Lảm nhảm về Magna Carta

Featured Image: Wikipedia Commons

• Magna Carta hoặc “Magna Carta Libertatum“ trong tiếng Latin (the Great Charter of the Liberties) nghĩa là ”Đại Hiến Chương” hoặc ”Đại Hiến Chương Về Những Tự Do”.
• Là một bản văn kiện ký (đóng dấu) vào ngày 15 tháng 6 năm 1215 bởi Vua John của Anh Quốc tại Runnydere, gần Windsor.
• Magna Carta là một sự thỏa thuận trên văn bản giữa Vua John và một nhóm quý tộc nổi loạn nhằm phản đối những mệnh lệnh lạm quyền của ông.
• Magna Carta gồm có 63 điều, dài tầm 4000 chữ.
• Bản Magna Carta gốc được ghi bằng tiếng latin. Phiên bản tiếng Anh được dịch vào năm 1534, hơn 300 năm sau khi ngày ký kết.
• Phiên bản dịch đầu tiên là từ tiếng Latin sang tiếng Pháp, vì thời đó tiếng Pháp là ngôn ngữ của giới quý tộc. Sau khi Quân Norman cầm quyền vào năm 1066, Pháp là ngôn ngữ chính thức ở Anh Quốc cho hơn 600 năm.
• Quan niệm của nhà Vua là, Vua sống trên luật pháp, vì ông ta lấy quyền cai trị từ Thượng Đế và chỉ trả lời Thượng Đế, không ai khác.
• Quan niệm theo các nhà thần học thời đó là nhà Vua sống dưới pháp luật, pháp luật là pháp luật tự nhiên, đó là pháp luật của Thượng Đế. Và nếu đó là luật của Thượng Đế, nhà Vua phải tuân theo cũng như thi hành nó.
• Magna Carta chấm dứt cuộc tranh luận này và xây dựng lên lý tưởng rằng mọi người, kể cả nhà Vùa đều phải sống dưới luật pháp.
• Magna Carta là nền cốt cho ngành hành pháp, hiến pháp và nền dân chủ của Anh Quốc và các quốc gia Tây Phương.
• Xét xử bởi ban hội thẩm được ghi vào trong Magna Carta và trở thành nền tảng cho việc xét xử.
• Magna Carta có rất nhiều điều khó hiểu cho con người hiện đại vì bối cảnh cũng như văn hóa thời đó khác xưa bây giờ.
• Magna Carta quy định tiêu chuẩn hóa khối lượng rượu, bắp và trọng lượng.
• Điều 13 trong Magna Carta quy định và biến thành phố London thành một thành phố tự do.
• Magna Carta cũng có vài câu khó hiểu đối với con người hiện đại như điều số 11: “Nếu một người chết nợ tiền người Do Thái, vợ anh ta có thể nhận số tiền mà không cần phải trả nợ.”

Magna Carta có 63 điều, nhưng sau đây là 4 điều chính và quan trọng nhất:

1. ”Vua cũng không được đứng trên pháp luật và không được tùy tiện tăng thuế, bắt người.”
2. ”Không một công dân tự do nào bị bắt, bị giam giữ nếu không có tòa án do chính các công dân khác lập ra để xét xử và kết tội. Đây là tiền đề cho chế độ bồi thẩm đoàn hay hội thẩm nhân dân về sau.” (“No free man shall be seized or imprisoned, or stripped of his rights or possessions, or outlawed or exiled, or deprived of his standing in any other way, nor will we proceed with force against him, or send others to do so, except by the lawful judgement of his equals or by the law of the land..”)
3. ”Công lý bị trì hoãn cũng có nghĩa là công lý bị từ chối (‘Justice delayed is justice denied’), trì hoãn việc xét xử và phán quyết cũng được xem là thiếu trách nhiệm thực thi luật pháp.” (“To no one will we sell, to no one deny or delay right or justice.”)
4. ”Giáo hội Anh được tự do, không bị kiểm soát bởi Tòa Thánh Vatican và các thế lực khác.” (”First, that we have granted to God, and by this present charter have confirmed for us and our heirs in perpetuity, that the English Church shall be free, and shall have its rights undiminished, and its liberties unimpaired.”)

Nếu đọc giả muốn đọc bản gốc và bản tiếng Anh của Magna Carta thì có thể vào đây.

Ku Búa