Blockchain (chuỗi khối) là công nghệ cho phép chúng ta xây dựng các hệ thống và cấu trúc hoàn toàn phân tán, không có điểm mấu chốt để bị đánh sập, từ các góc độ kỹ thuật, tổ chức, hay kinh tế. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử chúng ta có thể xây dựng hệ thống dân chủ trên quy mô thực sự rộng lớn.

Mọi người đang nói về blockchain, nhưng có rất nhiều hiểu lầm xung quanh phát minh có tính đột phá này. 90% các dự án blockchain của doanh nghiệp thực sự không cần đến công nghệ blockchain, và thực tế là sẽ tốt hơn nếu không có nó. Công nghệ mang tính cách mạng và đột phá này chỉ là một điểm nhỏ của tảng băng trôi.

Trong bài viết này, tôi sẽ phân tích cho các bạn top 5 dự án có ý tưởng và công nghệ mang tính đột phá nhất.

1. Nano  –  Tiền tệ toàn cầu mới

Nano là một loại crypto (tiền mã hoá) chia sẻ cùng một tầm nhìn với các đồng tiền điện tử khác để thay thế tiền tệ fiat (tiền pháp định, tiền nhà nước), nhưng nó chú trọng việc cách mạng hóa toàn bộ công nghệ blockchain bằng cách cung cấp các giao dịch không tốn phí trong thời gian thực và cũng không cần tiêu thụ nhiều năng lượng như Bitcoin và các đồng tiền khác.

Nano theo sát kế hoạch ban đầu của Bitcoin, chính là thay thế các loại tiền tệ truyền thống, làm cho tiền kỹ thuật số trở nên phổ biến hơn trong cuộc sống.

Với kỳ vọng thay thế Bitcoin, NANO giải quyết các vấn đề tối quan trọng mạng lưới Bitcoin gặp phải là:

• Khả năng khuyếch đại, mở rộng: làm cho người dùng lo ngại về việc đẩy phí giao dịch lên cao trong mạng lưới Bitcoin.
• Tốc độ tính toán: trung bình cho giao dịch Bitcoin là 164 phút.
• Mức tiêu thụ năng lượng: tăng cực kì cao với việc đào Bitcoin đang tiêu thụ nhiều điện hơn 159 quốc gia cộng lại.

Giải quyết được những thách thức này, NANO cung cấp một giải pháp cho tiền mã hóa và đánh bật Bitcoin và những loại tiền điện tử khác với giao thức cấu trúc block-lattice (mạng khối) (khác với block-chain) cho phép giao dịch không tốn phí và sử dụng ít năng lượng hơn rất nhiều so với Bitcoin.

Nano sử dụng DAG (Directed Acyclic Graph) cấu trúc block-lattice, với kĩ thuật này mỗi người dùng đều có một blockchain riêng của mình.

Nano sử dụng block-lattice để ghi lại số dư tài khoản chứ không theo dõi số lượng giao dịch như các mô hình blockchain khác. Phương thức này làm giảm dung lượng dữ liệu được lưu trữ qua việc cắt xén cơ sở dữ liệu (database pruning). Mỗi blockchain phản ánh thông tin liên quan đến tài khoản cá nhân và chỉ được cập nhật bởi chủ sở hữu; sau đó mỗi blockchain được cập nhật đồng bộ với phần còn lại của mạng khối.

Khi mọi người dùng kiểm soát chuỗi blockchain của họ, thì các giao thức như proof-of-work (PoW) hoặc proof-of-stake (PoS)―cách hoạt động của Bitcoin và những loại crypto khác―dùng để quyết định tình trạng thống nhất của hệ thống là không cần thiết

Trong tương lai, mọi thứ sẽ là kỹ thuật số. Nano có một trong những cơ hội tốt nhất cùng với Bitcoin trở thành loại tiền tệ toàn cầu phổ quát mà mọi người sẽ giao dịch. Nghĩa là cùng với đồng Đô la Mỹ, đồng Nhân Dân Tệ TQ và đồng Won Hàn Quốc, Nano sẽ là loại tiền quốc tế mới mà cả các thiết bị IoT (Internet of Things) và mọi người đều có thể giao dịch.

2. Skynet  –  Liên kết mọi thiết bị IoT

Hãy tưởng tượng một thế giới trong đó các thiết bị thông minh có thể tương tác một cách tự động và an toàn ở quy mô lớn. Hàng tỷ thiết bị có thể nhận dạng được tham gia dễ dàng trong nền kinh tế tự động hoá toàn cầu (Machine to Machine―M2M). Điều này từ lâu đã là tầm nhìn của Internet of Things (IoT), tạo ra những mạng lưới có khả năng tự sắp xếp điều chỉnh của trí thông minh nhân tạo (AI).

Dự án Skynet, gần đây được công bố bởi Tổ Chức OpenSingularity Foundation, nhằm thay đổi điều này. Hệ thống này bao gồm một sự kết hợp của một lõi hệ thống trên một con chip được tối ưu hóa cho trí thông minh nhân tạo, các ứng dụng blockchain và một giải pháp blockchain có khả năng mở rộng cao.

Tâm điểm của Skynet là Skynet Core, chip này được làm ra nhằm mục đích triển khai hệ-thống-trên-một-chip (SoC) để tối ưu hóa cho các ứng dụng blockchain và AI. Chip này sử dụng lõi RISC-V 32 bit hoặc 64 bit, tùy thuộc vào phiên bản được chọn và chứa công nghệ đang chờ cấp bằng sáng chế để cung cấp các thành phần cụ thể của blockchain.

Hàng tỷ lõi Skynet này sẽ được triển khai tới các thiết bị trên toàn thế giới vì chúng hoàn toàn không cần giấy phép, điều này có nghĩa là chúng có tiềm năng thay thế lõi ARM của Softbank và hoàn toàn thống trị ngành công nghiệp bán dẫn.

Khi các lõi này được tung ra, Skynet cung cấp một mạng blockchain có khả năng mở rộng cao được gọi là Skynet Open Network (SON) để kết nối tất cả chúng.

SON áp dụng cách tiếp cận đa chuỗi, kết hợp nhiều blockchain được tích hợp thông qua một blockchain gốc.

Được dựa trên Tendermint Core, SON blockchains sử dụng một sự kết hợp hiệu quả cao của giao thức Delegated Point of Stake (DPoS) và Byzantine Fault Tolerance (BFT). Các token Skynet gốc có thể được đặt để chọn ra 100 đến 500 đại biểu trên chuỗi SON Fabric.

Các đại biểu tham gia vào một giao thức bỏ phiếu BFT, cho kết quả trong tích tắc, đồng nghĩa với việc các giao dịch được xác nhận trong vòng chưa đến một giây. Không giống với proof-of-work (PoW) blockchain như Bitcoin và Ethereum, giao thức đồng thuận BFT của SON thực sự cho ta tốc độ. Nghĩa là khi đạt đến sự đồng thuận thì giao dịch hoàn tất. Chuỗi PoW không cung cấp tính năng này, thay vào đó, chuỗi đôi khi còn bị rẽ nhánh, và việc hoàn thành giao dịch mang tính sác xuất. Càng có nhiều khối được thêm vào trong chuỗi, càng có ít khả năng nó là một nhánh (fork) mới thay đổi lịch sử giao dịch. Đó là lí do tại sao nó thường khuyến khích đợi có 6 block mới trước khi cho rằng một giao dịch Bitcoin được xác nhận (khoảng 1 tiếng). Skynet Open Network không vướng phải giới hạn này.

Skynet là một giải pháp hoàn chỉnh tạo ra một mạng phi tập trung cho các thiết bị IoT thông minh ở quy mô lớn. Một giải pháp sổ kế toán nhiều chuỗi phân phối có khả năng mở rộng cao được kết hợp với các phần cứng hỗ trợ blockchain và AI cho phép hợp tác M2M an toàn trong các hệ thống tự tổ chức. Hàng tỷ thiết bị IoT sẽ sử dụng và giao dịch trên mạng này, biến nó trở thành hệ sinh thái IoT được chấp nhận nhiều nhất trên thế giới.

3. HashGraph — Backbone of All Networks

Thuật toán Hashgraph, được phát minh bởi Leemon Baird, đồng sáng lập và CTO của Swirlds, là một cơ chế đồng thuận dựa trên thuật toán bỏ phiếu ảo kết hợp với giao thức gossip “nhặt nhạnh” để đạt được sự đồng thuận một cách nhanh chóng, công bằng, hiệu quả và an toàn. Ngày nay, các nhà sáng lập ra Swirlds, một sổ cái dựa trên sự cho phép sử dụng cơ chế đồng thuận hashgragh, đã triển khai Hedera Hashgraph Platform, một liên doanh riêng biệt dành riêng cho việc phát triển sổ cái công khai dựa trên hashgragh.

Hashgraph là một sự thay thế cho blockchain―một công nghệ thế hệ đầu tiên với những hạn chế nghiêm trọng về tốc độ, sự công bằng, chi phí và bảo mật. Một nút thắt cơ bản đó chính là hiệu suất―thử hỏi có bao nhiêu ứng dụng ngoài kia có thể chạy trên cơ sở dữ liệu mà chỉ có thể thực hiện 5 giao dịch mỗi giây.

Hashgraph tạo ra nhằm mục đích cung cấp những lợi ích của công nghệ blockchain như một sổ kế toán phân bố không có những hạn chế. Trong khi nhiều sổ cái (ledgers) sử dụng giao thức gossip (gossip protocol), Baird kết hợp giao thức gossip dưới dạng “gossip about gossip” (“tin đồn về tin đồn”) với thuật toán bỏ phiếu để đạt được sự đồng thuận một cách nhanh chóng và an toàn mà không cần bằng chứng công việc, proof of work. Giao thức tin đồn chia sẻ những thông tin mới mà các điểm nối (nodes) không biết, và tin đồn về tin đồn bao gồm thông tin về nguồn gốc của những thông tin mới.

Khi các tin nhắn mới bao gồm hash của các tin nhắn trước đó thành một, bạn sau đó có toàn bộ lịch sử của những người đã nói chuyện với nhau trong mạng và theo thứ tự. Do thời gian là sự tương quan giữa thông lượng, độ chậm trễ, số lượng máy tính, và sự phân phối địa lý, các thử nghiệm mô tả sự tương quan này. Ví dụ, kết quả cho thấy 30 máy tính có thể đạt được 50k giao dịch một giây giữa 8 khu vực quốc tế trong 3 giây, hoặc khoảng 1.5 giây qua 2000 miles (3218 km), hay 0.75 giây trong cùng một khu vực.

Nếu mạng Hedera có thể đạt được sự đồng thuận về thứ tự giao dịch và dấu thời gian cho các điểm nối được phân phối trên năm châu lục và với khối lượng hàng trăm nghìn giao dịch mỗi giây trong vòng vài giây thì họ đã vượt qua tốc độ giao dịch mạng hiện tại của Visa.

Nền tảng Hedera Hashgraph được thiết kế để trở thành thị trường nền tảng mới của các ứng dụng phi tập trung. Với một sổ kế toán an toàn, nhanh chóng, công khai, tương lai có thể bao gồm micropayments (thanh toán nhỏ lẻ) và game phân tán quy mô lớn xuất hiện trong tương lai gần, và giao điểm của công nghệ sổ kế toán phân tán và AI giao nhau theo những cách mới.

4. PolkaDot  –  Kết nối mọi Blockchains

Polkadot là một cấu trúc framework đa chuỗi hỗ trợ khả năng tương tác giữa các chuỗi rất khác nhau với những thuộc tính khác biệt bao gồm các chuỗi proof-of-authority được mã hóa phù hợp cho mạng doanh nghiệp nội bộ (miễn là chúng xác thực một số thông số nhất định). Lần đầu tiên trong lịch sử blockchain, các blockchains khác nhau sẽ tạo thành một mạng đa chuỗi có khả năng tương tác lớn với tính bảo mật gộp.

Polkadot sử dụng cơ chế chuyển tiếp tạo điều kiện cho các giao dịch được xác thực từ blockchain này sang blockchain khác… Nói một cách đơn giản, Polkadot cung cấp bảo mật gộp công bằng đối với mọi thành viên, bất kể giao thức họ đang vận hành. Thứ hai, nó cho phép giao dịch không cần niềm tin giữa tất cả các chuỗi thành viên của nó. Một chuỗi liên kết đóng vai trò như một nhóm tin bảo mật qua lại giữa các blockchains… Polkadot đang bắt tay vào một hành trình nghiên cứu rất quan trọng và đáng giá trong hoạt động liên ngành.

Polkadot cũng cho phép thiết kế mới của blockchains giao tiếp và tập hợp bảo mật của họ trong khi vẫn cho phép họ có các chức năng chuyển đổi trạng thái hoàn toàn tùy ý. Điều này mở ra cánh cửa đến với một “Internet” của blockchains, nơi các chuỗi tư nhân và tập đoàn có thể được tường lửa bảo vệ từ các chuỗi công cộng và mở như Ethereum mà không mất khả năng giao tiếp giữa họ theo cách riêng, không khác với mạng nội bộ mà chúng ta thấy hôm nay.

Về cơ bản, Polkadot được xây dựng để kết nối các chuỗi riêng tư/liên doanh, mạng public/permissionless, oracles và các phát triển công nghệ tương lai chưa được tạo ra trong hệ sinh thái Web3. Nó cho phép một mạng Internet, nơi các blockchain độc lập có thể trao đổi thông tin và các giao dịch trust-free (không cần niềm tin) thông qua chuỗi chuyển tiếp Polkadot, với các nguyên lý then chốt về khả năng mở rộng (scalability), quản trị và khả năng tương thông.

Polkadot hình dung một mạng lưới nơi danh tính và dữ liệu được sở hữu bởi người dân―được bảo đảm an toàn từ bất kỳ cơ quan trung ương nào. Mục tiêu của họ là định hình lại cấu trúc Internet hiện tại thành những gì chúng ta gọi là Web3: một mạng lưới phân cấp hoàn toàn.

5. Basic Attention Token — Internet mới

Nói một cách đơn giản nhất, Basic Attention Token (BAT) là một đồng tiền cung cấp năng lượng cho hệ sinh thái Brave. BAT là một token được lập trình dựa trên chuẩn ERC-20, có nghĩa là nó được xây dựng trên nền tảng blockchain Ethereum. BAT tokens có thể được sử dụng tự do trên hệ sinh thái Brave có nghĩa là chúng có thể được trao đổi giữa các nhà quảng cáo, nhà xuất bản và điển hình là những người dùng Internet.

Mục tiêu chính của dự án Basic Attention Token (BAT) có trụ sở đặt tại San Francisco là cung cấp cho người dùng một sàn giao dịch quảng cáo kĩ thuật số dựa trên công nghệ blockchain. Nó được thiết kế để giải quyết và cải thiện hệ thống quảng cáo kỹ thuật số có phần không công bằng hiện nay, nơi nhiều người dùng Internet phải hy sinh thời gian, sự riêng tư và sự chú ý để sử dụng nó miễn phí.

Nếu cái tên Brave nói trên nghe có vẻ quen thuộc với bạn, đó là bởi vì Brave được cho là một trong những trình duyệt tốt nhất đã xuất hiện trong những năm gần đây. Brave là một trình duyệt web dựa trên nền tảng Chromium, cung cấp cho người dùng trải nghiệm trực tuyến tuyệt vời hơn bằng cách chặn trình theo dõi và quảng cáo, do đó, cải thiện luôn cả tốc độ tải web và sự riêng tư.

Trình duyệt Brave là một phần công cụ của dự án Basic Attention Token. Tất nhiên, người dùng không nhất thiết phải sử dụng BAT khi sử dụng Brave ngay cả khi họ có thể sử dụng đồng tiền này để thanh toán cho các nhà xuất bản.

Vì dự án về cơ bản đang phát triển một mô hình quảng cáo kỹ thuật số mới, nó chắc chắn sẽ phải đối đầu với một số gã khổng lồ trong ngành quảng cáo lớn nhất hiện nay như Facebook, Twitter và YouTube. Hệ thống mới mà BAT đề xuất đẩy các công ty trung gian như những công ty nêu trên ra khỏi thị trường. Thay vì phải trả tiền cho họ, giờ đây các nhà quảng cáo có thể dùng BAT để gửi trực tiếp cho người dùng. Về cơ bản thì mô hình quảng cáo này cho phép các nhà quảng cáo trả tiền quảng cáo bằng cách sử dụng BAT và người dùng xem những quảng cáo đó sẽ được thưởng bằng đồng BAT.

Theo whitepaper chính thức của dự án Basic Attention Token, Brave có vai trò đặc biệt khi được sử dụng để đo lường sự quan tâm của người dùng. Trình duyệt phân tích mức độ tương tác của người dùng với một tab cụ thể và cho hiển thị quảng cáo có nội dung liên quan dựa trên thời gian người dung xem nội dung đó.

Khi điểm số quan tâm được thu thập đủ, dữ liệu sẽ được gửi đến hệ thống sổ kế toán Brave. Nó chịu trách nhiệm thanh toán cho nhà xuất bản và người dùng dựa trên điểm số quan tâm cuối cùng.

Có nhiều người tin rằng BAT là một khoản đầu tư dài hạn rất tốt. Nguyên tắc cơ bản của dự án này cũng là đặc điểm chính của nó, đội ngũ bao gồm nhiều người tài giỏi, và trình duyệt Brave đang được sử dụng như bước đầu tiên của việc phát triển quy mô dự án bằng cách tặng token miễn phí cho bất kì ai sử dụng nó.

Tương lai sẽ không dễ dàng đối với BAT, chủ yếu là do dự án phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ những gã quảng cáo khổng lồ khác như Google và Facebook cũng như từ các nền tảng quảng cáo dựa trên blockchain tương tự như Papyrus và Adshares. May mắn thay, hai dự án này chủ yếu tập trung vào các nhà xuất bản và nhà quảng cáo, loại trừ hoàn toàn người dùng, một điều làm cho BAT có giá trị hơn nhiều. Các nhà đầu tư trong tương lai nên đầu tư một cách thận trọng và nghiên cứu toàn diện dự án trước tham gia. Kiểm tra lộ trình của dự án cũng là một ý tưởng rất hay.

Sẽ rất thú vị để quan sát trong tương lai cả Basic Attention Token và trình duyệt Brave sẽ phát triển như thế nào. Mặc dù hệ sinh thái dựa trên nền tảng tiền kỹ thuật số và trình duyệt chặn quảng cáo là cả hai cải tiến lớn, dự án này vẫn cần nhiều sự tiếp nhận cho đến khi có thể tự tin nhìn về một tương lai có lợi nhuận. Chỉ có thời gian mới chứng minh liệu Basic Attention Token có thể cách mạng hoá ngành quảng cáo kĩ thuật số.

Kết luận

Với tiềm năng to lớn của công nghệ blockchain, chúng ta đã xem xét 5 dự án lớn có khả năng làm thay đổi các ngành công nghiệp hiện nay:

1. Nano
2. Skynet
3. HashGraph
4. Polkadot
5. Basic Attention Token

Như trong mọi chuyển đổi lớn về mô hình, sẽ luôn có người chiến thắng và kẻ thua cuộc. Nhưng công nghệ blockchain có thể mở ra một kỷ nguyên thịnh vượng cho tất cả mọi người.

📌 Bài viết đã được đăng tải trong Volume 2 tạp chí Aloha. Mua membership để đọc tạp chí Aloha (48k/1 volume, 999k/1 năm, 24 volume) ➡️ http://bit.ly/THDPmembership

Tác giả: John Chen, Kĩ sư Nghiên cứu tại Uber
Biên dịch: Huy Phan
Hiệu đính: Purusha

📌 Aloha Volume 1- 7

📌 Mời Triết Học Đường Phố và các tác giả một ly cafe ➡️ http://bit.ly/donateTHDP

1. Chuyển tiền qua ngân hàng Việt Nam
   Người nhận: Vũ Thanh Hòa
   Ngân hàng Vietcombank chi nhánh Thành Công, Hà Nội
   Số TK: 0451000409314
2. Chuyển tiền qua Paypal
   Người nhận: Huy Nguyen
   Địa chỉ: https://paypal.me/huythdp

📌 Tham gia viết bài cùng Triết Học Đường Phố, bài viết nổi bật sẽ có nhuận bút/tip. ➡️ http://bit.ly/2KTJCN2