16.4 C
Da Lat
Thứ Bảy, 20 Tháng 12, 2025

PHÁT TRIỂN TOÀN DIỆN

Triết Học Đường Phố - PHÁT TRIỂN TOÀN DIỆN
Trang chủ Blog Trang 250

Có nên từ bỏ game online?

*Photo: Michael Martin

 

Hiện nay có một bộ phận không nhỏ giới trẻ đam mê trò chơi điện tử, đặc biệt là game online. Họ suốt ngày cắm đầu vào đó mà quên mất nhiệm vụ quan trọng nhất của mình là học tập và rèn luyện, họ như những con thiêu thân cứ lao vào game online một cách mù quáng mà không biết điều gì đang chờ đợi họ. Tại sao vậy? Phải chăng game online tạo cho họ một niềm vui, một sự hạnh phúc mà trong cuộc sống hàng ngày họ không bao giờ có được?

Tôi cũng đã từng là một người rất nghiện game online và thực sự tôi không thể phủ nhận hoàn toàn những cảm xúc mà nó đem lại, tôi ở trong game là một tôi rất khác so với tôi của thực tại, tôi bản lĩnh, tôi tự tin và tôi thể hiện được cái quyền uy cũng như thể hiện được cái tôi của mình. Chơi game thật sự rất vui nhưng tôi đã dần hiểu ra rằng nó chỉ giúp ta có được niềm vui nhất thời, không thể so sánh với niềm vui và hạnh phúc khi ta đọc xong một cuốn sách, viết được một bài văn hay đánh được bản nhạc mà ta yêu thích. Lại càng không thể so sánh với niềm vui và hạnh phúc đến tột cùng khi ta đi trên con đường đến với ước mơ của mình.

Chơi game chiếm rất nhiều thời gian của bạn. Bạn luôn tự nhủ với mình rằng: “Mình kiểm soát được nó, mình sẽ chỉ chơi vào những lúc rảnh rỗi hay ngày cuối tuần.” Nếu bạn thực sự nghĩ vậy thì bạn đã lầm, bạn không hề kiểm soát được nó như bạn nghĩ, bởi sự thôi thúc và cám dỗ đến từ tiềm thức của bạn nó mạnh gấp 1000 lần cái ý thức của bạn. Mỗi khi bạn bật máy tính lên, một cảm giác thèm thuồng và ham muốn bắt đầu âm ỉ trong tim bạn, bạn không thể tập trung học bài hay làm bất kì một việc gì khác, trong đầu bạn chỉ có game…game..và game.

Bạn tự nhủ với mình rằng chỉ một chút thôi, chắc không sao đâu, chơi một chút cho đầu óc thoải mái rồi học cũng được mà. Và khi đã có được một chút đó rồi thì bạn sẽ không thể nào dứt ra được. Bạn ngồi đó với niềm vui thoáng qua ấy và đến khi bạn bừng tỉnh khỏi cơn mê bởi cơn buồn ngủ, bạn bất giác giật mình, đã hơn 5 giờ sáng. Bạn đánh một giấc đến 12 giờ trưa, bạn chẳng thèm đánh răng, bạn ăn uống qua loa với mớ đầu tóc bù xù rồi phóng như bay đến lớp cho kịp giờ. Bạn mất tất cả, thời gian, sức khỏe và ảnh hưởng đến cả học tập.

Bạn chợt giật mình, bạn phải thay đổi nếu không muốn làm kẻ thất bại trong cuộc đời chỉ để đổi lấy một kẻ thành công trong game. Và với một sự quyết tâm cao độ, bạn xóa game, và bạn tin rằng bạn sẽ thoát khỏi nó mãi mãi. Nhưng không, bạn có thể xóa nó khỏi máy tính của bạn, nhưng bạn không thể xóa nó khỏi tâm trí của bạn, đây là lúc những phần mềm khôi phục dữ liệu như Data Recovery bắt đầu phát huy tác dụng, bạn lục lọi trong cái mớ hỗn độn mà bạn đã xóa và bạn ngập tràn hạnh phúc khi nhìn thấy dòng chữ quen thuộc ấy, và chỉ trong chớp mắt cái game “thân yêu” ấy lại trở về với máy tính của bạn. Và bạn cứ lặp lại như thế hết lần này đến lần khác, bạn cứ xóa rồi lại khôi phục, khôi phục rồi lại xóa cho đến khi bạn bất giác chợt nhận ra rằng “bạn đã nghiện game”.

Tôi cũng đã từng như thế và quả thật là rất khó để từ bỏ, nhưng không phải là không thể. Tôi tích cực tham gia các hoạt động xã hội hơn, tôi năng nổ trên lớp, tôi tập tành chơi guitar, rồi đọc sách, viết văn. Cứ mỗi lần làm được một việc gì nho nhỏ tôi lại có thêm một niềm vui mới, tôi tự tin hơn và năng động hơn. Và cũng chính vì thế mà tôi từ một con người chìm đắm trong game trở về với một tôi của thực tại, tôi đã xóa bỏ hoàn toàn game online khỏi tâm trí của tôi, nó đối với tôi giờ đây chỉ là một cái gì đó mờ ảo, xa xăm và mơ hồ không chút ý nghĩa. Tôi đã quyết tâm và đã thoát khỏi nó. Còn bạn? Tại sao bạn không thử để có những trải nghiệm mới?

Đã bao giờ bạn tự đặt cho mình câu hỏi? Bạn chơi game online vì bạn nghiện game, hay vì một lí do nào khác? Phải chăng tất cả đều có cùng một lý do? Không. Có rất nhiều lý do khác khiến người ta chơi game, và một trong những lý do phổ biến nhất đó là chơi game theo phong trào. Họ chơi game vì bị lạc lõng giữa những chủ đề triền miên không ngớt của đám bạn cùng lớp, họ chơi game bởi vì anh em, bạn bè họ đều chơi, chơi game để lâu lâu có cái “lý do” để anh em chiến hữu gặp trao đổi, họ chơi để không bị tách biệt khỏi cái đám đông ấy. Bạn có vẻ là người may mắn hơn nếu bạn thuộc nhóm này, bởi ít ra bạn còn có nhiều lý do để từ bỏ nó.

Có phải bạn từng cảm thấy cô đơn, lạc lõng, không biết nói gì mỗi khi tụi con trai cùng lớp bàn tán sôi nổi về một nhân vật hay chiêu thức mới xuất hiện trong game, hay bạn phải lủi thủi đi về trong khi tụi nó kéo nhau ra quán net. Bạn cảm thấy tụi nó sao mà thân thiết thế, bạn ghen tỵ và bạn cũng muốn được như vậy. Nếu bạn thực sự nghĩ vậy, thì rất tiếc, bạn chỉ nhìn thấy một mặt của vấn đề. Bạn đâu biết rằng, đám bạn của bạn cũng là những con người, họ cũng có gia đình, bạn bè, họ cũng cần phải sống, ngoài việc phải đối mặt với những nhiệm vụ trong game họ còn phải đối mặt với muôn vàn khó khăn, thử thách của cuộc sống bên ngoài như bao người khác. Họ không thể suốt ngày chơi game, hay suốt ngày bàn tán về chủ đề game. Họ còn phải quan tâm tới học tập, thể thao, âm nhạc,…và muôn vàn thứ khác trong cuốc sống.

Khi họ dành quá nhiều thời gian cho game, họ sẽ không còn thời gian để dành cho những công việc đó nữa. Mối quan hệ trong game của họ rất nhiều nhưng các mối quan hệ xã hội của họ thì lại cực kì ít bởi họ không có thời gian rèn luyện kỹ năng giao tiếp, khả năng giao tiếp của họ rất tệ. Nếu bạn có chơi game Liên Minh Huyền Thoại, bạn có thể thấy rằng những game thủ của Saigon Joker, nếu nói về khả năng chơi game thì có thể nói là họ đứng đầu Việt Nam, nhưng họ lại thể hiện một khả năng giao tiếp với fan không được tốt lắm, những cuộc nói chuyện của họ thường rất gượng gạo, không tự nhiên và không lôi cuốn.

Và tụi con trai cùng lớp của bạn, tụi nó có thể chơi game rất giỏi nhưng không thể hát hay, không thể đàn giỏi bởi vì không có thời gian để rèn luyện, bởi vậy khi có chương trình văn nghệ thì họ thường là những người đứng đằng sau cánh gà, là những fan hâm mộ và là người âm thầm cổ vũ cho bạn, bạn đấu biết rằng lúc đó họ ao ước được như bạn. Họ cũng chẳng thể viết văn hay, chẳng thể thuyết trình tốt nhưng bạn lại tỏa sáng như một ngôi sao trong lĩnh vực đó.

Và bây gờ thì bạn thấy đấy! Hãy cứ cô đơn, hãy cứ lạc lõng giữa những chủ đề triền miên về game của đám con trai đi bởi vì nó cũng chỉ là một phần rất nhỏ của cuộc sống. Trong cái phần nhỏ ấy bạn có thể thất bại nhưng phần lớn còn lại bạn sẽ là người chiến thắng, và quan trọng hơn cuối cùng bạn sẽ đạt được ước mơ của mình còn họ cuối cùng sẽ chỉ là những kẻ đạt được ước mơ trong cái thế giới ảo họ tạo ra mà thôi. Vậy bạn phải chăng bạn muốn trở thành một người thành công trong game và một kẻ thất bại ngoài cuộc sống? Đáp số cuối cùng mà cuộc đời dành cho bạn phụ thuộc vào chính quyết định của bạn ngay hôm nay.

 

 Một Lối Đi Riêng

Con người đáng giá bao nhiêu?

*Photo: Cuba Gallery

 

Hôm nọ nhân một ngày nghỉ về quê thăm gia đình, tiện thể mình ghé qua thăm ông, bà ngoại. Cũng lâu không về nên hai ông cháu hàn huyên đủ chuyện trên trời, dưới biển. Mình kể về những chuyến hành trình của mình, những con đường đã đi qua, những con người mình đã gặp. Hai ông cháu đang nói chuyện rôm rả, đột nhiên thấy ông trầm ngâm suy nghĩ gì đó rồi bất chợt hỏi mình: “Theo cháu, con người đáng giá bao nhiêu?”

Bị ông hỏi bất ngờ nên mình khá lúng túng, ngồi suy nghĩ một lát rồi tự nhủ. Ngày xưa, mình học môn cơ sở kỹ thuật đo lường ở trường thầy giáo chỉ dạy mấy nguyên tắc để đong, đếm mấy thứ như nhiệt độ, độ ẩm, cân nặng, chiều cao, khoảng cách, độ dài…chứ không thấy thầy nhắc đến đơn vị nào đo giá trị của một con người.

Đành nói thật với ông: “Ông ạ, cháu không rõ lắm. Ở trường, thầy giáo chỉ dạy bọn cháu mấy nguyên tắc cơ bản. Từ ấy bọn cháu có kiến thức nền tảng để chế tạo và lập trình ra mấy cái thiết bị đo nhiệt độ, cân nặng, chiều cao, điện tim, điện não, điện cơ…Chứ cháu không thấy thầy giáo cháu nói gì về thước đo giá trị con người ông ạ.” Ông mỉm cười hiền hậu: “Vậy là cháu đang bị trống một khoảng trống khá lớn rồi đó, cháu có thể rất giỏi kỹ thuật. Nhưng có cái cơ bản và quan trọng nhất là giá trị của bản thân cháu mà cháu không tự mình đánh giá được thì đó là khiếm khuyết và là lỗi rất rất lớn của cháu rồi đấy.”

Mình quay sang hỏi ông: “Thế ông ơi, con người đáng giá bao nhiêu? Và người ta lấy cái gì ra làm thước đo giá trị ạ. Có phải tiền không ông? Tại cháu đọc báo thấy có ông A nào đó được báo chí và các phương tiện truyền thông người ta suốt ngày ca ngợi vì ông ấy rất rất giàu là tỷ phú ông nhé, nhà to như một cung điện này, ăn mặc toàn hàng hiệu, đi lại toàn bằng siêu xe khủng như Lamborghini mấy chục tỷ cơ ông ạ.  Đi ăn toàn sơn hào hải vị, nem công chả phượng, cao lương mĩ vị luôn. Cháu thấy họ kinh khủng thật đấy, nó làm cháu liên tưởng đến những ông vua ngày xưa. Nhưng cháu nghĩ vua, chúa ngày xưa chắc không sướng bằng họ đâu ông ạ!”

Ông bật cười: “Trẻ con thì vẫn cứ là trẻ con, cháu làm ông lại liên tưởng đến hồi mà ông còn trẻ. Hồi ấy, ông cũng ngây ngô và ngờ nghệch y như cháu bây giờ vậy. Ngày ấy ông cũng nghĩ chắc khi đo giá trị của một con người, người ta sẽ lấy tiền làm thước đo. Vì tiền giúp chúng ta định lượng dễ nhất mọi thứ. Người ta thường nói vui với nhau:

Có tiền phú quý giàu sang,
Không tiền lắm kẻ cơ hàn điêu linh.
Có tiền lắm kẻ chung tình,
Không tiền nó đá cho mình quay lơ.
Có tiền kẻ đợi người chờ,
Không tiền bạn hữu thờ ơ chẳng nhìn.
Có tiền thăm được  họ hàng,
Không tiền cô bác bàng hoàng chơi vơi.
Có tiền thỏa thích ăn chơi,
Không tiền làm toát mồ hôi cả ngày.
Có tiền sáng xỉn chiều say,
Không tiền bụng đói suốt ngày nằm phơi.
Có tiền dạo phố xe hơi,
Không tiền nằm ngủ chao ôi đói lòng.
Có tiền cưới vợ gả chồng,
Không tiền thì cả tơ hồng không se.
Có tiền anh nói em nghe,
Không tiền anh nói em chê anh nghèo.
Không tiền cuộc sống gieo neo,
Không tiền cam phận tèo teo một mình.

Rồi thì:

Tiền là tiên là phật,
Là sức bật của lò so,
Là sức đo của loài người,
Là tiếng cười của tuổi trẻ,
Là sức khỏe của người già,
Là cái đà danh vọng,
Là cái lọng để che thân,
Là cái cân của công lý.

Có tiền cháu muốn mua tiên cũng được cháu ạ, tiền có ma lực kinh khủng đến nỗi mà ai chỉ cần sở hữu nó cũng tự cho mình cái quyền năng thay đổi và quyết định tất cả mọi thứ tồn tại trên thế giới này. Cháu muốn giết ai, đơn giản thuê giang hồ giết người cháu ghét là xong. Cháu yêu ai, đơn giản chỉ cần cho người ta một cuộc sống sung túc, xa hoa như một ông vua, bà hoàng là xong. Cháu muốn leo lên đỉnh Everest, đơn giản mua một cái máy bay và thuê phi công nó sẽ chở cháu bay thẳng lên nóc nhà của thế giới. Cháu muốn xuống đáy biển, đơn giản chỉ cần mua một cái tàu ngầm. Xuống thăm xem cá múi ở đó nó sống thế nào, chán thì bán sắt vụn cũng được.

Cháu không may phạm tội phải đi tù có khi đến mức án tử hình, không sao cả chỉ cần có tiền trong tay cháu sẽ thành David Copperfield thời hiện đại có thể hô biến trắng thành đen, biến đen thành trắng dễ như trở bàn tay. Mình là người có tiền mà cháu, muốn làm gì chả được. Mình nói đúng thì thằng khác không dám bảo mình sai, mình bảo nó sai không bao giờ nó được nói lại là đúng. Mình là chân lý sáng lòa để mọi người noi theo và học hỏi, mình là thần tượng để mọi người nhìn vào mà ngưỡng mộ, rồi trầm trồ thán phục.”

Mình đáp lại ông: “Eo ơi nghe ông kể mà cháu rạo rực hết cả người ông ạ, thế này sống chết cháu cũng phải lao vào kiếm cho thật nhiều tiền ông nhỉ. Cháu thấy mấy ông làm nhà nước mình, rồi mấy ông tổng giám đốc ấy eo ôi sướng kinh lên được ông ạ. Đi đâu cũng có kẻ hầu người hạ, người đón kẻ đưa sướng hơn cả tiên ông nhỉ. Chỉ cần ho lên một tiếng thôi là đã khiến cho không biết bao nhiêu người tim đập chân run rồi. Cháu thích làm thế lắm, cháu muốn có quyền lực quyết định vận mệnh và sự sống chết của người khác, cháu muốn sau này cũng giống như họ. Muốn gì là có đấy, như thế thì như tiên rồi còn gì ông nhỉ?”

Ông lại bật cười: “Bao giờ cháu được như họ, cháu sẽ thấy nó không có nhiều màu hồng như cháu ngồi tưởng tưởng ra thế đâu, cháu ngốc nghếch ạ. Ông đi hơn nửa cuộc đời rồi, bao chuyện đắng cay ngang trái trong đời ông đã gặp đủ cả. Giờ chỉ còn chờ Diêm Vương đến bắt đi lúc nào là ông ra đi thôi. Cuộc sống mà nó chỉ đơn giản có đúng và sai, trắng và đen, tốt và xấu…như thế thì đó nó không bao giờ được gọi là cuộc sống cháu ạ. Có những cái mình tưởng là đúng hóa ra lại không, có những cái tưởng là sai hóa ra cũng không phải nốt. Những ranh giới đó nó mong manh lắm cháu ạ, chả ai có thể khẳng định chắc chắn và quả quyết rằng nó đúng hay nó sai hoàn toàn cả.

Cháu biết không, nó giống với đạo đức ấy là một thứ rộng rãi đến nỗi mà nó bao trùm lên toàn bộ hệ thống luật pháp. Không luật pháp nào có thể đủ hoàn hảo để thể hiện được tất cả các khía cạnh của đạo đức. Và một thằng ngu cũng có thể luyên thuyên giảng đạo đức hàng giờ liền cho cháu nghe vì nó nói gì mà chả được. Giống như con người ấy, không ai là hoàn hảo cả. Ai cũng có cái tốt, cái xấu, cái hay, cái dở, cái được và cái chưa được. Từ đó mà cháu suy rộng ra gia đình và xã hội.  Thực ra, những mặt đối lập đó nó giống hai con chó mà cháu nuôi vậy cháu ạ. Có một con luôn muốn giúp đỡ  cháu và cầu mong cho cháu gặp được những điều tốt lành và bình an trong cuộc sống, còn một con khác thì luôn muốn kìm hãm cháu, không bao giờ muốn cháu đạt được những điều cháu muốn, nó chỉ mong cháu cứ mãi là cháu của ngày hôm nay không đổi thay gì cả. Hai con luôn tồn tại bên cạnh cháu trong tất cả mọi việc, nó ganh đua nhau và tranh giành nhau ghê gớm lắm đấy.”

Mình hỏi ngay ông: “Thế ông ơi trong hai con chó đó, con nào sẽ giành được phẩn thắng hả ông?”

Ông mỉm cười: “Con nào cháu cho ăn nhiều hơn cháu ạ, con nào cháu chăm bẵm nó tốt hơn nó sẽ khỏe mạnh hơn con còn lại. Dần dần con kia sẽ yếu đi và nằm thoi thóp.”

Mình lại hỏi: “Thế nó có chết không ông, không cho nó ăn thì nó chết xừ rồi còn đâu. Con Rex nhà cháu, cháu chăm nó suốt mà nó còn ốm, đau, bệnh tật nữa là con chó mà không cho nó ăn gì.”

Ông bật cười: “Cháu đúng là cháu, hỏi những câu đúng kiểu trẻ con. Đương nhiên là nó không bao giờ chết cháu ạ, nó có thể yếu nhưng nó vẫn sống bên cạnh cháu đến lúc cháu biến mất khỏi thế giời này. Đến lúc nào đó, khi có chuyện gì đó xảy ra với cháu. Cháu chán nản, tuyệt vọng lúc ấy chả quan tâm chó má gì nữa. Vô tình cháu cho con chó xấu đó ăn thật nhiều mà quên mất không cho con chó tốt nó ăn. Đó là lúc mà con chó xấu sống lại và nó sẽ kiểm soát cuộc sống của cháu. Nó sẽ dẫn cháu đến những nơi tà ác nhất, không bao giờ nó dẫn cháu đến nơi có tiếng cười, an lạc, hạnh phúc và bình an cả cháu ạ. Và con chó tốt lại rơi vào hoàn cảnh y hệt như con chó xấu ngày trước, lại nằm thoi thóp nhưng cũng không bao giờ chết cả.”

Mình vỗ tay và nói lớn: “Hay quá ông nhỉ, thế mà cháu không nghĩ ra. Đúng là cuộc sống đơn giản mà phức tạp, phức tạp mà lại giản đơn. À, ông vẫn chưa trả lời câu hỏi của cháu. Con người đáng giá bao nhiêu hả ông?”

Ông lại nở một nụ cười hiền hậu: “Khi cháu ra đi, những thứ gì cháu để lại và trường tồn cùng với thời gian. Đó sẽ là những thứ nói cho cháu biết cháu đáng giá bao nhiêu. Cháu có thấy Bác Hồ giàu không mặc dù trên người Bác chẳng có lấy một xu dính túi. Cả cuộc đời Bác bôn ba vì nuôi dướng một lý tưởng, hy sinh cả cuộc đời cho tự do của cháu hôm nay, cho cháu miếng cơm cháu ăn, bầu không khí cháu hít thở, bộ quần áo cháu mặc. Như vậy là Bác đã hoàn thành lời hứa của mình với mọi người, với nhân dân và với đất nước rồi đó cháu ạ. Chắc cháu đã hiểu con người đáng giá bao nhiêu rồi chứ.”

Mình gãi gãi đầu: “Dạ, chắc là thế. Cháu cũng chưa rõ lắm, có lẽ bao giờ cháu phải già như ông may ra cháu mới hiểu hết những điều ông nói hôm nay với cháu. Thôi ông ơi, cháu phải về nấu cơm cho bố, mẹ cháu đây. Cháu chào ông nhé, cảm ơn ông vì những gì ông nói hôm nay. Có lẽ nó sẽ là những hành trang quý giá theo cháu đi suốt cuộc đời đấy.”

Ông cười: “Ừ, sau này cháu lớn hơn đi nhiều nơi và va vấp cuộc sống cháu sẽ hiểu những điều ông nói. À, tặng cháu một mấy câu của Steve Jobs mà ông rất thích:

“Nếu bạn sống mỗi ngày đều như ngày cuối cùng của cuộc đời mình, một ngày nào đó bạn sẽ hoàn toàn tin tưởng rằng bạn đã đúng. Câu châm ngôn đó đã để lại ấn tượng rất sâu sắc trong tôi và kể từ đó, trong suốt 33 năm qua, tôi luôn nhìn vào gương mỗi sáng và tự hỏi mình: Nếu ngày hôm nay là ngày cuối cùng của cuộc đời tôi, tôi sẽ muốn làm gì và chuẩn bị gì cho ngày hôm nay? Và nếu câu trả lời trong nhiều ngày vẫn là “không” thì tôi biết, tôi cần phải thay đổi điều gì đó.”

https://www.youtube.com/watch?v=lY0-dgbVZfM

 

Kungfu Panda92

Tôi đúng, bạn sai, giờ thì sao?

*Photo: Krish

 

Tôi đúng, bạn sai, giờ thì sao?

Đó cũng chính là tên một cuốn sách của tác giả Xavier Amador nói về nghệ thuật tranh luận trong cuộc sống hàng ngày, ngay cả tựa đề sách thôi cũng đủ để gợi cho chúng ta nhiều suy ngẫm.

Mỗi ngày chúng ta phải đối mặt với bao nhiêu vấn đề cần tranh luận. Khi đi học thì tranh luận với thầy cô, bạn bè về những vấn đề của môn học. Khi đi làm thì tranh luận với đồng nghiệp để tìm ra cách giải quyết công việc hợp lý và hiệu quả nhất. Ngay cả khi ngồi uống café tám chuyện với mấy đứa bạn vào ngày chủ nhật cuối tuần thôi cũng có biết bao vấn đề cần tranh luận, từ chuyện trong những con hẻm cho đến chuyện vũ trụ, thế giới.

Chuyện tranh luận là chuyện như cơm bữa hàng ngày vậy mà có mấy ai trong chúng ta biết cách tranh luận. Rõ ràng mục tiêu của tranh luận là để tìm ra chân lý, nhưng tranh luận thế nào lại là cả một nghệ thuật. Và điều tôi muốn nói ở đây là, khi bạn ta nói ra một suy nghĩ khác hẳn với suy nghĩ của ta, ta có nên tranh luận không và nếu có thì tranh luận như thế nào?

Tôi có cô bạn học cùng đại học, hôm đó thầy cho làm bài kiểm tra và ra để như thế này:

“Giám đốc ngân hàng ACB muốn các nhân viên của mình từ trưởng phòng trở lên tham gia một khóa học về hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO. Ông này bắt buộc mọi người đều phải tham gia (nếu không sẽ trừ điểm thi đua của cả phòng) bằng cách điểm danh đầu mỗi giờ học, sau đó ai cảm thấy phù hợp thì có thể ở lại học tiếp, không thì được phép về. Câu hỏi đặt ra ở đây là: Theo bạn thì vấn đề ở đây là gì? Cách giải quyết?”

Dĩ nhiên là trong tình huống trên có rất nhiều vấn đề, nhưng tôi chỉ xin đưa ra một vấn đề dẫn đến cuộc tranh luận của tôi và cô bạn cùng lớp như sau:

Tôi cho rằng trong trường hợp này ông giám đốc đã sai lầm khi không xác định rõ ràng người chịu trách nhiệm trong việc này, nếu trưởng phòng làm sai (tức không đi học) thì trưởng phòng phải là người chịu trách nhiệm cho hành vi của mình, tại sao lại quy chụp trách nhiệm lên toàn bộ nhân viên của phòng ban do ông ta phụ trách, điều này là hết sức vô lý. Nhưng cô bạn tôi thì không đồng ý như vậy, cô ấy cho rằng trưởng phòng là người có quyền lực cao nhất, là người đại diện cho bộ mặtt của phòng. Chính vì vậy, nếu trưởng phòng không đi học thì việc trừ điểm thi đua của cả phòng là hoàn toàn hợp lý.

Vậy là cuộc tranh luận nổ ra ngay trong giờ kiểm tra, không ai chịu ai, cuối cùng tôi tung đòn quyết định: “Nếu cậu là nhân viên, rõ ràng sếp làm sai mà lại bắt cậu chịu phạt thì cậu có cam lòng không?” Cô ấy suy nghĩ một lát rồi trả lời: “Có lẽ là không.”

Vậy là cuối cùng tôi cũng đã thắng và cô ấy thua, nhưng tôi lại không cảm thấy vui chút nào, ngược lại cảm thấy rất ái ngại, cả hai đều im lặng và tôi không biết nói gì tiếp theo để xua đi cái không khí nặng nề ấy. Mặc dù biết mình sai nhưng trong lòng người thua cuộc vẫn luôn mang tâm lý của một “kẻ thua cuộc”, một cảm giác bứt rứt khó chịu, bởi mỗi cái tôi trong mỗi chúng ta đều quá cao. Hai từ “có lẽ” trong câu trả lời của cô ấy đã nói lên tất cả, mỗi người trong chúng ta, đôi lúc biết rất rõ là mình sai nhưng không bao giờ muốn thừa nhận cái sai ấy trước mặt người khác. Tôi nhớ có lần tôi đọc cuốn Đắc nhân tâm của tác giả Dale Carnegie, thấy có một câu rất đúng “Trong 100 lần người ta phạm lỗi thì có 99 lần người ta tự cho mình là vô tội.”

Trong tranh luận cũng vậy, mỗi người đều có quan điểm riêng, lập trường riêng và nếu tư tưởng của ta xâm phạm vào vùng an toàn của họ, họ sẽ lập tức xù vây nhím và phản bác lại chúng ta ngay lập tức. Vậy trong quan hệ bạn bè, khi nào cần tranh luận và khi nào thì không? Đó hẳn là một câu hỏi khó đối với mỗi chúng ta bởi mỗi khi gặp một tư tưởng khác, một suy nghĩ khác, hầu hết chúng ta theo bản năng đều có ý muốn phản kháng. Và điều đó đôi khi thật tai hại cho những mối quan hệ, lấy một tình bạn đẹp chỉ để đổi lấy một chút đúng sai liệu có đáng hay không?

Đứng trên góc độ cá nhân, tôi thấy rằng chúng ta chỉ nên tranh luận khi thật cần thiết, trong những trường hợp bắt buộc phải tìm ra chân lý, phải phân định rạch ròi giữa đúng và sai, tốt và xấu. Còn nếu như có thể tránh được thì ta nên tránh, đừng để chỉ vì một chút muốn giành phần hơn, một chút vinh dự nhất thời mà làm rạn nứt các mối quan hệ, điều đó thật không đáng.

 

 Rồng Rửa Hận

We the human

Featured image: Rubens Scarelli

 

“Mỗi nguyên tử trong cơ thể bạn đến từ một ngôi sao đã nổ tung. Và, nguyên tử trong tay trái của bạn có lẽ đến từ một ngôi sao khác với tay phải. Đây chính là điều thi vị nhất mà tôi biết về Vật lý: Bạn là những bụi sao. Bạn có lẽ đã không hiện diện nếu những ngôi sao không nổ tung, bởi vì tất cả những nguyên tố – carbon, nitrogen, oxygen, sắt, tất cả những gì liên quan đến tiến hóa và cuộc sống – không phải được tạo ra từ lúc khởi thủy. Chúng được tạo ra từ những lò hạt nhân trên các vì sao, và con đường duy nhất để chúng hòa vào cơ thể bạn là khi những ngôi sao đó đủ tử tế để tự phát nổ. Vậy nên, hãy quên Jesus đi. Những vì sao đã chết để bạn có thể ở đây ngày hôm nay.”

– Lawrence Krauss, ‘A Universe from Nothing’

Có một lần trong lúc lái xe trên đường I30, tôi bỗng dưng ước rằng đến một ngày tôi nhắm mắt, số lần di chuyển trong đời của tôi tổng lại sẽ là một số chẵn. Nghĩa là có đi sẽ có về, có rời xa sẽ có quay lại. Cộng luôn cả chuyến đi lớn đến với cuộc đời này, ngày nhắm mắt trở về cát bụi, vậy là vừa đủ một đôi.

Hôm trước mẹ hỏi sao dạo này không muốn về Việt Nam an cư lạc nghiệp như hồi trước nữa, tôi trả lời vì con chưa muốn. Chẳng phải sợ khổ hay gì, mà chỉ là cảm giác nếu bây giờ trở về Việt Nam, tôi sẽ không còn hứng thú tiếp tục những chuyến đi nữa. Có điều gì đó ở Việt Nam, hoặc ở trong chính tôi, khiến tôi ngại rằng nếu trở về lúc này tôi sẽ bị mắc kẹt ở lại, trong chính tinh thần của mình chứ không phải vì vùng đất hay thổ nhưỡng hay văn hóa. 19 tuổi, cuộc đời cho tôi một hành trình thực sự lớn, và tôi chưa muốn dừng lại. Tôi muốn từ nước Mỹ này mình sẽ đi một vòng thật rộng. Ngày tôi trở về có thể Việt Nam vẫn thế, nhưng tôi chắc chắn phải thay đổi. Giống như lời của Đường Tăng ngày xưa bái biệt vua Đường, “Không lấy được chân kinh quyết không trở về.” Tôi chẳng nghĩ mình sẽ lấy được chân kinh gì cho Việt Nam, nhưng tôi muốn mình phải thay đổi hoàn toàn trước khi quay lại quê xưa.

Nói được 4, 5 ngôn ngữ. Yêu được tất cả tôn giáo. Dứt bỏ định kiến và phân biệt. Gặp những con người tuyệt vời. Trở thành những con-người khác nhau.

Vâng, trở thành những con người khác nhau. Như hôm nay tôi đọc được câu nói đó của Lão Tử, “Khi bạn không còn là mình, bạn trở thành những gì bạn có thể.”

Một trong những điều hay bị hiểu nhầm nhất là câu nói “Hãy là chính mình!” Bản-thân là một thứ rất khó định nghĩa, và giữa những năm 20 tuổi này, tôi nghĩ mình vẫn đang đi tìm bản-thân của mình. Nó nên là “Đi tìm chính mình” thay vì “Hãy là chính mình.” Có những khi ta nghĩ mình đã tìm được, nhưng một thời gian sau mọi thứ thay đổi. Tôi từng nghĩ mình là một người hướng ngoại, một người thích kinh doanh, một đứa thông minh, một kẻ sáng tạo,.. nhiều lắm… Danh sách đó cứ ngắn đi, dài ra, thay đổi không ngừng. Và tôi nghĩ thật ra mỗi ngày thấy một bộ mặt khác của mình kể ra lại vui hơn mỗi ngày thức dậy vẫn thấy khuôn mặt cũ rích đã không còn phù hợp với điều mình muốn và hoàn cảnh hiện tại, nhưng ta không chịu tháo ra bởi lẽ ta ngớ ngẩn tin vào câu nói “Hãy là chính mình” trong khi còn chưa tìm được mình thực sự là ai. Thế nên có lần tôi và Zi mới chụp chung một bức ảnh với hai câu nói khác nhau, “You don’t have to be famous” và “You have to be famous.” Cũng giống như nghèo khổ, ngu dốt, lặng lẽ, lãng mạn; sự nổi tiếng, sự giàu có, sự thực dụng, … tất cả mọi thứ – đều không sai. Nếu có cơ hội, tôi muốn mình trải qua tất cả những điều đó. Tôi muốn mình sẽ là kẻ kiêu ngạo và khiêm tốn, rỗng não và thông minh, định kiến và phóng khoáng. Tôi không thích nghèo khổ lắm, nhưng nếu có lúc nào trong cuộc sống tôi phải rơi xuống đáy vật chất của xã hội, xin ông trời hãy luôn nhắc nhở tôi rằng mẹ tôi từng là đứa trẻ sống trong gia đình có người giúp việc, sau đó lại cùng sáu người em đi di tản năm 1975; đã từng ngồi xe hơi đi xem ca nhạc và sau này thái rau cho lợn ăn. Ba tôi từng lặn lội từ Quảng Ngãi vào Sài Gòn thi Đại học với 2 ổ bánh mì trong túi, lại còn bị người ta móc sạch tiền, sau này ba vẫn đủ tiền mua cho tôi bất kỳ quyển sách nào tôi muốn đọc vậy.

Đằng sau mỗi con người là một câu chuyện đủ để viết nên bất kỳ cuốn tiểu thuyết hay ho nào; bất kể họ giàu có hay nghèo khổ, thông minh hay ngu dốt, sâu sắc hay rỗng tuếch, xinh đẹp hay xấu xí, lãng mạn hay thực tế,… Thế giới này nghĩ ra nhiều label để áp đặt lên từng người, từ đó kéo theo những sắc thái nghĩa tiêu cực và tích cực. Nhưng tất cả rồi cũng sẽ là người, cũng sẽ có những câu chuyện, kể cả những tên sát nhân và những vị được phong thánh – tất cả họ đều được tạo nên từ những bụi sao. Tôi muốn nghe tất cả những câu chuyện của những tập-hợp-bụi-sao đó. Tôi muốn biết lí do đằng sau nó. Bởi tôi có cảm giác rằng càng để nhiều số phận trôi vào tâm trí của mình, mình sẽ càng biết rõ bản-thân là ai. Nói như Louis C. K., “Nó không phải cuộc đời của-bạn, nó là cuộc đời. Cuộc đời lớn hơn bạn. Cuộc đời không phải thứ mà bạn có được, nó là thứ bạn tham gia vào và bạn chứng kiến.”

Sống trong một cuộc-đời rộng lớn nhường ấy và chẳng có gì thuộc sở hữu của mình, tôi chẳng muốn định nghĩa bản thân trong một vài từ hạn hẹp, một vài dự định trước mắt, những người tôi đã gặp và những thứ tôi đã trải qua. Đằng nào thì tôi của ngày mai cũng sẽ khác với ngày hôm nay, không nhiều thì ít. Tốt nhất hãy để sự thay đổi ấy là một điều chủ động, I happen to it, hơn là một thứ chẳng-đặng-đừng, it happens to me.

Tôi nghĩ mình sẽ thử, sẽ đi tìm, sẽ tiến xa hơn nữa và đừng sợ lạc lối, vì tôi tin rằng cuộc sống này, khi mình đã cố gắng sống cho trọn, sẽ là một hình tròn. Hình tròn tượng trưng cho sự viên mãn. Đi rồi sẽ có quay về, thứ gì mình trót bỏ đi nhưng nó thực là của mình thì rồi sẽ quay lại. Và thật ra, nếu cứ đứng mãi ở một điểm xuất phát, cứ giữ mãi những ràng rịt xưa cũ, người ta sẽ không bao giờ đi được hết vòng tròn.

Cho những tổng số hành trình rồi sẽ là số chẵn. Cho vòng tròn của cuộc đời mình. Cho điểm xuất phát mà khi trở về, tôi biết rằng mình đã không bao giờ ngừng lại giữa chừng. Cho những con người mà tôi sẽ gặp và sẽ trở thành, dẫu chỉ trong một vài khoảnh khắc ngắn ngủi.

We celebrate the light of ourselves.

Rio Lam

Tôi cảm nhận được mọi thứ

“Tôi cảm nhận được mọi thứ. Từ nhiệt độ nước hơi lạnh chút xíu, cho tới nỗi đau trong mắt cụ già kia khi ông bước qua từng con phố trầm ngâm tự hỏi sao mình cô đơn thế. Tôi có những suy tư rất nhỏ bé, rối rắm; những lưỡi dao chưa từng được chạm vào, sắc bén đến nguy hiểm. Những nghĩ suy này cắt những vết sâu nhất vậy mà vẫn có một phần trong tôi thèm được bơi trong dòng sông nhuộm đỏ. Tôi muốn nhìn thấy mình chảy máu trong sự nhẹ nhõm khi biết rằng tôi không lẻ loi cũng như những giọt đời ẩn dật không một ai khác từng một lần tìm kiếm. Đó là tại sao những con người hời hợt thường đẹp một cách tinh nguyên – họ là những tưởng giả nghĩ tưởng những điều thường tình: những lưỡi dao cùn không cắt vào được lớp da mềm mại của họ sâu hơn những bàn tay vuốt ve lấy thân xác.

Cô đơn là những người đau khổ.”

— Gonks (dịch: Nguyễn Hoàng Huy)

Hậu chia tay – Hãy bắt đầu bằng việc yêu thương chính mình

*Photo: Madeline RM

 

Bản thân chia tay có lẽ không đau đớn bằng việc nghĩ đến tương lai của bản thân sau khi chia tay. Chia tay một người sẽ đồng nghĩa với việc phải từ bỏ rất nhiều các thói quen đã từng có một thời gian làm mình vui và hạnh phúc biết bao. Khoảng thời gian càng dài thì những thói quen này bám rễ càng sâu và khi phải nhổ chúng lên thì giống như nhổ một cái cây to lên khỏi mặt đất. Sao tránh khỏi một lỗ trống toang hoác còn để lại trên nền đất kia? Nhổ cây đi rồi, chẳng phải đất dễ bị xói mòn hơn trong những trận mưa ư? Có phải vì thế mà chia tay rồi, người ta thường dễ rớt nước mắt khi ngoài trời những hạt mưa bắt đầu rả rích rơi?

Chia tay một người đồng nghĩa với việc phải làm quen với nỗi cô đơn hay với sự một-mình. Sẽ không còn những tối cuối tuần được tay trong tay cùng một ai đó đi café, đi xem phim hoặc đơn giản là cùng nhau đứng trên cây cầu trăm tuổi lặng ngắm một dòng sông. Chia tay rồi đâm ra tự đau khổ, tự giày vò bản thân và lại quay về với cảm giác… chênh vênh trước tương lại vô định phía trước. Chia tay rồi mà người ta cứ loay hoay đi tìm câu trả lời cho hàng vạn câu hỏi tại sao. Và thường thì chẳng câu trả lời nào làm họ cảm thấy thỏa mãn vì thế mà mãi cứ mải miết đi tìm.

Chia tay rồi, người yếu đuối đắm chìm trong những cơn mưa nước mắt còn người mạnh mẽ giấu nước mắt đằng sau nụ cười. Nhưng dù bằng cách này hay cách khác, họ chẳng giấu được chính mình: một sự hụt hẫng đang lớn dần lên ở thẳm sâu bên trong. Một lỗ trống trong tâm hồn và niềm tin đang cần được một “ai đó” lấp đầy để ngày mai thức dậy lại thấy yêu đời, lại thấy tương lai tươi sáng mà tin rằng rồi mình lại sẽ được yêu và dù cho sớm hay muộn, mình cũng sẽ được làm cô dâu cùng với happy ending. Nhưng hãy để tôi nói với bạn …

Hãy tự là “ai đó” của chính mình

Ai cũng thích cảm giác được chăm sóc, quan tâm và che chở. Nhưng chia tay rồi, bạn có nhận ra rằng kí gửi hạnh phúc của mình cho kẻ khác chẳng nhận lại được gì khác ngoài đau thương và thất vọng sao? Chẳng lẽ cứ mãi cố chấp như thế? Chẳng lẽ cứ mãi đi kiếm tìm một “ai đó” ngoài kia khi bản thân chẳng có bản đồ cũng không có đến một gợi ý người đó là ai và đang ở đâu? Có lẽ đã đến lúc tạm dừng cuộc tìm kiếm Prince Charming lại mà quay về tự yêu thương, chăm chút bản thân mình, bạn nhỉ? Như vậy không phải là dễ dàng hơn sao?

Chia tay rồi, sau những cơn đau thắt lòng, những giọt nước mắt lăn dài trên má, bạn hãy tự thu xếp lại cuộc sống của mình, hãy tự mình gánh đất lấp đầy chỗ trống khi rễ cây kia đã bật khỏi mặt đất, hãy tự khỏa lấp sự hụt hẫng của chính bản thân mình.

Hãy tự lấp đầy sự hụt hẫng của chính mình

Hãy tự đưa bản thân mình đi xem một bộ phim mới hay đi mua những bộ quần áo mới, làm những điều khi mà còn đang “mải” yêu bạn không có thời gian để làm. Rồi bạn sẽ nhận ra rằng cuộc sống lại có thể dễ thở đến thế và mình có nhiều thời gian để chăm sóc bản thân đến vậy. Hãy bắt đầu nghĩ đến hoặc nghĩ lại về những đam mê và ước mơ đã bị xếp xó từ lâu của mình. Hãy dành cho chúng chút tình thương, nhấc chúng lên và đưa chúng cùng bạn đi về phía tương lại. Rồi bạn sẽ nhận ra rằng cuộc sống lại có thể đáng sống và có đích đến rõ ràng đến thế. Sao mà lại phải “chênh vênh”? Hãy quan tâm đến gia đình những người luôn yêu bạn không điều kiện và đi chơi với những người bạn của mình. Rồi bạn sẽ nhận ra mình đã vô tâm bỏ bê họ bao lâu nay và tình yêu không phải là điều duy nhất làm cuộc sống này trở nên xinh đẹp.

Hãy tự yêu mến sự cô đơn của riêng mình

Cô đơn không đồng nghĩa với thảm hại và khổ đau. Cô đơn giúp con người ta lắng lại để cảm nhận nhịp đập con tim và những mong ước thẳm sâu trong chính con người mình. Đừng sợ hãi đừng lo lắng khi nhìn về những ngày dài phía trước chỉ có mình với mình. Hãy coi đó là cơ hội để bản thân mình được lắng nghe và thấu hiểu.

Khi một mình, hãy đọc sách, những cuốn sách làm giàu tâm hồn bạn và xoa dịu mọi viết thương. Điều duy nhất cần làm là hãy chọn cho mình những cuốn sách phù hợp dạy ta về niềm hy vọng và tình yêu con người. Khi một mình hãy nghe nhạc hoặc xem phim. Hãy làm điều bạn thích, niềm vui sẽ xóa nhòa sự buồn tủi chỉ-có-một-mình. Hãy trân trọng những ngày tháng tự do tự tại này bởi một ngày kia khi đã kết hôn và có những đứa trẻ đáng yêu quấn quít bên mình bạn sẽ chẳng còn có cơ hội mà “cô đơn” nữa đâu. Vậy thì bây giờ, cô đơn sao lại phải xoắn?

Chia tay là kết thúc của một cuộc tình. Chưa bao giờ chia tay là dấu chấm hết cho cuộc sống của bạn. Hãy rạng rỡ và tươi tắn lên. Bạn vẫn còn yêu, không nỡ buông tay? Vậy thì bạn à, hãy dành tình yêu và cái nắm tay thật chặt ấy cho chính mình. Tôi tin rằng bạn đang cần lắm đấy. Đừng phí phạm nó cho những người không còn cần đến chúng nữa. Hãy hào phóng dành tình yêu cho bản thân mình, chăm chút cho trái tim và niềm tin của bạn để từ mảnh đất kia, một ngày nào đó, một mầm xanh mới sẽ lại đâm chồi …

 

Bảo Bình

Từ khi nào gay trở thành một từ xấu xí?

*Photo: Joel Robison

 

Có ai từng bị gọi là gay cảm thấy thoải mái? Có khi nào người ta lôi từ gay ra để khen hay bình phẩm cái gì tích cực chưa, hay nó chỉ tích cực khi chỉ sự can đảm của một người công khai sống chung với chữ đó? Từ khi nào gay trở thành một từ xấu xí, bệnh hoạn, dùng để khích bác lẫn nhau hay ít nhất là thương hại? Điều này làm tôi liên tưởng đến từ “đàn bà” cũng được dùng để nhận xét nhưng chẳng phải để khen gì. Phụ nữ chỉ vì yếu thế hơn đã từng chịu kì thị rất nặng nề như đồng tính từ xưa trong những chế độ phụ hệ. Ngày nay – được coi là thời đại văn minh đỉnh cao – phong trào đòi công bằng nam nữ và sắc tộc có vẻ đang đi đến hồi kết thì phong trào đòi công bằng cho LGBT đang được hưởng ứng khá nhiều. Và mọi người thì “bây giờ ghê gớm, đồng tính càng ngày càng nhiều”?!

Không ngạc nhiên khi chữ T của những người chuyển giới (kể cả chưa phẫu thuật và không “lộ”) bị kì thị và khó sống nhất trong cộng đồng LGBT. Đến cả những anh/chú/ông gay cũng ngại công khai vì ý nghĩa mĩ miều mà người ta gán cho từ gay! Con trai điệu đà hay chỉ yếu ớt thì bị dè biểu. Con gái mạnh mẽ, tóc ngắn thì cá tính? Còn gay thì đáng bị trừng phạt phải loại trừ ra khỏi xã hội bởi những con người “nhân danh” công lý, cho một xã hội tốt đẹp, cho tương lai con em chúng ta! Trong phim Queer as Folk có câu: “Có hai loại người thẳng: Một là ghét thẳng mặt ta, hai là ghét ta sau lưng.” Tin vui là ngày nay ta có thể thêm vào câu nói ấy “trừ nhiều người thẳng khác”. Không phải tự nhiên mà người ta gào lên đòi quyền bình đẳng đã và đang được hợp pháp hóa tại những nước tiên tiến. Không phải tự nhiên mà ngày càng có nhiều người sống thật, không ngại dư luận.

Nếu ta cùng nhìn lại lịch sử, đi liền với những truyền thống tốt đẹp đã gây dựng nền văn minh hiện nay là những lề thói kìm kẹp con người, những định kiến giết chết bản chất riêng, độc, lạ và chắc chắn rất đẹp của mỗi người ngay từ khi người ta mới mở mắt. Vô hình chung ăn sâu vào tiềm thức mỗi người trong chúng ta khiến làm gì, nghĩ gì cũng theo lối mòn có sẵn. Ngay cả những người kì thị cũng không nhìn thấy được sợi xích trói buộc mình vào những lề thói của xã hội mà các bạn nhầm lẫn là truyền thống. Có phải các bạn bị phụ thuộc vào những tiêu chuẩn không? Hay đúng hơn, các bạn bị “nô lệ hóa”, bị áp lực bởi những cái “chuẩn”, cái “hot”. Chuẩn là phải vậy! Trai tài gái sắc, trai mạnh mẽ chuẩn men; gái dịu dàng, đằm thắm; đàn ông chuẩn men thì không được yêu đàn ông, v.v… Ừ thì con gái, ừ thì da đen, ừ thì gay, ừ thì mồ côi, ừ thì nghèo… Cũng thường thôi! Không có gì để bạn cảm thấy thua kém.

Ừ thì con trai, ừ thì da trắng, ừ thì bình thường, ừ thì giàu. Cũng thường thôi! Không có gì để bạn cảm thấy hơn người. Mọi người không cần giống nhau, giống một cái chuẩn nào đấy để cảm thấy rằng mình đủ tốt, đủ đẹp để là một con người. Há chẳng phải tạo hóa luôn muôn màu đa dạng, đa sắc và công bằng sao? Đơn giản là chính mình và sống xứng đáng với tất cả mình có. Vốn dĩ ta không cần cố gắng hay gượng ép trở thành những gì ta không phải để bồi đắp, phát triển nhân cách, trí tuệ và tiềm năng của mình. Để làm được những điều đó, ta chỉ cần cố gắng học hỏi và rèn luyện không ngừng, chứ không phải là chối bỏ chính mình.

Hạnh phúc là được sống với đúng bản chất. Hạnh phúc cũng là niềm hân hoan, vui sướng khi mình làm được những gì mình thích, thay đổi để trưởng thành như mình mong muốn và thăng hoa trên con đường sự nghiệp. Con người cần được tự do để phát triển, để quyết định những gì là tốt nhất cho mình, để lớn khôn! Và từ một hiểu lầm nhỏ qua hàng ngàn năm, chỉ đơn giản từ “bị” vô hình làm méo mó ý nghĩa của từ “gay”. Vốn dĩ bản chất luôn là bản chất, không “bị” vì phải chịu đựng vì bệnh tâm lý hay tội lỗi của Thượng Đế hay “được” vì nó đặc biệt, khác người. Tất cả mọi người đều đẹp theo cách riêng của mình.

Ranh giới giữa truyền thống và định kiến rất mong manh. Định kiến có gì hay hay chỉ giỏi tạo ra những con robot nhân bản vô tính, vô cảm với cuộc sống đa dạng và muôn màu muôn vẻ với sức sống mãnh liệt, tẩy chay sự khác biệt và vô tính người luôn. Khác với bình thường thì gần như nắm chắc trong tay bản án kì thị: nhẹ thì cười cợt, phân biệt; nặng thì bị xúc phạm, bạo hành, thậm chí giết hại. Có lẽ người ta không hiểu được điều hiển nhiên là con người chỉ thoải mái học hỏi và cống hiến khi được tôn trọng và tự do. Tất cả những phát kiến vĩ đại hay những chia sẻ nhỏ bé bình thường giữa người với người đều xuất phát từ những người tự trọng và vượt qua được tổn thương, từ những đứa trẻ được dạy dỗ bằng tình thương và hiểu biết bất kể nó có cha mẹ, 2 người cha, 2 người mẹ hay cha mẹ nuôi.

Có bao giờ chúng ta tự nhìn vào gương, tự hỏi chúng ta là ai và sống với những ước mơ của bản thân? Cởi bỏ mọi ánh mắt của mọi người, cởi bỏ những gì được bảo thì ta là ai? Dù gì thì vẫn có sự phân biệt đối xử với những khác biệt, một người da trắng trong khu người Mỹ đen, một người châu Á trong công ty toàn người da trắng, một số người đồng tính trên địa cầu toàn người dị tính.

Và như thế nào là bình thường?

“Vốn dĩ trên thế giới này làm gì có đường, người ta đi mãi rồi cũng thành đường thôi” – Lỗ Tấn

 

Mina Kyle

Ước mơ của bạn không phải để bán

*Photo: Gregorius Suhartoyo

 

“All our dreams can come true, if we have the courage to pursue them.” – Walt Disney

Tuổi thơ của tôi lớn lên cùng rất nhiều bộ phim hoạt hình của hãng Walt Disney. Vào thời gian đó, những cuốn băng video này đa phần là được gửi từ nước ngoài về và thật sự gia đình nào khá giả lắm mới có thể sắm sửa tivi, đầu máy để xem. Tôi may mắn có được một người bạn cùng xóm có được rất nhiều băng hoạt hình khác nhau. Mỗi ngày, sau giờ học là đám trẻ con chúng tôi tụ tập lại nhà người bạn này và thả hồn mình vào những câu chuyện cổ tích từ “Bạch tuyết bảy chú lùn” “Người đẹp và quái vật” đến “Công chúa ngủ trong rừng”. Tất cả các bộ phim này khi tôi xem lần đầu tiên đều nói bằng tiếng Anh và chưa có phụ đề hay lồng tiếng Việt. Tuy nhiên, với đám trẻ con chúng tôi thì câu chuyện cũng trở nên dễ hiểu hơn sau khi xem đi, xem lại hàng chục lần.

Chính những bộ phim hoạt hình của Walt Disney đã giúp tôi xây dựng nên những ước mơ đầu tiên của mình về hoàng tử, công chúa, những anh hùng… Khi bé, tôi có rất nhiều ước mơ. Không những tin rằng mình sẽ thực hiện được những ước mơ này, mà điều thú vị là tôi luôn sống trong những ước mơ đó khi luôn nghĩ rằng mình sẽ là một hoàng tử. Lớn lên một chút thì những bộ phim hoạt hình vẫn là nguồn cảm hứng bất tận cho tôi trong việc tìm kiếm những ước mơ của mình. Nếu bạn cũng yêu thích xem những bộ phim hoạt hình như “Cars” “WALL-E” “Ratatouille” hay “Up” thì bạn cũng dễ dàng nhận thấy được thông điệp của hầu hết các phim này gửi gắm đều là theo đuổi ước mơ.

Ngay từ bé, mọi người đều hỏi bạn rằng: “Lớn lên con muốn làm gì?” Và luôn nói với bạn rằng: “Con có thể thực hiện được điều đó.” Đáng buồn thay, khi trưởng thành, bạn không còn tin vào điều đó nữa khi những người chung quanh bắt đầu nói với bạn: “Hãy sống với thực tại đi, đừng có mơ mộng nữa.” Không nhiều người trong chúng ta có được công việc ước mơ, một công việc phù hợp với đam mê cháy bỏng của mình. Điều này minh chứng cho việc có rất nhiều yếu tố cản trở để đến được cuộc sống đáng mơ ước này. Nếu được hỏi “đâu là nguyên nhân quan trọng nhất khiến hầu hết mọi người không thể sống được với ước mơ của mình” thì đa phần, câu trả lời sẽ là áp lực tài chính, gia đình, nỗi sợ thất bại, khả năng hạn chế… Tuy nhiên, kẻ thù số một của ước mơ là một điều hoàn toàn khác.

Đầu tháng 04/2013, một sự kiện bước ngoặt xảy ra trong cuộc sống khi tôi còn làm việc trong lĩnh vực ngân hàng. Đó là buổi chiều nắng nóng oi bức đầu hè, sau khi lấy hết can đảm, tôi quyết định bước vào phòng của chị giám đốc bộ phận để trao đổi về định hướng tương lai của mình. Chị là một người phụ nữ quyền lực, dong dỏng cao với mái tóc cắt ngắn như ca sỹ Uyên Linh. Ở chị luôn toát ra một phong thái tự tin khiến người đối diện luôn cảm thấy được truyền năng lượng tích cực mỗi khi tiếp xúc.

– “Chị ơi, em có thể chia sẻ với chị về định hướng sắp tới của mình được không ạ?” “Em cứ nói đi Bảo” – Chị bỏ viết xuống và nhìn thẳng vào tôi.

Tôi bối rối nhìn vào mắt chị: “Em sẽ nghỉ việc chị ạ. Kế hoạch của em trong thời gian tới là phát triển công việc kinh doanh riêng và đeo đuổi ước mơ viết văn của mình.” Vẫn ánh mắt nghiêm nghị ấy, nhưng chị mỉm cười nhẹ nhàng với tôi: “Oh, đó là một ý rất hay nhưng Bảo à, em không thể nghỉ được.”

Tôi càng bối rối hơn và im lặng trong khoảng ba giây: “Em nghĩ rằng mình sẽ phải nghỉ chị ạ…”

“Có lẽ em không biết nhưng chị đã có quyết định nâng lương lên cho em lên mức này trong tháng tới…”

“Dạ, đây không phải là vấn đề về tiền bạc, đây là thời điểm để em làm những điều mình muốn…”

“Em nghĩ thế nào nếu chị kéo dài hợp đồng từ 1 năm thành không thời hạn…”

“Dạ đây là vấn đề về ước mơ của em…”

“Rồi chị sẽ nâng số tiền lên đến mức này…”

…Và đó là một con số rất đáng suy nghĩ

Mặc dù đã dành rất nhiều tuần trước đó để suy nghĩ cho quyết định này cũng như đã chuẩn bị tâm lý kỹ càng trước khi bước vào phòng chị, nhưng thật sự tôi đã bị lung lay trước đề nghị chị đưa ra. Cảm giác dằn vặt giữa hai luồng suy nghĩ nghỉ việc hay tiếp tục đeo bám mãi trong tôi suốt buổi tối hôm đó. Tôi có thể nghỉ việc để đeo đuổi công việc mình yêu thích với mức thu nhập giảm đi hoặc tiếp tục làm công việc đang làm với mức thu nhập hấp dẫn vừa được tăng lên. Cảm giác đứng giữa hai con đường luôn là cảm giác thật tồi tệ và tôi không biết phải lựa chọn như thế nào mới đúng. Số tiền tăng lên quá lớn khiến sự say mê theo đuổi công việc mơ ước của tôi vào thời điểm đó giảm đi rất nhiều.

Mãi trăn trở với quyết định của mình, tôi quyết định không ngồi ở nhà với bốn bức tường bao quanh nữa và lấy xe chạy ra đường với hy vọng không khí sôi động sẽ giúp tôi suy nghĩ tích cực hơn. Tôi ước gì bạn chạy xe song song cùng tôi trên con đường Lê Văn Sỹ tấp nập các cửa hàng quần áo và người người nhộn nhịp vào đêm ấy. Vì chỉ một lúc sau đó, người bạn gái ngồi sau xe tôi đã chia sẻ một điều có thể thay đổi cuộc đời của bạn mãi mãi. Tôi biết điều này vì nó đã thay đổi cuộc đời tôi…

“Em à, anh không biết phải quyết định thế nào nữa, chị giám đốc đã đề nghị anh như vậy…”

Đây là điều mà anh đã nói với em hàng tháng trời. Anh quyết định làm những gì anh cảm thấy yêu thích và muốn thực hiện nó. Em không cần biết người ta cố gắng dùng bao nhiêu tiền để mua anh, nhưng ước mơ của anh không phải để bán…”

“Ước mơ của anh không phải để bán” – Một thông điệp rất sâu sắc từ người bạn gái của tôi. Thế là ngày hôm sau, tôi quyết định vào phòng chị giám đốc và nói “Giấc mơ của em không phải để bán và em sẽ nghỉ việc chị ạ”

“Ai nói với em như vậy?”

“Bạn gái em….”

Thế là sau đó hai tuần, tôi chính thức nghỉ việc sau thời gian hơn bốn năm làm việc ở nhiều vị trí khác nhau trong lĩnh vực ngân hàng. Bạn có thể hỏi tôi rằng: “Lúc đó anh cảm thấy thế nào?” Câu trả lời chính xác là: “Tự do và sợ hãi.” Cảm giác tự do vì đây là lần đầu tiên tôi được làm những điều mình yêu thích, được học những kỹ năng mình mong muốn như đánh đàn guitar, piano, làm bánh, viết sách, diễn thuyết và có đủ thời gian dành cho những người thân của mình. Sợ hãi vì không biết quyết định của mình có phải là đúng đắn hay chỉ là sự bốc đồng nhất thời. Dù đã suy nghĩ rất kỹ trước khi có quyết định, nhưng mối lo về tài chính, sự nghiệp luôn đeo đuổi dai dẳng trong đầu óc của tôi mỗi đêm.

Nếu bạn đã từng trải qua giai đoạn tương tự khi nghỉ việc, hẳn bạn sẽ đồng cảm với tôi trong thời gian này. Hai cảm giác hạnh phúc và lo lắng tồn tại song song khiến tôi luôn sống trong stress và áp lực. Câu hỏi thường trực trong đầu tôi là: “Mình quyết định nghỉ việc có quá vội vàng không?” Nếu bạn hỏi tôi: “Đã có lúc nào anh suy nghĩ mình sẽ đi làm lại?” Thì câu trả lời thành thật là “có”. Cảm giác tự do không hẳn là một điều dễ chịu.

Đã bao giờ bạn có một kỳ nghỉ dài một, hai tháng hay trải qua một thời gian dài nghỉ giữa hai công việc? Một tuần đầu tiên, bạn sẽ tràn ngập trong hạnh phúc khi sự tự do đến quá bất ngờ. Bạn cảm giác rằng mình có đủ thời gian thể hoàn thành mọi kế hoạch đã đặt ra trước đó. Tuy nhiên, một tháng sau đó, bạn sẽ nhớ về những công việc cũ mình đã làm, không gian cũ, bàn làm việc cũ và những đồng nghiệp cũ. Điều này là hoàn toàn bình thường vì trong suốt một thời gian dài, bạn đã quá quen thuộc với những hoạt động đó nên sự thay đổi này sẽ tạo cho bạn cảm giác không thoải mái.

Quay trở lại với nỗi sợ và cảm giác muốn đi làm tại một công ty (ngân hàng) nào đó, tôi vẫn phải luôn đấu tranh với chính bản thân mình. Dường như để cho quyết định của tôi thêm phần khó khăn và thử thách, tháng 05/2013 một đồng nghiệp cũ của tôi tại Citibank đã mời tôi trở lại làm việc. Điều trớ trêu là nửa năm trước đó, tôi đã luôn mong muốn được quay trở lại làm việc tại Citibank. Tuy nhiên, cơ hội lại chỉ đến sau khi tôi quyết định theo đuổi công việc mình mơ ước. Phải thú nhận là sự kiện này mang lại cho tôi nhiều stress hơn là niềm vui. Một lần nữa, sự mâu thuẫn trong tôi lại được đẩy lên đến đỉnh điểm khi mà Citibank luôn là môi trường làm việc lí tưởng đối với tôi kể từ khi còn là sinh viên đại học ngân hàng, khi chính thức là nhân viên của Citibank và đến tận bây giờ.

Câu hỏi dằn vặt của tôi chuyển từ: “Mình quyết định nghỉ việc có quá vội vàng không?” chuyển thành “Mình có nên nhận cơ hội này để trở lại cuộc sống như trước và không còn nhiều bận tâm nữa?” Lúc đó, tôi phải tự vấn mình rất nhiều. Cuối cùng, tôi quyết định tiếp tục đeo đuổi công việc mơ ước mình đang làm dẫu nếu nhận công việc tại Citibank, tôi cũng sẽ rất hạnh phúc vì thu nhập, môi trường làm việc cũng như sự thăng tiến.

Vì đơn giản một điều: “Ước mơ của tôi không phải để bán” và tôi cũng tin như vậy về bạn, Ước mơ của bạn cũng không phải để bán

Đến thời điểm hiện tại, công việc kinh doanh bánh cùng gia đình đang phát triển thuận lợi với nhiều cơ hội mới; cuốn sách đầu tiên đã ra đời với nhiều dự án tiếp nối; câu lạc bộ diễn thuyết Sài Gòn quy tụ những thành viên hết sức tâm huyết đeo đuổi sự nghiệp phát triển con người cũng như những công việc xã hội.

Với những cơ hội trải nghiệm đó, tôi có cơ hội được lắng nghe những chia sẻ về kinh nghiệm, cuộc đời của nhiều người khác nhau trong xã hội, từ sinh viên đến nhân viên văn phòng, người tự doanh, giám đốc doanh nghiệp, cô giáo, chuyên viên bảo hiểm, giám đốc tư vấn, những bạn trẻ đang lập nghiệp… Tất cả những điều đó giúp cuộc sống của tôi trở nên ý nghĩa hơn, đa dạng hơn và nhiều màu sắc hơn bao giờ hết. Tôi còn có cơ hội để tìm hiểu những thú vui khác như đàn guitar, làm bánh, pha chế cà phê, viết sách, diễn thuyết. Điều quan trọng nhất, tôi biết rằng không phải chỉ có cuộc sống của mình thay đổi mà cuộc sống của những người chung quanh tôi cũng đã bắt đầu thay đổi. Tôi vui mừng khi nhận thấy đã xuất hiện rất nhiều bạn trẻ như tôi đã phát hiện ra những điều quan trọng nhất trong cuộc đời họ và bắt đầu đeo đuổi nó.

“Bạn có thể nói tôi là người hay mơ mộng, nhưng tôi không phải là người duy nhất.” – John Lennon

Kẻ thù nguy hiểm nhất của ước mơ không phải là những thử thách, khó khăn bên ngoài tác động đến bạn, càng không phải nỗi sợ những điều chưa biết bên trong bạn. Kẻ thù nguy hiểm nhất của ước mơ chính là “sự tốt vừa đủ”. Bạn sẽ khó có được công việc trong mơ, nếu như bạn đang có công việc tốt vừa đủ. Bạn sẽ khó có được cuộc sống trong mơ nếu như đang có cuộc sống tốt vừa đủ. Điều này giải thích cho việc rất nhiều người đang có công việc ổn định sẽ không muốn từ bỏ để theo đuổi công việc trong mơ của mình. Đã bao giờ bạn nhận thấy những người chưa có điều kiện và cơ hội theo học  những bằng cấp cao dễ dàng theo đuổi niềm đam mê của họ và thành công? Có phải họ đánh đổi ít hơn bạn để theo đuổi đam mê của mình? Bạn đang phải đánh đổi những gì để từ bỏ ước mơ?

Hầu hết mọi người đều nhận thấy được họ sẽ mất những gì nếu như từ bỏ công việc hiện tại để tìm kiếm công việc trong mơ, như số tiền lương mỗi tháng, số ngày nghỉ mỗi năm, những đặc quyền về du lịch, khám chữa bệnh, di chuyển… Tuy nhiên, rất ít người nhận thấy được họ sẽ mất những gì nếu như không theo đuổi mơ ước của mình. Còn bạn, bạn sẽ mất những gì nếu như không theo đuổi ước mơ? Như lời bạn gái của tôi đã từng nói: Đây là điều anh đã nói với em hàng tháng trời. Anh quyết định làm những gì anh cảm thấy yêu thích và muốn thực hiện nó. Em không cần biết người ta cố gắng dùng bao nhiêu tiền để mua anh, nhưng ước mơ của anh không phải để bán…”

Tôi không biết người khác đang dùng bao nhiêu tiền để mua, nhưng ước mơ của bạn không phải để bán.

 

Đặng Quốc Bảo

Cứ đi đi

Photo: worshipgifs

Vô tình đọc được đoạn hội thoại trong Alice in Wonderland:

– “Tôi phải đi con đường nào?”

– “Cô muốn đi đâu?”

– “Tôi không biết.”

– “Thế thì cô đi con đường nào cũng vậy thôi.”

Rồi tôi lại thất thần quay sang hỏi mình:

– “Mày muốn đi đâu?”

– “Tao không biết nữa.”

– “Thế thì đi con đường nào cũng vậy thôi, cứ chọn cái thích nhất trong những cái có thể, đi thử, nếu sai thì quay lại mà rẽ hướng khác.”

– “Nhưng thời gian là có hạn?”

– “Đi đi, còn hơn là để thời gian chết.”

– “Ờ, sẽ đi, nhưng chưa phải bây giờ. Tao cần chuẩn bị hành lý đã, khi nào đủ tao sẽ đi.”

– “Đừng mãi chần chừ như thế. Thời gian là có hạn.”

Tự chính mình cứ quẩn quanh trong câu hỏi: “Mình thật sự thích gì?” “Mình thật sự muốn gì?” hay “Mình nên chọn con đường nào?” Đó là câu hỏi cứ kéo dài vô tận, những câu hỏi loanh quanh đầy bế tắc. Cũng chính vì bản thân không biết mình thích gì, nên tôi lại càng không dám làm bất cứ gì nữa, cứ ngồi đó, miệng thì ông ổng kêu không ngớt: “Tôi thích gì?” “Tôi thật sự thích gì?” Có vài người bạn hỏi tôi rằng: “Em định làm gì chưa?” Tôi lại bảo “Em không biết”. Và đổi lại là tiếng cười: “Phải đi thì mới biết là mình nên đi đâu em ạ.”

Tôi lại im lặng. Tôi lại ngẫm nghĩ. Và sau cùng tôi cũng tìm ra, tôi định cho riêng mình một khoảng thời gian được coi như là “gap year”, có lẽ khoảng 1 năm gì đó. Tôi sẽ đi và đi, tôi sẽ không làm gì hết, nhưng ít nhất, tôi sẽ không ngồi im một chỗ mà kêu ông ổng như bây giờ. Tôi sẽ đứng lên, bước đi đi, đi để hiểu hơn về tất cả mọi thứ, đi để được trưởng thành, và đi để biết được mình thật sự yêu thích cái gì.

Tôi biết vào thời điểm này, có rất nhiều người trẻ cũng y chang như tôi, họ cảm thấy bất lực, họ cảm thấy thất bại, họ cảm thấy mông lung và họ cảm thấy tương lai thật mờ mịt. Tôi không khuyên họ nên thế này hay thế khác, bởi đây chỉ đơn giản cách nghĩ của riêng tôi, một đứa cũng đang khủng hoảng nghiêm trọng.

“Bạn đừng ở đó, như tôi đã từng ở đó, miệng không ngừng than thở và tự vấn nữa. Hãy đứng lên, làm gì đó, bất cứ gì đó mà bạn thấy mình thích nhất, tự bản thân bạn thấy đáng làm nhất vào thời điểm này. Và cứ làm thôi.”

Bạn thấy mình nên trau đồi kiến thức, hãy tranh thủ đọc thật nhiều sách.

Bạn thấy ngoại ngữ của mình chưa ổn, hãy tranh thủ  học.

Bạn thấy kĩ năng mềm của mình chưa tốt, hãy tìm đọc thêm sách, trau đổi kĩ năng giao tiếp, thuyết trình, đàm phán… và nếu có điều kiện, hãy tham gia vài lớp học kĩ năng mềm.

Nếu bạn thấy muốn hiểu thêm về một cái gì đó, bạn hãy thử bằng cách đọc sách, tham gia vài cài hội thảo hay đơn giản là trao đổi với bạn bè để tìm được người  có kinh nghiệm trong lĩnh vực đó.

Vậy đấy, nếu bạn thấy mình thiếu gì thì nên bổ sung cho thật đủ, vì những điều ấy, sau này bạn ít nhất sẽ cần dùng đến cho dù bạn chọn bất cứ nghề nào trên đời. Đừng ngồi im bất động, đừng nằm đó không nhúc nhích, còn miệng thì cứ ông ổng than thở về một tương lại mờ mịt, than thở sao tôi không đủ may mắn để tìm được cho mình đam mê, hay nghề nghiệp phù hơp. Nếu bạn cứ ngồi đó thì có lẽ tới chục năm sau, bạn vẫn mãi quanh quẩn trong cái vòng tròn của những câu hỏi: “Tôi thật sự thích gì?” “Tôi thật sự muốn gì?” mà thôi.

Cứ đi đi bởi whatever will be, will be.

Cứ đi đi bởi đường ở dưới chân mình.

Cứ đi đi rồi sẽ đến.

 

Như Nhiên

Nghĩ vẩn vơ viết về Huyền Chip và chuyện mâm cơm

Photo: Huyền Chip

Lâu lâu lâu lắm rồi mình mới xuống núi viết về một chuyện đang xảy ra ngoài đời. Ban đầu cũng không định viết, nhưng tự dưng muốn thử tay xem, liệu việc ở trên núi đã làm đầu óc mình đi về đâu.

Quan điểm chính của mình về Huyền Chip, về những chuyến du lịch của bạn ấy và về quyển sách “Xách ba-lo lên và đi” là như sau: Huyền Chip giỏi; sách viết không hay. Mình nể phục nhưng không thích bạn ấy.

Mình may mắn được đọc bản pdf của quyển sách “Xách ba-lo lên và đi” từ ngày sách còn chưa xuất bản chính thức. Sau khi đọc một vài chương, mình thấy sách không tốt lắm, hẳn vì Huyền Chip chưa có kinh nghiệm viết lách. Cùng thể loại du ký, mình có nhiều tựa sách khác hay hơn rất nhiều. Trong sách cũng miêu tả nhiều việc Huyền Chip làm mà mình cảm thấy không thể hưởng ứng được, chẳng hạn như vượt biên không visa, đi lậu vé, v.v…

Nhưng khi tách quyển sách sang một bên, cá nhân Huyền Chip là một người giỏi. Chuyện ấy không có gì để phủ nhận.

Dường như mọi sự lào xào của dư luận gần đây hầu như đều đến từ việc người ta không phân biệt rạch ròi giữa “nể phục” và “thích.” Mình không bàn đến những bạn anh hùng bàn phím quanh năm ngồi nhà chê bai, nghi kỵ người khác. Mình đang nói đến những con người có chính kiến, có ít nhiều trải nghiệm. Khổ tâm thay khi những người đó lại vì một phút choáng váng mà quên rằng “nể phục” không đồng nghĩa với “thích” hoặc “hưởng ứng”, để rồi quay sang đâm chém nhau tơi tả. Vì một quyển sách.

Đối với mình, tài năng suy cho cùng cũng là vật ngoại thân, chỉ hơn nhan sắc hay bạc tiền vài bậc. Học hàm học vị hay thành tích của ai đó chỉ thay đổi sự nể phục của mình dành cho họ, chứ không ảnh hưởng đến tình cảm của mình. Có rất nhiều người học giỏi nhưng tính cách không hay; có rất nhiều người thành tích xuất sắc nhưng nói chuyện không hợp; ngược lại, có người cuối chợ đầu sông, học không qua cấp I nhưng lại hảo tâm. Huyền Chip cũng vậy, xuất sắc, tháo vát, dám nghĩ dám làm, sống hết mình, bây giờ còn được nhận vào Stanford; đó là mặt mình nể phục. Nhưng quyển sách viết kém, gian dối đôi lần, trả lời phỏng vấn với thái độ kém cầu thị, viết bài chê bai đàn ông Việt Nam; đó lại là những khía cạnh mình thấy không hợp. Mà đã thấy không hợp thì kính nhi viễn chi, tôn trọng những gì người ta làm được, né tránh những điều mình thấy không hay. Sách của Chip vì thế mà mình chỉ đọc một vài chương rồi bỏ, không muốn phí thời gian nhiều hơn.

Mình nghĩ rằng nhiều người ở cả hai phe – ủng hộ và bài xích Huyền Chip – đã đến lúc nhận ra điều này và tôn trọng những người bất đồng ý kiến. Tuy vậy, điều quan trọng nhất mình muốn nhắn nhủ đến các bạn trẻ hơn mình là như sau: các bạn hãy tôn trọng bản thân, trao cho chính mình cơ hội học đúng thứ ở đúng người. Các bạn đi học thêm, học Toán thì chọn thầy A, học Văn thì chọn cô B; hà cớ gì trong cuộc sống các bạn lại dồn hết bao nhiêu “môn học” vào đúng một người, rồi tùy tâm mà phán xét người ta “dạy” giỏi hay dở? Chẳng hạn, nếu mình thích tinh thần dám nghĩ dám làm và du lịch của Huyền Chip, mình chỉ học bạn ấy ở mảng ấy thôi. Còn chuyện bạn ấy trốn vé, vượt biên; cá nhân mình thấy nó không hợp tính thì gạt qua một bên; tuyệt không tự nhủ đó là “linh động, tháo vát, khôn ngoan”, cũng không vì thế mà hạ thấp những gì Huyền Chip làm được. Con người Huyền Chip tốt hay xấu không can hệ gì đến mình. Mình nể cái hay của bạn ấy là tốt cho mình rồi.

Sống giữa thời đại người tài không thiếu như thế này, đã đến lúc các bạn biết phân chia những mảng tình cảm khác nhau trong tâm trí, và trao đúng tình cảm cho đúng người. Người giỏi mình nể, người hay mình kính. Nể đúng cái giỏi của người ta, không cần phải kính luôn cả những điều khác mình thấy chưa hay. Ngược lại, cũng không cần phải lên án, bài xích những người có thước đo giá trị khác bạn. Mình được biết nhiều người từng đi năm châu bốn bể, viết văn hay, đọc xong rất thích, lại ứng xử theo cách mình rất quý. Vậy nên nếu cần học hỏi, mình sẽ ưu tiên học từ những người đó trước khi học từ Huyền Chip. Nhưng điều đó không có nghĩa là mình phải bài xích, chê bai Huyền Chip; cũng không có nghĩa các bạn ngưỡng mộ Chip đã chọn sai người để học hỏi. Thế gian bao nhiêu người, thảy đều có thể là thầy của mình, nếu chọn đúng “môn học” cho họ.

Mỗi người mang đến cho bạn một mâm cơm. Món nào thích thì ăn, món nào không thích thì bỏ (nhường cho người khác ăn). Đừng lật đổ cả mâm, cũng đừng ráng ních cho căng bụng, tự nhủ món cá ngon thế này, hẳn nhiên món thịt ngon không kém. Ăn vào no bụng mình, chứ cái mâm tuyệt không bị tác động gì.

Rio Lam