Ở cả hai vụ việc đều không phải là những vụ giết người hoặc vụ án gì quá rung rợn, giá trị thiệt hại ở cả hai vụ việc đều là nhỏ nhoi so với những vụ giết người nổ súng hàng loạt ở trường tiểu học của Mỹ, hay những vụ án rơi máy bay, thiệt hại không những cả về người và của. Những vụ có tính chất nghiêm trọng như vậy thì truyền thông các nước đều đưa tin, mình thấy không có gì lạ. Nhưng hai vụ này, so về mức độ nghiêm trọng thì chưa đạt đến độ phải đưa tin trên bản tin của đài truyền hình các nước lớn kể trên. Vậy đâu là nguyên nhân cho việc hai sự việc này trở nên như vậy?
Con người qua quá trình dụng ngôn, lập ngôn và diễn ngôn, họ đã truyền tải vào ngôn ngữ tư tưởng của mình và những bài học triết lý của cuộc sống này. Chúng ta thích sự ổn định, nhưng sự ổn định đó lại manh nha một vòng kim cô của tính bảo thủ và trì trệ. Bản thân khái niệm ổn định không hàm chứa ý nghĩa cải thiện về mặt chất lượng (theo hướng tốt hơn) của các thực tế. Thực tế thì sinh động và không đứng yên, trong khi “ổn định” thực chất là ta đang đứng lại. Về bản chất, những đổi thay có chất lượng là nguyên liệu của sự phát triển, nó như là củi để duy trì đám lửa đêm đông.
Cái gì cũng có hai mặt, không nhìn vào mặt tốt, cứ chăm chăm phê bình mặt xấu làm cái gì? Ừ thì hai mặt, đó là quy luật rồi, miễn bàn cãi, nhưng, đừng tùy tiện sử dụng quy luật đó, rất nguy hiểm. Tại sao? Vì nó dễ làm ta ảo tưởng, ngộ nhận. Chúng ta luôn sống trong hai mặt tốt-xấu, nhưng nếu không ai chỉ ra mặt xấu nó to và có xu hướng to đến nhường nào, ta sẽ lầm tưởng mình đang ở trong cái vị thế cân bằng xấu-tốt, cái trạng thái cân bằng hoàn hảo của tạo hóa. Mà đã ở trong cái trạng thái đó rồi thì cần gì cảnh giác bài trừ cái xấu, cần gì nỗ lực triệt tiêu cái xấu, cái xấu đã có cái tốt “bù lại”, cứ thế mà an phận với cái “phép thắng lợi tinh thần” tầm thường đó thôi. Tôi rất ủng hộ phong cách sống lạc quan, nhưng lạc quan mù quáng trước cái tốt thì không còn là lạc quan nữa, mà là thờ ơ, là vô trách nhiệm, là yếu đuối trước cái xấu.
Những phương tiện khoa học kỹ thuật hiện đại như internet, điện thoại, tivi... Là nguyên nhân chính dẫn đến sự mất tập trung này. Đôi khi chúng ta không biết lên internet để làm gì nhưng không đủ can đảm để rời màn hình. Đôi khi không có cuộc gọi hay tin nhắn nào nhưng thói quen vẫn giơ điện thoại ra trước mặt kiểm tra, và đôi khi không có chương trình tivi nào hấp dẫn nhưng chúng ta không đủ can đảm để tắt nó đi, CHÚNG TA SỢ SỰ IM LẶNG, chúng ta muốn tập trung nhưng lại sợ tập trung.
Lịch sử triết học cũng chính là lịch sử của nhận thức con người. Mầm mống triết học đầu tiên ta phải kể đến đó chính là các truyền thuyết cổ xưa về thế giới. Mặc dù nó mang tính hoang đường nhưng đó chính là cơ sở đầu tiên cho sự phát triển của hệ tư tưởng con người. Không phải ngẫu nhiên mà con người có thể sáng tác ra các truyền thuyết đó. Trong quá trình lao động sản xuất con người phải đi vào tìm hiểu giới tự nhiên, do trình độ nhận thức lúc đó, con người không thể giải thích được các hiện tượng tự nhiên.
Sai lầm của sự chọn lựa là thế. Bi kịch xảy ra. Dù muốn hay không thì người làm sai là chính bạn. Nếu lương tâm còn có răng thì nỗi đau do nó dày vò sẽ ray rứt bạn khá lâu như một căn bệnh thâm niên, chữa căn bệnh này chắc cũng phải tốn khấm khá thời gian và sẽ là một vết sẹo lớn khó phai về sau. Nỗi đau sẽ còn tăng lên gấp bội nếu sai lầm ấy được nhiều người biết đến, những lời chỉ trích, búa rìu và gạch đá của dư luận sẽ là đòn chí mạng cho sự kết thúc của một hành động sai lầm.
Còn tôi, vì không cách nào viết được những điều ấy, nên đành nhấc mông dậy và hành động. Còn chạy tới trốn này, thực sự thì tôi luôn xin chút ích kỉ để nuông chiều bản thân bằng những dòng cảm xúc được buông thả. Thế nhưng, mấy hôm nay, chợt thấy hơi nhiều hơn bình thường những mảnh đời co ro trong vài mảnh áo mưa rách te tua để kiếm chút hơi ấm; hay những cô bán hàng rong ngồi đếm từng tờ 500, 1000, 2000 đồng; hoặc những người nông dân năm nay mất mùa, mất Tết, vậy nên tôi đột nhiên muốn trở thành kẻ sĩ, bàn luận một chút về thực tại, thực tại mà tôi thật sự muốn trốn chạy.
Những lời bộc bạch này, giãi bày này, tôi chẳng dám hi vọng to tát rằng các bạn sẽ vì nó mà thay đổi, cũng chẳng dám nghĩ cao sang rằng nhiều người sẽ vì lời nói của tôi mà tỉnh ra. Tôi chỉ dám hi vọng, ít nhất, bạn cũng đọc qua nó, bạn cũng lướt qua nó; và bạn cũng sẽ như tôi tin tưởng rằng Việt Nam sẽ tốt đẹp hơn.
Điều làm mình vui nữa là những người mình gặp trên đường lên núi. Có vẻ như việc chung ý chí chinh phục đỉnh núi gần một ngàn mét khiến những con người xa lạ trở nên gần gũi hơn, thân thiện và tốt bụng hơn. Không có những người Việt xấu xí như báo chí thường mô tả. Chỉ có những bước chân dừng bên góc hẹp, nhường đường cho người phía dưới đi lên. Chỉ có những bàn tay sẵn sàng chìa ra giúp mình leo qua nhánh cây bắt chéo. Chỉ có những nụ cười rạng rỡ khi bắt gặp ánh mắt của người đi ngược chiều và lời động viên: "Cố lên, được nửa đường rồi đó." Một chị trên đường đi xuống còn nói: "Ráng đi em, leo núi Bà Đen đem đến nhiều điều tốt lành lắm đấy. Vì khi gặp khó khăn gì, mình sẽ nghĩ là đỉnh núi Bà Đen mình còn leo hết được, thế nên chẳng có việc gì là không thể làm được." Mình đang mệt đứt hơi, nhưng nghe câu nói đó, không thể ngăn được một nụ cười hết cỡ, rồi lại nhấc chân lên bước tiếp.
Nó thích con gái. Nó thích sự dịu dàng và nữ tính, sự khiêm tốn và chăm chỉ. Nó không thần tượng hóa nữ giới như một số người nó biết (dẫu cho các bà mẹ đã sinh ra và nuôi dưỡng tất cả thế giới này) thì nó vẫn phải tin chính họ đã định hình và xây dựng thế giới bằng tình mẫu tử, tình yêu và sức lao động và lương tâm của họ. Đàn ông cũng có một vài tác dụng khi xua đuổi thú dữ vào thời xa xưa. Họ có công trong việc tạo ra các cuộc cách mạng, nhưng vẫn như cũ, cuộc cách mạng nào cũng được tạo nên bởi bạo lực, sự bạo tàn và oán hận, đập đi rồi xây lại, nhưng không có kết cấu nào bền vững nào được tạo nên bởi sự oán hận và vì vậy sẽ cần có cách mạng.
Tư tưởng tiến bộ không thiếu ở Việt Nam, nhưng chúng ta thích chọn cách cũ, thích đứng trên tảng băng an toàn hơn, mọi thứ chỉ là bề mặt và chúng ta thích bề mặt, cho đến khi hiểu ra những tư tưởng mới, có lẽ đó là lúc mà ta đã chìm sâu trong dòng nước giá lạnh sau những mãnh vụn của tảng băng đã có những vết nứt từ lâu.
