Tôi từng yêu một người phụ nữ như thế. Không, không phải một người. Tôi đã gặp họ, rất nhiều, trong quán cà phê sáng, trong hội thảo phát triển bản thân, trong những buổi networking nơi tiếng cười vang lên quá mức cần thiết, như thể để che giấu một lỗ đen sâu hoắm bên trong. Họ tự hào nói: “Tôi không cần đàn ông. Tôi tự do.” Và trong ánh mắt họ, tôi thấy thứ tự do ấy không phải là cánh chim trời, mà là chiếc lồng không có cửa, lồng do chính họ tự đúc bằng tiền, bằng thành tích, bằng những đêm thức trắng vì deadline và nỗi sợ thất bại.
Họ gọi đó là độc lập. Nhưng tôi gọi đó là trao thân cho một chủ nhân mới, chủ nhân vô hình, lạnh lùng, không biết thương xót: đồng tiền.
Phụ nữ non nớt thời nay, xin lỗi vì từ “non nớt”, nhưng sự thật không phải lúc nào cũng dịu dàng, họ được tẩy não bằng một thứ chủ nghĩa tưởng như giải phóng, nhưng thực chất là một hình thức nô dịch tinh vi hơn bao giờ hết. Họ được dạy rằng bản ngã nữ tính, sự dịu dàng, trực giác, lòng vị tha, năng lực nuôi dưỡng, là yếu đuối. Là rào cản. Là thứ phải “vượt qua” để thành công. Họ cạo sạch bản chất mình như người ta cạo râu: để giống đàn ông, để được công nhận trong một thế giới mà giá trị được đo bằng số dư tài khoản và cấp bậc công việc.
Tôi nhìn thấy cô gái ấy, người tôi từng yêu, từng là một bông hoa dại mọc bên bờ suối, tự nhiên, thơm tho, không cần chứng minh gì với ai. Rồi cô đi học, đi làm, leo lên những nấc thang xã hội. Cô cắt tóc ngắn, mặc vest, học cách nói năng “quyết liệt”, “không cảm xúc”. Cô từ chối những buổi tối bên bếp lửa, từ chối tiếng ru, từ chối cả việc khóc khi buồn, vì “đàn ông không khóc, huống hồ phụ nữ mạnh mẽ”.
Và rồi một hôm, cô nói với tôi: “Anh không đủ hiện đại để hiểu em.”
Tôi im lặng. Không phải vì thua, mà vì đau. Tôi hiểu quá rõ. Tôi hiểu rằng cô không còn muốn được hiểu, cô muốn được công nhận. Được trả lương cao. Được gọi là “sếp”. Được sống trong căn hộ đắt tiền mà mỗi đêm về, chỉ có ánh đèn LED trắng xanh và tiếng máy lạnh.
Họ bán linh hồn nữ tính của mình, thứ linh hồn được dệt từ nước mắt, từ nhịp tim, từ năng lực tạo ra sự sống, để đổi lấy một thứ gọi là “tự do”. Nhưng tự do gì? Tự do chọn giữa tăng ca và trầm cảm? Tự do trả tiền thuê nhà mà không cần ai giúp? Tự do… một mình?
Đàn ông có nô lệ không? Có. Nhưng nô lệ của đàn ông thường là lý trí, là trách nhiệm, là gánh nặng phải thành công. Còn nô lệ của phụ nữ hiện đại, là thứ nô dịch không tên, không hình hài: nô lệ của thị trường, của tiêu chuẩn xã hội, của cái gọi là “phụ nữ hiện đại phải làm được tất cả”.
Họ không cần đàn ông, đúng. Nhưng họ cần tiền. Cần nhiều tiền. Và để có tiền, họ phải làm việc như nô lệ. Họ phải từ bỏ giấc ngủ, từ bỏ sức khỏe, từ bỏ khả năng làm mẹ đúng nghĩa, vì “con cái là gánh nặng sự nghiệp”. Họ từ bỏ tình yêu, không phải vì không muốn, mà vì không còn chỗ cho tình yêu trong lịch trình 12 tiếng mỗi ngày.
Họ tưởng mình thoát khỏi đàn ông, nhưng thực ra họ chỉ đổi chủ. Từ một người đàn ông cụ thể, có thể tốt, có thể xấu, họ chuyển sang làm nô lệ cho một hệ thống vô cảm, nơi giá trị của họ bị định giá bằng KPI, bằng lượt tương tác, bằng số lượng hợp đồng ký được.
Và tệ hơn: họ không còn nhận ra mình đã mất gì.
Bởi vì khi bạn bán linh hồn, bạn không cảm thấy nó mất ngay lập tức. Nó ra đi từng chút một. Một nụ cười không còn chân thành. Một ánh mắt không còn ấm áp. Một cơ thể không còn biết rung động trước bình minh. Một trái tim học cách đóng cửa, không phải vì tổn thương, mà vì… không còn thời gian để mở.
Tôi không chống lại độc lập. Tôi chống lại sự đánh đổi nông cạn. Độc lập thật sự không phải là sống một mình, kiếm tiền một mình, chịu đựng một mình. Độc lập thật sự là có đủ nội lực để chọn, chọn yêu, chọn sống, chọn làm mẹ, chọn làm lãnh đạo, mà không bị ép buộc.
Phụ nữ không cần phải giống đàn ông để được tôn trọng. Họ cần được tôn trọng vì họ là phụ nữ.
Vì trong bản chất nữ tính, không phải là yếu đuối, mà là một sức mạnh khác. Sức mạnh của sự kết nối. Của sự nuôi dưỡng. Của việc tạo ra hòa bình, không phải chiến thắng.
Khi người phụ nữ từ chối tính nữ, cô ấy không giải phóng bản thân. Cô ấy tự chặt đứt rễ của chính mình.
Có một câu nói tôi luôn nhớ của Simone Weil:
“To be rooted is perhaps the most important and least recognized need of the human soul.”
Bị bật gốc, dù đứng cao đến đâu, cũng chỉ là một cái cây sắp đổ.
Và rồi, giữa thành phố rực rỡ ánh đèn, sẽ có những người phụ nữ “thành công” ngồi trong căn hộ cao cấp, nhìn ra ngoài cửa sổ, và tự hỏi: “Tại sao tôi vẫn thấy trống rỗng?”
Đáp án rất đơn giản: Vì cô đã bán thứ duy nhất không thể mua lại được, linh hồn của chính mình.
Họ có thể có tiền. Có danh vọng. Có quyền lực.
Nhưng họ không có bình yên.
Không có tình yêu thật.
Không có cảm giác thuộc về.
Vì họ đã chọn làm nô lệ cho thứ còn tàn nhẫn hơn đàn ông gấp 10 lần, tiền bạc.
Và đồng tiền không bao giờ ôm ấp ai khi đêm về.
Tôi không kêu gọi quay về lệ thuộc. Tôi không kêu gọi quay về quá khứ. Tôi không bảo phụ nữ phải quay lại nhà bếp. Những lời phản biện đó quá rẻ tiền. Tôi chỉ nói một điều đơn giản, rất người: đừng nhầm việc thoát khỏi đàn ông với việc thoát khỏi xiềng xích.
Xiềng xích nguy hiểm nhất luôn mang hình dạng của tự do.
Tôi đã thấy những người phụ nữ dám quay đầu. Không phải quay về nghèo khó. Không phải quay về lệ thuộc. Quay về với nữ tính. Với nhịp sống thật. Với gia đình. Với tình yêu. Với sự cần nhau không xấu hổ. Ánh mắt họ sáng lên theo một cách không tiền bạc nào mua được.
Tự do thật sự không nằm ở chỗ không cần ai. Nó nằm ở chỗ được chọn ai, được cần ai, được yêu ai, mà không phản bội chính mình.
