(1395 chữ, 5.5 phút đọc)
Tại sao chúng ta lại phải nhận ra chính mình? Bạn có bao giờ đặt cho mình câu hỏi đó không? Kiểu như: Tôi đang cô đơn, vậy biết rõ về tôi có giúp tôi hết cô đơn không? Tôi đang thất nghiệp, vậy biết rõ về tôi có giúp tôi có việc làm không? Vợ hay chồng tôi đang ngoại tình, vậy việc biết rõ về tôi có giúp họ thành thật với tôi không? Hay như tôi đang nghèo, thất tình, ung thư và còn rất nhiều điều khốn nạn khác trong cuộc sống tôi phải đối mặt, vậy liệu việc nhận ra chính tôi có giúp tôi giải quyết được hết các vấn đề trên không?
Còn nếu việc hiểu rõ về bản thân không thể giúp chúng ta khá hơn với tất cả những thứ trên, thì tốt nhất ta nên im lặng, đừng lải nhải những thứ vô nghĩa như cô độc, trống rỗng, hay hiểu rõ về mình như vậy. Thay vì đi tìm hiểu về bản thân, tại sao chúng ta không tìm hiểu xem cách nào để kiếm tiền nhiều và nhanh nhất? Cách nào để cưa đổ một cô gái trẻ đẹp hay một anh chàng giàu kếch sù? Cách nào để có thể làm tình thật lâu? Hay cách nào để có thể trở nên trắng, đẹp, giảm cân hiệu quả hơn?
Vậy chúng ta có ngốc không khi dành thời gian để lần mò ra mình là gì, là ai khi điều đó không thể quy đổi một cách nhãn tiền những thứ như tiền bạc, vật chất hay danh vọng?
Ngu ngốc có nhiều loại. Có những những người dành cả đời để kiếm tiền, đến khi gần chết mới phát hiện ra tiền không thể mang theo. Đó là một dạng ngu xuẩn. Lại có những người dành cả đời để thoả mãn các dục vọng bản thân. Cuối cùng khi sức tàn, lực kiệt họ nhận ra bên cạnh họ chẳng còn ai ngoài một con quái vật không bao giờ ngừng thèm thuồng. Đó cũng là một dạng ngu xuẩn của đời người. Lại có những người dành cả đời để tìm kiếm địa vị, danh tiếng trong xã hội, để rồi khi không còn có thể giữ lại được nó, thì mọi thứ cũng biến mất theo nó. Sự sủng ái, những lời tâng bốc, những sự tuân phục giờ đây quay lại chống họ như nó từng quay lại chống những đối thủ mà họ từng tranh đấu. Đó cũng là một dạng ngu xuẩn của đời người.
Có những người đi tìm sự hài hoà, cân đối, đi tìm sự hoà hợp, an bình, tìm tự do trong tình yêu. Họ học cách cầm lên và bỏ xuống. Họ im lặng để lắng nghe qua đó biết dùng đủ, biết chia sẻ, biết cảm thông, biết trân trọng, biết điều gì cần thiết và không cần thiết. Đó cũng là một dạng ngu ngốc trong mắt người đời.
Có quá nhiều cái ngốc trong mắt người đời. Mỗi người đều ngốc trong một lối sống nào đó. Nhưng có những cái ngu xuẩn biến ta thành nô lệ, có những cái ngu xuẩn làm ta trở thành người hơn, tự do hơn, an bình hơn, từ tâm hơn và nhiều yêu thương hơn.
Chúng ta đang sống trong một thế giới mà ở đó mọi thứ phải được quy đổi một cách rạch ròi như vậy. Và vì thế những lời mời gọi về một con người sống tự do trong hài hoà, trong an bình, trong từ tâm với thế giới, với mọi người và với chính mình bị phớt lờ, bị chễ giễu và cuối cùng là bị lãng quên.
Trong một thế giới thay đổi về cách thức vận hành nhưng vẫn cũ kỹ với những trò chơi điên dại về danh vọng, quyền lực, tiền tài đã biến con người thành những con rối, những cộng cụ như vậy, bạn phải chọn lựa. Chọn lựa sống tự do trong tình yêu hay lao vào trò chơi đó như con thiêu thân mà không hiểu rõ về mình, về thế giới.
Tôi nhớ ai đó từng nói thế này, “Chúng ta mang thế giới bên trong mình.” Tôi ban đầu nghĩ câu nói này nghe khá hay vì kiểu như mình là vũ trụ, nên chỉ cần yêu mình thôi là yêu cả vũ trụ. Nhưng lâu sau đó, phải mất nhiều năm tôi mới ngộ ra câu nói này lại hàm chứa một cái nhìn khác.
“Chúng ta mang thế giới bên trong mình” là vì chúng ta đã bị thế giới ngoài kia vun đắp lên thành như bây giờ. Có nghĩa là chúng ta từ khi sinh ra cho đến bây giờ, cái mà chúng ta gọi là “tôi” được hình thành từ tất cả những tranh chấp, trào lưu, xu thế, mưu mô của xã hội qua gia đình, trường học, sách vở, báo chí, truyền hình, và những sự kiện của quá khứ cũng như hiện tại.
Chúng ta trở nên điên cuồng trong tiêu thụ vì bị chi phối bởi một hệ thống kinh tế sản xuất nhanh và rẻ của các tập đoàn đa quốc gia. Chúng ta chạy theo mốt thời trang, công nghệ mới cũng vì bị chi phối bởi chủ nghĩa khẳng định đẳng cấp qua vật chất. Hay chúng ta lao vào hưởng thụ cũng vì bị chi phối bởi chủ nghĩa hưởng lạc của thời đại.
Có hàng tá ví dụ để thấy rõ thế giới ngoài kia đang chi phối ta, đang điều khiển ta như thế nào. Đây là ý nghĩa của câu nói “Chúng ta mang thế giới bên trong mình.” Bởi thế, việc nhận ra chính mình, biết mình bị chi phối như thế nào bởi những chủ nghĩa thời đại là một việc làm hết sức quan trọng. Không chỉ là quan trọng, tôi nghĩ nó là cực kì cấp bách cho hành trình “về nguồn” mà tôi đã từng đề cập tới.
Bạn có muốn hiểu rõ về quá trình vận hành của tâm trí không? Bạn có hiểu rõ về tâm trí bị chi phối bởi những thông tin mà chúng ta tiếp nhận như thế nào không? Bạn có hiểu rõ tại sao chúng ta lại thường đưa ra những quyết định quan trọng nhưng phần lớn là làm ta hối hận sau này không? Bạn biết gì về tầm quan trọng của cảm xúc, tâm trạng và tính tình của trong các hành vi cuộc sống hàng ngày không? Và cuối cùng bạn có hiểu rõ tất cả những thứ mà chúng ta đang mang trong mình như sự vận hành của tâm trí, lối suy nghĩ, sở thích, phong cách sống, tâm trạng, cảm xúc, tình cảm ta có được hình thành như thế nào thông qua cuộc sống không? Và bạn có hiểu về “cái tôi” là gì? Đó là một sự hiểu biết cấp bách nhất, quan trọng nhất để bạn có thể biết rõ được bạn là ai?
Hành trình về nguồn là một chặng đường nhiều giai đoạn. Nếu bạn muốn đi sâu hơn vào trong sự cô độc, hiểu rõ hơn sự trống rỗng tới mức thuần khiết của bản thế, điều đầu tiên bạn cần phải hiểu rõ về “cái tôi” mà thế giới bên ngoài đã tác tạo trong bạn. Muốn hiểu rõ về cái tôi đó, không thể không hiểu rõ về sự vận hành của thế giới, của xã hội loài người ngày hôm nay.
Không ai trong chúng ta có thể hiểu rõ về bản thể của mình trong sự thuần khiết của thế giới, nếu chưa nhận ra ta là gì, là ai trong một thế giới hữu hình được. Đó là một giai đoạn cần vượt qua. Cầu mong cho tất cả chúng ta kiên trì và đủ cản đảm để có thể nhận ra mình qua những điều gần gũi nhất, sống động nhất.
Tác giả: Bình Minh
Photo: Pexels
📌 Mời Triết Học Đường Phố và các tác giả một ly cafe ➡️ http://bit.ly/donateTHDP
📌 Tham gia viết bài cùng Triết Học Đường Phố, bài viết nổi bật sẽ có nhuận bút/tip. ➡️ http://bit.ly/2KTJCN2
