(via Krist Phan) Vẫn là phương châm “nếu bạn không có hướng giải quyết hoặc ý kiến gì đóng góp thì bạn nên im”, lần này, mình sẽ lại chia sẻ cuốn sách ấn tượng nhất trong những cuốn mình đã đọc năm 2024, The Bitcoin Standard – Saifedean Ammous. Đặc biệt, đây là phiên bản tiếng Việt 😇, miễn phí, và còn nhận được sự ủng hộ và hỗ trợ từ chính tác giả Saifedean – điều này rất uy tín và hữu dụng cho những ai sợ FOMO trong thời đại mà ai cũng có thể diễn vai chuyên gia.
Đây là sách về Bitcoin, “Tiêu Chuẩn Bitcoin” của Saifedean Ammous, nhưng quan trọng hơn, nó bao quát, tóm lược lịch sử tiền tệ và diễn biến thế giới trong góc nhìn song hành cùng với sự phát triển của các loại tiền (đá, vỏ sò, kim loại, tiền giấy và các loại séc). Sách này không phải biên niên sử dài ngàn trang, mà chỉ có 280 trang trong bản gốc và 250 trang trong bản tiếng Việt, hết sức dễ nuốt trong vòng vài tháng nếu bạn thong thả đọc. Gối đầu giường mình là cuốn sách về Bitcoin, tiền tệ và công nghệ, thì trong mơ mình cũng thấy bớt FOMO hơn hẳn, phải không nào?
Sách được viết theo cấu trúc report, nhưng thông tin của nó đối với mình thì lại hấp dẫn hơn sci-fi. Nếu bạn đã từng đau đầu vì ngữ pháp tiếng Anh, cuốn sách này đích thị là để chữa lành mối quan hệ của bạn với tiếng Anh. Khi đọc, hãy áp dụng các kiến thức grammar vào các câu trong sách. Còn với những ai học kinh tế, thì đây là một dây thừng kiến thức mà bạn có thể cầm lấy những móc nối của nó mà truy tới truy lui cùng tác giả Saifedean. Tuyệt vời hơn nữa, Saifedean cũng là giáo sư kinh tế tại Đại học Columbia ở New York. Khi đọc sách, bạn hoàn toàn có thể yên tâm rằng kiến thức trong sách đã được đúc kết qua quá trình nghiên cứu và thực hành chuyên nghiệp, và chúng ta cũng có thể học hỏi tư duy kinh tế qua ý nghĩa trong từng câu chữ của Saifedean.
Trong quá trình đọc kèm cùng với một em bé chưa có nền tảng kiến thức kinh tế chuyên ngành, đây là những lưu ý giúp chúng mình hấp thụ kiến thức trong cuốn sách hiệu quả hơn:
1. Với tiêu đề “Tiêu chuẩn Bitcoin”, chúng ta có thể hiểu lầm là sách này sẽ tập trung vào kỹ thuật và những tính chất cực kỳ phức tạp về Bitcoin. Thực tế, sách này chỉ dành 2-3 chương nói về các thông số kỹ thuật của Bitcoin, thay vào đó, sách tập trung vào phân tích tính chất tiền tệ của Bitcoin, một loại tiền tệ cải tiến và an toàn hơn.
2. Khi đọc sách theo lối viết báo cáo (report) thì chúng ta có thể yên tâm là ngôn ngữ sẽ rất hạn chế trong việc thể hiện cảm xúc. Nên chúng ta không cần phải “đoán ý” của tác giả, yêu hay ghét, buồn hay vui. Ngôn ngữ đơn giản để diễn đạt những khái niệm phức tạp; nếu tác giả có phê phán điều gì thì cũng rất thẳng thắn và có cả dẫn chứng ở cuối chương để người đọc tự tìm hiểu và tự hình thành quan điểm.
3. Bất cứ chữ nào cũng có nghĩa, tên của bất kỳ ai được nêu lên trong sách đều quan trọng, và dấu phẩy, dấu chấm đều có chức năng của nó. Vì vậy, khi đọc, nếu chưa hiểu thì đọc lại, đọc đến khi hiểu, đọc xong rồi thì đọc lại cả đoạn. Thấy ai lạ thì phải Wiki search ngay. Việc dành 30 phút đến 1 tiếng tìm hiểu về nhân vật được nêu tên là hoàn toàn không lãng phí vì nó quan trọng thật, every word counts.
4. Một cách giúp mình đọc sách nhanh hiểu và dễ nhớ đó chính là vừa đọc vừa quán chiếu (reflect) lại với kiến thức và trải nghiệm thực tế của bản thân. Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu và các vấn đề thời đại, đặc biệt là nhu cầu chung về tiền bạc, thì thông tin trong sách này sẽ phù hợp với nhu cầu của bạn, không nhiều thì là rất nhiều.
5. Chúng ta hoàn toàn có thể phớt lờ những công nghệ mới, thông tin mới, nhưng chúng ta không thể hoàn toàn tránh khỏi những tác động của nó lên nền kinh tế chung, và rồi sẽ là cuộc sống cá nhân của mình. Lịch sử bao gồm nhiều bài học mang tên “tiếc nuối” (nếu đó không phải máu, mồ hôi, và nước mắt của mình và người mình yêu thương). Vì vậy, chuyện dành thời gian đọc sách, tìm hiểu thông tin từ nguồn uy tín, sẽ luôn luôn mang lại giá trị dương cho đời sống của mình và điều này là thứ dễ làm nhất trong những thứ mà cuộc đời sẽ dạy mình.
6. 50 trang đầu luôn là những trang khó nhất vì bạn sẽ phải làm quen với cách hành văn, với các khái niệm và tư duy được trình bày trong sách, nhưng chỉ cần bạn bắt đầu đúng hướng và kiên trì thì những kiến thức trong sách sẽ thuộc về bạn, mãi mãi.
7. Bạn sẽ không trở thành chuyên gia ngay sau khi đọc sách, vì bạn sẽ cần dành thêm thời gian để định hình lại sự hiểu biết và cũng là để rà soát lại những thông tin trong sách một lần nữa, so với thực tế cuộc sống của bạn. Quá trình đó sẽ giúp tư duy mở mang, tăng khả năng biện luận, kiến thức về công nghệ Bitcoin của bạn sẽ dày dặn hơn, bạn có thêm tự tin chỉnh mấy tay scammer và bạn cũng bảo vệ mình một cách tốt hơn.
Link download PDF từ Dropbox bên dưới. Bản dịch vẫn có những typo nhỏ nhưng ý nghĩa thì sát rạt. Download về để dành đọc từ từ trong những lúc mình đi kiếm lúa. Note chi chít vào bản dịch này, highlight màu mè lên, đọc nó với tư thế ngày đầu vô lớp thật quyết tâm í.
