Mưa đã ngớt nhưng bản nhạc vẫn da diết và buồn hơn cả khi mưa xối xả, anh ngồi đây trong căn phòng với ánh đèn vàng dịu dàng, nghe bản nhạc không lời và muốn viết điều gì đó, điều mà hợp với cảm xúc của hiện tại. Anh đã luôn ấn tượng những con người khiêu vũ với những dòng chữ để mang lại cho người đọc những cảm nhận quá đỗi đáng yêu và tươi đẹp. Anh thì lại không có cái khiếu ấy mà chỉ viết được những dòng chân thật – chân thật một cách khô khan về những gì trong anh đang có, đang cảm nhận, những gì của hiện tại mà thôi.
Anh luôn cảm thấy con người thật vô định, vô định chứ không phải tự do em ạ. Có một sự khác biệt rất lớn giữa chúng, tự do khi em hân hoan, vui vẻ, an nhiên, tự tại làm mọi thứ mà không sợ hãi. Nhưng vô định thì trái ngược. Em sẽ luôn sợ hãi, hoang mang khi em không có chỗ nào để bám víu, hay những thứ em đang dựa vào. Em biết chỉ như ngọn nến trước gió mà thôi.
Sự vô định luôn đi cùng với sự trống rỗng. Anh đã nghĩ rằng đây là số phận của con người, khi chúng ta được sinh ra trong một thế giới mà mọi thứ đã sẵn có và thay đổi liên tục. Ta phải học mọi thứ về thế giới ấy, càng học ta càng hoang mang về mục đích ta sống trên cuộc đời này, ý nghĩa của sự tồn tại nhỏ bé này của ta. Càng hoang mang ta càng cố gắng tìm kiếm câu trả lời để khỏa lấp. Có lẽ tuổi trẻ là quãng thời gian sự vô định và hoang mang đạt đến cực điểm, và cũng là nơi tốt lành nhất để chúng ta khám phá được ý nghĩa của cuộc đời.
Nhìn lại tuổi trẻ của mình, em có yêu chính mình của ngày đó không? Anh nghĩ ai cũng yêu thôi không chỉ tuổi trẻ của ta mà của tất cả mọi người. Hãy nhìn những con người sôi sục nhựa sống và nhiệt tâm ấy, những người luôn muốn làm điều gì có ý nghĩa nhất, cao cả nhất và cống hiến nhiều nhất cho cuộc đời mà chẳng mảy may nghĩ đến bản thân. Em tìm được ở thời điểm nào của cuộc đời một con người có những phẩm chất ấy không – những phẩm chất mà có lẽ chỉ xuất hiện ở các thiên thần nếu như họ tồn tại. Nhưng với những phẩm chất ấy không có điều gì dẫn dắt họ cả, họ tự do đấy nhưng tự do đó là một sự hỗn mang rối loạn không có trật tự, mà đôi khi chỉ để thỏa mãn cho khao khát muốn trải nghiệm nhiều hơn. Những thiên thần này vì không có một trí tuệ nào soi sáng rất dễ sa ngã, họ ngã vào đâu thì hãy nhìn những người lớn tuổi và em sẽ thấy.
Em có nhớ ngày xưa khi ngôi nhà chúng ta chỉ nhỏ thôi, với sân vườn và không có cổng. Chúng ta đến nhà nhau mỗi sáng, mỗi tối để trò chuyện, uống trà, cười vui trong sự thanh thản của cái nghèo. Nhưng càng ngày những ngôi nhà cao càng mọc lên, những cánh cổng kiên cố, những hàng rào cao vượt tầm mắt, chẳng còn mấy ai đến với nhau như ngày xưa nữa vì giờ ai cũng yên ổn trong cái nhà của mình rồi. Nó cũng buồn như cách chúng ta tiếp xúc với nhau vậy, ai cũng đều xây lên thế giới của riêng mình bằng những lý tưởng, ham muốn, ý niệm, niềm tin và yên ổn trong thế giới ấy, chúng ta tiếp xúc nhau qua một bức tường của tư tưởng mà chẳng bao giờ có thể chạm đến nhau thực sự, dù là trong tình yêu và cho đến lúc chết.
Chúng ta đã hóa giải sự vô định bằng cách bám vào những tư tưởng khác nhau và từ đó xây lên cho chúng ta một thế giới riêng mà ở đó ta sống, ta tiếp xúc với người khác, với thế giới. Con người qua bao thế kỷ trải qua bao chiến tranh, ganh ghét, hận thù cũng đều chỉ vì bám chấp hay cố chứng minh thế giới của ta là đúng nhất và muốn tất cả cũng phải giống như thế giới của mình. Nếu như được lựa chọn, anh thà được chọn sự hoang mang trong vô định hơn là bị cầm tù và đui mù trong tâm trí ấy.
“Tôi muốn thúc giục các anh can đảm đi tìm chân lý một mình và can đảm chấp nhận tất cả mọi sấm sét búa rìu của dư luận, và có được thế các anh mới trừ được cái tánh khí ươn hèn của mình bao giờ cũng cố tìm một cái “lồng” để chui vào cho yên thân.”
– Krishnamurti
Anh nghĩ chỉ có một lối thoát duy nhất khỏi sự vô định của người trẻ và sự bám chấp của người già là chúng ta phải ý thức con người chúng ta của hiện tại. Ta phải đối diện với sự vô định ấy xem nó là gì. Ta phải lật lại mọi thứ ta từng tin tưởng, chấp giữ để tìm cho ra sự thật, bởi trong sự ý thức ấy ta mới hy vọng tìm thấy sự tự do, chứ không phải vẽ nên một lý tưởng về tự do để ta bám vào…
Nhưng con người quá dễ dãi và lười biếng em ạ, vì chúng ta chỉ muốn bám víu dựa dẫm vào người khác thôi, chúng ta chỉ muốn bám vào một thứ gì đó chắc chắn để sống theo, hay chỉ muốn thỏa mãn những ham muốn, dục lạc của mình. Và thế giới cũng quá nhiều thứ giải trí, thú vui để ta hưởng thụ đến suốt đời mà không phải lo nghĩ về cái thứ “ý nghĩa cuộc sống” vớ vẩn kia nữa, chúng ta hoàn toàn mãn nguyện và chấp nhận trở thành con rối của xã hội, của lòng tham, của tư tưởng và an phận trong sự ngu dốt và hời hợt đó.
Tuổi trẻ thì không biết điều gì là đúng là sai, là sự thật và còn đang khao khát được trải nghiệm, thì những thú vui kích thích giác quan, dục vọng kia lại hấp dẫn hơn cả, thêm nữa bản năng tính dục bộc phát khiến chúng ta lao vào ái tình như con thiêu thân rồi lập gia đình, sinh con, làm việc, giải trí… trở thành một phần trong cái guồng quay của xã hội, của tư tưởng và ta mắc kẹt trong đó mãi mãi.
Em có thấy mọi điều đó không? Thực sự anh hy vọng mình không phải kẻ bi quan hay bất mãn với cuộc đời để nhìn đời với một thực tế ảm đạm đến thế, đó là tất cả mọi thứ sẽ vồ lấy và nuốt trọn chúng ta vào trong nỗi khốn khổ của con người, chúng ta không còn vô định nhưng chẳng còn sức sống và tự do để cảm nhận cuộc sống này nữa, và rồi “ý nghĩa của sự tồn tại” sẽ bị lãng quên trong nỗi chán trường, thờ ơ, trong sự tự mãn và trong mọi cuộc vui thú của loài người.
Vậy anh và em như hai con người yêu thương nhau, đã nhìn thấy hết mọi điều ấy, ta phải làm gì đây? Chẳng phải ngay từ giây phút này ta phải ý thức thật rõ ràng và sáng suốt con người của ta, những niềm tin lý tưởng và thứ tư tưởng kỳ quặc đang ngự trị trong ta, đang định hình cuộc sống của chúng ta hay sao? Chẳng phải chúng ta phải dồn hết sinh lực của tuổi trẻ để tìm cho ra cái quái gì đang nằm trong đầu ta hay sao? Thay vì lao như một con thiêu thân vào vòng xoáy cuộc đời và đến lúc chết ta cũng không biết mình là ai, mình sống để làm gì.
Nhưng hãy nhìn xem chúng ta biến tình yêu trở thành thứ gì. Chúng ta dựa dẫm vào nhau, bấu víu lấy nhau, vuốt ve bản ngã của nhau, xây lên đủ thứ lý tưởng lãng mạn hay thực dụng để rồi sống với chúng. Chúng ta có tự do không? Anh nghĩ (và chắc chắn) là không nếu anh và em sống một đời như thế. Chúng ta cần phải một mình – hoàn toàn một mình trong việc đối diện với sự trống rỗng, vô định này, trong mớ hổ lốn của thứ tư tưởng này để tìm cho ra cái gì là Thật, để ý thức sáng suốt chúng ta đang là gì. Và em không thể giúp anh, mà chỉ có thể là tấm gương để anh nhìn lại bản thân, và anh cũng vậy.
Trong mối quan hệ của chúng ta, chúng ta không cố gắng thay đổi nhau, hay làm hài lòng nhau mà chúng ta chỉ chia sẻ sự thật, anh đang giận, em đang buồn, anh đang trống rỗng, em đang hạnh phúc… Tất cả mọi cảm xúc chúng ta có thể chia sẻ nhưng người đối diện sẽ không làm gì khác ngoài việc lắng nghe và chia sẻ cái họ đang cảm thấy, hay gợi mở những câu hỏi để người kia nhìn lại chính mình.
Em có thấy cái đẹp của điều này không, khi cả hai đều tự do và phản chiếu lẫn nhau trong mối quan hệ mà không ràng buộc, bám víu, dựa dẫm, tạo ảnh hưởng, tạo lý tưởng. Trong sự tự do ấy là tình bạn, là sự thân mật, là sự vô tư, là tri kỷ, là tình yêu – thứ tình yêu không nhuốm màu của thất vọng và đau khổ. Chỉ việc ngày qua ngày chúng ta tự ý thức chính mình và là tấm gương cho đối phương thì qua đó tình yêu mới triển nở, nó xuất hiện khi chúng ta không toan tính, không chờ đợi, không lên kế hoạch, không lý tưởng, không mong cầu…
Nó đến tự nhiên khi anh và em ý thức bản thân, chia sẻ sự thật và là tấm gương cho nhau nhìn lại mỗi ngày. Và rồi ta sẽ nhận ra ý nghĩa của sự tồn tại của nhau, chẳng phải để cho nhau có một đối tượng để yêu, mà để đánh thức con người thật bên trong mỗi chúng ta bằng sự tự ý thức mỗi ngày nhờ người kia. Và anh nghĩ đó cũng là ý nghĩa lớn nhất của sự tồn tại giữa con người với nhau – là tấm gương cho nhau để nhận ra chính mình.
“Đó là vì ngươi và người khác là một. Và đó là vì… Chẳng hề tồn tại gì, ngoại trừ ngươi.”
– Neale Donald Walsch, Đối thoại với Thượng Đế
Anh hy vọng nếu một ngày anh không còn tình yêu trong quả tim nữa thì em cũng không ngạc nhiên hay thất vọng vì điều ấy, chúng ta luôn thay đổi và tâm thức cũng vậy. Có những khi anh buồn và trống rỗng thì anh không thể nói yêu em được, tâm anh không thể đang đau khổ và dửng dưng mà lại vẫn yêu em được, nhưng dù anh không còn tình yêu khi ấy, anh sẽ luôn chia sẻ sự thật với em, những cảm xúc, cảm nhận, suy nghĩ của hiện tại và anh hy vọng em cũng như vậy. Dù có những tháng ngày chúng ta chỉ còn lại sự thờ ơ, lãnh đạm, trống rỗng, ích kỷ, đau khổ… Nhưng hãy đối diện với chúng, ý thức chúng và chia sẻ chân thật về chúng. Khi sự thật được hiển hiện, tình yêu sẽ theo sau em ạ. Anh không biết em có nhận thấy điều ấy không, rằng chúng ta không cần phải trao nhau tình yêu – vì tình yêu không phải thứ để ta có thể trao hay làm gì được với nó, chỉ cần trao nhau sự chân thật và đối diện với sự thật ấy bên trong chúng ta thôi, đó là tất cả mọi điều chúng ta cần làm cho nhau rồi em ạ.
Anh đã từng viết trong cuốn nhật ký của mình rằng: “Nếu một ngày nào đó cậu đọc lại những điều trong cuốn nhật ký này, tôi hy vọng đó là ngày mà nội tâm cậu đã được giải thoát khỏi mọi sợ hãi, đau khổ, dục vọng mà tự do hoàn toàn, thì hãy nhớ đến tôi – cậu bé 23 tuổi này và những người sẽ lớn hơn tôi nữa. Hãy nhớ cậu đã là tôi và cậu đã là tất cả, hãy nhớ rằng chúng tôi đã từng tồn tại dù nội tâm của chúng tôi chỉ có sự trống rỗng, đau khổ nhưng chúng tôi luôn hướng đến điều tốt đẹp nhất. Và dù cho nội tâm cậu có tệ hơn tôi bây giờ thì hãy đối mặt với những gì trong cậu có, tôi biết cậu có đủ năng lượng, niềm khao khát tự do trong con tim và khối óc của cậu, hãy bắt đầu sống với mọi điều trong cậu. Và đừng để chúng tôi là gánh nặng ký ức của cậu, hãy xem chúng tôi là những người bạn trên hành trình cùng cậu đi tìm tự do – giải thoát của cuộc sống.”
Đó là tất cả trí tuệ và tình yêu của tuổi trẻ mà “cậu bé” 23 tuổi ấy gửi đến những người bạn già của mình, dù khi ấy trong cậu vẫn đầy rẫy nhưng hoang mang và trống rỗng cho cuộc đời phía trước, nhưng cậu không sợ hãi, né tránh, mà luôn tự mình bước đi tìm kiếm sự thật trong sự âm thầm và “cố chấp”.
“Xin cứ để cho tôi đốt ngọn đèn của tôi đi… mà đừng bao giờ hỏi nó sẽ làm tan được bóng tối hay không.” – Tagore
Trên con đường này chúng ta luôn một mình em ạ, em sẽ thấy cô đơn ghê gớm nhưng nếu em sống trọn sự cô đơn ấy, em sẽ thấy cái đẹp của nó, hương thơm tự do của nó. Anh đã đau khổ, đã dằn vặt, đã mâu thuẫn giằng xé tâm can trong nỗi cô đơn, và rồi anh cũng thanh thản, bình an, tự do cũng chính trong nỗi cô đơn ấy. Khi em đau khổ, em chẳng thể làm gì khác hơn ngoài việc sống trọn vẹn cái khổ ấy mà không né tránh, sợ hãi, dựa dẫm, cố thay đổi, hay cố trốn chạy. Nếu em có thể sống trọn vẹn từng xúc cảm của em trong sự cô đơn một mình, và anh cũng sống với mọi điều trong anh ở hiện tại, thì chúng ta mới có thể tự giải thoát cho nhau, mới có thể bên nhau trong sự tự do, mới có thể chạm đến nhau thực sự, mới có thể biết thế nào là Tình Yêu.
Anh và em không còn là cậu bé, cô bé 23 tuổi nữa, tuổi trẻ của chúng ta đã qua, có thể hiện tại ta chẳng là gì ngoài những lo lắng, chán chường, tham lam, trống rỗng, đau khổ… Nhưng trên hết chúng ta luôn giữ ngọn lửa đó của tuổi trẻ, luôn đối diện và nhận biết mọi điều trong ta, sống thật với chúng, không phàn nàn, không phán xét, không cố sửa đổi, không lý tưởng, không sợ hãi, … ta sống với chính ta trong từng khoảnh khắc, và ta cũng chết đi trong từng khoảnh khắc, ta ý thức ta trong ánh mắt của mọi người, trong ánh mắt của người ta thương, ta chia sẻ sự thật, ta bình thản, ta vô tư, ta tự do… ta Yêu!
Tác giả: Phạm Đức Hậu
*Featured Image: Free-Photos
📌 Ủng hộ tác giả và Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/donateTHDP
📌 Tham gia viết bài cùng Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/2KTJCN2
