứ nước Âu Châu nào cũng từng bị ô nhiễm không khí rất nhiều trong thời kỳ quá độ, đơn cử là thủ đô Luân Đôn của Anh cũng đã từng bị ô nhiễm không khí khủng khiếp gây chết người năm 1873 để có thể được như ngày nay.

Không khí chỉ là một trong các vấn đề của một đất nước đang phát triển còn nhiều thứ phải lo toan, dĩ nhiên là không thể chu toàn hết tất cả ngay được. Một lý do mà chúng ta có thể tạm lấy để tự trấn an, lấy làm tấm bình phong, tha thứ cho mình được.

Lý do thứ hai dẫn đến tình trạng này, nói thẳng trắng trợn ra là những người lãnh đạo đất nước đã quá thiên lệch về xây dựng chế độ. Xây dựng chế độ và xây dựng đất nước không phải lúc nào cũng là một. Khi mà chúng ta bỏ công sức quá nhiều cho xây chế độ, dĩ nhiên ta không còn bao nhiêu khả năng để xây dựng kinh tế nữa – một vấn đề cốt yếu để tồn tại. Nói đến đây, tôi phải nhắc lại câu nói của cha ông ta: Phú quý sinh lễ nghĩa, bần hàn sinh đạo tặc. Câu nói đó đến nay vẫn toàn vẹn giá trị cho đến bây giờ. Rõ ràng, trộm cướp ngày nay bạo dạng, hung ác hơn xưa nhiều (vì áp lực và cách biệt giàu nghèo lớn quá). Xét theo khía cạnh đó, những nhà kinh doanh vô đạo đức cũng có thể được xem như một tên cướp cạn, trắng trợn giữa ban ngày, không quên cho thêm tí thuốc độc (ngành thực phẩm, hệ thống xử lý chất thải).

Trong việc đi kèm với xây dựng đường lối xã hội chủ nghĩa, nhiều kẻ đã bán đi nhân phẩm của mình để dễ dàng trục lợi hơn cho bản thân và gia đình họ. Tham quan làn tràn khắp mọi nơi, báo đài ngày nào cũng nói, thất thoát tiền bạc đóng thuế của dân và tiền cứu tế lẽ ra những con người khổ cực đã phải được nhận.

Với cái phong thái “xây dựng đất nước” đó, đất nước phát triển ỳ ạch như một con rùa bò. Mà càng phát triển chậm và kéo dài giai đoạn “quá độ” thì đất nước càng đứng ở giữa ngã ba đường, chịu nhiều bất cập thêm nữa. Mỗi ngày trôi qua, ngột ngạt vẫn hoàn ngột ngạt, xám xịt không thấy lối thoát.

Vì nhìn đâu cũng không thấy lối thoát, chẳng thấy động thái rõ rệt, quyết tâm gì của các cấp lãnh đạo, nên dẫn đến lý do thứ ba, là chúng ta!

Mỗi quốc gia phát triển phải có sự đóng góp của người dân. Kể cả ở Mỹ, người dân phải mỏi mồm mỏi miệng phát biểu và lên tiếng rất nhiều để cải thiện mọi thứ. Họ phải tự thân đấu tranh cho họ; kiểu: Muốn có cái gì thì tự đi mà giành lấy. Còn ở ta, mỗi người dân, hoặc là trông chờ vào nhà lãnh đạo, hoặc là không nhìn thấy tương lai. Do đó mà ở ta có phần mất niềm tin, từ đó chọn cách chúng ta hành xử là bơ đi mà sống. Phải, tôi đau xót phải nói rằng, phần lớn rất lớn chúng ta đã chọn cách im lặng, không nói gì cả; theo đúng kim chỉ nam có trong câu nói của người xưa – một tấm bình phong khác khá là chắc chắn (kiểu: nói có sách mách có chứng) mà ta có thể núp được: Đèn nhà ai nấy rạng, tuyết nhà ai nấy quét.

Tôi biết nhiều sự thật đằng sau cách mà người ta chọn phớt lờ. Không phải vì họ mất trí hay mất hẳn nhân tính. Trong những ánh mắt của người dân, tôi thấy người ta khao khát được sống hạnh phúc và quan tâm nhau hơn, nhiều người tỏ vẻ tiếc nuối, bất lực vì không giúp được người bị nạn, nhưng họ không dám chạm vào. Họ không dám giúp ai vì sợ liên lụy, phiền toái; họ không dám chạm vào việc phê bình ai đó trong bộ máy nhà nước, vì làm như thế là tự chuốc họa vào thân. Có lẽ, chẳng phải mình tôi biết điều đó, tất cả dân tộc này biết cái tình trạng mà đất nước đang vướng mắc. Trong mắt mọi người, họ nhìn nhau đầy cảm thông trước những tình trạng vô cảm.

Nhưng chúng ta đã nhầm, dù thông cảm với nhau cách mấy, trong tận sâu thẳm tâm hồn mình, chúng ta biết, ta vẫn không bao giờ có thể tha thứ cho mình hay cho người mà ta nhìn vào mắt vì những gì họ đã phớt lờ. Chúng ta không bao giờ có thể tha thứ cho mình vì đã nhìn đất nước ngày càng đi vào chỗ tồi tệ hơn.

Rất tiếc rằng, “riết rồi cũng quen”, một cụm từ quen thuộc với việc chúng ta bơ đi mà sống trước những thách thức thời đại mà không trước thì sau mỗi người phải đối mặt. Một câu khác cũng nghe xót lòng không kém: “Việt Nam mà!”. Không biết có ai đã từng nghe 2 cụm từ trên hay chưa, nhưng tôi thì nghe hoài. Nhưng chúng ta chấp nhận tất cả, kể cả đi xuống vực, vì hàng tá lý do mà chúng ta “có thể thông cảm được”.

Tôi đã thông cảm rất nhiều, chúng ta đã thông cảm cho nhau rất nhiều, về cách mà chúng ta đối xử với dân tộc mình. Những điều đó nghiễm nhiên trở thành thứ gọi là “luật bất thành văn”.

Vậy là chúng ta, nhìn cho đến tận cùng, nên thừa nhận rằng, người Việt là một dân tộc lười biếng. Dĩ nhiên là đa phần chứ không phải tất cả. Lười biếng đấu tranh, lười biếng lên tiếng, lười biếng giúp đỡ, lười biếng cải thiện, lười biếng đổi mới… Chúng ta hoạt động với những hệ thống cũ rích của giáo dục, của hành chính, cũng như trong cách nhìn nhận thế giới ngày nay về góc cạnh văn hóa, văn minh. Thử nhìn mà xem, bao nhiêu bài báo chê bai đàn ông Việt Nam nhậu nhẹt quá nhiều, cà phê cà pháo quá nhiều, ham chơi và hưởng thụ quá nhiều? Thậm chí chúng ta cũng lười đi bỏ rác vào thùng nếu không có sẵn thùng rác ở đó, và ở Sài Gòn, ngay sau công nhân vệ sinh làm việc buổi sáng, một số nơi đâu lại vào đấy, không chút văn minh, mặc dù giữ vệ sinh không khó, cũng chẳng tốn tiền, nó chỉ tốn chút công bé nhỏ.

Tạm bỏ qua những thói hư tật xấu và bất cập, bởi vì không kể sao chi hết. Giờ, hãy nghĩ đến góc nhìn khác.

Chúng ta bảo chúng ta “quen rồi”! Quen với bối cảnh đó rồi. Nhưng có thực sự như thế không nhỉ? Hay chúng ta nên biết, chúng ta sống trong một môi trường, cùng gắn kết với nhau. Rằng, khi thành phố ô nhiễm không khí, toàn dân phải hít bầu trời đó; khi nước ô nhiễm, hàng triệu người uống phải nó (1/3 dân số Sài Gòn sử dụng nguồn nước không đảm bảo an toàn); khi thức ăn độc hại, muôn vạn người cũng phải cố gắng nuốt nó vào bụng để tiếp tục sống. Nói một cách, có thể là hãi hùng hóa, chúng ta đang bị đe dọa đến quyền được sống, quyền thấp nhất của loài người. Không khí, nước, và thức ăn của chúng ta đã ô nhiễm mà khu chịu hậu quả nặng nề nhất là thành thị. Tôi tin không ai quen với ô nhiễm, không ai quen với sự đe dọa cho được cả, nhưng là vì, tự dối gạt mình, rằng nó không sao khi chưa thấy hậu quả.

Bởi vậy, không có chuyện một người làm bậy cho muôn vàn người khác chịu hậu quả, còn mình thì có thể bảo vệ được gia đình mình ; không có chuyện một người tẩm thuốc vào dưa leo hay bất cứ thực vật nào để trục lợi nhưng vẫn mua được dưa leo tốt cho chính mình, bởi vì người khác sẽ ganh đua, bắt chước và làm theo. Cứ xét tiếp theo cách đó, một người làm ô nhiễm môi trường, trước hết là anh ta sẽ chịu hậu quả, sau đó người khác sẽ làm theo, và hậu quả khôn lường cộng hưởng ngày một trương phình ra.

Còn một điều tồi tệ nữa đang xảy ra, đó là đất nước chúng ta đang ở thời kỳ dân số vàng, người trẻ trong độ tuổi lao động đang rất phơi phới. Nhưng thay vì chúng ta có thể phát triển thần kỳ như Nhật Bản thì bây giờ ta vẫn chưa sản xuất nỗi một con bu lông, ốc vít nào. Và đất nước sẽ lâm vào tình trạng như Hàn Quốc hiện nay, thậm chí tệ hơn là người già bị bỏ rơi phải đi ra công viên làm gái đối với các bà già 60; trong khi đó, Hàn Quốc đã rất mạnh về kinh tế nhé. Hãy tưởng tượng một viễn cảnh tệ hơn chút đi, vì với tốc độ phát triển ốc sên này, chúng ta không thể so với Hàn Quốc nỗi, khi mà lớp người trẻ này sẽ già sau một thế hệ hai mươi lăm năm nữa, gánh nặng sẽ trút lên đầu giới trẻ ít ỏi thời đó, rồi kết quả sẽ là chúng không gánh nỗi. Ngần ấy con người trong một đất nước với dân số không hề ít ỏi này sẽ đi về đâu?

Đất nước đang phát triển, như một người trẻ vừa mới lớn, như một thanh niên mới khởi nghiệp, còn muôn vàn thứ phải lo toan, chờ đợi phải giải quyết, phải đối mặt. Thách thức của thời đại đang treo lủng lẳng trước mặt, sau hai mươi lăm năm nữa, nếu chúng ta không tự lo cho bản thân mình, dân tộc ta sẽ trở thành một dân tộc ăn xin, nhờ vả ngoại quốc, xin trợ cấp và sự giúp đỡ mất thôi. Rồi điều mà ai cũng biết, không ai cho không ai cái gì, người ngoại quốc sẽ giúp đỡ kèm theo các điều kiện và có nhiều quyền hành hơn đến dân tộc này. Chả lẽ, phải đợi đến khi đó, chúng ta mới vỡ lẽ ra một điều muộn màng rằng: Đáng ra chúng ta nên thức tỉnh sớm hơn?

Tôi không cố tình dìm hàng đất nước hay coi thường dân tộc, ngược lại, tôi mong mỏi rất nhiều là đằng khác. Cứ mỗi một bài viết, tôi hi vọng sẽ có thêm dù chỉ là một người hiểu những gì tôi nói, và anh ta/cô ta sẽ bắt đầu lên tiếng hay bất cứ việc gì có thể để giúp đất nước mình không đi vào ngõ cụt.

Bạn hỏi tôi thế thì phải làm sao, tôi nghĩ bạn biết bạn phải làm sao. Thường thì khi một người hiểu điều gì đang xảy ra, họ sẽ biết phải làm sao với khả năng của họ. Và tôi đoán là bạn đã hiểu chuyện gì đang xảy ra rồi!

Có lẽ, điều quan trọng nhất để Việt Nam có một chỗ đứng của mình trên thế giới, trước hết là phải tạo lập một nền văn hóa có điểm nhấn riêng cho mình. Điều mà từ lâu tôi đã muốn nói, con đường đi tắt đón đầu của Việt Nam không còn là khoa học công nghệ hay kiếm tiền gì nữa, hơn trên cả thảy thứ đó, là lòng yêu thương, là lòng đoàn kết toàn dân tộc. Chỉ có một dân tộc đại đoàn kết mới làm các quốc gia khác kính nể. Một khi dân tộc này đoàn kết lại, đừng nói là loài người, thần thánh cũng không thể phớt lờ chín mươi triệu con người đâu.

Hi vọng là chúng ta sẽ đoàn kết hơn, không chỉ hơn mà phải hơn nhiều thời gian mà chúng ta đã từng xao nhãng trước kia. Đoàn kết trong từng chuyện nhỏ hàng ngày, ứng xử với nhau lịch thiệp, quan tâm nhau những điều nhỏ nhoi thay vì ganh tị hay thù ghét, tôn trọng nhau hơn, không chửi lén sau lưng, không tìm những mưu mẹo vặt để qua mặt nhau vì đã có quá nhiều người nói người Việt ta khôn vặt rồi, hẳn bạn cũng không muốn nghe nữa. Từ những chuyện nhỏ nhặt, chúng ta hãy giúp đỡ nhau, chỉ có vậy mới mong tiến đến việc lớn hơn được.

Có thể bạn không tin, nhưng tôi và vài người khác đã nhìn thấy một cơn sóng đang bắt đầu vỗ mạnh hơn, trào dâng hơn trong lòng đất nước này. Trên đời này, cái gì có lên thì phải có xuống, khi cực suy là lúc khởi thịnh, và tôi nghĩ đó chắc chắn phải là lúc này, đất nước này phải đi lên và chỉ có từ lên cho tới lên thôi, ít nhất là trong vòng một thế hệ nữa. Ngần ấy thời gian có lẽ đủ để chúng ta làm nên những điều mà thần thánh cũng phải gật đầu.

Cuối cùng, hãy thôi cái điệp khúc so sánh tộc Việt với Nhật, Mỹ hay bất cứ nước nào. Thôi ngay cái trò vớ vẩn nghĩ rằng dân tộc ta thông minh hơn dân tộc kia hay kém sắc sảo bằng dân tộc nọ. Nghe này, chúng ta cũng như họ, đều là con người như nhau cả, như nhau cả thôi! Và nếu có gì đó làm ta đi nhanh hơn họ, là vì ta đã quyết không cưỡi ngựa xem hoa nữa. Vậy thôi!

Hãy nhớ, đừng chỉ dừng ở hi vọng, biến nó thành khát vọng đi!!!

 

Lục Phong

Begin Again, thứ hai lại là một tuần mới

Featured image: Cảnh trong phim

 

Chủ nhật tuần trước, tôi ngồi xem Begin Again. Nếu bạn hỏi tôi phim có hay không, tôi sẽ trả lời: “Keira xinh ở mọi góc nhìn, Adam bị dìm hàng tơi tả, nhạc phim tuyệt vời” và quan trọng hơn… “bộ phim chính là dành cho bạn, nếu bạn đang thất tình.”

Trước tiên hãy nói về thất tình

Thất tình có hai nghĩa nhé, một là bảy thứ cảm xúc của con người (trong thất tình lục dục), hai là mất đi tình cảm. Mất đi tình cảm thì có thể là: ai đó không còn dành tình cảm cho bạn hoặc bạn không còn tình cảm cho ai đó nữa – đá hoặc bị đá.

Nhưng thất tình cũng chẳng có gì to tát. Thất tình giống như bạn chạm vào cái bếp điện lúc nó đang nóng, sau đó bạn bị bỏng. Bị bỏng không có nghĩa là bạn sẽ vứt cái bếp đi, cũng không phải là bạn sẽ không bao giờ bước vào căn bếp lần nào nữa. Đơn giản, bạn biết cách sử dụng nó hợp lí, tránh cho mình bị bỏng lần nữa. Bạn sẽ thông minh hơn, kinh nghiệm hơn. Chắc chắn!

Tuy nhiên, không có nghĩa là muôn đời bạn sẽ an toàn với cái bếp đâu. Lần sau có thể vẫn gặp tai nạn đấy. Một lần thất tình, rồi hai, ba lần thất tình là chuyện bình thường. Nhưng có một điều chắc chắn, bạn sẽ không cùng lặp lại một sai lầm, có nhiều lí do khác nhau. Điều quan trọng không phải là thất tình hay bị bỏng, hay cái bếp dở hơi cám lợn đó. Mà là cái đam mê làm bếp của bạn ngày một lớn hơn, bạn vẫn vào bếp, được nấu ăn, nấu ra những món ăn ngon chính xác là điều bạn quan tâm.

Tin tôi đi, thất tình chẳng có gì to tát đâu. Nếu bạn cho nó là to tát thì còn lâu bạn mới bắt đầu cái gì mới được. Bạn sẽ mất niềm tin vào mình, vào người, vào tình yêu. Còn nếu coi thất tình như một tai nạn, bạn chẳng mất gì. Người người xung quanh vẫn ổn, bạn vẫn ổn và tình yêu vẫn là thứ làm bạn say mê. Hãy sống như một người bình thường, vì vốn dĩ cuộc sống vẫn tiếp diễn bình thường, bạn vẫn luôn bình thường, lành lặn và khỏe mạnh.

Begin Again: Đến thứ hai, một tuần lại bắt đầu

Thời gian lặp lại, không có ý là cuộc đời chúng ta lặp lại. Chúng ta khóc, rồi chúng ta cười. Người đến rồi người đi. Chúng ta lên rồi xuống (up và down). Chẳng có gì lặp lại ở đó. Chỉ có một quy luật chi phối tất cả: “Chuỗi bắt đầu – kết thúc sẽ lặp đi lặp lại.”

Tôi đã từng xem Once, bộ phim không làm tôi hào hứng lắm. Tôi thấy ngạc nhiên khi mọi người bảo Once là một bộ phim trong veo. Tình cảm không đi đến đâu, người người gặp rồi lại tan mà chẳng có kết luận nào được đưa ra. Nhưng đôi khi, cuộc sống là một cái nhìn mở như thế. Không ai ràng buộc ai, chúng ta có thể kì vọng, nhưng hãy xem người khác có đồng ý với kì vọng đó không, nếu như kì vọng ấy thật là có liên quan tới họ. Viết đến đây, tự dưng, tôi đã hài lòng với Once. Không còn lên tiếng chê bai nữa. Để tôi nói bạn nghe, nữ chính của Once rất xinh, cô có đôi mắt sáng, đôi mắt của người theo đuổi đúng đam mê. Tôi cho rằng, người nghệ sĩ luôn vui, khi diễn tấu niềm vui lẫn diễn tấu nỗi buồn. Niềm vui của họ không hệ tại trong bài hát đó, mà đến từ hạnh phúc được làm điều mình yêu thích: chơi nhạc.

Tôi nhớ lại một vài bức ảnh mình đã chụp được. Và tôi nhớ ra, chẳng có nỗi buồn nào trong đó, chỉ có niềm vui mà thôi. Niềm vui khi tôi và hình ảnh ấy được nối kết. Có thể là nối kết với một hạnh phúc, hoặc nối kết với nỗi buồn trong lúc tôi bấm máy. Đẹp và tươi như bài hát Bắt sóng cảm xúc.

Once là tác phẩm trước của đạo diễn Begin Again. Đến đây, một là bạn xem phim đi, hai là bạn nghe tiếp những điều vụn vặt của tôi, bỏ mặc những ngạc nhiên thú vị mà một bộ phim chưa từng xem có thể mang lại cho bạn.

Begin Again có những tình tiết giống Once, lại chuyện sản xuất một album, lại chuyện những người có một trái tim không khỏe tìm đến nhau và dùng âm nhạc để hàn gắn. Chuyện về những người ở sau ánh đèn sân khấu, hoặc làm nền trên sân khấu. Các nhạc sĩ viết nên những bài hát ở góc phòng, bàn làm việc, quán cà-phê hay trạm xe bus ven đường. Họ không viết nhạc trên sân khấu. Mở ngoặc thêm, Lê Cát Trọng Lý từng kể lại chuyện sáng tác bài Con đường lạ trong một show diễn. Mọi người cười khúc khích vì chia sẻ quá hồn nhiên, quá đáng yêu của chị. Hay bạn có thể xem TED talk của Elizabeth Gilbert: Con người thiên tài trong bạn, bạn sẽ hiểu hơn về sự “vớ vẩn” của dân sáng tạo là làm sao. Những nhạc công, nếu không solo thì họ sẽ cùng nhau làm thành một tập thể, hòa trộn âm thanh của nhau để tạo nên một âm thanh chung tuyệt vời hơn gọi là giai điệu. Bởi vậy, sự đồng điệu giữa họ với nhau rất lớn. Lớn hơn một ca sĩ và một nhạc sĩ, hay một ca sĩ và dàn nhạc. Begin Again, trước nhất đã là một sự bắt đầu lại với câu chuyện từ Once. Khi bạn đọc truyện của cùng một tác giả, bạn hay có cảm giác là nó chán nhàm, vì một mô-típ cũ ấy cứ được lặp đi lặp lại. Theo tôi, đó là một cách để một tác giả tạo dựng phong cách, họ không nhất thiết phải nghĩ ra một cái gì đó hoàn toàn mới, mà: làm mới cái cũ như thế nào, cân nhắc thời gian sáng tác ra sao để họ đủ năng lượng tái tạo – không đi theo lối mòn suy nghĩ. Mặt khác, thời gian cũng quan trọng với người tiếp nhận. Người tiếp nhận, cần thời gian vừa đủ để đọc, để xem và cần một thời gian vừa đủ sau khi xem để thấy một câu chuyện lại được kể, nhưng đây là một hoàn cảnh khác, một con người khác, không có gì thực sự lặp lại.

Once đã tạo ra được những phân cảnh âm nhạc thực sự gợi cảm hứng. Begin Again lại còn làm điều đó tốt hơn. Sự góp mặt của Adam, sự bất ngờ từ Keira, sự góp giọng của Ceelo quái không chịu được, sự hòa trộn âm thanh… tất cả tạo nên một bộ phim âm nhạc thực sự gợi hứng. Keira diễn rất nhập vai, cô thực sự là một nhạc sĩ. Hát bằng cảm xúc trong veo, cảm thụ âm nhạc bằng cái tôi riêng – chính cái tôi đã đâm chồi cho những tác phẩm của cô. Cô nhìn thấu cảm xúc của người khác như người nhạc sĩ nhìn thấu âm nhạc. Tôi lại mạn phép đan xen ý kiến cá nhân vào đây: những người làm nghề sáng tác, thực sự có khả năng thấu cảm và nhìn thấu người khác. Tôi muốn nói đến những: họa sĩ, nhạc sĩ, nhà văn, nhiếp ảnh gia hiện đại, đạo diễn… Họ là những người dùng chất liệu để sáng tạo, không phải sao chép, không phải chụp lại, không phải trình diễn lại những thứ từ người khác, từ xung quanh, như: nghệ sĩ vẽ chân dung, vẽ tranh thực cảnh, như ca sĩ, như nhiếp ảnh gia thông thường, nhạc công chỉ chuyên chơi lại sáng tác của người khác. Tôi không nói họ không sáng tạo, nhưng so với lớp người đầu tiên mà tôi kể, những người lớp sau này sáng tạo ít hơn. Họ có khả năng mô tả, đánh giá nhiều hơn là khả năng sáng tạo. Họ kiểm soát cảm xúc tốt hơn, dung hòa và ý nhị hơn, ít đề cao cái tôi, ít “tưng tưng”, ít “mong manh” như lớp đầu. Thậm chí là họ chuyên nghiệp hơn, sắc sảo và cứng cựa hơn…

Tôi thích cái cách Gretta (Keira) – nhạc sĩ, hát Like a fool, y nguyên cảm xúc của một cô gái thất tình, bộc trực, tự nhiên. Tôi thích cái cách Dave (Adam) hát rồi quên mình trong đám đông, để không phải Dave bộc lộ mà chính Gretta nhận ra, cô ở đâu trong trái tim của anh chàng ấy. Tôi thích sự tưởng tượng và máu phiêu lưu của Dan. Dân sáng tạo thực sự nghĩ bạo, mà không những nghĩ bạo còn làm bạo. Họ ít chính chắn lắm, họ sẵn sàng bước lên một ngọn sóng, để được nâng lên rồi vùi xuống. Lúc vùi xuống âu là hụt hẫng thật, nhưng rồi họ lại leo lên. Mà tôi nghĩ, họ có khi lại sợ sóng, họ chỉ thích nhìn đời như một ngọn sóng thôi, nghệ sĩ sáng tác không thích lắm mấy trò mạo hiểm.

Bộ phim làm tôi thích Keira hơn, cô đóng Gretta rất nhập vai nhưng không mất đi cá tính. Khi tôi xem tiếp một vài talk show của Keira, cô vẫn cười nhiều như thế, nói những điều ngạc nhiên như thế và có một đôi mắt sáng y vẹn. Không biết là nhân vật Gretta làm tôi thích Keira hơn hay ngược lại, nhờ Keira mà Gretta trở thành một trong những nữ nhân vật yêu thích nhất của tôi. Đầy cảm xúc, đầy lí trí. Tinh tế, thấu hiểu, biết sẻ chia, biết cầm lên và bỏ xuống. Biết nên kết thúc lúc nào và bắt đầu lúc nào. Cô không ôm Dan như ôm người đàn ông cô yêu. Hình ảnh đó là tôi nhớ đến những cái chạm tay của nữ bác sĩ tâm lí trong phim 50/50. Tâm lí học gọi đó là tạo sự cảm thông qua tiếp xúc, tạo điền kiện cho người đối diện cởi mở hơn trong tâm sự và điều trị. Gretta đúng là một bác sĩ trị liệu cho gia đình của Dan. Cô giúp đỡ con gái của Dan. Giúp Dan quay về với gia đình. Gretta có sự nhạy bén của một người phụ nữ, không phải cô mà Dan mới chính là người tưởng lầm mình có một cuộc tình mới. Một cô gái hay cười, đúng là thường có những nỗi đau ẩn sâu bên trong không ai biết. Nhưng cô ấy, chắc chắn, rất ít đau khổ, vì tâm sao thì diện vậy, nếu đau khổ nhiều chắc đã chẳng cười được nhiều như vậy. Sự lạc quan mới là nền tảng sống của những người hay cười. Tự dưng, tôi nhớ đến câu hát trong bài kết (ending song) của phim hoạt hình Jack và quả tim đồng hồ:

“Il était une fille tout en talon aiguille

Et le cœur de cactus…”

Tạm dịch:

Từng có một cô gái, hay đi giày cao gót

Và trái tim như giống cây xương rồng.

Gretta có một trái tim như giống cây xương rồng. Sự sống lấp lánh trên khuôn mặt của cô gái đạp xe thong dong trên phố, dẫu trái tim cô tưởng như đã thành biển đất điêu tàn. Những điều buồn rồi cũng qua, để chẳng còn gì đáng buồn nữa… và cô nở nụ cười lấp lánh.

Tôi nghĩ, Dave là hình ảnh được tái tạo, từ con mắt nhìn của người cũ Gretta. Nói hơi chợ búa một tí, nhưng chính là: «Phản bội tôi, rồi anh sẽ thấy mình khốn nạn thế nào!» Sau khi xem xong phim, nếu người muốn tôi review là fan của Adam, tôi khuyên họ ngay: «Đừng xem phim để khỏi mất hình tượng.» Adam trong phim lúc đẹp lúc xấu, là một thằng tồi, chạy theo thị hiếu và chạy theo đám đông, không có nổi một chốn dung mình yên lặng : anh ta sẽ mãi như thế, lao vào những chuyến lưu diễn, lao vào những cuộc tình một đêm chớp nhoáng, anh ta yêu đám đông, thích ngả mình vào vòng tay của đám đông, anh ta muốn làm hài lòng người khác vì một lí do khác tình cảm. Anh ta muốn là một hình tượng, muốn giành được sự chào đón khắp nơi. Dave làm mình hao dần sức sống, bởi bản thân anh chưa tìm ra cách tạo sức sống cho mình. Anh làm ra một thứ nhạc dở hơi ăn cám lợn, quác quác như vịt kêu. Dầu âm nhạc của anh được thu từ những phòng thu chất lượng nhất nước Mỹ. Anh để một bộ râu xồm xoàm như quân Hồi giáo cực đoan, xuất hiện trên màn hình với phông nền đỏ hoẻn như mấy cái parody MV (clip chế). Người ta thấy anh lửng lơ nhưng anh chẳng biết mình đang lơ lửng. Cho đến khi Gretta gọi anh, tát vào mặt anh bằng một câu hát dứt đầy tức tưởi. Nhưng anh chỉ được cái nói hay thôi, một cái van xin, một cái hứa hẹn thoảng như cơn gió. Tôi nghĩ Dave bị thiếu thốn tình cảm của mẹ, anh luôn tìm kiếm sự chở che, sự xoa dịu từ những người phụ nữ anh gặp… Còn Gretta, vẫn như bất kì cô gái nào, mạnh mẽ đến đâu, cũng cần một cánh tay rộng hơn có thể chở che cho mình. Gretta ra đi vì giữa cô và Dave, không phải là một khoảng trống giữa băng ghế trên công viên mà là điều gì trống trải hơn đó rất nhiều.

Thế chứ, rồi tôi lại phải có phản hồi mới : «Chỉ có Adam mới chấp nhận dìm hàng tơi tả vậy thôi. Phải xem Begin Again để yêu quý anh hơn, một người đầy tinh thần hi sinh và cống hiến đấy chứ!» 

Ending, no stopping: Kết không có nghĩa là dừng lại

Khi thoát được sự cứng nhắc của đời sống, thoát được áp lực làm xong và hoàn thành, tự dưng ta thấy những cái kết mở không còn chướng mắt nữa. Một cái kết mở hàm ý với một khởi đầu mới – begin again. Người ta nói, để vượt qua sự thất tình, chẳng có gì hơn niềm tin vào bản thân, niềm tin vào tình yêu – bao hàm cả sự yêu đời là thế. Ca khúc Lost Stars làm tôi nhớ đến một bộ phim khác, đó là The fault in our stars. Có điều, tôi hơi thiếu sự tinh ý. Lost là cái gì đó đã mất đi rồi, không cứu vãn được nữa. Fault là một lỗi, lỗi thì vẫn còn sửa được. Ca khúc tôi thích nhất trong phim thì phải là Tell me if you wanna go home. Lúc đầu, tôi tưởng đó là bài hát để gọi người yêu về, để tìm lại cái đã mất. Nhưng không, Gretta chẳng bao giờ hát lại cho Dave nghe ca khúc đó. Cô không chờ đợi sự trở về. Bài hát chỉ vang vang trong phim, như một ý nghĩ thường đến rồi chóng đi trong đầu nữ nhạc sĩ. Cuộc đời vẫn mở ra cho Dave và Gretta, đêm 30 chưa là Tết, bao lâu còn là người yêu thì người ta cũng chẳng trói buộc nhau được điều gì, giữa hai người luôn đầy tự do. Còn Dan và vợ mình thì khác, có lẽ nào đạo diễn muốn nói thêm ý đấy vào phim: Rằng hôn nhân là một quyết định, là một cuốn tiểu thuyết cần viết đến cùng. Hôn nhân là thời điểm người ta khẳng định có cùng nhau đi hết cuộc đời hay không.

Meg Jay nói trong TED talk: Tuổi 30 không phải là một tuổi 20 mới rằng: Thời điểm chọn một nửa phù hợp cho mình là trước hôn nhân. Khi người ta đã sẵn sàng cho hôn nhân, biết mình muốn gì và cần gì, thì người ta sẽ dễ dàng tìm ra nửa trọn vẹn ấy. Bởi vậy sau quá trình bắt đầu yêu rồi kết thúc bằng thất tình, phải chăng cái người ta thu được lớn nhất – là câu trả lời cho câu hỏi: “Bạn đã sẵn sàng tiến tới hôn nhân chưa?”

Tôi định chẳng viết gì cho thất tình. Chuyện gì qua thì cứ để nó qua. Tôi trù liệu mình sẽ không bao giờ hết khúc mắc vì sao: “Break up is so easy?” – tình đến rồi đi dễ dàng như thế? Tôi đã từng cân nhắc quá nhiều trước tình yêu, rồi giờ đây tôi cũng tự bảo mình:Love is so easy. It’s OK, that’s Love.” (lại tên một bộ phim nữa). Và tôi lại tin hơn vào trực giác của bản thân, tin tưởng vào những linh cảm của lần đầu gặp mặt, tin tưởng vào cảm giác của bản thân suốt dọc hành trình. Phải. Để tìm ra tình yêu cho mình, bạn cần một chút ích kỉ để đôi khi, không làm tổn thương những người xung quanh, bạn cần lắng nghe và hiểu hết cảm giác của chính bản thân. Hơn hết, tình yêu đơn giản hơn ta tưởng. Người ta gọi là một cú sét chứ thực ra tình yêu đến không mang theo chút căng thẳng, chút lo toan sợ hãi nào đâu. Bản thân tình trạng đó đã là dấu hiệu rõ ràng cho tình yêu sớm nở chóng tàn rồi.

Thôi thì trở lại Begin Again để kết thúc, tôi share nốt cho ai trót đọc đến đây, một clip TED talk khác, nguồn cảm hứng cho tôi chảy trôi hết những dòng chữ này.

https://www.youtube.com/watch?v=rbfw3RxuVcI

 

Broon

Chúng ta học được gì và cần những gì sau 12 năm học phổ thông?

Featured image: Hevals

Sau 12 năm học phổ thông, sau 12 năm tích lũy được kha khá kiến thức “cơ bản” về các lĩnh vực khác nhau của cuộc sống như: Toán, Ngữ văn, Hóa học, Vật lý, Sinh học, Lịch sử, Hóa học,… Tôi cầm tấm bằng tốt nghiệp Trung học phổ thông và bước những bước chân đầu tiên vào xã hội rộng lớn và chợt nhận ra, chợt cảm thấy hụt hẫng vì những gì tôi được học có một khoảng cách khá lớn với yêu cầu thực tế của xã hội, tôi thấy mình dường như thiếu rất nhiều thứ, cần phải học rất nhiều thứ mà tôi hy vọng rằng 12 năm học vừa qua tôi đã được tìm hiểu để giờ đây mình có thể tự tin hơn, bản lĩnh hơn. Có lẽ sẽ có một vài ý kiến cho rằng tôi đang đổ lỗi cho nền giáo dục nhưng phải thừa nhận rằng nền giáo dục hiện nay đang có nhiều lỗ hổng trong cách tổ chức và thực hiện mà bạn có thể tìm đọc thông qua các trang báo. Và muốn thay đổi thực tế đó thì không phải là chuyện một sớm một chiều, cũng không phải là chuyện của một vài cá nhân, tổ chức mà cần sự thay đổi trong ý thức và tư duy của mỗi người. Để có một cuộc sống thành công, một việc làm ổn định hay bạn muốn làm những điều gì đó khác hơn. Tôi nghĩ rằng học thêm những kỹ năng, môn học sau sẽ hữu ích đối với cuộc đời bạn.

Học thêm một nghề? Sao lại không

Trước thị trường việc làm đang ngày một khó khăn, tỉ lệ thất nghiệp ngày càng nhiều thì việc tìm kiếm cho mình một việc làm thích hợp lại càng khó khăn hơn. Nếu như sắp xếp được một khoảng thời gian hợp lý, sao bạn lại không học thêm một tay nghề, học nghề mà trước giờ bạn vẫn thích, vẫn luôn mong muốn tìm tòi? Học thêm một nghề mới là một cơ hội để bạn thử thách bản thân mình, có thể biết thêm nhiều điều mới, có thêm được một cơ hội việc làm trong thị trường lao động đang ngày càng khốc liệt. Vẫn biết “nhất nghệ tinh, nhất thân vinh” nhưng nếu có điều kiện bạn hãy thử xem, chắc chắn sẽ rất thú vị đấy.

Tiếng Anh – chìa khóa mở cánh cửa thế giới

Bên cạnh những kiến thức chuyên môn mà bạn đã được học. Việc học thêm tiếng Anh là rất quan trọng. Hiện nay, các quốc gia đều tiến tới sự hợp tác về nhiều mặt, đều thành lập những tổ chức, liên minh quốc tế. Từ đó, các cơ hội để bạn được học tập và làm việc ở nước ngoài hay các công ty trong nước rộng mở và nhiều hơn bao giờ hết. Tất nhiên có một điều kiện, đó là bạn phải biết tiếng Anh. Bạn cũng biết là hầu hết các trang mạng quốc tế, hay thậm chí các trang mạng trong nước, các quyển sách, các tài liệu tham khảo hầu hết đều được viết bằng tiếng Anh. Mọi người dù ở quốc gia nào nhưng khi tham gia vào cộng đồng quốc tế đều sử dụng tiếng Anh để giao tiếp. Các bộ phim hành động, hình sự, kinh dị, hoạt hình,… thú vị, các bài hát quốc tế hấp dẫn cũng hầu hết đều được diễn đạt bằng tiếng Anh. Nếu bạn đang có một vốn tiếng Anh không tốt, nếu tiếng Anh bạn đã vững và muốn trau dồi thêm hay bạn là một người ghét tiếng Anh, mỗi lần đụng đến tiếng Anh là chán nản, buồn ngủ,… thì hãy suy nghĩ lại những lợi ích khi hiểu biết và sử dụng tiếng Anh một cách thành thạo: Giao tiếp được với hầu hết mọi người trên thế giới, tiếp cận được kho tri thức phong phú của nhân loại, đọc hiểu những quyển sách mà trước giờ bạn rất thích nhưng không được dịch sang tiếng Việt, xem phim nước ngoài không cần phụ đề, hiểu toàn bộ cuộc đối thoại giữa các nhân vật trong phim, hiểu được thông điệp các bài hát quốc tế mà người biểu diễn truyền tải,… Bạn thấy đó, rất nhiều nhiều lợi ích khi bạn biết và sử dụng tiếng Anh phải không? Còn chờ gì nữa mà không lập một kế hoạch cụ thể để bắt tay vào học, sau vài năm kiên trì học tập tôi chắc chắn rằng trình độ tiếng Anh của bạn sẽ hoàn toàn khác hẳn và bạn sẽ cảm thấy rất vui sướng đấy.

Đọc sách – kho tri thức vô tận

Ngoài việc thu nhặt kiến thức thực tế từ cuộc sống, chuyên môn công việc thì đọc sách còn là một cơ hội để bạn thư giãn, tìm hiểu và thu về nhiều bài học, kiến thức cho riêng mình. Nếu như bạn thấy việc đọc sách là một việc tẻ nhạt thì sao bạn không thử tìm hiểu những lợi ích của việc đọc sách để nó trở nên hứng thú hơn. Ngoài việc cung cấp kiến thức cho bạn, sách còn kích thích óc tưởng tượng, còn động viên, khích lệ bạn trước những khó khăn của cuộc sống, đưa ra những lời khuyên thích hợp khi bạn gặp vấn đề. Không chỉ vậy, nó luôn đồng hành cùng bạn trong những lúc cô đơn, những lúc bạn cần tìm một người bạn để cùng đồng cảm, sẻ chia. Và sách thực hiện sứ mệnh đó thông qua từng trang giấy, từng con chữ, từng hình ảnh. Hãy thử đọc hết một quyển sách theo lời giới thiệu của bạn bè hay quyển sách mà bạn cho rằng hay. Đọc đi, rồi bạn sẽ khám phá ra được có rất nhiều thế giới đằng sau những trang sách, có rất nhiều điều thú vị đang chờ bạn khám phá. Và đọc sách mỗi ngày để duy trì như một thói quen, không cần nhiều, chỉ cần 30 phút mỗi ngày thôi và sau vài tháng, bạn sẽ thấy lượng kiến thức và những gì mình góp nhặt được thông qua sách sẽ rất nhiều. Và khi bắt đầu đọc sách, đôi khi bạn không biết quyển nào hay để đọc, bạn có thể tham khảo các bài viết giới thiệu sách trên trang Triết Học Đường Phố này.

Kỹ năng mềm – kỹ năng cho sự thành công của bạn

Làm thế nào để thu hút sự chú ý của người khác? Làm thế nào để sản phẩm bán ra đạt được doanh số cao nhất có thể? Làm thế nào để quản lý thời gian? Làm thế nào để giảm bớt áp lực trong công việc và cuộc sống? Làm thế nào để………? Có hàng loạt các câu hỏi được đặt ra để giải quyết những vấn đề trong cuộc sống. Và để giải quyết được những vấn đề đó thì bạn phải rèn luyện những kỹ năng mềm cần thiết cho bản thân. Trường học chỉ dạy cho bạn kiến thức, còn kỹ năng mềm bạn phải tự học lấy, tự rút kinh nghiệm cho bản thân. Và việc học hỏi được nhiều kỹ năng mềm sẽ là một lợi thế cho bạn khi đi xin việc. Không thể phủ nhận một điều rằng, những con người thành công, ngoài việc có kiến thức chuyên môn vững vàng, họ còn tích lũy cho riêng mình những kỹ năng mềm mà từ đó khiến cho sự nghiệp của họ ngày một phát triển. Hãy chủ động tham gia các khóa đào tạo kỹ năng mềm có chất lượng, đọc dòng sách về phát triển kỹ năng bản thân (self-help) hay quan sát trong thực tế để tự hình thành nên các kỹ năng mềm cần thiết cho bản thân.

Chăm sóc bản thân – chìa khóa duy nhất để mở ra những cánh cổng khác

Việc chăm sóc cho bản thân mình là một việc cực kỳ quan trọng, bởi vì nếu chính bạn còn không chịu chăm chút cho bản thân thì đừng suy nghĩ đến những việc khác. Chăm sóc bản thân ở đây mà tôi muốn nói đến là hãy duy trì cho cơ thể luôn ở trong trạng thái khỏe mạnh, tràn đầy năng lượng. Bởi vì “sức khỏe là vàng”, “có lực mới vực được đạo”, chỉ có một tinh thần sung mãn, một cơ thể khỏe khoắn bạn mới có thể làm việc và thực hiện những ý định của mình. Và một trong những cách đơn giản để duy trì sức khỏe là hãy tập thể dục hằng ngày mỗi sáng khi bạn thức dậy. Việc này sẽ lên dây cót cho cơ thể của bạn trong một ngày mới, khiến cho bạn cảm thấy minh mẫn, thoải mái hơn thay vì chỉ dậy rồi ăn sáng, làm việc. Bên cạnh đó, bạn cũng nên biết chiều chuộng bản thân, đừng để cơ thể phải chịu đựng quá nhiều áp lực. Hãy tự thưởng cho mình những giây phút thư giãn bằng cách làm những việc mình thích sau những ngày học tập, làm việc mệt mỏi như xem phim, nghe nhạc, đọc sách, đi du lịch,…

Mong rằng bài viết này hữu ích với bạn, giúp cho bạn thay đổi được cuộc sống của mình theo chiều hướng tích cực. Nào, hãy “bước đi và hành động”, bạn nhé!

Chúc cho cuộc đời bạn sẽ có nhiều phút giây rực rỡ.

 

Trương Thanh