Thuyết âm mưu thường được cho là “vùng xám” của xã hội, là những giả thuyết hoặc niềm tin không có bằng chứng cụ thể nhưng lại đưa ra những tuyên bố lớn về thực tại. Một người nghiên cứu các thuyết âm mưu cho rằng những thứ ta biết không phải là sự thật, rằng có một nhóm người xấu xa đang điều khiển cuộc sống chúng ta và sắp đặt mọi thứ trên thế giới.
Giáo sư Adam Galinsky cho rằng hầu hết thuyết âm mưu đều không đúng sự thật và được bịa đặt ra bởi sự bất an của những người thiếu khả năng kiểm soát cuộc sống của họ. Giáo sư Galinsky nghiên cứu về thuyết âm mưu và đã tìm ra mối liên hệ giữa sự thiếu khả năng kiểm soát và khuynh hướng tin vào những câu chuyện kì dị, những câu chuyện giải thích tại sao cuộc sống lại không như ta muốn.
Nhưng có khi nào thuyết âm mưu lại có thật trong cuộc sống không? Trong khi chưa có một sự thật động trời nào được hé lộ, cũng có nhiều lần thuyết âm mưu đã được chứng minh đúng. Sau đây là 7 ví dụ về chủ đề được yêu thích nhất của các nhà âm mưu: chính phủ.*
(*Những thông tin trong bài viết này là về chính phủ Mỹ.)
1. Chính phủ bỏ chất độc vào rượu trong thời kì cấm rượu và đã giết chết hàng nghìn người
Một thuyết âm mưu cổ điển về chính phủ cho rằng chính phủ không thông báo hoàn toàn sự thật đến người dân và thường sẽ có những hành động nguy hiểm để trấn áp người dân. Một thời kì kì lạ và chết chóc của lịch sử nước Mỹ đã trở thành động lực cho những suy nghĩ như vậy. Sự nỗ lực của nước Mỹ trong việc cấm tiêu thụ đồ uống có cồn đã bắt đầu với việc sửa đổi Tu chính án số 18 vào năm 1919, một câu chuyện ít được biết đến cho rằng khi nhà nước dần thất bại trong việc cấm bán và tiêu thụ đồ uống có cồn, chính phủ đã hạ độc nguồn cung cấp rượu để thuyết phục người dân bỏ rượu.
Trong khi câu chuyện này có nhiều sắc thái, sự thật là ngay cả trước khi có lệnh cấm, chính phủ đã khuyến khích các nhà sản xuất rượu công nghiệp thêm vào những phụ gia độc hại để khiến rượu không thể uống được. Việc này khi kết hợp với sự bùng nổ của thị trường chợ đen khi có lệnh cấm đã gây nên cái chết của hàng nghìn người Mỹ trong vòng tuần hoàn hiểm ác của một bên là những kẻ buôn lậu cố tìm cách để lọc rượu, và một bên là chính phủ ra lệnh thêm vào rượu những chất độc hại nguy hiểm hơn như dầu hỏa. Trong sự kiện này, ta khó để quy trách nhiệm toàn bộ cho chính phủ, nhưng những chính sách của chính phủ cũng đã phần nào gây nên hậu quả này.
2. Chính phủ đang cố kiểm soát tâm trí người dân
Sẽ là rất dễ dàng khi một chính phủ có thể bắt người dân làm theo ý mình và không nhà cầm quyền nào là ngoại lệ trong việc cố gắng kiểm soát tâm trí của người dân. Có hay không việc chính phủ đang tích cực cố gắng mớm cho ta những suy nghĩ? Có thể không đúng với quy mô lớn, nhưng cũng có bằng chứng cho rằng chính phủ đã có nỗ lực thực hiện chuyện đó.
Một chương trình của CIA với tên gọi MK-ULTRA từ 1953 đến cuối thập niên 1960 đã thử nghiệm trên nhiều người với chất thức thần LSD. Ban đầu, khi chương trình này có những tình nguyện viên, đã có những nhánh nhỏ như “Operation Midnight Climax” (tạm dịch “Chiến dịch Lên đỉnh Nửa đêm”): Trong vòng 8 năm CIA đã cho gái mại dâm dụ dỗ khách làng chơi ngây thơ dùng LSD, sau đó họ được CIA theo dõi qua kính 2 chiều. Khi đa số những hồ sơ từ chương trình đều bị hủy bỏ, rất khó để biết được chính phủ đã nỗ lực thế nào để kiểm soát tâm trí người dân, nhưng tiền lệ thì rõ ràng là có ở đó.
3. Chính phủ đang theo dõi bạn
Có thể chính phủ không theo dõi mọi cá nhân, nhưng chắc chắn rằng chính phủ biết đến sự tồn tại của bạn, ít nhất là qua trang Facebook của bạn. Năm 2017 Facebook đã tiếp nhận 78,890 yêu cầu thông tin từ các chính phủ trên toàn thế giới, 41% đến từ chính phủ Hoa Kì, và 85% yêu cầu thông tin đã được Facebook thông qua. Chính phủ cũng yêu cầu tương tự đối với Google, Apple và một số công ty khác thậm chí không cho biết họ có bị yêu cầu hay không.
4. Chính phủ đang theo dõi hệ thống truyền thông
Không hoàn toàn rõ ràng, nhưng chính phủ đang rất quan tâm đến việc lập nên một hệ thống cơ sở dữ liệu về những kênh truyền thông, những người có ảnh hưởng đến công chúng và quan điểm chính trị của họ. Gần đây, trong một bài đăng của Bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ đã tiết lộ rằng chính phủ đang tìm kiếm người tạo ra hệ thống này.
Hệ thống này có thể “24/7 truy cập vào cơ sở dữ liệu được bảo vệ bởi mật khẩu của những người có ảnh hưởng đến truyền thông, bao gồm các nhà báo, phóng viên, biên tập viên, những người có ảnh hưởng đến quần chúng, blogger,…”
Cơ sở dữ liệu này cũng sẽ có khả năng “phân tích một thông tin truyền thông về mặt nội dung, khối lượng, cảm tính, tiếp cận địa lý, các trang tin hàng đầu, các kênh truyền thông, độ tiếp cận, AVE, người nổi tiếng, có ảnh hưởng, ngôn ngữ, động lực, sự lưu thông.”
5. Chính phủ nói dối để lôi kéo đất nước tham gia vào chiến tranh
Đoán xem. Chính phủ đã nói dối? Hiển nhiên là vậy. Sự kiện Vịnh Bắc bộ (The Gulf of Tonkin) là một ví dụ khi quân đội Mỹ đã lấy cớ quân đội Bắc Việt tấn công vào chiến hạm “Maddox” ngày 2 tháng 8 năm 1964 để leo thang các hành động quân sự trong chiến tranh Việt Nam. Vấn đề duy nhất ở đây là Hải quân Việt Nam đã chưa hề tấn công vào chiếm hạm của Mỹ, theo cựu Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Robert S. McNamara cho biết.
Và ai có thể quên được bài phát biểu của Ngoại trưởng Colin Powell năm 2013 tại Liên Hợp Quốc đã đưa ra những biểu đồ về vũ khí hủy diệt hàng loạt của Saddam Hussein. Cuối cùng thì không có vũ khí hủy diệt nào được tìm thấy ngay cả khi chiến tranh Iraq kết thúc, một cuộc chiến gây ra thương vong của hàng nghìn người Mỹ và hàng triệu người Iraq.
6. Chính phủ biết về người ngoài hành tinh
Đồng ý là chúng ta không biết chính phủ đã biết gì về vấn đề này, nhưng ta biết chính phủ đã quan tâm đến nó khá lâu (mặc dù họ cố từ chối nó trong nhiều năm), và họ thật sự đã có một chương trình về người ngoài hành tinh vào năm 2011 nhằm tìm kiếm UFO. Một báo cáo về kế hoạch 5 năm được biết đến với cái tên “Advanced Aerospace Threat Identification Program” (tạm dịch: Chương trình Nhận dạng Mối đe dọa Hàng không Cao cấp) đã thu thập video và âm thanh của những vật có thể là UFO, và đồng thời xây dựng cơ sở trang thiết bị để lưu trữ những vật thể ngoài hành tinh được tìm thấy.
Mặc dù Lầu Năm Góc từ chối sự hiện diện của những chương trình như thế, người quản lý chương trình này, Luis Elizondo, cho biết chương trình chắc chắn vẫn đang tiếp diễn.
7. Chính phủ có thể điều khiển thời tiết
Ta không biết được chính quyền có thể điều khiển thời tiết ở mức độ nào, nhưng ta biết rõ rằng họ có thể điều khiển được thời tiết. Trong Chiến tranh Việt Nam, CIA đã gieo những đám mây mưa vào mùa mưa để khiến mưa nhiều hơn. Blog của CIA cho biết việc này đã tiếp diễn từ 1967 đến 1972, mục đích của nó là xóa sạch đường di chuyển và gây sạt lở đất để ngăn chặn quân Bắc Việt tiếp viện vũ khí và quân đội vào Nam.
Tác giả: Paul Ratner – Big Think
Biên dịch: Hà Huy Dương
Hiệu đính: Purusha
📌 Bài viết này đã được đăng tải trong Volume 2 tạp chí Aloha
📌 THĐP đã giảm giá membership để nhiều người có thể mua được hơn. 1 volume tạp chí Aloha chỉ còn 48k (thay vì 69k như trước), một năm 24 volume chỉ còn 999k (thay vì 1499k như trước.) Mua ngay tại ➡️ http://bit.ly/THDPmembership
📌 Aloha Volume 1 (miễn phí), Volume 2, Volume 3, Volume 4, Volume 5, Volume 6
📌 Mời Triết Học Đường Phố và các tác giả một ly cafe ➡️ http://bit.ly/donateTHDP
- Chuyển tiền qua ngân hàng Việt Nam
Người nhận: Vũ Thanh Hòa
Ngân hàng Vietcombank chi nhánh Thành Công, Hà Nội
Số TK: 0451000409314 - Chuyển tiền qua Paypal
Người nhận: Huy Nguyen
Địa chỉ: https://paypal.me/huythdp
📌 Tham gia viết bài cùng Triết Học Đường Phố, bài viết nổi bật sẽ có nhuận bút/tip. ➡️ http://bit.ly/2KTJCN2
