Ảo tưởng về sự tách biệt — Đào sâu vào bản chất của Ego

Ego chỉ là một bản ngã ảo tưởng của tâm trí

Bài viết gần đây nhất của tôi có tựa đề “Sự hình thành của Bản ngã (Ego) – Vì sao cái tôi cá nhân của bạn chỉ là ảo tưởng” (31/3/2020). Trong bài viết đó tôi đã giải thích được những một số ý tưởng nền tảng về Ego. Bạn nào chưa đọc thì nên vào đọc bài đó trước rồi hãy quay lại đọc bài này. Nói về Ego thì không thể trọn vẹn được chỉ trong một bài viết. Đã có vô số quyển sách được viết về chủ đề này.

Mặc dù Ego chỉ là một bản ngã ảo tưởng do tâm trí tự tưởng tượng ra, nhưng chúng ta vẫn có thể nói về sự ảo tưởng đó theo rất nhiều khía cạnh khác nhau: Sự hình thành, phát triển, cơ chế, xu hướng, kế sách, nỗi sợ, khát khao, cái chết, ảo tưởng, ảnh hưởng… của nó. Nên hôm nay sau khi đã thu thập thêm được một số ý tưởng, tôi muốn viết thêm một bài khác, cùng mọi người đi sâu hơn vào chủ đề này.

Ai đã từng trải nghiệm psychedelics, hay nhập định cực sâu thì sẽ biết tới cái gọi là “ego death”. Chỉ có mặt nạ ego ảo tưởng mới có thể “chết”, còn bản chất thật sự của bạn, tâm hồn/chân ngã, thì không bao giờ. Chỉ trong sự tĩnh lặng, vắng bóng của ego, tâm trí, suy nghĩ, phán xét bạn mới nhận ra được Tâm Hồn / Chân Ngã.

“Tất cả những gì cần thiết để nhận ra Chân ngã là tĩnh lặng. Điều gì có thể dễ dàng hơn thế?” — Ramana Maharshi

>>> [THĐP Vietsub] RAMANA MAHARSHI – Vị Đạo Sư Giác Ngộ Nổi Tiếng Ấn Độ Thế Kỷ 20

Ego và Ảo tưởng về sự tách biệt

“Chúng ta có mặt ở đây là để thức tỉnh khỏi ảo tưởng về sự tách biệt.” — Thích Nhất Hạnh

Hiện nay đa số mọi người đều tin rằng thế giới được hình thành bởi các cấu trúc vật chất, nằm ngoài chúng ta, và tất cả chúng ta đều là những cá thể tách biệt đang tham gia vào thế giới đó. Đã đến lúc chúng ta nhận ra rằng, đây chính là sự lầm tưởng to lớn tai hại nhất chúng ta được dạy để tin.

Sự thật thì hoàn toàn ngược lại. Vũ trụ thực sự là một cấu trúc của Tâm thức, điều duy nhất là thật. Tất cả chúng ta đang cùng nhau “mơ” ra thực tại này. Nguyên lý đầu tiên (quan trọng nhất) trong 7 Nguyên Lý Hermetic chính là Nguyên lý về Tinh Thần. Nguyên lý này khẳng định rằng:

“Cái Toàn Thể là Tinh Thần; Vũ trụ là Tâm Thức.” – Kỳ thư Kybalion

“Là một người đã dành cả đời để nghiên cứu về vật chất bằng phương pháp khoa học tỉnh táo nhất có thể, tôi có thể nói cho bạn biết kết quả nghiên cứu của tôi về nguyên tử rằng là: Chẳng có thứ vật chất nào cả. Tất cả vật chất có được nguồn gốc và tồn tại đều nhờ vào một lực mang đến sự rung động của các hạt trong một nguyên tử, và giữ chúng lại với nhau như hệ Mặt Trời. Chúng ta phải nhìn nhận rằng đằng sau nguồn lực này tồn tại một Tâm Trí có ý thức và thông minh. Tâm Trí này là ma trận của tất cả vật chất.” — Max Planck, Das Wesen der Materie, 1944

💎 7 nguyên lý Hermetic vĩ đại – Giáo huấn của Thoth
💎 [THĐP Review] Kỳ thư Kybalion, Three Initiates – Soi rọi đêm tối vô minh của loài người
💎 [THĐP Translation™] Các nhà vật lý lượng tử nói gì về chủ nghĩa duy vật (materialism)

Ảo tưởng này là nguồn gốc của mọi vấn đề

Ảo tưởng về sự tách biệt chính là nguồn gốc của mọi vấn đề trên thế giới. Là loài người chúng ta thích nghĩ mình là giống loài thông minh nhất, mạnh mẽ nhất, là giống loài thượng đẳng. Với những thành tựu, phát minh trong khoảng 100 năm qua, không một giống loài nào có thể cạnh tranh. Chúng ta cảm thấy mình thật đặc biệt.

Lòng kiêu hãnh đó đã tạo ra những cái tôi ảo tưởng chúng ta tự đồng hóa chính mình. Tôi là tôi còn bạn là bạn. Tôi ngon lành hơn bạn và tất cả mọi người đều khác nhau. Đây là lối tư duy theo kiểu của Darwin (cha đẻ ra Thuyết tiến hóa), mạnh được yếu thua một mất một còn, đã tách biệt chúng ta ra khỏi phần còn lại của thế giới. Tất cả những cuộc chiến tranh trong lịch sử đều có nguồn gốc từ sự vô minh này. Vũ khí cuối cùng của Ego là bạo lực.

💎 9 Lý Do Chứng Minh Thuyết Tiến Hóa của Darwin Sai 

Ảo tưởng này cần phải được nhận ra. Loài người không thể tiếp tục hướng đến tương lai dựa trên mô hình không thể bền vững này. Trái Đất không cần chữa lành; loài người mới là bệnh nhân. Hành động dựa trên lòng tham, dục vọng và sợ hãi đang xé nát thế giới này. Chủ nghĩa tiêu thụ vô tội vạ với cái giá phải trả là những sinh vật khác, và nguồn tài nguyên có giới hạn của Trái Đất đã đưa chúng ta tới thời điểm này, thời điểm chúng ta buộc phải thay đổi, hoặc diệt vong.

“Thời khó tạo ra người mạnh. Người mạnh tạo ra thời tốt. Thời tốt tạo ra người yếu. Người yếu tạo ra thời khó.” — G. Michael Hopf

“Chúng ta phải dừng lại việc tiêu thụ xã hội. Chúng ta phải kiến tạo ra xã hội. Đừng xem TV, đừng đọc tạp chí, đừng nghe luôn cả radio. Hãy tạo ra chương trình của riêng bạn. Và nếu bạn đang lo về Michael Jackson hay Bill Clinton hay một người nào khác, thì tâm sức của bạn đã bị làm cho yếu đi. Bạn tập trung vào những biểu tượng. Những biểu tượng được dựng lên bởi thế giới truyền thông. Bạn muốn mặc như X, có đôi môi như Y… Những suy nghĩ này chính là bã đậu. Là sự đưa đường dẫn lối của xã hội. Cái gì thật chính là bạn, bạn của bạn, là những cơn phiêu, những lúc đạt đỉnh, là niềm tin, những kế hoạch, những nỗi sợ hãi. Và, họ đã nói không, bạn không quan trọng, bạn là thứ yếu – kiếm một tấm bằng, kiếm một công việc, kiếm cái này, kiếm cái kia, và bạn trở thành một tay chơi. Bạn chẳng muốn chơi trò chơi này đâu. Điều bạn muốn là giành lại tâm trí của mình, đưa nó tránh xa bàn tay của những tên kĩ sư xã hội, những người muốn biến bạn trở thành tên ngốc nửa mùa tiêu thụ hết tất cả mọi thứ rác rưởi được sản xuất ra từ xương máu của một thế giới đang chết.” — Terence McKenna

Ảo tưởng về sự tách biệt này là nguồn gốc sinh ra nhiều ảo tưởng khác.

Ego và sợ hãi

Ego giống như một cái mặt nạ bạn dùng để tương tác với thế giới, hoặc giống như một nhân vật nhập vai trong các trò chơi điện tử. Để chơi tốt được trò chơi cuộc đời, nó phải lập ra những kế sách. Một trong những kế sách nó hay sử dụng nhất là sợ hãi. Sợ hãi đã từng là một công cụ sinh tồn đắc lực từ thời nguyên thủy, sợ hãi để trốn tránh những mối nguy hiểm.

Nỗi sợ hãi nguyên thủy đó được di truyền cho tới ngày nay. Nó sợ hãi đủ thứ: sợ không được chấp nhận, sợ nghèo đói, thiếu thốn, thiếu thoải mái, sợ khác người, sợ thế giới, sợ những thứ không biết, sợ Coronavirus, sợ chết, sợ sai, sợ sự thật, sợ thay đổi, sợ chính phủ, sợ nghe về God, Trí Thông Minh Tối Thượng Vô Hạn. Vì sao? Vì ego nghĩ rằng không có gì có thể thông minh hơn nó; chuyện nực cười. Bản chất của ego ảo tưởng là không bao giờ chịu quy phục.

“Nếu ai muốn theo Ta, người ấy phải từ bỏ chính mình (ego) và vác thập giá mình mà theo Ta.” — Jesus (Matthew 16:24)

Với trí thông minh có giới hạn rất thấp của nó thì ego không biết rằng sợ hãi chỉ là một công cụ thô sơ. Công cụ này có ích trong những trường hợp nhất định, phòng thủ, nhưng nó lại sử dụng công cụ này cho mọi trường hợp. Trong khi có một công cụ khác xịn hơn thì nó lại không biết dùng, không thể dùng: Tình Yêu.

Tình Yêu là Bất Nhị

Bạn không thể dùng sợ hãi để khám phá thấu hiểu thế giới; bạn chỉ có thể dùng Tình yêu; Ego thì không thể yêu, vì bản chất của nó là ích kỷ, ảo tưởng về sự tách biệt. Tình Yêu là chân lý vì Tình Yêu là bất nhị. Trong Tình Yêu, hai trở nên một, khách thể hòa làm một với chủ thể, thế giới cũng chính là tôi. Yêu/ghét thế giới là yêu/ghét chính mình. Giúp/hại thế giới cũng là giúp/hại chính mình. Xả rác ngoài đường cũng là xả rác trong ngôi nhà tâm hồn bạn.

Bạn chỉ có thể thật sự gọi là biết “yêu thương bản thân” khi bạn biết yêu thế giới. Ích kỷ không phải là yêu thương bản thân. Ích kỷ là say mê cái tôi ảo tưởng. Khi nào bạn còn nghĩ mình tách biệt với thế giới, khi đó bạn vẫn còn chưa thoát khỏi vô minh, tham sân si, khi đó bạn vẫn chưa thoát được luân hồi.

Tỉnh thức, giác ngộ chỉ đơn giản là nhận ra và thực chứng được sự thật này: Bạn là cả Vũ Trụ. Chỉ có Cái Một là sự thật, chân tướng; Cái Nhiều chỉ là ảo tưởng, hình tướng.

“Chỉ có Brahman là thật; vũ trụ là ảo.” — Adi Shankara

Tình yêu, hạnh phúc là điều Ego luôn khao khát, tìm kiếm, nhưng không bao giờ tìm được. Vì nó tìm sai chỗ. Nó luôn hướng ra ngoài thế giới vật chất. Tìm đúng chỗ là phải quay vào trong. Carl Jung có câu, “Ai nhìn ra ngoài thì mơ. Ai nhìn vào trong thức tỉnh.” Nó nhìn ra ngoài tìm kiếm, làm mọi cách để có được sự chấp thuận của thế giới, điều nó nghĩ sẽ mang lại hạnh phúc. Nó nghĩ rằng phải có được tình yêu của thế giới trước rồi nó mới có được hạnh phúc.

Trong khi nó không biết được bí mật ngược lại: Thế giới chỉ là một tấm gương phản ánh những gì bên trong. Nó nỗ lực tìm cách thay đổi hình ảnh phản chiếu bên ngoài một cách vô ích khi bản thân nó chưa thay đổi. Bạn không thể nhăn nhó nhìn vào một tấm gương và thấy được một gương mặt vui tươi. Bạn là người thay đổi trước, không phải cuộc đời.

“Trên sao dưới vậy. Trong sao ngoài vậy.” — Kỳ thư Kybalion (Nguyên lý Tương Ứng)

“Hôm qua tôi giỏi giang, tôi muốn thay đổi thế giới. Hôm nay tôi trí tuệ, tôi đang thay đổi chính tôi.” — Rumi

💎 Rumi đại thi hào và 42 thông điệp trí tuệ

Ego và sự thoải mái, an toàn

Ego còn có xu hướng tìm kiếm sự thoải mái, an toàn, và ở lì trong đó khi nó tìm thấy. Tuy nhiên sự phát triển thì không nằm trong vùng thoải mái, an toàn. “Cái khó ló cái khôn.” Biển êm không đào tạo ra thủy thủ giỏi, cũng như không có áp lực thì không thể có kim cương. Khó khăn thử thách là môi trường sản sinh ra nhân tài.

💎 Áp lực dẫn tới Thần lực | Vũ Thanh Hòa

“Tính thực tế là con đường phổ biến nhất để trở nên sự tầm thường.” — Will Smith

“Tôi luôn đi ra khỏi vùng thoải mái của mình. Trông cool ngầu là cách dễ nhất dẫn tới sự tầm thường. Anh chàng cool ngầu nhất trường tôi hồi đó giờ đang đi làm rửa xe. Một khi bạn thúc đẩy bản thân vào những điều mới, cả thế giới cơ hội mở ra. Nhưng có thể bạn sẽ bị đau. Thực sự thì bạn SẼ bị đau. Nhưng điều tuyệt vời là khi bạn lành lại, bạn sẽ được ở một nơi mình chưa bao giờ từng.” — Terry Crews

Ego và sự Đúng / Sai

Một trong những đặc điểm khác của Ego là nó luôn cho rằng ý kiến của nó là đúng, không giống với ý kiến đó là sai. Muốn biết ego của một người có to hay không thì chỉ cần xem anh/cô ta có sẵn sàng chấp nhận mình sai khi họ thật sự sai hay không.

Người không bao giờ chấp nhận mình sai thì cũng không bao giờ có thể học được gì, hay trưởng thành. Không trưởng thành thì cứ thong thả mà sống trong đau khổ, luân hồi. Cuộc đời rất rộng lượng, bạn sẽ có đủ thời gian để phải lặp đi lặp lại một bài học cho tới khi nào bạn hiểu được nó.

Nhiều khi bạn phải biết hối hận thì mới có thể trưởng thành. Đừng bao giờ nói câu “tôi sống chưa từng hối hận chuyện gì.” Chưa từng hối hận cũng có nghĩa là 100% tất cả những gì bạn làm đều đúng và hoàn hảo và chưa bao giờ phạm sai lầm nào.  Hối hận nghĩa là gì? Là biết sai, sửa sai. Đó là ý quan trọng, chứ không phải quan trọng cách bạn hiểu chữ hối hận là như thế nào.

Ở đây không phải tôi đang nói rằng không có đúng sai trong tất cả mọi chuyện, hay đúng sai chỉ là tương đối. Liệu có cái gọi là đúng sai tuyệt đối không? Câu trả lời của tôi là Có, tùy chuyện. Ego tỉ lệ nghịch với sự khiêm tốn. Một người thật sự khiêm tốn sẽ sẵn sàng nhận phần sai về mình nếu nó mang lại một hệ quả tốt đẹp hơn. Đôi khi có những thứ quan trọng hơn chuyện ai đúng ai sai: Tình yêu, mối quan hệ… “Một điều nhịn là chín điều lành.” “Ai tát ngươi má phải, hãy đưa luôn má trái ra.” (Jesus)

Ego và sự so sánh

Một đặc điểm khác nữa của Ego là nó rất thích so sánh. VD: “Tôi đẹp/xấu, giỏi/dở hơn họ”, “Mày không bằng một góc con nhà người ta”, “anh/cô không bằng một góc anh/cô nhà hàng xóm”, đứng núi này trông núi nọ, “cỏ nhà kế bên luôn xanh hơn nhà mình”… Vì xu hướng luôn nhìn ra ngoài, Ego không biết nhìn lại chính nó. Nếu chỉ có một thứ bạn nên so sánh thì đó chính là so sánh với con người cũ của mình ngày hôm qua. Lão Tử có câu:

“Thắng người là dũng. Thắng mình là mạnh. Biết người là trí. Biết mình là sáng.”

“Không có gì là cao cả khi bạn chiến thắng được người anh em. Cao cả đích thực là chiến thắng được quá khứ của chính mình.” — Ernest Hemingway

Ego mang trong người nó một căn bệnh ung thư khó chữa trị là tham, sân, si

Smith: “Tôi muốn chia sẻ một bí mật mà tôi đã biết trong thời gian tôi ở đây. Đối với tôi mỗi lần tôi cố gắng phân loại giống loài các người và tôi đã nhận ra các người không thật sự là một loài thú. Tất cả những con thú trên hành tinh này một cách bản năng tạo ra một môi trường hài hòa cân bằng xung quanh chúng, nhưng con người thì không. Ngươi đi tới một chỗ và ngươi nhân rộng nhân rộng tới khi tất cả tài nguyên thiên nhiên bị cạn kiệt, và cách duy nhất để tồn tại là đi tới một chỗ khác. Còn có một loại sinh vật trên hành tinh này cũng có xu hướng giống thế. Ngươi có biết là gì không? Là vi trùng. Loài người là một căn bệnh, một tế bào ung thư của hành tinh này. Ngươi là một cơn dịch và chúng ta là liều thuốc.” (Phim Ma Trận)

Ego tự tách nó ra khỏi Thiên Nhiên

Mọi thứ đều là nghiệp quả. Covid 19 cũng không nằm ngoài sự thật này. Nó là một cái nghiệp chung mà nhân loại đang phải gánh lấy. Gieo nhân gặt quả. Loài người đang phải gánh chịu hậu quả của những hành động sai lầm của nó trong quá khứ. Mọi thứ chúng ta làm, chúng ta làm cho chính mình.

“Chúng ta thường quên rằng CHÚNG TA CŨNG LÀ THIÊN NHIÊN. Không có sự tách biệt giữa chúng ta và Thiên Nhiên. Nên khi chúng ta nói rằng chúng ta đã mất kết nối với Thiên Nhiên, chúng ta cũng đã mất kết nối với chình mình.” — Andy Goldsworthy

Hãy tưởng tượng rằng nếu các tế bào trong cơ thể bạn bắt đầu cạnh tranh nhau, tách biệt thành những cá thể riêng biệt, chém giết nhau tranh giành lãnh thổ và quyền lực. Điều gì sẽ xảy ra cho cơ thể bạn? Bạn sẽ bị bệnh và chết. Nhưng không, mọi tế bào trong cơ thể bạn đang đoàn kết hợp tác làm việc cùng nhau với nhiệm vụ của nó, để bạn có thể sống khỏe mạnh.

Hãy nhìn vào chúng để học tập. Cũng giống như các tế bào trong cơ thể, loài người và những giống loài khác cũng là các tế bào của Trái Đất. Chúng ta không thể tách rời khỏi Thiên Nhiên. Một là hợp tác với Thiên Nhiên, hai là chết. Sự lựa chọn chỉ đơn giản như vậy.

Tác giả: Huy Nguyen