Sài gòn về đêm

Featured Image: Pham Van Huong

Trong cuộc sống, có đôi khi những món quà thật ý nghĩa lại xuất phát từ một sự không may nào đó. Lịch trình nhạt nhẽo của một ngày như mọi ngày bị phá vỡ, nó đưa ta bước đi trên một con đường vô định, nó bắt ta phải dừng lại để suy nghĩ “mình phải làm gì tiếp theo?”. Đó là những gì mà tôi gặp phải trong một ngày rất bình thường gần đây.

Sẽ phải làm gì ở ngoài lúc 1 giờ đêm khi những kẻ ở chung phòng trọ thì say mèm và tắt điện thoại? nếu bạn là tôi, luôn mở máy để khi họ đi làm về dù rất khuya vẫn mở cửa, rồi đến phiên mình lại bị cho ở ngoài thì chắc sẽ giận lắm. Cuộc sống này có rất nhiều việc không như ta muốn, nó làm ta thất vọng, làm ta chán chường nhưng nó cũng cho ta những điều rất tuyệt vời. Và điều tuyệt vời nhất của tôi lúc ấy chính là em. Như một sự tình cờ, em gọi điện cho tôi, những lời an ủi ngọt ngào của em làm lòng tôi thấy bình yên hơn, ấm áp hơn dù trời thì mang cái lành lạnh của mùa đông Sài Gòn.

– “Vậy anh thuê khách sạn để ngủ đi. Khi nào đến khách sạn thì gọi em, em sẽ… sẽ… chúc anh ngủ ngon hihi!!”

– “Em! Chắc anh sẽ không ngủ khách sạn đâu, anh không quen ngủ nơi ấy khi chỉ có một mình. Anh sợ ma lắm! anh sẽ chạy quanh Sài Gòn vậy. Sài Gòn về khuya cũng có nhiều điều để nhìn.”

– “Đây là một ý hay, anh hãy quan sát và nhớ viết bài cho em đọc nhé. Thôi em đi ngủ đây. Bye anh!”

– “Hôn em! Chúc em ngủ ngon. Anh yêu em!”

Thế là cuộc hành trình ngoài dự kiến của tôi bắt đầu. Tôi biết, với nhiều người, Sài gòn về khuya cũng rất bình thường, nó bình thường vì họ chứng kiến nhiều lần lắm. Nhưng với tôi thì đây là lần đầu tiên thật sự quan sát và cảm nhận nó.

Từng cơn gió lạnh tạt qua trên con đường vắng, thật vắng lặng nếu so với sự đông đúc ồn ào của ban ngày. Đôi khi có những chiếc lá hay bao nylon bay lên, lại có con đường chỉ mang cái lạnh với không gian im lắng.

Người bạn đầu tiên của khuya Sài Gòn mà tôi thấy chính là những bác xe ôm đang nằm vắt mình trên xe. Có lẽ họ ngủ một tí hay lo nghĩ về cuộc sống khi một ngày mới bắt đầu. Làm bạn với những bác xe ôm thường là những quán nước vỉa hè nơi góc đường. Tôi tạt vào quán nước làm một ly cà phê cho mình tỉnh táo.

Lâu lâu trên đường vẫn có những chiếc xe gắn máy vụt qua với yên sau mang đầy rau cải. Tất cả những chiếc xe thế này sẽ mang nguồn thực phẩm ở nông thôn đến các chợ để chuẩn bị cho các bà nội trợ vào sáng sớm. Thông thường khi bạn bỏ tiền ra mua một thứ gì đó, bạn chỉ thấy được sản phẩm cuối cùng mà thôi. Hãy một lần thử đi ngược dòng của sản phẩm đó, bạn sẽ thấy đó cũng là cuộc phiêu lưu không kém phần thú vị. Chính cái sản phẩm trên tay bạn đã tạo ra một mối liên kết không ngờ đối với những con người ở những nơi xa nhau và không hề biết nhau. Mỗi sản phẩm như một con người trong đời người. Dòng đời đó có ánh sáng, cũng có bóng tối, trải qua nhiều giai đoạn. Nếu mỗi giai đoạn đều được trau chuốt cho tốt thì sản phẩm cuối cùng sẽ mang chất lượng cao. Con người chẳng phải cũng thế hay sao?

“Con ơi đi không?” – Đó là câu mời chào của một “bóng hồng” hơn 55 tuổi. Trên con đường ấy mỗi góc cây là một bóng hồng. Có bóng hồng đứng dựa vào tường với điếu thuốc trên môi, có bóng hồng ngồi co ro với thân mình run vì lạnh. Tôi tự hỏi lòng mình: “Làm sao nên nông nỗi thế?” Vì bản thân họ hay vì xã hội khiến họ phải thế? Là do một phút sa chân hay một sự kém may mắn nào đó khiến họ sinh ra trong nghèo hèn và vô học? Tôi chợt thấy buồn cười khi một ai đó cảm thấy tự hào vì mình không giống họ hay vì mình giàu có hơn người khác, hay học thức hơn. Thử hỏi nếu những người đó sinh ra trong một gia đình oan trái, một hoàn cảnh trái ngang thì liệu họ có thoát ra khỏi vũng bùn đó hay không? Sẽ có người bảo rằng – tôi sẽ vượt qua. Nhưng nói thì dễ mà làm thì khó vô cùng. Vì vậy riêng tôi nghĩ – đừng tự hào vì ta có nhiều thứ hơn người khác, mà hãy tự hào vì sự cố gắng vươn lên của ta có nhiều hơn.

Nếu có người hỏi bạn công trình kến trúc nào của Sài Gòn về đêm là đẹp nhất thì bạn nhớ đáp đó là “ủy ban nhân dân thành phố” và sau đó là “nhà hát lớn thành phố”, rồi đến “nhà thờ đức bà” và “bưu điện thành phố”. Đó là những công trình mang tính văn hóa – lịch sử của Sài Gòn. Dù bên cạnh có biết bao nhà cao tầng mọc lên nhưng những cái mới ấy mãi luôn khom mình trước vẻ đẹp của những giá trị xưa củ. Từng có một thời cái công việc bảo vệ những giá trị ấy trở nên vô cùng cấp thiết. Với tôi giá trị của một nơi nào đó không nằm ở sự đồ sộ của nó mà nằm ở linh hồn đặc trưng của chính nó.

Nếu một thành phố không có những thứ giá trị cao quý nền tảng thì nó khác gì một cô gái điếm diêm dúa rẻ tiền? Bạn hãy thử đi dạo Sài Gòn về khuya, khi con người đang ngủ, bạn sẽ biết trái tim và linh hồn nó nằm ở đâu. Không phải những tòa nhà cao chót vót với khung kính giá lạnh, mà là những công trình kiến trúc tồn tại từ xưa đến giờ. Nhìn thành phố tôi lại nghĩ đến thân phận con người. Trong nó là sự đấu tranh của cũ và mới, nếu chỉ chuộng cái cũ thì ngừng lại trên con đường phát triển. Nếu xóa hết cái cũ để chạy theo cái mới thì khác chi rời bỏ cái gốc của mình để làm thân cỏ dại, mà cỏ dại thì khi có gió bão sẽ tróc gốc mà héo tàn. Có lẽ lựa chọn hợp lý nhất là hài hòa giữa cũ và mới, biết chọn lọc những gì có giá trị thật sự để giữ lại.

Đã 3 giờ sáng, tôi dựng xe bên lề trước bưu điện thành phố bên hông nhà thờ đức bà. Trước bồn hoa Đức Mẹ có vài người đang cầu nguyện. Một chiếc xe đạp, một chiếc xe gắn máy và một chiếc ô tô, niềm tin vào sự thiên liêng và hy vọng vào ngày mai tươi đẹp không từ chối một ai. Hay nói cách khác, dù bạn là ai, bạn giàu hay nghèo, bạn tốt hay xấu thì mong ước lớn nhất của bạn luôn là bình yên và hạnh phúc. Vì vậy hãy nhớ nguyện cầu về những điều tốt lành đó luôn luôn. Sẽ có ơn trên soi sáng hay ít ra khi nghĩ về điều gì đó nhiều hơn thì ta dễ nhìn thấy và nắm bắt nó hơn.

Đã có bác xe ôm, cô bán nước, những bóng hồng ven đường, những người chở hàng, vài người cầu nguyện.. thì không thể thiếu một người bạn vô cùng thân thiết của Sài Gòn là những người quét lá trên đường. Bạn có biết sau những công trình kiến trúc thì điều gì là đẹp nhất hay không? Xin thưa đó chính là họ. Tôi kinh ngạc trước vũ điệu quét lá của những con người đó, họ đi lùi rồi quét chổi ngang bên phải, rồi trở tay quét ngang bên trái. Đó là một động tác mang tính dưỡng sinh cao, họ quét lá như khiêu vũ, vô cùng chăm chú. Họ quét như một nghệ sĩ luôn đặt tất cả tinh thần vào một bức vẽ hay như đang trình bày một ca khúc tuyệt diệu. Tôi kinh ngạc vì vẻ đẹp đó, tôi kinh ngạc vì nó toát lên từ một công việc mà ta cho rằng là đơn giản và tầm thường. Phải chăng cái đẹp không nằm ở sự giản đơn hay phức tạp mà nằm ở trái tim ta đặt vào nó?

5 giờ có lẽ phòng trọ vẫn chưa mở cửa nên tôi cũng theo mọi người vào công viên để tập thể dục buổi sáng. Tất nhiên, sau một ngày làm việc, một đêm không ngủ thì tôi không còn sức đâu để chạy bộ nữa. Tôi bước đi theo dòng người trong công viên Tao Đàn. Những tán cây lớn nhòa trong sương sớm, những con người đi nhanh về phía trước với áo đầy mồ hôi. Đa số họ có tuổi vượt qua 50, khá ít thanh niên. Phải chăng ta chỉ làm điều gì đó khi cuộc sống bắt ta phải thế dù ta biết nếu ta làm sớm hơn thì sẽ tốt hơn? Đó thường là lựa chọn của phần đông con người. Khi cơ thể già nua và mỏi mệt mới biết chăm sóc nó, nhưng liệu có kịp hay không? Nhưng mà tôi cũng thế thì còn biết nói ai?

Thật dài cho một chuyến hành trình xuyên đêm nhưng cũng thật ngắn khi so với một đời người. Lại thật nhiều bổ ích khi so với những gì ta tìm được qua một ngày như mọi ngày mà ta vẫn sống. Sau một đêm không ngủ, tôi nghĩ mình cần nói với em một lời mà tôi rất muốn nói:

Cảm ơn em rất nhiều – người đã làm thay đổi tâm hồn tôi

Mắt Đời