13.1 C
Da Lat
Chủ Nhật, 28 Tháng 12, 2025

PHÁT TRIỂN TOÀN DIỆN

Triết Học Đường Phố - PHÁT TRIỂN TOÀN DIỆN
Trang chủ Blog Trang 178

Hà Nội bia hơi vỉa hè – Chào mừng 20 tháng 11

Triết Học Đường Phố
-
12
Featured Image: Judith Blue Pool

 

Trong cuộc đời tôi có nhiều may mắn, trong đó có điều… rất may mắn là được học Đại học ở một nơi có môi trường học tập rất tốt, được học với những người thầy, người bạn rất giỏi, được quen biết và kết bạn thân với rất nhiều bạn cùng Đại học tuyệt vời. Mấy anh em học cùng dù ra trường đã nhiều năm vẫn gặp nhau thường xuyên. Chắc tại mấy người có nhiều đồng cảm, cùng… sóng, nhiều chuyện có thể share được trong cuộc sống, tiền có thể mất nhưng tình thì không. Tất cả cùng có thể “hát câu chân tình không ngượng mồm”. Ai gọi đi uống nước, uống bia… có thể từ chối nhưng nếu là mấy anh em này thì thường là… ok ngay; đôi khi vợ, người tình, người yêu, người thân còn ủng hộ nhiệt tình hơn trong chuyện này. Mấy anh em, không phân biệt người này người nọ, cứ gặp nhau là vui vì được là chính mình, không phải diễn, thỏa sức trò chuyện, không có đúng sai, không chỉ trích, mặc sức chia sẻ.

Hôm nay ngày 20-11 mà lớp Đại học lại có rất nhiều người đã, đang và sẽ làm nghề giáo, hoặc làm công tác giáo dục. Thế là alo, bia hơi vỉa hè nhé. Ok luôn!
Địa điểm là một quán bia hơi vỉa hè nho nhỏ quen thuộc. Mấy người đều không phải là dân nhậu nhẹt, chỉ vài ba cốc, ăn uống cũng đơn giản, cơ bản là chém gió với nhau. Bia hơi vỉa hè Hà Nội đúng là một đặc trưng ở Hà Nội nếu ai đó đã từng trải nghiệm. Sách du lịch Planet cũng viết, rồi “Hà Nội bia hơi vỉa hè” (trong bài hát Hà Nội năm 2000 của nhạc sĩ Trần Tiến)…

Tin nhắn và lời chúc của mọi người cho những người bạn làm giáo dục là:

“Người thầy trung bình chỉ biết nói, người thầy giỏi biết giải thích, người thầy xuất sắc biết minh hoạ, người thầy vĩ đại biết truyền cảm hứng.”- William Arthur Ward

“Khi ta ra trường, ta sẽ không nhớ những thầy cô đã giải cho ta những bài toán khó, ta chỉ nhớ những thày cô đã khơi gợi cho ta niềm đam mê, trí tưởng tượng.” – Thomas Friedman (Thế Giới Phẳng)

Xin chúc mừng Ngày 20-11.

Mỗi người một lĩnh vực, một đam mê, môi trường của Việt Nam hiện nay thật là ngột ngạt để sống, để phát triển nhưng mấy anh em thường không than vãn, rên rỉ, đổ lỗi… Trong mọi hoàn cảnh vẫn luôn yêu cuộc sống, vẫn luôn: “Yêu quê hương từ khi mới ra đời” “Vẫn luôn khóc cười theo vận nước nổi trôi” (Phạm Duy), vẫn mãi một niềm tin bất diệt: sẽ có ngày “Việt Nam từ máu lửa, rũ bùn đứng dậy sáng loà” (Nguyễn Đình Thi). Để rồi ai cũng đều cố gắng hết sức mình, luôn học hỏi, rèn luyện mọi lúc mọi nơi. Cố gắng cháy hết mình bởi sống đúng nghĩa là cháy hết mình.

Trong số anh em chơi cùng có nhiều người may mắn tìm được ngay niềm đam mê của mình, những người này về chuyên môn, về kinh tế đều khá so với mặt bằng chung, thậm chí có người là rất khá nhưng ở họ đều toát lên sự khiêm tốn, bình dị, thân thiện, tốt tính… Bốn năm học đại học một trong những điều lớn nhất thu được mà mấy anh em hay nói với nhau là… chữ “điềm” – điềm đạm. Có lẽ vậy nên những anh người này đã thấm nhuần một trong 20 lời khuyên của các Giáo sư của Đại học Harvard rồi, đó là: “Hãy khiêm tốn.” Dù có thể nhiều người… chưa hề đọc những lời khuyên này.

Như trên đã nói, mỗi anh em trong mỗi lĩnh vực của mình đều cố gắng “cháy hết mình” với mong muốn cho mình, rồi cống hiến cho đời nhiều hơn. Nhiều người đã thấm nhuần: “Nếu ta yêu Tổ Quốc (cuộc sống) bằng cả trái tim mình thì ta làm gì cũng đều sẽ tốt.” (Hồ Chủ Tịch). Dẫu chưa cống hiến được gì nhiều cho đời nhưng sẽ cố gắng không gây hại cho Tổ Quốc dù là những việc làm nhỏ nhất.

Viết đến đây chợt nhớ đến chuyện ông giáo sư Nguyễn Lân Dũng có phát biểu về việc sửa đổi Hiến Pháp trên VTV1 cách đây vài tháng. Ông phát biểu đại ý rằng: Việt Nam là nước dân chủ, không cần đa nguyên đa đảng… Ôi thôi ông NLD ơi, không biết ông đã làm được gì cho Tổ Quốc thân yêu chưa nhưng phát biểu của ông đã làm hại Tổ Quốc rồi. Đồng chí của ông là bà Phó chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan thì phát biểu: Việt Nam dân chủ gấp vạn lần các nước tư bản! – Bó tay! Người “trần mắt hột” như chúng ta thì qua những phát biểu này chúng ta thấy được tầm của các vị này, hai vị này chẳng khác gì những…, và xin nói thêm rằng hai vị này đã được vinh danh trên bảng vàng… Những GS, PGS dỏm.

Ngoài phát ngôn và hành động của hai vị GS dỏm trên, mới đây là những đề xuất sửa đổi hiến pháp của nhóm Cùng viết Hiến Pháp của Giáo sư Ngô Bảo Châu, Giáo sư Đàm Thanh Sơn và Nguyễn Anh Tuấn, nguyên TBT Vietnamnet, làm chúng ta thực sự đau lòng. Nhóm tinh hoa này đề xuất trong Điểm 1, Điều 4 của HP thế này: “Đảng Cộng sản Việt Nam là tổ chức chính trị nhận trách nhiệm lãnh đạo nhà nước do nhân dân ủy thác thông qua quá trình bầu cử tự do. Đảng Cộng sản Việt nam cử đại biểu của mình tham gia tranh cử vào các chức danh của bộ máy nhà nước.”

Sao họ lại có đề xuất lạ lùng như vậy nhỉ? Nếu bây giờ mà bầu cử tự do thì ai sẽ bầu cho ĐCS đây? Thậm chí ĐCS còn có thể bị đặt ra ngoài vòng pháp luật như một số nước XHCN cũ thì làm sao mà có thể lãnh đạo được? Tại sao nhóm tinh hoa như vậy mà họ lại không hiểu “dân chủ bây giờ không chỉ là quyền chính trị nữa mà còn là quyền sống” (Nguyễn Trần Bạt). Sao lại có đề xuất…ngớ ngẩn thế các tinh hoa ơi? Lẽ ra thiết thực nhất, oai hùng nhất là GS Ngô Bảo Châu hãy anh dũng trả lại căn hộ ở Vincom để phản đối chuyện duy trì Điều 4 của HP! Có thế GS Ngô Bảo Châu mới thực sự là tinh hoa dân tộc, ngược lại GS cũng không hơn người thường chúng ta là mấy GS ơi.

GS Ngô Bảo Châu còn như vậy nên hôm nay chẳng nên trách gì một anh bạn. Anh có tầm kiến thức rất rộng, cả kiến thức chuyên môn lẫn kiến thức tổng hợp. Về vấn đề “dân chủ, tự do” của Việt Nam thì theo quan điểm của anh: sẽ còn rất lâu chúng ta mới có sự thay đổi đó; chúng ta không nên bị kích động bởi lực lượng bên ngoài… Tôi rất phản đối quan điểm này, thậm chí là rất buồn khi nghe anh nói vậy vì tầm hiểu biết của anh mà còn nói vậy thì mong gì chúng ta sớm có thay đổi như Miến Điện đây.

Bởi vấn đề của Việt Nam hiện nay là do chính chúng ta gây ra. Với bao bất công, suy thoái hiện nay thì tự chúng ta cần và muốn thay đổi. Lực lượng bên ngoài cũng có sự tác động nhưng như đã nói, cơ bản nhất là bản thân chúng ta. Dù chưa biết phải hành động như thế nào nhưng chúng ta phải lên tiếng, đặc biệt là người trí thức chân chính bởi “trí thức phải là người dẫn dắt và định hướng dư luận”.

Về thời gian diễn ra sự thay đổi chắc sẽ không kéo dài, có dư luận là 2014 ĐCS Việt Nam sẽ tự giải thể nhưng tôi nghĩ chắc muộn nhất là 2017. Tôi và anh bạn cá với nhau rằng: nếu hết năm 2017 mà Việt Nam không có sự thay đổi mạnh mẽ như Miến Điện thì vào ngày cuối cùng của năm 2017 tôi sẽ gọi cho anh để…tâm phục khẩu phục và ngược lại. Một lời hẹn ước hơn 3 năm nữa nhưng ước gì Cách mạng sẽ sảy ra sớm hơn để “Nền dân chủ thực sự: Đa nguyên chính trị, tự do ngôn luận” thực sự ngự trị trên đất nước Việt Nam thân yêu của chúng ta một ngày không xa.

Một vấn đề vĩ mô nữa mà chúng tôi cùng bàn luận là chuyện ĐCS Việt Nam, Hồ Chủ Tịch chọn con đường XHCN là con đường phát triển của Việt Nam. Tương lai Việt Nam thật xa mờ, “Cũng xa vời (và mịt mờ) như cái chủ nghĩa xã hội mà Đảng và Bác (kính yêu) đã chọn” (Nước Mắt Của Rừng – Amai B’lan, gocnhinalan). Với Hồ Chủ Tịch, ông đã khai sinh ra nước Việt Nam nhưng cũng góp phần kéo lùi sự phát triển của đất nước hàng chục năm qua chính sách Cải cách ruộng đất 1954; đặc biệt là tệ sùng bái cá nhân mà bây giờ Việt Nam đang lĩnh những hậu quả khủng khiếp là “bệnh hình thức”. Với HCT chúng ta nên thừa nhận những điều tốt và những điều xấu của ông giống như Trung Quốc nhìn nhận Mao Trạch Đông có “7 được, 3 không được”. Nhất định sẽ sớm thấy điều này vì:

“Lịch sử cần được nhìn nhận một cách trung thực.” – Huy Đức (Bên Thắng Cuộc)

Tại sao Việt Nam lại có nhiều những GS dỏm như NLD, NTD…; lại có những phát ngôn thiếu xây dựng của những tinh hoa được cả xã hội kỳ vọng. Đặc biệt là số phận Việt Nam lại được chọn để đi con đường XHCN xa mờ. Ôi thật khổ thân cho số phận đất nước chúng ta. Phải chăng nước ta chúng ta đã bị yểm bùa ở Đền Thượng trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh – Đền Hùng nên số phận đất nước Việt Nam yêu dấu của chúng ta mới khốn khổ như vậy?

Mấy chuyện mang tính… vĩ mô này cũng là một trong những chuyện của mấy anh em trong quán bia hơi vỉa hè. Lan man chuyện vĩ mô lại quay lại những chuyện đời thực. Hôm nay trong mấy anh em có một anh là Kiến trúc sư. Anh kể, anh sống khỏe bằng chính chuyên môn của mình. Anh vẫn trả lương cho nhân viên của mình có những người hàng chục triệu/tháng. Đúng như TS Alan Phan nói, dù khó khăn nhưng nếu sáng tạo thì vẫn luôn ok.

Qua anh KTS được biết một điều thú vị là những tòa biệt thự Pháp cổ đẹp đơn giản vì các thông số kyx thuật được kết hợp một cách hợp lý, hài hòa. Sự hài hòa tạo lên vẻ đẹp.

Có anh bạn KTS và trong mấy anh em có vài người đã đọc Suối Nguồn của Ayn Ryan nên câu chuyện cuối chầu bia lại càng thêm vui vẻ. Đây là tiểu thuyết được bình chọn là Tiểu thuyết xuất sắc nhất TK20. Những yếu tố văn học sâu sắc nếu chưa cảm nhận được thì ta tạm thời bỏ qua, chỉ cần cảm nhận được những điều tuyệt vời của KTS Roak Howard, của người con gái xinh đẹp nhưng lại có trí thông minh tuyệt vời Dominique Francon chúng ta cũng đủ thấy… phê rồi.

Ấn tượng nhất mà mấy thằng đàn ông cùng suýt xoa là chuyện nàng Dominique Francon xinh đẹp tuyệt vời và thông minh tuyệt đỉnh lại ở Mỹ, 23 tuổi mà…vẫn còn trinh! Không phải cô không có nhu cầu mà là cô chưa gặp được ai xứng đáng với mình. Rồi cô đã sẵn sàng để anh thợ mỏ Roak Howard hôi hám…hiếp dâm mình (Hình ảnh những giọt máu hồng trinh nguyên của Dominique Francon mới ấn tượng và… kích thích làm sao). Hành động này có thể là thô thiển nhưng đó chính là hình ảnh biểu trưng cho sự chinh phục và vươn tới cái đẹp của Roak Howard và Dominique Francon – hai biểu tượng của của cái đẹp.

Vươn tới cái đẹp hoàn mỹ là thông điệp mà Suối Nguồn truyền tải. Còn với mấy anh em chúng tôi hôm nay thì đa số đều đã và đang kiên trì với những sự lựa chọn của mình, cố gắng sống theo phương châm: “Tôi không phải là anh hùng, siêu nhân hay bậc đại trí đại dũng nên tầm nhìn của tôi thường bị giới hạn, không như các đỉnh cao. Nhưng tôi hiểu một điều: quyết định nào của tôi cũng là một thể hiện tự do trong tư duy cá nhân dù nhiều khi bị rất nhiều ngăn trở và sai lầm. Phải can đảm vượt qua để sống đích thực với con người của mình.”  – TS. Alan Phan, để cuối cùng có thể trở thành “người mà ta có thể là” (ý của tiểu thuyết siêu kinh điển Suối Nguồn). Mong muốn cống hiến thật nhiều cho đời.

Câu chuyện càng lúc càng sôi nổi nhưng mà.. tiếc quá, muộn mất rồi. Phải về với vợ con, người tình, người yêu của chúng ta thôi nào. Không cần cứ phải đợi đến dịp lễ tết, rảnh… lại gặp nhé. Đồng ca bài Chân Tình rồi về nào. Zo, Zo…

 

Pham AQ

Hà Nội, 20-11-2013. (Một cựu SV khoa Toán ĐHKHTN-ĐHQGHN)

Tâm hồn

Triết Học Đường Phố
-
2
 Featured Image: Bubug

 

Con người có xu hướng thích được tiếp nhận nụ cười về phía mình và thích được khen ngợi. Một phần vì nguyên mẫu con người thích được sự ngưỡng mộ từ đồng loại và rất ghét bị chỉ trích. Đôi khi sự góp ý không khéo léo và thiếu sự tinh tế có thể làm tổn thương cái tôi yếu ớt mỏng manh đang nấp bên trong họ, cái tôi sẽ cảm thấy mình là một kẻ thất bại, là tâm điểm của mọi người và họ sẽ có cảm giác mọi người xem thường mình và mình là kẻ thừa trong xã hội.

Đôi khi sự chỉ trích nặng nề sẽ khiến một cá thể bất kỳ có một cái tôi yếu ớt trở nên tiêu cực và không làm chủ được hành vi và có thể dẫn đến những hành động tự xâm hại thể chất của mình cũng như tinh thần. Trong xã hội hiện đại, mọi thứ dần được máy móc hóa và hiện đại hóa đến mức không thể kiểm soát được, thì con người cần phải tự trang bị cho mình một vài kiến thức để làm chủ cảm xúc của mình cho tốt để không bị cuốn vào thế giới máy móc của công nghệ.

Con người đã dần đánh mất đi sự đồng bộ của tâm hồn và thể xác vì cơ chế phòng vệ của mỗi người ngày một tăng lên, điều này khiến cho con người dần trở nên máy móc một cách có ý thức và đánh mất đi những bản chất nguyên thủy của họ. Và cũng vì con người đã đánh mất ý thức kết nối nhưng thông tin bất định xứ trong một mớ hỗn tạp của những vấn đề liên quan đến tiền bạc, tiện nghi và những sao nhãng khác trong thế giới vật chất. Điều này khiến cho những kết nối nguyên thủy vốn có trở nên mờ nhạt hơn và bị trì trệ, tạm hoãn một cách đáng tiếc.

Tất cả những điều trên vô hình chung khiến cho con người trở nên đề phòng nhau hơn, và cảm xúc ít hơn khi tiếp xúc với một người khác. Cơ chế phòng vệ ở mỗi người rất cao so với lúc trước. Thay vào đó là sự quản lý của lý trí và làm chúng ta trở nên thực dụng hơn khi nghĩ về ái dục và tiền bạc, những tư lợi của bản thân khi chuẩn bị để bắt đầu cho một mối quan hệ.

Tâm hồn xuất phát từ cảnh giới vô cùng. Nó gồm hai phần là phần rộng lớn và phần cá nhân. Phần rộng lớn nó hiện hữu ở cấp độ tâm linh vốn rất mạnh mẽ, thực sự tinh khiết và có khả năng làm mọi thứ cho tinh thần và thể xác. Phần cá nhân thì hiện hữu ở cấp độ hữu hình vốn xen vào cuộc sống hằng ngày mà ta vẫn có thể cảm nhận được.

Nếu chúng ta có thể học cảm nhận bằng cấp độ tâm hồn, ta sẽ cảm thấy phần chói sáng nhất của mình được kết nối với mọi nhịp điệu của vũ trụ. Khi ta làm điều này, ta sẽ cảm nhận được khả năng ta vô hạn, ta có thể làm được phép lạ, thực sự là như thế, đó là khi ta kết nối được nhịp điệu và thanh điển vũ trụ sẽ giúp ta mạnh hơn. Ngay lúc này, ta sẽ không còn sợ hãi, thù hận, lo lắng, đợi chờ do dự. Bởi vì khi đó bạn sẽ lặn qua hẳn cả bản ngã, qua khỏi những hạn chế tâm hồn mà trước đó nó vốn đã ràng buộc ta vào thế giới của vật chất khiến ta không cảm nhận được sức mạnh thực sự ẩn chứa trong vị thần của tâm hồn ta.

Cuối cùng, nếu ta cứ để cho cuộc đời mình quay quắt vào thế giới của vật chất thì ta sẽ bị cuốn khỏi số phận của tâm hồn. Ta sẽ mong muốn những điều không dành cho ta, ta sẽ có những ý nghĩ không phù hợp với ý định của vũ trụ, của vị thần trong ta. Đến một lúc, ta sẽ cảm thấy hối hận và không thỏa mãn thực sự vì tất cả những thứ ta trải qua là ảo giác, là giả dối với bản thân.

 

Lê Minh Khiêm

[Review] Tôi là Eri — Con đường của gái mại dâm

Triết Học Đường Phố
-
0
Featured Image: Bìa sách “Tôi là Eri”

 

Tôi tìm đến cuốn “Tôi là Eri” trong một buổi chiều mưa và bị thu hút bởi màu xanh ngọc sapphire của bìa sách. Có chiếc bóng đen của một cô gái kéo vali, xung quanh là những đốm sáng lấp lánh, cảm giác tinh khiết mà đơn độc. Đây là một tác phẩm của Thái Lan, và cũng là lần đầu tiên tôi đọc một cuốn sách từ đất nước vốn không mấy nổi tiếng về văn chương. Một cuốn tự truyện đạt giải thưởng Chommanard Book Prize (tại Thái Lan) cho thể loại phi hư cấu và tác giả là một cô gái đã từng hành nghề mại dâm – nạn nhân của những vụ trao đổi buôn bán người xuyên châu Á.

Không phải ai sinh ra cũng được hưởng những may mắn và không phải số phận nào cũng mỉm cười, ngay cả khi con người ta cố gắng dốc hết niềm tin và sức lực. Tác giả của câu chuyện, Thanadda Sawangduean (tên khác là Eri), đã trải qua hơn 40 năm của khổ đau và tủi nhục và những sóng gió mà cái nghề mại dâm mang lại. Từng trang sách là những dòng lật lại những ký ức tối đen của tác giả từ thời thơ ấu, sống trong một gia đình có ông bố nghèo túng quẫn mà ngoại tình cờ bạc, người mẹ tảo tần buôn bán nhưng chưa bao giờ đủ ăn, người anh trai tàn nhẫn luôn đánh đập cô bằng những trận đòn chí mạng cùng hai người chị gái nhạt nhòa không mấy khi thể hiện tình cảm cho em.

Thanadda vừa đi học, vừa đi làm phụ góp gia đình và gom góp những giấc mơ trong sáng. 19 tuổi, vì thiếu hiểu biết mà lỡ mang thai ngoài ý muốn, từ bỏ giấc mơ Đại học, cô sinh con trong sự ruồng rẫy của tất cả mọi người. Từ đây cuộc đời bước vào một trang khác, nghiệt ngã hơn khi cái nghèo cái khổ đã dẫn cô đến con đường mà nó đã hủy hoại tuổi trẻ và hơn nửa đời người bằng nước mắt, tủi nhục và vô vàn những hố đen của tuyệt vọng. Cô bước vào con đường của gái mại dâm.

Thanadda từ một cô gái ngây thơ và bị lừa, cho đến trở thành một người đàn bà sắc sảo, lọc lõi và thạo đời. Trải qua và cùng lúc chứng kiến vô vàn những cảnh ngộ khác của những cô gái điếm, cuộc sống đau đớn về đêm, những mất mát và những cuộc đời méo mó tuyệt vọng, những thân phận như Thanadda dường như không còn có con đường lui. Không phải họ muốn, mà bởi vì họ không có đường lui, quá nghèo, quá khổ, họ cần nuôi gia đình, nỗi nhục nhã, họ sống như không còn gì để mất… Họ chấp nhận chung sống với điều mà họ lỡ sa chân: “người cung cấp dịch vụ tình dục”. Cô đã đi qua Nhật Bản, Hồng Kông, Singapore, Bahrain và cũng nếm đủ mùi tù ở những nơi cô đi qua, giao du với giới ma cô, xã hội đen.

Cuốn tự truyện được viết bằng giọng văn chân thực, không câu khách rẻ tiền. Chính sự bình thản đến lạ lùng đó khiến người đọc cảm thấy day dứt và thương cảm qua từng trang sách. Ở cái tuổi quá 50, chịu đựng đủ những ê chề, con người ấy chỉ muốn được tâm sự, được kể lại những trải nghiệm của mình như một lời khuyên cho những con người khác đừng bao giờ lầm lỡ bước vào thế giới u tối. Câu chuyện cũng hé mở những góc khuất của xã hội Thái Lan, nơi sự phân biệt giai cấp giàu nghèo quá rõ ràng, nơi nhà tù đối xử với con người như súc vật và sự thối nát trong quan hệ người với người.

Sự dũng cảm của người đàn bà ấy chính là đã tự vươn mình ra ánh sáng, kể lại câu chuyện sai lầm và bi kịch của đời mình. Không một chút che giấu, những gì đọng lại nơi cuối câu chuyện là nụ cười lạc quan về một cuộc sống mới, lương thiện, trong sạch và mong muốn được làm một công dân tốt, luôn ngẩng cao đầu.

Xã hội với những định kiến về mại dâm và phần lớn trong số chúng ta đều vậy, nhưng hãy thử một lần đọc cuốn sách này, để hiểu hơn và mở lòng hơn cho những thân phận trong góc khuất ấy và sẵn sàng dang tay giúp đỡ cho những linh hồn muốn trở lại. Nhân chi sơ, tính bổn thiện; hãy cứ tin vào những điều tốt đẹp tận trong sâu thẳm tâm hồn.

 

Little June

Đám đông đã dẫn dắt bạn như thế nào?

Triết Học Đường Phố
-
22
 Featured Image: Ianqui Doodle

 

Con người là sự tổng hòa các mối quan hệ xã hội, và dù bạn muốn làm Robinson trên đảo hoang thì ngày nay cũng không kiếm đâu ra hòn đảo vô chủ cho bạn sống. Chúng ta đang sống trong một thế giới đa dạng, nhiều điều thú vị, nhiều thứ cám dỗ, nhiều cơ hội, nhiều rủi ro tiềm ẩn.

Cái tôi: “Tôi là ai, tôi làm gì trong cuộc đời này, quan điểm sống của tôi…” Luôn là những câu hỏi làm đau đầu chúng ta, nhất là ở độ tuổi 20-30; vậy cách gì cho phép bạn sáng suốt để tìm ra cái tôi thực sự của mình, để bạn không bị lạc mất phương hướng, không lệ thuộc,để bạn tự do chiến đấu và hưởng thụ cuộc sống này?

Thực sự không có một câu trả lời chung cho tất cả chúng ta, vì nó phải dựa trên những trải nghiệm mang tính cá nhân, tuy  vậy chúng ta sẽ cảm thấy dễ dàng hơn nếu bạn “tách biệt” ra khỏi đám đông, không phải là tách biệt theo kiểu tự kỷ, lập dị mà là tách biệt trong nhận thức. Vậy chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu cái cách mà một đám đông ảnh hưởng đến chúng ta như thế nào:

1. Đám đông ngăn cản bạn hiểu về chính mình

Ngay từ khi đi học, trong tất cả các môn học bạn sẽ được dạy tìm hiểu về thiên nhiên, về cơ học, hóa học, thiên văn học, toán học, văn học… tóm lại là những tri thức bên ngoài, thế còn bên trong? chúng ta không bàn về môn sinh học lớp 8 về cấu tạo cơ thể người, ở đây là hiểu về tính cách, điểm mạnh, điểm yếu, thói quen, thiên hướng, khí chất… những điều quan trọng vô cùng khi chúng ta chọn trường thi đại học, cao đẳng, trung cấp, học nghề, thậm chí tìm người yêu.

Giáo dục gia đình dạy chúng ta biết nghe lời, sống đạo đức, giáo dục nhà trường dạy chúng ta tri thức, hệ quả là chúng ta gồm tôi và bạn trở thành những kẻ rỗng tuếch ở bên trong, tất cả những việc chúng ta thường làm đa phần chỉ chứng minh cái tôi với mọi người: mặc đồ đẹp hơn, xe xịn, điện thoại xịn, đánh nhau.. hay học giỏi để được ngưỡng mộ (tất nhiên có bạn học vì mục đích cao cả hơn); và đó là cái tôi dựa vào bên ngoài, cái tôi ảo.

2. Đám đông ngăn cản bạn yêu thương, trân trọng chính mình

Trong tất cả những bài học về đạo đức luôn là giúp đỡ người khác, yêu thương người khác vô điều kiện, luôn là sự cống hiến cho tổ chức, luôn là cố gắng làm vui lòng ông bà, cha mẹ,anh chị, thầy cô.. và đặc biệt là KHÔNG ích kỷ.

Chúng ta được dạy dỗ để thấy rằng nếu bạn muốn được hạnh phúc, trước tiên bạn phải làm cho người khác hạnh phúc, hài lòng, giá trị của bạn sẽ phụ thuộc vào sự đánh giá của số đông, càng đông thì càng tốt.

Trong kinh tế học có nói chúng ta hãy bán những thứ người ta cần chứ không phải những thứ mình có và chúng ta sẽ nhận được tiền, nhiều tiền; nhưng đây không phải kinh tế, đây là những mối quan hệ, là sự cảm thông, chia sẻ; chúng ta không thể cho họ những thứ (yêu thương, hạnh phúc) mà chúng ta không có.

Nếu xuất phát điểm chúng ta không biết trân trọng mình, yêu thương mình thì chúng ta rất khó khăn để mang lại hạnh phúc cho người khác. Chúng ta sẽ chỉ muốn thực hiện một sự trao đổi, cho họ một ít và đòi hỏi nhiều hơn… xung đột, hiểu lầm, mâu thuẫn sẽ luôn xảy ra và thậm chí là sự cô đơn trong mối quan hệ với những người thân thiết nhất.

3. Đám đông hạn chế tư duy của bạn

Khi bạn bước vào một đám đông có tổ chức: lớp học, đoàn thể, công ty, hội nhóm nào đó, ở đó luôn có những quy định bạn phải tuân theo, nó là văn bản hay luật ngầm. Tất cả là văn hóa của tổ chức đó và là cách để khiến tổ chức duy trì ổn định. Điều đó tất nhiên không có vấn đề gì trừ khi có 2 điều tổ chức đó cố tình, vô tình làm với bạn: cố gắng loại trừ tính đa dạng hóa ở thành viên; cổ động lối tư duy cục bộ, địa phương.

Mỗi chúng ta có cá tính khác nhau: năng động, vui vẻ, trầm tĩnh, hiền lành, nóng nảy… có tài lẻ khác nhau (đàn, sáo, beatbox, hát, múa, đá bóng…) và lối tư duy khác nhau (logic, tình cảm, tưởng tượng, thực tế, nhìn xa..); một tổ chức tuyệt vời đáng ra phải biết cách kết hợp và khai thác điểm khác biệt đó (công ty Facebook, Google, Apple… vv) nhưng đa số các tổ chức cố gắng đồng hóa tất cả chúng ta thành lũ gà công nghiệp; giáo dục việt nam là một ví dụ sống động, chúng ta thường tuyên dương các em học sinh giỏi toán, hóa, lý (lũ mọt sách).. và cả lớp phải lấy đó LÀM GƯƠNG, chúng ta bỏ quên những bạn chạy nhanh, hát hay, đá bóng hay diễn kịch giỏi, bày lắm trò vui…

Tư duy cục bộ

nếu các bạn là sinh viên ngành tài chính ngân hàng ở đại học tây nguyên (trường mình); phần lớn chúng ta có muốn biết tụi ngoại thương, kinh tế, ngân hàng dưới HCM học tập, sinh hoạt ra sao, có gì đặc biệt, thú vị hơn để chúng ta học hỏi? KHÔNG!!!

Nếu bạn là lớp Ngân Hàng k13, bạn có bao giờ muốn ngỏ ý mời đàn anh chị K12, K11 đến nói chuyện về cách học, về những khó khăn và cách vượt qua chương trình học? KHÔNG!!!

Nếu bạn biết thất nghiệp là mối đe dọa với ngành này và nhà bạn thì không đủ tiền hay không sẵn lòng để chi 300 triệu xin việc, chúng ta có muốn một vài anh chị K10,K09 đã đi làm tới để chia sẻ bí quyết? KHÔNG!!!

Nếu tổ 3 không hiểu về bài thuyết trình tổ 1 vì thời gian trên lớp có hạn và các tổ khác cũng thế, chúng ta có chuyền nhau một tờ giấy ghi các câu hỏi cho nhau rồi gửi tổ 1 để họ đưa đáp án lên facebook của lớp không? Dù cái đó xác định là nằm trong đề thi cuối kỳ? KHÔNG!!!

Và chúng ta không với nhiều thứ, rất nhiều thứ, lý do là chúng ta ở trong một nhóm, chúng ta thấy nó giống như một ngôi nhà an toàn, một lũy tre làng, chúng ta không muốn khám phá bất kỳ cái gì khác, không muốn! Ngay từ khi đi học chúng ta đã được giáo dục chỉ học và hỏi những gì có trong sách giáo khoa, và cách giải!! thì tốt nhất là theo kiểu của thầy cô, đừng cố gắng khác biệt và suy nghĩ cấp độ cao hơn những người xung quanh.

4. Đám đông định nghĩa về sự thất bại và thành công cho bạn nghĩa là quy định về hạnh phúc và khổ đau của bạn

Trên thế giới này đã có rất nhiều nghiên cứu chứng minh rằng những người xuất chúng, đạt thành tựu rực rỡ lại là những người trải qua nhiều thất bại cay đắng nhất (bạn có thể đọc cuốn Dám Thất Bại free trên mạng để nắm rõ hơn); điều quan trọng là họ xem thất bại, chán nản là những nền tảng chắc chắn để thành công, vì chúng cho phép họ có những kinh nghiệm quý giá không có trong sách vở, những thay đổi lớn lao trong nhận thức, tư duy..

Vậy nhưng chúng ta gán cho thất bại những giá trị hèn kém, chúng ta chỉ ngợi ca những người thành công (lờ đi những thất bại trước đó của chính họ), bằng sự kỳ thị chúng ta tạo nỗi xấu hổ, đau đớn hơn cho những lỗi lầm của người khác.

Một ý tưởng nêu ra ở đây là thay vì đánh giá thành bại, vui buồn theo tiêu chuẩn của xã hội thì chúng ta nên đánh giá theo tiêu chuẩn của bản thân mỗi người: tầm quan trọng, ý nghĩa riêng, trong dài hạn.

Hãy lấy một ví dụ: có nhiều cô gái trải qua mối tình 3-4 năm và kết thúc trong nước mắt, và họ đã 26-27 tuổi, đáng lẽ ra họ nên trì hoãn yêu, nên trấn tĩnh và tìm hiểu kỹ hơn về người đến sau thì họ bị dư luận kêu là sắp ế, gái già… và đành yêu vội, lấy vội ai đó, và nếu cuộc hôn nhân đó không hạnh phúc!

Một số bạn gái vì cả tin quá mức trong tình yêu mà trót dại mang thai, rồi bị người yêu phụ tình, thậm chí lừa tiền; đó tất nhiên một phần lỗi của cô gái đó, nhưng thay vì khoan dung thì dư luận tổng sỉ vả danh dự, nhân phẩm cô gái và gia đình cô; đến mức tự sát là cách để giải quyết chuyện này, sau khi cô ấy chết dư luận vẫn nói cô ấy thật ngu! (xảy ra năm 2011 với người bạn hồi cấp 2 của mình)

Một số cô gái bị lừa bán sang Trung Quốc, họ bị buộc làm nô lệ tình dục và khi được công an giải cứu trở về quê hương, đáng ra họ nhận được sự yêu thương từ cộng đồng. Nhưng thực tế phũ phàng là họ lại chịu sự ghẻ lạnh từ làng xóm, không ai tha thứ cho lỗi lầm (dù không phải tự họ gây ra), họ đành gạt nước mắt lên thành phố để làm… gái mại dâm.

Hoặc một chuyện nhỏ hơn, nếu con cái, em út chúng ta bị điểm kém trong kỳ thi, thực ra cũng không quá quan trọng đến cuộc đời nó, nhưng chúng ta ngay lập tức phê bình, chỉ trích; nó khiến đứa trẻ bị tổn thương sâu sắc vì trong vô thức nó nhận ra điểm số quan trọng hơn tình yêu thương, tình yêu mà ta dành cho nó là thứ có điều kiện, nó sẽ chán gét việc học hoặc bị áp lực về việc đó, thậm chí là gian lận thi cử chỉ để làm thế nó mới không bị chúng ta chỉ trích.

Có vô số ví dụ khác trong cuộc sống nói lên rằng có rất nhiều thất bại, niềm đau sẽ khiến chúng ta trưởng thành, khiến chúng ta mạnh mẽ hơn, nhưng số đông luôn định sẵn những tiêu chuẩn về việc đó, và không ít tiêu chuẩn đã xát thêm muối vào nỗi đau của bạn, khiến bạn đau hơn trăm lần.

 

Mr. Spec

5 bộ phim đáng xem (phần 3)

Triết Học Đường Phố
-
93
 Featured Image: Ảnh trong phim “Taeguki”

 

The Truman Show (1998)

Chúng ta sống, chúng ta lớn lên trong một xã hội được định sẵn bằng những nguyên tắc, những mối quan hệ. Có bao giờ bạn cảm thấy đó chỉ là khung nền của một sân khấu vô cùng rộng lớn? Trên cái sân khấu ấy tất cả chúng ta, bạn và tôi đều là những diễn viên chuyên nghiệp. Từng ngày qua chúng ta diễn cái vai của mình một cách rất hồn nhiên. Nhưng mỗi khi đêm về, mỗi khi chúng ta có một mình, chúng ta luôn cảm thấy trong mình thiếu một điều gì đó. Bạn có cảm thấy thế không?

Nhưng vào một thời điểm nào đó, một sự kiện vô cùng trọng đại đến với đời ta. Và chính sự kiện đó đã nói với ta rằng: “Này! thế giới anh đang sống không phải là sự thật đâu, anh hãy quan sát thật kỹ mọi thứ xung quanh để thấy những sự giả tạo, anh hãy tỉnh lại đi và sống cuộc sống thật của chính anh!” Và khi đó bạn sẽ phải biết làm thế nào để đi tìm sự thật về thế giới này và về chính bạn.

Cẩm Nan Hướng Dẫn Đến Ngân Hà – The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy (1981)

Đây là một bộ phim hài sâu sắc, có lẽ với vài người thì nó khá là nhảm nhí, nhưng trong nó lại ẩn chứa những phép ẩn dụ về đời sống của ta một cách hóm hĩnh và vui tươi, những chuyện phi lý không thể tưởng lại luôn tồn tại đâu đó quanh ta. Đó là một cuộc phiêu lưu của những sự việc tưởng chừng như ngẫu nhiên nhưng qua chúng ta tìm thấy được câu trả lời cho điều mà chúng ta luôn tìm kiếm. Và câu trả lời đó lại đơn giản biết bao, một câu trả lời luôn nằm trong tim ta nhưng chỉ trải qua sóng gió mới nhận ra.

Đừng sợ hãi khi một sự việc nào đó đến với ta, vì biết đâu nó chính là cuộc hành trình dẫn ta đến hạnh phúc, bước tới và bước tới để biến đời sống ta thành cuộc phiêu lưu thật đặc sắc như một câu chuyện không tưởng thú vị.

Ngài không Ai Cả – Mr. Nobody (2009)

Có khi nào bạn cảm thấy đau khổ hay băn khoăn cho một quyết định nào đó? Bản thân tôi thì luôn cảm thấy điều ấy. Sự lựa chọn là một món quà và cũng là lời nguyền mà thượng đế đã ban phát cho con người. Sau mỗi lựa chọn chúng ta sẽ đi trên một con đường hoàn toàn khác biệt. Vậy sẽ ra sao khi bạn có cái quyền năng là có thể chọn lại những điều mình đã chọn? Thật tiếc là tôi không thể nói cho bạn biết được hi hi, bạn phải xem phim thôi.

Đây là một bộ phim rất hay nhưng không dễ hiểu đâu. Nhưng nếu bạn có thể hiểu thì bạn sẽ biết bản thân nên làm gì và đối diện với cuộc sống ra sao. Thôi không nói nữa, nói nhiều sẽ mất linh. Tôi bảo đảm bộ phim này sẽ làm bạn đau đầu.

Cuộc chiến thương hiệu – Branded (2012)

Ai đó chỉ bạn 2 ngôi nhà lớn và nhỏ rồi hỏi: “Ngôi nhà nào lớn hơn?” Thì bạn có trả lời được không? Thật dễ dàng đúng không nào? Vậy nếu tôi hỏi: “Bạn thương cha hay thương mẹ hơn và hơn bao nhiêu?” Thì bạn trả lời thế nào? Thật là khó để trả lời cho những câu hỏi thuộc về tinh thần hoặc tâm hồn. Nhưng giờ chúng ta hãy tưởng tượng rằng những điều thuộc về tinh thần lại hiện ra trong mắt ta dưới dạng một vật thể hữu hình. Khi đó sự so sánh trở nên vô cùng dễ dàng. Đây là một chuyện không tưởng với con người nhưng tôi nghĩ nếu ta có một trí óc siêu phàm thì ta vẫn có thể mườn tượng ra nó.

Quay lại bộ phim, xã hội chúng ta đang sống có hằng hà sa số tư tưởng trôi nổi khắp nơi, nếu những tư tưởng đó được cụ thể hóa thì ta sẽ thấy chúng có những hình hài khác nhau, có thể là một con ác quỷ, một thiên thần, một đóa hoa hoặc một vũng bùn. Khi ta tiếp xúc những tư tưởng đó thì cái hình hài của nó lớn lên trong ta, nếu ta cứ tiếp thu mãi thì chúng cũng lớn lên mãi. Hoặc khi ta tiếp thu một tư tưởng đối lập thì hình hài tư tưởng đang có sẽ nhỏ lại và cái mới lại lớn lên trong ta. Sẽ ra sao khi bạn có khả năng đặt biệt đó?

Bộ phim vẽ lên một sự kinh tởm về xã hội loài người mà trong đó vì những dục vọng, nhiều người đã biến từng cá nhân thành nơi ký sinh của những con quái vật tư tưởng. Họ đầu độc con người bằng cách biến một điều xấu xa thành đẹp đẽ, dùng mọi thủ đoạn để khiến người ta tin vào nó. Có một lúc nào đó chính bạn là người tiếp tay cho họ. Sẽ ra sao nếu có một ngày bạn nhận ra sự thật kinh khủng này? Hãy xem bộ phim thì bạn sẽ hiểu.

Taegukgi (2004)

Bạn có kinh ngạc không khi mà 14 bộ phim tôi giới thiệu đều là của phương Tây trong khi bộ này là của Hàn Quốc? Tôi nghĩ rằng đây là một bộ phim mà tất cả những ai là người Việt đều nên xem. Xem để thấy sự vô nghĩa của chiến tranh, xem để thấy nỗi đau khi 2 anh em ở 2 bên chiến tuyến, họ yêu thương nhau nhưng lại bị buột phải chĩa súng vào nhau.

Sẽ có lúc bạn hiểu ra rằng lý tưởng chẳng là gì cả, con người bị dồn ép phải ở về một phía mà họ không hề muốn. Rồi cũng chính cái hoàn cảnh lại trói bạn vào cái phe bạn từng chĩa súng, bạn chỉ còn lại những hành động của bản năng, làm mọi cách có thể để mình được sống sót. Không biết đến khi nào con người mới hiểu rằng sự sống mới là thứ quý giá nhất, người ta tin vào một lý tưởng mang lại sự sống nhưng họ lại không nhìn thấy chính lý tưởng đó đang giết chết sự sống mà họ tôn vinh và hướng tới. Thật buồn cho con người!

—————————-

Tôi không dám nói tôi hiểu hết ý nghĩa của những bộ phim này, nhưng nếu ai đó sau khi xem xong mà có những điều ưu tư chưa lời giải đáp thì nhớ trao đổi với tôi, biết đâu bằng sự trao đổi mà mỗi người chúng ta có thể học hỏi thêm những điều mà mình chưa biết.

 

 

Mắt Đời

Những cái chết từ “quan hệ”

Triết Học Đường Phố
-
16
Featured Image: Wikipedia Commons

 

Chắc chắn, những người đi tìm việc ở Việt Nam ai cũng thuộc nằm lòng câu nói: “Nhất quan hệ, nhì tiền tệ, chót bét là trí tuệ.” Nhưng tôi nghĩ, câu nói ấy không chỉ đúng với những người đi xin việc, những cử nhân vừa mới tốt nghiệp mà còn đúng với rất nhiều mặt khác trong xã hội Việt Nam chúng ta. Đặc biệt là ở “mặt trận” kinh tế, nơi mà mối quan hệ được xem như chiếc “chìa khóa vạn năng” có thể mở được nhiều kho báu trù phú và màu mỡ. Nhưng đôi lúc nó cũng chính là mồ chôn của những chủ nhân chiếc chìa khoá ấy. Qua những “con hổ” lớn vừa bị xẻo thịt và đưa lên lò nướng, chúng ta đã thấy rằng, những kẻ đi lên bằng “quan hệ” cuối cùng cũng sụp đổ vì chính nó, thậm chí còn bị nó bóp chết và giết thịt.

Sau một thời gian dài được nuôi dưỡng, chăm sóc và vỗ béo. Gần đây, nhiều Đại gia lớn đã lần lượt được đưa lên bàn mổ và xẻo thịt. Có thể nói, đây là cuộc thanh trừng ác liệt nhất trong lịch sử nền kinh thương của Việt Nam. Nó có thể gây ra sự đổ vỡ không gì có thể ngăn cản nỗi.

Ba tháng trước, thị trường chứng khoán đã được một phen chao đảo khi Đại gia Bầu Kiên bị kê đầu vào máy chém. Cách đây vài tuần, một ông lớn sở hữu hàng ngàn tỷ là Minh Châu Bắc Ninh cũng vừa bị làm thịt. Tuần trước, báo giới đã tốn khá nhiều giấy mực khi Đại gia Hà Văn Thắm bất ngờ bị “úp sọt”. Mới đây nhất là nguyên giám đốc sổ số miền Nam. Và trước đó là Dương Chí Dũng, Bình Vinashin…toàn những con Hổ đầu đàn của nền kinh tế.

Theo tin mới nhất tôi vừa được biết từ một tờ báo giáo dục là tỷ phú Phạm Nhật Vượng, ông chủ của Vincom, Royal City, Time City… cũng chuẩn bị được “nhận nhiệm vụ”. Đó là tiếng chuông cảnh báo cho người đàn ông giàu nhất Việt Nam hãy tắm rửa sẵn sàng để “lên bàn mổ”, đó là lý do gần đây Vingroup đang bán đỗ, bán tháo nhiều dự án trọng điểm.

Tiến sĩ Alan Phan đã từng nói, lý do các nhà thầu và doanh nghiệp Trung Quốc thường trúng “quả lớn” ở Việt Nam là vì họ có “vốn quan hệ” rất lớn, là những bậc thầy về “kỹ năng” luồn lách cửa sau. Trong một cơ chế XIN CHO ở xứ sở này thì những doanh nhân có “năng khiếu” như người Trung Quốc cũng sẽ luôn thắng lớn trên nhiều mặt trận. Điều khiến dân tình tò mò và khó hiểu là tại sao các vị “nô bộc” của dân lại để cho nhiều doanh nghiệp tư nhân mở chui sàn vàng cho kinh doanh 3-4 năm sau mới bắt? Vì sao để Hà Văn Thắm thâu tóm hàng loạt tài sản quốc gia từ kem Tràng Tiền, ngân hàng Bảo Việt, Ocean bank…rồi mới bắt? Vì sao Bình Vinashin đến thời “cuốn chiếu” rồi mà ba Dũng vẫn bơm thêm 750 triệu đô la vay của nước ngoài để “ném vào” mặc cho các chuyên gia và nhà cố vấn ra sức can ngăn?

Nguyên nhân là ngân khố quốc gia đang trong tình trạng thủng đáy. Phải đi vay về để ăn và đảo nợ. Khi nợ đã quá cao (gần 50% GDP) lâm vào bí bách đành quay lại “giết thịt” những con Hổ béo để lấy tiền nuôi bộ máy đang bần cùng, túng quẩn, nuôi đội ngũ công chức đang ngày một phềnh to. Chẳng có dân nào nuôi nỗi bộ máy cồng kềnh,  tham nhũng, lãng phí, ăn hại như vậy cả. Quản lý  90 triệu dân, tài sản GDP mỗi năm hơn 200 tỷ USD mà cần đến 2,8 triệu công chức, nhân viên. Trong khi đó, nước Mỹ với 310 triệu dân, GDP 17.500 tỷ USD, có mặt ở mọi điểm nóng trên toàn thế giới, chỉ cần 2,1 triệu người làm quản lý.

Túng quẩn, bí bách. Thịt, thịt và thịt, thịt từ cao xuống thấp, từ “con” to đến “con” nhỏ. Đầu tiên là các đại gia ngân hàng, tiếp theo là bất động sản, rồi đến tập đoàn nhà nước – những kẻ ăn hại và phá phách, sau cùng là những “con” gầy hơn, là sân sau của các đại gia và những ông quan lớn. Tất tần tật, những kẻ được “nuôi” bằng quan hệ giờ cũng sẽ bị thịt bằng “quan hệ”. Đó là sự trớ trêu và nghiệt ngã mà chẳng bên nào mong muốn. Chẳng ai ngờ rằng, khi “kết nối” được với “kho báu”, khi đã đào sâu vét đầy thì bất ngờ bị “sập hầm” và vùi chôn luôn dưới ấy. Những cái chết nhục nhã bị dân tình phỉ nhổ, nguyền rủa và xâu xé.

Chưa rõ hệ quả của cuộc thanh trừng này là gì. Nền kinh thương của đất nước có lật sang được trang mới hay không. Nhưng với một cuộc truy quét sâu rộng như vậy thì “lợi phẩm” thu về phải tính bằng con số chục tỷ đô. Một khoản đủ lớn để trám vào lỗ thủng sâu hoáy của cái đảy ngân sách. Và thị trường chứng khoán cũng khó tránh khỏi một phen nghiêng ngã và chao đảo.

Người Việt có câu: “Một người làm quan cả họ được nhờ.” Chính vì suy nghĩ ấy nên “văn hoá” quan hệ luôn được “lên ngôi” cao nhất. Bên cạnh mỗi ông quan luôn tấp nập nhiều thành phần ký sinh đang bám chặt như bầy đĩa đói. Điều chua xót nhất ở xứ sở chúng ta là những người tạo dựng tài sản thực sự cho quốc gia lại thường bị trù dập, hạch sách và hãm hại, thường thua thiệt trước những kẻ ăn không ngồi rồi, những kẻ dối láo, chụp giật, manh mún, thủ đoạn, bòn vét… Nhưng ở đời nhân quả là bất biến, có mấy ai dám khẳng định rằng, chơi với “voi” thì không bị voi dẫm chết.

 

Nguyễn Văn Thương

Hãy nhìn kỹ vào chúng ta – Hình hài của một sản phẩm

Triết Học Đường Phố
-
38
Featured Image: Sion Fullana

 

Mấy ngày gần đây nhân một vụ um sùm mà tôi chú ý quan sát suy nghĩ và phát biểu của rất nhiều người, bạn biết tôi thấy  gì không? Là cảm tính, là sự hời hợt, là sự thô tục, là đẹp xấu đúng sai lẫn lộn, là cái tôi lên ngôi, là đam mê vật chất và xem đồng tiền trên tất cả, là tìm mọi cách để đổ thừa và biện hộ, là sự chia rẽ…tất cả chúng vẽ lên một xã hội tàn tạ đứng bên bờ vực thẳm. Tôi biết sẽ có người bảo đây là quan trọng hóa vấn đề, nhưng biết nói sao cho ai cũng có thể hiểu mức độ nghiêm trọng của nó.

Khi tôi nói về cái đúng cái đẹp hay cái sai cái xấu thì có nhiều người bảo tôi là đạo đức giả, là mang tính hàn lâm, là “nói như bạn thì ai mà chả nói được”. Vốn trước đây tôi chưa hiểu ý nghĩa của từ “hàn lâm” cho lắm, giờ thì hiểu rồi, là chê tôi là giáo điều quy phạm và cứng nhắc. Nhưng hiểu xong từ ấy tôi chợt cười, vì trong cái xã hội thời nay thì chỉ có cách dùng những phân tích mang tính khoa học mới nhìn cho rõ ràng được, nếu không chắc chắn tôi sẽ lạc lối trong sự ngụy biện đang tràn lan khắp nơi.

Tôi đã thấy gì qua các bình luận?

Là sự thô tục, khi một ai đó không đồng ý với quan điểm của họ thì mấy từ như “ngu dốt, mày tao, sáo rỗng…” để nhục mạ. Trong khi những lý lẽ mà kẻ nhục mạ nói chỉ toàn là cảm tính.

Là sự hời hợt cả tin và ngoan cố, đa số cứ tin răm rắp vào các sự kiện họ nhận được mà không tìm hiểu xem những thông tin đó có chính xác không, kết nối các sự kiện với nhau có hợp lý không. Ví như anh A nhà nghèo, sự việc là anh A mới mất chiếc SH. Rõ ràng trong sự kiện này tồn tại một sự phi lý nhưng không ai nhìn thấy, khi có người đặt vấn đề thì họ cố tìm mọi lý lẽ biện hộ cho cái việc vì sao anh A có SH.

Là thước đo các giá trị biến mất, một hành động là đẹp hay xấu nhìn vào thì biết ngay, nhưng giờ đây những hành động đẹp, những quan niệm đúng đắn như “tôn sư trọng đạo” hay “ở hiền gặp lành” hoặc “thà chết vinh còn hơn sống nhục”… chẳng còn ý nghĩa gì nữa. Khi ai đó nói ra những điều đó thì bị cười chê một cách thậm tệ. Một hành động rõ ràng là xấu nhưng người ta lại cố tìm cách biến nó thành đẹp, thành đáng khen ngợi. Nhìn thấy những điều này tôi đã tự nhủ: “Thôi! Việt Nam xong rồi.”

Là cái tôi lên ngôi, không hề có sự xét đoán xem những điều đang tin vào có hợp lý hay không, khi đọc được những phân tích mang tính logic rất rõ ràng cũng cố mà biện luận theo ý mình. Nếu bạn chú ý sẽ thấy ngày nay những bình luận cảm tính thường được “thích” nhiều nhất. Giờ đây “cái tôi thích” vượt qua rất xa “cái đúng đắn” mất rồi. Ai ai cũng viện dẫn cái gọi là “tự do tư tưởng, tự do cá nhân” để biện hộ cho họ, trong khi sẵn sàng thóa mạ bất kỳ ai không cùng quan điểm.

Là xem đồng tiền hơn tất cả và ham thích đua đòi. Với một số tiền B chẳng hạn, từng người sẽ xem trọng nó ở từng mức độ khác nhau, để có được nó thì người ta sẽ “lao động” theo những phương thức khác nhau. Với một xã hội xem vật chất là tất cả thì không khó để thấy được họ sẽ dùng những phương thức dễ dàng nhất  mà chúng thường là sai và xấu để có được nó, và nó không những không bị chê trách mà có khi được tôn vinh. “Kiều nữ và đại gia” không phải là thế sao? Xã hội ngày nay gần như ít ai hiểu được sự khác nhau giữa việc quý trọng giá trị đồng tiền chân chính với việc đam mê tiền bạc, xem nó là tất cả.

Là sự biện hộ bằng cách đổ thừa, cái thường thấy nhất là đổ thừa hoàn cảnh. Vì anh A ở hoàn cảnh X nên anh ta mới hành động Y. Nhưng nếu xét cho kỹ thì hoàn cảnh X cho ra hành động Y là sai trái, vì X đó chưa đủ lớn để sinh ra Y. Thế là người ta cố biến X thành một hoàn cảnh vô cùng lớn lao và nghiêm trọng để cho nó phù hợp với Y, đây là ngụy biện. Cái thường thấy thứ 2 là dùng cái xấu này biện hộ cho cái xấu kia, “anh có tốt đẹp gì đâu mà chỉ trích người khác?” Ơ ngộ! thế ra tôi không tốt nên cái việc anh kia làm vốn là xấu giờ biến thành không xấu à?

Hay cái cách nói: “Nếu bạn ở vào hoàn cảnh đó thì cũng làm như anh ta thôi.” Cái này là suy diễn bậy bạ, trong một hoàn cảnh thì mỗi người sẽ cho phản ứng khác nhau, tùy phản ứng mà có mức độ đúng sai. Thế ra trong hoàn cảnh đó tôi làm sai giống người kia thì cái sai đó biến thành đúng à?

Còn sự chia rẽ? Khi MÌNH LÀ LỚN NHẤT thì làm sao mà không chia rẽ cho được

– Nói đến đây chắc mọi người cũng hình dung được vài phần những gì đang diễn ra rồi đúng không? Nếu bạn chưa tin thì có thể ngồi suy nghĩ cùng đọc lại các bình luận của mọi người trên các diễn đàn và trong nhiều sự kiện sẽ hiểu tôi nói gì. Hay bạn quen quá với những điều đó nên bảo là “cũng thường thôi, xã hội vốn là vậy mà” ?

– Nếu bài đến đây là kết thúc thì nó vẫn chưa trọn vẹn, vì còn một câu hỏi rất quan trọng: “Tại sao xã hội chúng ta lại trở nên như vậy?” Không khó để thấy rằng vì ngày qua ngày chúng ta thấy và sống trong nó. Người ta hứa mang đất nước này đi lên nhưng nó mãi trì trệ nên chúng ta không tin vào những lời hứa nữa. Người ta nói những điều vô cùng đẹp đẽ như khi làm thì nó không hề đẹp như đã nói nên những cái đẹp mất đi giá trị và chẳng ai quý trọng nữa. Khi mà trước đó sống trong khó khăn bỗng chốc người ta nắm giữ một nguồn tài nguyên quá lớn với quyền lực vô hạn thì làm sao vững lòng trước sự cám dỗ của vật chất, chúng ta học sự đua đòi cũng từ đó.

Khi lầm lỗi xảy ra thì để tự vệ mà người ta dùng mọi lý do để biện hộ hay đổ thừa cho hoàn cảnh nên chúng ta cũng học được cách biện hộ bằng nhiều thứ lý lẽ. Người ta sử dụng truyền thông để định hướng nên chúng ta biến thành những kẻ cả tin và mất hoàn toàn khả năng phán đoán cũng như suy luận, thành ra chỉ còn cảm tính tồn tại. Và cuối cùng, những điều mà người ta làm đó để được gì? Có phải là quá nhiều hình ảnh của cái tôi không? Ôi! chúng ta cũng học được từ đấy.

Nói ra không phải để sự việc trở nên xấu hơn, nói ra để mọi người nhìn lại mình và tìm cách cải thiện. Người ta cũng nên thay đổi đi thôi, nếu không sẽ là quá muôn màng. Người ta hãy nhìn cho kỹ vào “chúng ta” để thấy được cái sản phẩm được tạo ra có hình hài gì.

Tôi rất muốn hỏi người ta hay những ai là trí thức và học cao hiểu rộng của nước Việt: nhìn vào thực trạng đó các vị không thấy đau đớn sao?

 

 

Mắt Đời

Nhân chuyện nghĩa vụ quân sự bàn về chính trị

Triết Học Đường Phố
-
16
Featured image: military-life

 

Trước nay ở Việt Nam, chuyện chính trị vẫn cứ luôn bị coi là nhạy cảm. Gần đây mấy từ như  tự  do, dân chủ, cũng thành từ  nhạy cảm, sắp tới e rằng cả từ độc lập, hạnh phúc cũng bị xếp vào các chữ nhạy cảm nốt.

Chuyện bắt đầu từ khi mình có giấy gọi lên trình báo về nghĩa vụ quân sự. Đây cũng chẳng phải lần đầu, nhưng mấy lần trước mình đều đang là sinh viên cả. Nói thật cũng chẳng mấy người có tuổi đời sinh viên dài như mình, nhưng dù dài mấy thì vẫn đến lúc bị gọi.

Nói đến chuyện nghĩa vụ quân sự, nhà mình ai cũng lo lắng. Ngày xưa mỗi lần mình bàn về các chính sách nhập ngũ, phụ huynh đều cho rằng chế độ tuyển quân ép buộc như ở Việt Nam là hợp lý, vì đó là nghĩa vụ của mỗi công dân. Thế nhưng đến lúc mình bị gọi đi nghĩa vụ thì ông bà lại buồn phiền rồi than thở, kiểu như là nếu mình đi làm nhà nước, nếu mình học thạc sĩ… thì có phải tốt không. Đi bộ đội thế là phí mất mấy năm tuổi trẻ.

Ấy là chưa kể tới đủ mọi hình thức bắt nạt, hành hạ này nọ trong quân đội mà mình được nghe đồn, nghe kể từ khắp mọi người (mà nguồn gốc thì toàn là anh này anh kia đi nghĩa vụ về).

Mới đây, đọc được đề xuất tăng tuổi gọi nghĩa vụ từ 25 lên 27 (tức là có thêm cả triệu người nằm trong diện nghĩa vụ), kéo dài thời gian phục vụ…

Trước khi bàn về chuyện vĩ mô, mình xin chia sẻ luôn là nếu gọi thì mình sẽ đi, không đút lót chạy chọt. Nguyên nhân thứ nhất là vì mình không thích chạy chọt kiểu ấy. Nguyên nhân thứ hai là cũng muốn tự thử thách bản thân. Dù sao thì quân đội cũng là một trải nghiệm khác biệt, và 1 năm rưỡi nói chung là không quá dài với một người không có nhiều lo lắng về sự nghiệp như mình. Dù sao thì muốn phán xét về một cái gì, không gì tốt hơn là tự mình trải nghiệm nó.

Chuyện nghĩa vụ quân sự trên thế giới

Trên thế giới thực ra có rất nhiều cách tuyển quân, tựu chung chia làm hai loại chính là quân tình nguyện và quân nghĩa vụ. Chính sách tuyển quân tình nguyện có đại biểu điển hình là nước Mỹ, nơi bộ đội được coi là một nghề, với sự cạnh tranh công bằng và chế độ đãi ngộ là yếu tố chính để thu hút người tham dự. Chính sách tuyển quân theo kiểu nghĩa vụ, điển hình nhất là ở Hàn Quốc, nơi mọi thanh niên đều bắt buộc phục vụ trong quân ngũ khi đến tuổi.

Bên cạnh hai chính sách điển hình này, còn một số giải pháp khác như việc bỏ tiền để thuê lính đánh thuê hay nghĩa vụ bắt buộc nhưng người dân có thể đóng tiền để không phải đi, hoặc có thể thuyết phục và trả tiền cho một người khác để thay thế.

Xét về bản chất, mục tiêu của thành lập quân đội là để bảo vệ chủ quyền của một quốc gia, là để bảo vệ hòa bình của người dân mỗi quốc gia đó. Tuy vậy, việc gia nhập quân đội lại là một công việc nguy hiểm, có khả năng dẫn đến việc hy sinh tính mạng, và tối thiểu thì việc ép buộc nhập ngũ (trong trường hợp tuyển quân nghĩa vụ) là một hành động làm giảm thiểu tự do của mỗi cá thể.

Nhiều triết gia đã đưa ra các quan điểm và lý giải khác nhau về vấn đề này

Cách giải thích đơn giản nhất thuộc về những người thuộc phái vị lợi (mà chúng ta cứ hiểu đơn giản là nhóm thiểu số phải phục tùng đa số – hay còn gọi là dân chủ). Khi hòa bình bị tổn hại, tất cả chúng ta đều sẽ chịu ảnh hưởng. Vì thế nhất định phải có một số người hy sinh vì lợi ích lớn lao hơn của số đông. Điều này thường được các chính trị gia tô vẽ lên thành “sự hy sinh cao cả”. Đây là lý lẽ mạnh để ủng hộ cho chính sách tuyển quân nghĩa vụ.

Tuy nhiên, cách lý giải này không thuyết phục đối với những người tin vào sự công bằng và bình đẳng. Tại sao một số người lại phải hy sinh vì người khác? Sẽ là không công bằng với thiểu số bị chọn để hy sinh. Không hợp lý khi yêu cầu một người đi mạo hiểm tính mạng bởi vì anh ta hợp với công việc đó hơn một số người khác.

Một cách giải thích khác sử dụng khái niệm “nghĩa vụ” hay “trách nhiệm”. Khi một người trở thành công dân của một quốc gia, anh ta được hưởng một số quyền lợi (như được pháp luật bảo vệ), đồng thời buộc phải thực hiện một số “nghĩa vụ”, đây giống như một hình thức trao đổi công bằng. Tuy nhiên, điều này chỉ có thể nói rằng ai cũng có trách nhiệm bảo vệ quốc gia chứ không biện được cho việc một số người có thể không phải chịu nguy hiểm tính mạng vì họ làm việc cho nhà nước hay đang đi học. Điều này dẫn đến hoặc quốc gia phải thực thi chế độ ép buộc hoàn toàn như Hàn Quốc (tất cả đều phải đi và không phân biệt), hoặc bắt buộc nhưng được quyền lựa chọn hình thức (dân sự, có vũ trang hoặc không vũ trang).

Thực tế thì một nửa quốc gia trên thế giới hiện nay theo đuổi chính sách quân tình nguyện, bao gồm cả các cường quốc quân sự như Mỹ hay Trung Quốc, các quốc gia bất ổn như Iraq hay Pakistan. Điều đáng ngạc nhiên là dù áp dụng chính sách quân tình nguyện, Trung Quốc vẫn có khoảng 2 triệu lính chủ lực.

Mặt trái

Việt Nam hiện nay nằm trong số ít các quốc gia theo đuổi chính sách tuyển quân nghĩa vụ bắt buộc, và có thời gian phục vụ nghĩa vụ vào loại top 30 trên thế giới.

Chưa bàn về mức độ nguy cấp của an ninh Việt Nam với các nước láng giềng. Sự thực là nếu xảy ra chiến tranh, Trung Quốc có thể huy động được 200 triệu quân dự bị, một con số hoàn toàn áp đảo, chưa kể hệ thống trang thiết bị. Vì thế tôi luôn tin rằng mọi lý lẽ về việc cần tăng cường thời gian nhập ngũ, kéo dài độ tuổi gọi nghĩa vụ liên quan tới lý do an ninh đều là bất hợp lý. Vì bao nhiêu cũng là không đủ.

Chính sách tuyển quân kiểu nghĩa vụ ép buộc nhưng có phân biệt như hiện nay có hai mặt trái lớn:

Thiệt hại về kinh tế

Về cơ bản, mọi can thiệp ép buộc đối với lựa chọn của người dân đều dẫn đến thiệt hại về kinh tế, cho cả nhà nước lẫn công dân. Ví dụ như tôi mới mở một công ty, nhưng vì phải đi nghĩa vụ quân sự nên công ty thiếu người lèo lái, dẫn đến phá sản, hoặc hợp đồng dang dở, không được thực hiện. Nhà nước tuy rằng có thể được lợi trước mắt vì có được một thời gian lao động công ích từ công dân, nhưng thực tế thì lại thiệt hại vì lao động này không tự nguyện, không đúng chuyên môn nên không đạt được hiệu suất sử dụng lao động cao nhất.

Tạo bất bình đẳng

Với chính sách hiện nay, những người đi học đại học, hoặc làm việc cho nhà nước có thể được tạm hoãn nghĩa vụ quân sự. Điều này là không công bằng đối với các công dân. Ví dụ như thanh niên dân tộc thiểu số, người miền núi, gặp khó khăn hơn trong việc đi học và đỗ đại học. Hoặc như những người có năng lực và lựa chọn khác (ví dụ như nghệ sĩ, vận động viên) hoặc người không có nguyện vọng học cao nhưng vẫn đóng góp tích cực cho xã hội (chủ doanh nghiệp, nông dân,…). Những người này không cần học đại học, không làm cho nhà nước, nhưng không thể nói là họ đóng góp cho xã hội ít hơn người khác.

Chưa kể, việc bảo vệ tổ quốc là nghĩa vụ của mỗi công dân. Vì thế nếu không buộc phải nhập ngũ, thi mỗi công dân bao gồm cả phụ nữ, lao động nhà nước, sinh viên, cũng cần phải đóng góp (bằng tiền, hay bằng giờ lao động công ích), nếu không sẽ là bất công với những người bị gọi nhập ngũ.

Lời kết

Quân đội là nhu cầu tất yếu của mỗi quốc gia để bảo vệ chính mình. Nhưng một chính phủ lúc nào cũng phải rao giảng về nghĩa vụ bảo vệ tổ quốc và lấy an ninh quốc gia ra để làm người dân sợ hãi và buộc phải nhập ngũ thì không phải một chính phủ tốt.

Một chính phủ tốt, sẽ cố gắng tạo ra một quốc gia mà người dân luôn tự nguyện bảo vệ, chứ không phải bằng sự ép buộc. Còn nếu không, cho dù quốc gia có thể độc lập, liệu dân chúng của quốc gia đó đã cảm thấy hạnh phúc?

 

Hoàng Đức Minh
Hà Nội 4/11/2014

17 cuốn sách cho em tuổi hai mươi

Triết Học Đường Phố
-
14

Mình vẫn thường nói rằng cuộc đời mình thay đổi là nhờ sách. Tính trong một năm trở lại đây từ một đứa bơ vơ lạc lõng không biết làm gì với đời mình, giờ mình đã trở nên tự tin và vững vàng hơn, biết rõ mình muốn gì và cần làm gì. Phần lớn những thay đổi đó là nhờ sách.

Một số bạn sinh viên vẫn hay hỏi mình các tựa sách nên đọc để tham khảo. Vì vậy mình có ý định làm một danh sách gợi ý các sách cho tuổi hai mươi, khoảng 50 tựa sách. Các bạn trẻ muốn phát triển bản thân thì đọc những quyển này, đều đặn mỗi tuần một quyển. Một năm sau nhìn lại, sẽ thấy mình đi được bao xa. Thực ra cái này này là bắt chước một dự án của các trường đại học Mỹ từ thập niên 50 – 60 của thế kỷ trước, được thực hiện bởi nhà sử học Jacques Barzun và một số giáo sư khác. Họ đưa cho các sinh viên 50 đầu sách cần đọc, mỗi tuần sinh viên sẽ đọc một quyển và viết bài tiểu luận về những gì quyển sách đề cập, và cảm nghĩ của họ về quyển sách đó. Các giáo sư sẽ theo dõi quá trình đó và thảo luận với sinh viên những đề tài xung quanh các quyển sách để làm rõ thêm những vấn đề còn vướng mắc. Sau một năm họ sẽ tổng kết lại những thành quả mà sinh viên thu nhặt được từ quá trình đó. Hiện tại thiếu cả nhân lực vật lực, không làm kỹ càng vậy được. Nên mình chỉ đưa ra những tựa sách gợi ý. Chúng đã giúp mình rất nhiều trong quá trình tự học, rèn luyện và phát triển bản thân. Hy vọng những quyển này cũng sẽ giúp phần nào cho ai đó.

Notes:

– Sách sắp xếp theo trình tự ngẫu nhiên và mang tính chủ quan.

– Danh sách trộn lẫn cả sách hư cấu và phi hư cấu, vì quan điểm của mình là hễ đọc vài cuốn phi hư cấu thì đọc lại một quyển sách hư cấu cho nó cân bằng lại, để tâm hồn không bị quá khô khan lý trí.

– Mình bị bệnh ghét yêu đương nên không đưa vào các đầu sách ngôn tình, chỉ đơn thuần về tình cảm nam nữ.

– Có nhiều sách hay khác mình đã đọc, nhưng ở đây mình chỉ tập trung vào những sách hướng về giới trẻ và hữu dụng cho người trẻ trong quá trình đi lên.

– Sách mình đã đọc dù bao nhiêu thì vẫn là hữu hạn. Nếu bạn thấy sách nào cực kỳ phù hợp cho người trẻ mà còn thiếu thì nhờ bạn comment vào giúp mình.

Sau đây là danh sách:

1/ Tôi tự học – Nguyễn Duy Cần 

Sách này để đầu tiên. Vì sách của tác giả Việt Nam, viết cực kỳ đơn giản dễ hiểu, và có nhiều lời khuyên bổ ích trong hành trình tự học. Bạn trẻ muốn phát triển bản thân mà không biết bắt đầu từ đâu thì nên đọc quyển này. Nếu sau khi đọc quyển này thấy hứng thú thì có thể đọc tiếp các tác phẩm khác của cùng tác giả như Óc sáng suốt, Thuật tư tưởng.

2/ Rèn nghị lực để lập thân – Nguyễn Hiến Lê

Sách này cũng tương tự, dễ đọc, tạo động lực để người trẻ phát triển bản thân. Mình ít đọc sách của các tác giả người Việt, nhưng đọc xong các tác phẩm này rồi mới thấy khâm phục các học giả Việt Nam thời trước. Họ thông làu điển tích Nho giáo Đạo giáo phương Đông, mà văn hóa và tinh hoa phương Tây cũng tường tận. Ngẫm lại mình bây giờ mới thấy phải cúi đầu hổ thẹn vì có bao nhiêu điều kiện để tự học mà vẫn còn quá yếu kém.

3/ Chiến binh cầu vồng – Andrea Hirata

Sách viết hay và thơ mộng, như một quyển tự truyện của tác giả. Đọc sách này để thấy cuộc sống rồi sẽ vùi dập quăng quật con người khi họ trưởng thành như thế nào, và tự học, tri thức là một cách để thoát khỏi kết cục buồn thảm. Gấp quyển sách lại, điều còn đọng lại hình ảnh cậu bé Lintang gầy gò đạp xe đạp suốt quãng đường mấy chục cây số lúc trời mờ sáng, băng qua rừng rậm ma quỷ, băng qua những đầm lầy đầy cá sấu, vượt lên cái đói, cái nghèo để đi học.

4/ Khuyến học – Fukuzawa Yukichi

Kinh điển của kinh điển. Sách nên có trong tủ sách của bất kỳ người tự học nào. Đọc để biết vì sao nước Nhật lại giàu mạnh như hiện nay. Đọc để biết học tập là trách nhiệm của mỗi người, đối với bản thân, cộng đồng, và đất nước. Đọc để biết được những sai lầm, ấu trĩ mình sẽ có thể vô tình mắc phải khi trưởng thành, làm việc và sinh sống.

5/ 40 Alternatives to college – James Altucher

Đưa ra rất nhiều ý tưởng thú vị để vào đời của người trẻ mà không phải đi học đại học, ông tác giả này cực kỳ thú vị.

6/ Don’t go back to school – Kio Stark

Tương tự quyển trên, sách này sẽ cho mình biết được thực tế rằng giáo dục chính thống từ trường học không phải là con đường duy nhất để phát triển bản thân. Người nào muốn giỏi phải có năng lực tự học và cần chủ động, tích cực, sáng tạo trong việc tích lũy kiến thức.

Hai quyển này chưa có bản dịch tiếng Việt, nhưng cách viết dễ hiểu dễ đọc, phù hợp cho bạn trẻ bước đầu tập đọc sách tiếng Anh. Có rất nhiều sách tiếng Anh hay nhưng chưa được dịch qua tiếng Việt. Người tự học muốn tiếp thu nhiều thông tin, kiến thức mới từ thế giới cần có vốn tiếng Anh vững vàng và làm quen với việc đọc sách tiếng Anh và ebook.

7/ Cuộc đời của Pi – Yann Martel

Quá nổi tiếng. Quyển này định hình quan điểm tôn giáo của mình. Rất thích hợp cho những người trẻ tò mò về tôn giáo.

8/ Nếu tôi biết được lúc còn hai mươi – Tina Seelig

Có nhiều lời khuyên cho người trẻ trong việc định hướng nghề nghiệp, tìm con đường cho mình để đi lên trong cuộc sống. Nhưng quyển này phải có một tí trải nghiệm rồi thì đọc mới thấy thấm, vì lúc đó mình sẽ biết những gì được nói trong sách là đúng. Còn lúc chưa biết gì đọc sẽ thấy hơi lờ mờ.

9/ Suối nguồn – Ayn Rand

Cũng thuộc hàng kinh điển. Nói về những lựa chọn cuộc sống mà người trẻ thường băn khoăn, đam mê hay tiền bạc, tiếng nói của riêng mình và định kiến xã hội.

10/ Đối thoại với Thượng đế – Neale Donald Walsch

Sách này giúp mình rất nhiều trong việc bồi đắp đời sống tinh thần.

11/ Tôi nói gì khi nói về chạy bộ – Murakami Haruki

Cá nhân mình không thích các tác phẩm hư cấu của ông này, quá nhiều về cái chết, tình dục và bất ổn tâm lý. Đặc biệt là Rừng Na Uy, cực kỳ không phù hợp cho tuổi trẻ, mình đọc quyển đó năm 21 tuổi, lúc còn rất ngây thơ, và nó phá hỏng mọi thứ. Nhưng cực kỳ kết Tôi nói gì khi nói về chạy bộ, sâu sắc, triết lý, đượm buồn, rất hay. Quyển này cần đọc để có động lực luyện tập sức khỏe thể chất. Phát triển cả thể chất lẫn tinh thần thì mới toàn diện. (Mà thực ra có thể nếu bây giờ đọc lại Rừng Na Uy biết đâu mình lại thấy hay).

12/ Sáu người đi khắp thế gian – James Albert Michener

Cực kỳ thấu hiểu người trẻ. Cực kỳ phù hợp cho những người thích phiêu lưu.

13/ Bảy thói quen cho người thành đạt – Stephen R. Covey

Sách phát triển bản thân nổi tiếng, đưa ra cái nhìn toàn cảnh về cuộc sống để hoạch định hướng đi của mỗi người.

14/ 10 days to faster reading – Abby Marks Beale

Too many books, to little time. Lúc nào cũng thấy quá trời sách không làm sao mà đọc cho hết. Đọc quyển này thì tốc độ đọc nhanh hơn một tí, tiết kiệm thời gian và thu lượm được nhiều hơn. Rất tiếc chưa có bản dịch tiếng Việt.

15/ Đường xưa mây trắng – Thích Nhất Hạnh

Thích hợp để đọc lúc thất tình, lúc nghĩ về cái chết, sẽ thấy được an ủi nhiều sau những đau khổ.

16/ Bàn về tự do – John Stuart Mill

Sách này cực kỳ khó đọc. Nhưng người trẻ nào mà thẩm thấu được quyển này thì dự đoán là sẽ tiến triển rất nhiều trong con đường cuộc sống vì những tư tưởng đột phá trong sách này.

17/ Nhà giả kim – Paulo Coelho

Một số bạn bè mình không thích sách này, có lẽ vì nó mơ mộng quá, không phù hợp với những người đầu óc lý trí. Nhưng mà mình thích, và quyển này nằm trong danh sách những quyển sách bán chạy nhất mọi thời đại, nên đa số thắng thiểu số, hehe. Nó cổ vũ con người theo đuổi ước mơ, mà mơ mộng là một đặc quyền của người trẻ.

Viết đến đây tự nhiên thấy ôi má ơi mình còn nhiều sách chưa đọc quá. Thôi tạm thời thế đã. Giờ mình đi đọc sách.

 

Rosie Nguyễn

Câu chuyện iPhone — Trách nhiệm của công dân

Triết Học Đường Phố
-
18
Featured image: alienated

 

Sự việc iPhone 6 vừa qua tôi nghĩ cửa hàng bán hàng điện thoại đã sai, người dân Sing đứng ra bảo vệ anh Thoại là đúng và người Việt Nam lên tiếng trước hình ảnh quỳ gối của anh Thoại làm xấu hình ảnh đất nước cũng đúng.

Tôi nghĩ việc mình quỳ gối lạy trước một người để xin trả lại tiền chiếc Iphone thực sự khó hiểu, có quá nhiều câu hỏi tôi dành cho anh: Tại sao anh Thoại lại chọn giải pháp quỳ lạy? Vì mong chờ sự thương tình? Vì không có người Việt nào biết? Vì ngay sau đó anh sẽ không trở lại? Và chắc chắn rằng việc quỳ xin đó rẻ hơn việc mất số tiền anh bị mất (xét trên chi phí cơ hội) và mỗi người sẽ có một chi phí khác nhau, tôi không có quyền phán xét anh, kết luận anh, tôi chỉ chia sẻ quan điểm của tôi trong việc anh quỳ lạy để xin chiếc iPhone.

Mọi người bảo hình ảnh du khách nước ngoài đến Việt Nam bị chặn tiền, bị lừa này nọ vẫn xẩy ra như cơm bữa. Hay người Việt Nam ra nước ngoài trộm cắp, xả rác, đánh nhau… đều đúng hết, nhưng những người công dân Việt Nam khác có chấp nhận các giá trị đó hay không? Có chịu khó cải thiện hình ảnh nó hay không? Và chỉ trích, lên án cũng là một trong những bước đầu tiên để giải quyết vấn đề xã hội. Mọi người nên được nhận thức vấn đề đó không tốt, cần phải tránh. Việc một số người đứng ra bảo vệ anh Thoại dường như đang chấp nhận việc quỳ lạy, van xin của anh là hợp lý. Người ta dẫn chứng việc dân chúng Singapore đứng ra giúp đỡ anh Thoại như một lý lẽ hợp lý cho hành động của anh Thoại? Nhưng tôi tự hỏi: có bao nhiêu phần trăm là vì tình thương anh và có bao nhiêu phần trăm cho việc bảo vệ hình ảnh của đất nước Sing, con người Sing trước cộng đồng quốc tế? Quan điểm của tôi cũng hướng về sự bất công của anh nhưng tôi cũng không đồng tình về hành động quỳ lạy của anh.

Mỗi người có một cái giá cho “Quốc thể”. Như một số người nói, “Quốc thể” không mang lại cho anh Thoại cơm gạo, chiếc Iphone mà anh đã rất vất vả để làm ra. “Quốc thể” nó không rõ ràng để đo lường giá trị chung cho mỗi người. Nếu so sánh với vật chất thì rất khó để quy ra, nhưng đối với tôi nó có một giá trị rất khó để định giá. Đó là lòng yêu nước và lòng tự hào dân tộc. Nếu tôi là anh, tôi sẽ không chọn giải pháp đó. Và tất nhiên, tôi không phải là anh, tôi không phải là những người ủng hộ anh. Tôi chỉ muốn trình bày quan điểm của tôi và tôi không đồng tình với một số người ủng hộ anh.

Chính vì tư tưởng “Danh dự quốc gia không cho anh tiền mua Iphone, nó cũng không bảo vệ anh khi anh bị mất tiền” nên hình ảnh quốc gia mới xấu như vậy. Tôi không biết các bạn nghĩ như thế nào còn tôi, tôi không tính toán quốc gia mang gì cho tôi, tôi có một tình yêu đất nước đặc biệt cho đất nước và luôn đặt lợi ích của đất nước lên hàng đầu. Tôi đi trên tàu điện của Bangkok, Singapore hay Malaysia… vì hình ảnh quốc gia nên tôi có động lực để nhường ghế cho một bạn nữ, hay làm những hình ảnh tốt đẹp nhất và chỉ hy vọng người ta hỏi tôi từ đâu tới. Tôi có một câu chuyện thế này: Ngày tôi làm việc tại Bangkok, mặc dù tôi đã thông báo nghỉ việc trước đó theo đúng quy định của công ty nhưng khi công ty không có người làm, và gọi ngay khi tôi mới mua một cái vé đi chơi, tôi đã ngay lập tức tới. Vì cái gì? tôi tự nguyện vì hình ảnh quốc gia, tôi muốn tạo những cơ hội cho người đến sau, để người ta không kết luận quốc gia Việt Nam tồi tệ như vậy, để tạo một cơ hội cho người Việt Nam tới sau.

Lúc sang Tây học, tôi sẵn sàng lên tiếng nếu có ai đó đi tàu trốn vé, xả rác. Vì tôi nghĩ đó là trách nhiệm của một công dân Việt Nam nên có. Tôi xin nhấn mạnh rằng, bạn bè quốc tế sẽ không biết tên mình khi ra nước ngoài nhưng sẽ nhỡ rất rõ mình tới từ đâu. Và đó là trách nhiệm của một công dân nên có. Nếu mỗi một người Việt Nam ý thức được trách nhiệm của mình cần lên tiếng trước hành động xấu của một vài cá thể khác như người dân Sing, nếu các bộ trưởng cũng lên tiếng phản đối như người Sing, nếu cộng đồng cũng lên tiếng thì vấn đề hình ảnh dân tộc đã được cải thiện đáng kể. Và vấn đề trách nhiệm dân tộc, nó đòi hỏi từ tính tự nguyện, từ ý thức mỗi cá nhân. Tôi không phán quyết anh đúng hay sai, tôi chỉ không đồng tình trước phương án anh lựa chọn vì nó làm ảnh hưởng tới hình ảnh dân tộc, và tôi nghĩ trách nhiệm giữ hình ảnh dân tộc khi ra nước ngoài là một trách nhiệm của công dân nên có.

 

Phan Công Thiết

1...177178179...334Trang 178 của 334

PHÁT TRIỂN TOÀN DIỆN

Triết Học Đường Phố là một nền tảng chia sẻ tri thức và trí tuệ, Đông Tây kim cổ. Với sứ mệnh nâng cao nhận thức cộng đồng, THĐP đã và đang đồng hành cùng mọi người trên con đường này từ 2011. Suy cho cùng, mục đích quan trọng nhất của con người không là gì khác ngoài sự hợp nhất với cội nguồn tinh thần thiêng liêng. Mọi chủ đề THĐP chia sẻ đều xoay quanh giá trị cốt lõi này (Chân - Thiện - Mỹ).

© 2011 - 2024, Triết Học Đường Phố. All rights reserved.