Single template - Trang 107 trên 331 - Triết Học Đường Phố

Nghịch lý trong việc dạy và học tiếng Anh ở Việt Nam

Sưu tầm

-

19 Tháng 8, 2018

0

Nghịch lý trong việc dạy và học tiếng Anh ở Việt Nam

(4450 chữ, 16 phút đọc)

1. Nghịch lý trong việc dạy và học tiếng Anh

Nếu nói về mức độ đầu tư cho việc học tiếng Anh, Việt Nam có thể nói là đứng hàng top 10 trên thế giới vì ít có nước nào lại có mức độ học tiếng Anh lâu và dày đặc như vậy. Cha mẹ cho con học từ cấp một, trường dạy tăng cường tiếng Anh rồi thì các trung tâm khắp nơi mở ra quảng cáo đủ các phương pháp và đủ thể loại giáo viên bản ngữ. Nhưng với mức đầu tư khủng như vậy, trình độ tiếng Anh của người Việt vẫn lẹt đẹt ở mức độ chào hỏi mấy câu xã giao thông thường với phát âm sai trầm trọng. Công nhân viên chức nhà nước hay cán bộ thì toàn là mua bằng tiếng Anh hoặc nhờ người khác đi thi giùm. Các bạn trẻ thì học qua loa cấp tốc để lấy được một cái bằng toeic hay ielts làm bùa hộ thân rồi thôi. Số người sử dụng được tiếng Anh lưu loát để nói và viết tôi nghĩ chưa chắc được 5% dân số.

Trước tiên phải nói đến cách dạy sai. Tiếng Anh là một ngôn ngữ tương đối dễ học so với những ngôn ngữ châu Âu khác vì tính logic của nó rất cao. Tuy nhiên, tính logic này không có nghĩa là chúng ta có thể công thức hóa được ngôn ngữ như đối với toán lý hóa. Việc công thức hóa tiếng Anh và học thuộc lòng thay vì dạy cho học sinh kỹ năng suy luận logic đã khiến cho biết bao nhiêu thế hệ học thuộc lòng và nhai lại như những con vẹt nhưng đến khi cần động não tư duy kết nối những kiến thức đã học thì không ai làm được. Chỉ cần hỏi một câu hỏi lệch ra bên ngoài một chút là coi như thua. Ngay cả các giáo viên dạy tiếng Anh cũng vậy, họ đơn giản là một cái máy học thuộc bài rồi phát lại trên lớp bắt học trò học thuộc theo và lặp lại.

Thứ hai, việc đặt mục tiêu học CẤP TỐC một ngoại ngữ là sai lầm nghiêm trọng. Trên đời này không có chuyện gì có thể học cấp tốc mà có thể sử dụng thành thạo. Tiếng Anh cũng vậy, đây là một ngôn ngữ có chiều sâu và tính khoa học cao. Những trung tâm hay trường học trong suốt bao nhiêu năm nay đánh vào tâm lý lười động não và muốn đạt được kết quả nhanh nhất của người học mà đưa ra chiêu bài học cấp tốc giao tiếp, cấp tốc để lấy bằng hoặc một phương pháp tốn công sức nhất. Tất cả đều là mánh khóe chiêu trò lừa gạt vì người nào học hành nghiêm túc đều hiểu rằng không có cách nào cấp tốc hoặc những mẹo vặt để thành công mà chỉ có KIÊN NHẪN và KHỔ LUYỆN. Hãy nghĩ tới lúc bé các bạn tập nói tiếng mẹ đẻ như thế nào. Phải mất vài năm nói đớt nói ngọng mới có thể phát âm đúng và 12 năm phổ thông vẫn có người viết một câu tiếng Việt cho ra hồn cũng không xong thì lấy đâu ra chuyện học CẤP TỐC mà THÔNG THẠO một ngôn ngữ mới. Nếu không nằm mơ thì cũng là hoang tưởng.

Thứ ba là tâm lý người học ngại khổ ngại cực, ỷ lại dựa dẫm vào giáo viên và sách giáo khoa, thích được học mẹo nhưng không thích động não suy nghĩ. Thích có bằng cấp nhưng không thích học thực lực để có thể sử dụng được và không có động lực tự học. Chính vì vậy học đâu lại quên đấy, tốn bao nhiêu tiền nhưng bản thân không tự nỗ lực thì cũng bằng thừa.

Những bạn nào không chịu học tiếng Anh cho đàng hoàng thì sau này đừng hối hận khi bị cưỡng bức học tiếng Trung Quốc như quốc ngữ!

2. Những sai lầm và ngụy biện thường gặp đối với những người thất bại trong việc học tiếng Anh

Hôm qua có một bạn comment hỏi tôi rằng nếu một ngày học liên tục 4 tiếng tiếng Anh thì bao lâu sẽ giỏi. Tôi định trả lời câu hỏi này trong phần comment của bạn nhưng nghĩ lại thì tôi muốn viết thành một bài đàng hoàng cho mọi người tham khảo. Hi vọng những kinh nghiệm này sẽ giúp ích cho việc học tiếng Anh của mọi người được hiệu quả.

Những người thất bại trong việc học tiếng Anh sẽ mắc phải những sai lầm và ngụy biện đặc trưng khiến cho việc học của mình không có hiệu quả. Sở dĩ tôi gọi là sai lầm và ngụy biện vì nhiều người không biết cách học nên đổ nhiều công sức vẫn không có kết quả, còn ngụy biện là nhiều người biết cách học đó là sai nhưng vẫn dùng nó để chống chế cho việc thất bại của mình rằng tôi cũng học hành đàng hoàng lắm chứ, đừng trách tôi. Cho dù là ngụy biện hay là sai lầm thì kết quả cũng đều như nhau là thất bại. Chỉ có việc nhìn thẳng vào sự thật và thay đổi thì mới có sự tiến bộ và thành công.

1. Thời gian là quan trọng nhưng không phải là tất cả

Thứ nhất, học qua loa thì tất nhiên không có kết quả nhưng liệu việc bỏ quá nhiều thời gian để học thì sẽ thành công. Điều này không đúng vì còn tùy thuộc bạn học như thế nào. Nếu ngay từ đầu bạn đã sai nhưng mà bạn cứ nghĩ đó là đúng thì bạn càng tập nhiều bạn càng quen với lỗi sai đó tới khi nó nhập vào tâm thì bạn sẽ rất khó sửa lại.

Thứ hai, nếu bạn chỉ học thụ động là làm những bài tập trắc nghiệm thì có làm hết mấy chục cuốn trắc nghiệm trình độ tiếng Anh của bạn cũng chỉ dừng lại ở chỗ là làm đúng câu hỏi trắc nghiệm chứ không viết hay nói được.

Thứ ba, ai là người sẽ thẩm định sự tiến bộ của bạn, bằng cách nào và sẽ hướng dẫn bạn nâng cao trình độ như thế nào? Ai sẽ cho bạn biết là cách bạn đang học là đúng hay sai, và liệu người đó có sửa đúng cho bạn hay lại chỉ cho bạn một cách sai khác? Nếu không có người hướng dẫn và phương pháp hướng dẫn tốt thì bạn sẽ vẫn dậm chân tại chỗ.

Thứ tư, bạn phân bổ thời gian thế nào? Nếu bạn dồn 4 tiếng một ngày thì chắc chắn hiệu quả không có vì đầu óc chúng ta bị làm việc quá tải khả năng tiếp thu sẽ kém đi. Một tiếng đồng hồ nếu được sử dụng đúng cách sẽ mang lại hiệu quả cao hơn là 4 tiếng dùng sai.

2. Tự học tiếng Anh như thế nào cho tốt?

Những người hỏi tôi câu này đều có chung một đặc điểm, ngại đến trường, thiếu kiên nhẫn và không thích học bài bản. “Tự học” là một từ dùng sai về nghĩa vì bản thân bạn học bất cứ một điều gì, có thầy dạy hay không bạn vẫn là “tự học” vì không ai có thể học giùm bạn. Trong tiếng Anh, người ta không dùng cụm từ “tự học” mà gọi là “tự dạy cho mình”. Ví dụ: tiếng Việt chúng ta nói “tôi tự học tiếng Anh” hay “tự học đàn” thì tiếng Anh sẽ nói là “I taught myself English” và “I taught myself to play guitar”. Nếu bạn hiểu đúng nghĩa thì vấn đề sáng tỏ hơn rất nhiều. Khi bạn nói bạn tự học, bạn chỉ thấy rằng mình đổ rất nhiều công sức học nhưng không thấy kết quả chính vì thế bạn đâm nản. Khi bạn nói bạn tự dạy cho mình, bạn phải nhận định lại trình độ của mình như thế nào. Nếu trình độ bạn quá thấp và phương pháp sư phạm thích hợp không có thì bạn không thể tự dạy mình được. Đó là lý do tại sao bạn mua sách vở về đọc rồi mày mò nhưng không có kết quả.

Nếu bạn muốn tự học thành công thì lúc đầu hãy tìm một chỗ học tử tế để học cho chắc nền tảng đồng thời chú ý đến cách phân tích giảng giải vấn đề của giáo viên, ghi chép lại những điểm mấu chốt quan trọng rồi từ đó về nhà dựa vào cái nền đó mà học thêm. Còn bạn chưa có gì trong tay mà đòi tự học thì bạn càng học càng tệ. Đừng để những câu chuyện tuyên truyền thiếu logic kiểu một người nào đó cầm cuối từ điển mỗi ngày học bao nhiêu từ thì trong vòng vài tháng có thể đọc viết và nói thông thạo một ngoại ngữ khiến bạn ảo tưởng về khả năng tự học của mình.

3. Học bao lâu thì giỏi?

Nhiều bạn đến học hỏi với tôi với câu hỏi thường trực, học mấy tháng thì có thể nói được, viết được, nghe được hay thi lấy bằng nọ bằng kia được. Tôi thực sự rất dị ứng với những câu hỏi kiểu đó vì nó chứng tỏ tư duy của người học vô cùng ăn xổi ở thì, chỉ muốn chụp giật cho nhanh, bình thường khi có thời gian thì không chịu học hành cho đàng hoàng, đến khi cần thì cuống lên tìm một chỗ nào đó muốn học với thời gian ngắn nhất để đạt kết quả cao nhất. Đó là hoang tưởng.

Tôi học tiếng Anh từ 4 tuổi, từng làm phó chủ nhiệm câu lạc bộ Anh văn NVHTN từ năm lớp 12, sang Mỹ học 6 năm chuyên ngành sư phạm Anh, dạy tiếng Anh ở Mỹ. Tôi sử dụng tiếng Anh để nói và viết với thời lượng tương đương với tiếng Việt nhưng tôi chưa bao giờ nghĩ rằng thế nào gọi là giỏi vì càng học càng thấy mình còn quá nhiều cái chưa biết. Nếu bạn chỉ dựa vào thời gian 1 tiếng rưỡi một ngày trên lớp và học trong vòng vài tháng mà giỏi thì cũng giống như bạn cầm số tiền mua xe đạp đòi mua xe Mercedes vậy.

4. Học thuộc lòng công thức và rất chuộng mẹo vặt

Trên đời tôi rất ghét những cách học mẹo nhất là những cách học mẹo của người Việt Nam đối với một ngoại ngữ. Vì sao ư? Vì người Việt mình có tính khôn lỏi nhưng rất hời hợt chỉ nhìn bề mặt vấn đề một cách qua loa rồi chế ra những mẹo vặt linh tinh không có tính khoa học nhưng lại cho đó là quy tắc học bắt học sinh học thuộc lòng. Nên nhớ một quy luật chỉ được công nhận khi nó đúng với 100% các ví dụ cụ thể, chỉ cần 1 ví dụ sai thì quy luật đó cũng không được công nhận. Các mẹo vặt về bản chất là không dựa trên phương pháp suy luận khoa học mà chỉ là sự lắp ghép tùy tiện mà bỏ qua rất nhiều yếu tố quan trọng như sự khác biệt ngôn ngữ. Nhưng người học Việt Nam lại cực kì chuộng dạy và học những mánh khỏe kiểu này vì hai lý do: 1. Nó dễ nhớ chỉ cần thuộc lòng không cần động não. 2. Người học không có thói quen phản biện và suy luận logic và luôn nghe lời thầy cô một cách mù quáng nên những gì giáo viên nói mặc nhiên là đúng. Tôi đã từng vạch ra rất nhiều lỗi sai trong các mẹo học tiếng Anh khiến nhiều giáo viên lâu năm té ngửa vì trước giờ mình đã quá khinh suất trong vấn đề giảng dạy.

5. Làm biếng đầu tư suy nghĩ

Điều làm tôi nản nhất khi dạy tiếng Anh là sự hời hợt và tư duy ăn xổi ở thì của người học. Tôi luôn dặn dò các bạn những nguyên tắc bất di bất dịch để đạt hiệu quả cao. Sau khi học xong một buổi học về nhà nên ôn ngay những điểm cốt lõi trong buổi học đó và dùng tư duy logic liên kết nó với những bài học trước. Trước khi làm bài tập hay luyện tập thì lấy lý thuyết xem lại một lần nữa, đừng làm khi chưa hiểu kỹ lí thuyết. Khi làm bài thì chú ý từng chi tiết nhỏ, không cần nhanh không cần nhiều mà cần làm đâu chắc đó, làm đâu đúng đó. Nếu sai thì ghi chú lại lỗi sai của mình để lần sau không tái phạm. Hầu như mỗi lớp tôi đều nhắc đi nhắc lại những nguyên tắc vàng đó, đưa ra rất nhiều ví dụ minh họa nhưng chỉ có khoảng 20-30% các bạn học viên chịu nghe. Còn lại những người khác vẫn sai những lỗi sai cũ, đến khi hỏi sự liên quan giữa hai vấn đề thì ngồi ngớ ra không biết bắt đầu suy luận từ đâu hoặc đưa ra một câu trả lời vội vã cầu may chứ không dựa trên một cơ sở khoa học nào, Khi tôi giảng lại vấn đề thì cắm cúi ghi chép như thể đó là một điều mới mẻ lắm. Tôi biết các bạn đấy ghi chép thế thôi chứ chẳng bao giờ mở ra xem lại dù chỉ một lần vì nếu chịu xem lại các bạn đó chắc chắn sẽ thấy rằng vấn đề đó có thể đã được chép đầy trong vở hàng chục lần.

6. Lười áp dụng thực tế

Có một nghịch lý rất buồn cười là những bạn học giao tiếp đến khi có cơ hội giao tiếp thì lại kiếm hết cớ này cớ khác để thoái thác. Và khi buộc phải nói thì không hề áp dụng một tí gì những quy tắc phát âm ngữ điệu đã được học mà cứ đọc theo kiểu cũ trước khi đi học. Những bạn học viết thì khi giao cho bài viết về nhà làm thường xuất hiện với nụ cười cầu tài mà tôi thường nói thẳng là “nụ cười vô duyên nhất thế giới” bảo rằng em quên viết, em bận hoặc viết một bài hết sức cẩu thả sai những lỗi chính tả và ngữ pháp cơ bản nhất. Tôi hay nói với học trò rằng: “Các bạn có một tài năng mà tôi rất khâm phục là sai đi sai lại những điểm trọng tâm mà tôi đã dạy rất kỹ và nhấn mạnh hàng trăm lần là không được sai nữa.” Tủ sách tiếng Anh tôi chọn lọc với hàng trăm đầu sách đủ thể loại và đủ trình độ rất ít người quan tâm đụng vào nhưng miệng vẫn cứ xin thầy cho thêm bài tập về nhà làm. Tôi nói luôn là đừng mong tôi cho thêm bài tập về nhà làm vì tôi không muốn tạo cho các bạn tính ỷ lại vào giáo viên. Nếu giáo viên cho bài tập thì làm còn không thì tự mình không tìm được trong khi bây giờ các phương tiện học tiếng Anh phải nói là thừa mứa. Chỉ một kênh youtube thôi các bạn học cả đời còn không hết thì tại sao phải chờ tôi cho thêm bài tập về nhà. Tôi chỉ có thể hướng dẫn gợi ý những nguồn cần thiết còn bạn làm gì với nó là chuyện của các bạn.

7. Không chịu hiểu sự khác biệt của hai ngôn ngữ

Để học tiếng Anh giỏi trước tiên bạn phải giỏi tiếng mẹ đẻ. Điều này không hề vô lý về tiếng Việt hay tiếng Anh gì cũng là một ngôn ngữ có những cách tư duy ngôn ngữ để tiếp thu. Hơn nữa, học ngôn ngữ không chỉ có từ vựng hoặc phát âm mà là học sự khác biệt về cấu trúc câu, ngữ pháp, cách diễn đạt và văn hóa. Nếu ngôn ngữ nào cũng chỉ đơn giản ráp chữ vào thành câu như nhau thì ai cũng có thể giỏi được vài chục ngôn ngữ chứ không chỉ một hai thứ tiếng. Để giỏi tiếng Anh các bạn phải quan tâm tới sự tương quan và sự khác biệt giữa tiếng Anh và tiếng Việt đặc biệt là những vấn đề liên quan tới văn hóa. Tách rời ngôn ngữ ra khỏi văn hóa sản sinh ra nó là cách học kém hiệu quả nhất nếu không muốn nói là sai lầm nhất.

Hi vọng các bạn học viên của tôi đọc kĩ bài này và suy nghĩ những gì tôi vẫn thường nói với các bạn trên lớp để học tốt hơn vì tương lai của bản thân mình. Mục đích dạy tiếng Anh lớn nhất của tôi là hướng dẫn cho các bạn cách học đúng để các bạn sau khi học tôi có thể tự học một mình chứ không quay lại học hoặc tốn tiền đi tìm một nơi khác học lại những kiến thức đã cũ lặp đi lặp lại một cái vòng lẩn quẩn không lối thoát.

3. Cách dạy tiếng Anh, sai ngay từ đầu!

Năm ngoái có ai đó gửi cho tôi một video clip các giáo viên tiếng Anh ở một trường trung học miền bắc đã dạy các học sinh phát âm tiếng Anh bằng cách kết hợp những tiếng Anh với quan họ Bắc Ninh, tôi thực sự quá sợ với sáng kiến đó.

Tôi có một người dì ruột trong suốt thập niên 80 dạy tiếng Nga ở trường cấp 2. Đùng một phát vào thập niên 90 tiếng Nga bị loại khỏi chương trình học chính quy do sự sụp đổ của Liên Xô cũ và tiếng Anh được đón chào trở lại sau mười mấy năm bị hắt hủi. Dì tôi được chỉ định đào tạo tiếng Anh cấp tốc để chuyển sang dạy tiếng Anh trong vòng sáu tháng. Không phải chỉ một mình dì tôi mà hầu hết các giáo viên tiếng Nga và tiếng Pháp khác cũng phải được đào tạo cấp tốc chuyển qua tiếng Anh nếu không muốn bị mất việc làm. Không cần phải giải thích nhiều các bạn cũng có thể hình dung ra rằng với sự đào tạo mì ăn liền như thế thì chất lượng đàng hoàng làm sao có được. Dì tôi lúc nhỏ học tiếng Pháp sau khi đi làm thì học tiếng Nga nên có thể nói là có năng khiếu về ngôn ngữ và cũng siêng năng nên việc học tiếng Anh cấp tốc để đi dạy cũng có thể gọi là ổn. Nhưng những vấn đề như phát âm thì không thể nào khắc phục được với nhiều lỗi sai trầm trọng. Ở Sài Gòn còn như vậy, thử hỏi các giáo viên ở tỉnh hoặc vùng sâu vùng xa thì trình độ còn như thế nào nữa. Và tất nhiên hậu quả thì học sinh lãnh đủ.

Không phải chỉ có những giáo viên thế hệ trước không được đào tạo bài bản. Thế hệ sinh viên sư phạm và chuyên ngành Anh ngữ sau này cũng hề khá hơn. Tôi đã từng dạy rất nhiều bạn sinh viên khoa sư phạm Anh nhưng tiếng Anh rất tệ và rất lười, những lỗi phát âm hoặc lỗi ngữ pháp cơ bản nhất cũng không buồn sửa mặc dù được nhắc rất nhiều lần. Các bạn không hề hứng thú với tiếng Anh và cũng không thích nghề đi dạy, chẳng qua điểm đủ xét tuyển vào ngành nào thì học ngành đó thôi. Có một bạn sinh viên năm 3 trường đại học khoa học xã hội và nhân văn chuyên khoa Anh khi tôi bảo giới thiệu về bản thân thì đọc như trả bài thuộc lòng và đến khi nói đến tên trường thì không biết nói như thế nào bằng tiếng Anh mặc dù suốt 3 năm trời ngày nào bạn ấy cũng dắt xe đi ra đi vào cái cổng trường to tổ bố có tên trường bằng hai thứ tiếng Anh-Việt. Và bạn ấy đổ lỗi là do cô chưa dạy nên không biết. Nghĩ đến những sinh viên không trình độ, không kiến thức, cả đam mê hay ý thức tự học cũng không chuẩn bị ra trường làm thầy làm cô, tôi không khỏi rùng mình sợ hãi vì đối với tôi làm thầy mà dạy sai dạy tồi là một tội ác khó có thể tha thứ. Bác sĩ tay nghề kém chỉ vài bệnh nhân chết nhưng giáo viên không có kiến thức thì hết thế hệ học sinh này đến thế hệ học sinh sẽ bị dạy sai. Và trong số những học sinh đó rồi sẽ có người sau này ra làm giáo viên tiếp tục gieo rắc cái sai đó cho những thế hệ tiếp theo. Đó không phải tội ác là gì?

Thiếu kiến thức, thiếu lòng yêu nghề đồng thời phải đối phó với một chương trình dạy với lượng kiến thức kinh khủng (tôi đọc những cuốn sách giáo khoa và đề thi tiếng Anh lớp 8 lớp 9 mà bật ngửa vì quá nhiều kiến thức ngữ pháp phức tạp) để chạy đua với điểm số thành tích, các giáo viên phổ thông sẽ chọn cách một là dạy qua loa cho càng nhiều học sinh không hiểu càng tốt để đến nhà cô học thêm và được cô chỉ mẹo làm bài mà không cần kiến thức. Không khó để tìm thấy những học sinh điểm trung bình môn tiếng Anh ở trường 8.0 đến 9.0 nhưng mất căn bản trầm trọng. Đó là chưa kể nhiều giáo viên bày cho các học sinh những mẹo nhớ vô cùng ẩu tả phản khoa học để làm sao cho thật nhanh các bài trắc nghiệm. Những thứ ấy một khi vào đầu thì rất khó tẩy ra vì các bạn đã quá quen với chúng đến mức khó có thể nhập cái mới vào được.

Chất lượng kém trong việc giảng dạy tiếng Anh trong trường phổ thông cộng với đòi hỏi không tương xứng với chất lượng giảng dạy của chương trình học khiến cha mẹ tìm đủ mọi cách cho con học tăng cường tiếng Anh nếu có điều kiện. Nếu không tin tưởng vào năng lực của các thầy cô trong trường thì họ sẽ mang con đến các trung tâm Anh ngữ. Sinh viên sau một thời gian bỏ rơi tiếng Anh giật mình khi yêu cầu ra trường đòi hỏi bằng TOEIC hoặc IELTS cũng tìm đến cách trung tâm ngoại ngữ để học cấp tốc với hi vọng lấy được cái bằng nộp cho đủ thủ tục. Và những gia đình khá giả có con muốn cho đi du học cũng chọn một trung tâm ngoại ngữ nào đấy để gửi con vào học để thi lấy bằng làm hồ sơ. Nói chung là cấp tốc được thì càng tốt. Các trung tâm ngoại ngữ thường hút học viên bằng hai chiêu trò luôn hiệu quả là có giáo viên nước ngoài và các khóa học cấp tốc. Giáo viên nước ngoài cũng năm bảy loại nhưng bảo đảm những giáo viên bản ngữ Anh, Mỹ, Úc có trình độ sư phạm ở Việt Nam chỉ đếm được trên đầu ngón tay. Có một thời gian các trung tâm ngoại ngữ không danh không tiếng thuê dân Nga, Pháp thậm chí Nam Tư ba lô sang dạy tiếng Anh bất chấp trình độ miễn sao mắt xanh tóc vàng được. Tôi đã làm việc với rất nhiều giáo viên nước ngoài vừa không có trình độ vừa rất kém về tư cách thậm chí có thể nói là biến thái bệnh hoạn. Một lão già người Mỹ có thói quen tiểu tiện vào bồn rửa mặt trong nhà vệ sinh của các giáo viên khác đến khi dùng camera ghi hình quay lại thì đập bàn văng tục hăm dọa đòi đánh. Một lão khác thì cứ đưa bài cho học viên làm còn mình thì ngồi đọc sách cho tới hết giờ, bài vở không bao giờ chịu chuẩn bị trước khi lên lớp. Còn các lớp luyện cấp tốc thì sao? Bất cứ ai hiểu chuyện cũng đều hiểu rằng không có cách gì để biến không thành có trong một thời gian cực ngắn nhất là kiến thức. Nhưng trên đời này có cầu thì ắt sẽ có cung. Ngày nào vẫn còn những kẻ lười biếng thích ăn xổi ở thì đến lớp để mong được chỉ mánh khóe thi đậu thì những chương trình cấp tốc như vậy vẫn ăn nên làm ra.

Đừng tưởng giáo viên Việt Nam dạy trung tâm sẽ khá hơn giáo viên dạy trường nhà nước. Tôi không vơ đũa cả nắm vì tôi biết có rất nhiều giáo viên lớn tuổi dạy trung tâm rất tận tâm và yêu nghề với kiến thức sư phạm tốt được học trò yêu thích. Nhưng phần lớn họ vẫn mắc phải hai lỗi chính là phát âm và cách giảng bài quá thiên về công thức. Còn các giáo viên trẻ thì chất lượng khó nói được. Rất nhiều bạn trẻ nghĩ đơn giản nếu mình không giỏi làm những chuyện khác nói thẳng ra là học xong đại học thất nghiệp thì đi học một khóa đào tạo giáo viên cấp tốc TESOL ra đi xin dạy tiếng Anh ở trung tâm là an toàn nhất, vừa có lương cao, vừa đỡ phải cạnh tranh còn mang cái mác giáo viên ngoại ngữ khá oai. Trong giai đoạn 2008-2011, tôi đào tạo hơn một nửa số giáo viên trẻ dạy ở các trường Không gian và dạy TESOL và được mệnh danh là sát thủ vì tôi đánh rớt không thương tiếc những bạn không đủ tiêu chuẩn và không đủ tư cách. Vì điều này mà tôi gặp khá nhiều rắc rối với bộ phận hành chính và marketing vì thử hỏi nếu rớt nhiều như thế ai dám đăng kí học. Nhưng tôi thà làm vậy còn hơn là kí bằng cho một người không đủ trình độ ra đi dạy biết chắc rằng họ không hề có ý thức tự học và lòng yêu nghề.

Tác giả: Vien Huynh

*Featured Image: sasint

📌 Ủng hộ tác giả và Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/donateTHDP

📌 Tham gia viết bài cùng Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/2KTJCN2

Nếu chúng ta không còn sợ hãi

Quan điểm

Vũ Thanh Hòa

-

18 Tháng 8, 2018

0

(1565 chữ, 6 phút đọc)

Sợ hãi như một bóng ma tăm tối ẩn nấp trong tâm trí và luôn chực xòe bàn tay đen ngòm nhiều ngón ra để che mắt ta khỏi việc nhìn nhận thế giới một cách trong sáng. Nó làm giảm đi động lực của ta, nó đánh lạc hướng ta khỏi những điều ta cần nhất, nó ngăn cản ta chạm tay vào hiện tại đang sống động trước mắt. Sợ hãi dần hút hết sinh lực của ta và khiến ta rơi vào sự cô quạnh, héo mòn. Mỗi ngày trôi qua, ta càng gần hơn với cái chết.

Khi ta muốn đọc một cuốn sách mới, sợ hãi nhảy ra, cầm lấy đầu óc ta mà rung lên bần bật. Nó bảo rằng: “Đọc sách chỉ tốn thời gian. Đọc sách có khôn ra được ngay đâu. Ngủ đi, hãy đi ngủ cho lành cái đầu. Ôi cái đầu đang rung lên như có động đất đây này, có thấy không hả?” Và thế là ta nhanh chóng gập cuốn sách lại rồi leo lên giường đi ngủ. Còn sợ hãi ghi vào cuốn tiểu thuyết bất tận của nó rằng hôm nay nó đã lừa ta khỏi việc tiếp cận tri thức như thế nào.

Khi ta muốn nói chuyện với một người bạn lâu ngày không gặp, sợ hãi đi vòng quanh ta và người bạn đó một cách đầy bực dọc. Nó bảo ta rằng: “Không cần phải thêm nhiều bạn làm gì, một hai người là đủ rồi. Mà không, chơi một mình thôi cũng được lắm rồi. Hãy quay mặt đi, quay mặt đi chỗ khác ngay đi.” Và ta quay mặt đi chỗ khác, tay chân luống cuống bồn chồn. Còn sợ hãi thôi không đi vòng quanh ta nữa vì người bạn kia cũng đã bỏ đi rồi.

Khi ta viết một bài viết về cuộc sống để chia sẻ với mọi người, sợ hãi bùng lên một mạng lưới đen ngòm phủ lên trước mắt ta. Nó chỉ vào một điểm trên cái lưới đó và bảo rằng: “Đây này, bài viết của mày chỗ này dở tệ, người khác làm sao mà ngửi được chứ.” Nó chỉ và một điểm khác và bảo rằng: “Đây nữa này, người ta sẽ cười vào mặt mày và sẽ loan tin rằng mày là một đứa ngu đần nhưng thích thể hiện. Ôi, mày không phải là thế phải không? Vậy nên đừng công khai bài viết này nữa. Hãy cứ im lặng thôi. Im lặng là bình yên nhất đấy.” Thế là ta vội vàng xé tan những gì mình vừa viết và ngồi thu lu một góc đầy vẻ buồn phiền. Còn sợ hãi lại gài thêm vào cái lưới đen kia một cảnh tượng yếu hèn mà nó vừa thu nạp được. Lần sau ta muốn chia sẻ điều gì, nó sẽ lại lôi cái lưới này ra để diễn trò.

Khi chúng ta thất bại trong công việc, sợ hãi cũng đã chầu sẵn ở đó và cất lời nhanh nhất trong những kẻ cất lời. Nó bảo rằng: “Mày đúng là một kẻ yếu đuối, mày sẽ không làm nên trò trống gì đâu. Mày nên ăn ít đi một bát cơm tối nay và đeo một biển hiệu trước ngực rằng ‘Tôi là kẻ thảm hại nhất quả đất, tôi là một kẻ vô dụng nhất hành tinh.’ Phải như vậy thì mới khôn ra được. Đúng rồi.” Và ta ôm mặt dằn vặt mình như thế, bỏ luôn cả cơm tối. Còn sợ hãi thì kiếm được một bát cơm buồn rầu để đút miệng trong ngon lành.

Khi ta cãi nhau với người thương, sợ hãi cũng tiếp tục ló mặt ra, nó thổi những làn khói lạnh toát vào trái tim ta. Nó bảo rằng: “Đừng nói chuyện với anh ta/cô ta nữa. Họ chẳng bao giờ hiểu mày đâu nên đừng phí thời gian với những kẻ như vậy. Mày chẳng làm sai điều gì cả nên không cần phải làm lành. Họ là những kẻ máu lạnh đểu cáng. Mày hãy ngồi im một mình và khóc cho thỏa lòng đi. Khóc như thế này này.” Và rồi nó cất lên một tiếng khóc sầu bi ai oán, giận hờn miên man. Thấy vậy, ta cũng bật khóc. Ngay lập tức, sợ hãi mỉm cười. Nụ cười của nó chẳng khác gì tiếng khóc thê lương kia cả.

Đấy, sợ hãi sẽ cư xử với ta như vậy vì nó là một sinh vật không có tình người. Nó đeo bám bên cạnh ta và cố gắng tìm cách ngắt ta ra khỏi thế giới càng nhiều càng tốt. Thức ăn của nó là sự lưỡng lự, yếu đuối, ưu phiền, âu lo và giận dữ. Khi ta mềm lòng với nó, nó nuốt chửng ta không thương xót.

Nếu chúng ta không còn sợ hãi tức là ta không còn run rẩy trước cuộc đời, trước những khó khăn, những nghịch cảnh đã, đang hoặc sẽ phải đối mặt. Ta không còn vật vã bởi những khổ đau và trân mình lên chống trả chúng. Ta không tự kìm hãm mình vào trong những trải nghiệm cũ kỹ. Khi không còn sợ hãi, không có gì ngăn cản ta tiến vào thế giới nữa.

Không phải là nó sẽ hoàn toàn biến mất hay sẽ chết cứng thây ở một xó xỉnh nào đó. Không còn sợ hãi nữa tức là nó không còn uy quyền gì với ta nữa, ta vượt lên khỏi nỗi bất an luôn chầu chực trong tâm trí mình. Ta trở nên mạnh hơn nó, bất chấp sự hiện diện của nó. Khi ấy, ta mới có thể kết nối với chính mình và với thế giới. Chính sự kết nối làm gia tăng sinh lực trong ta, dẫn cho dòng sự sống thông chảy đầy sinh động trong những huyết mạch.

Ta bắt đầu mở những trang sách ra và nuốt lấy từng con chữ. Càng đọc, ta càng thấy đầu óc không còn rung lên bần bật nữa vì sợ hãi bị chùn chân khi đứng trước sự quyết tâm của ta.

Ta thoải mái bắt chuyện với người bạn đã lâu không gặp và thấy niềm vui dâng trào trong lòng khi tình bạn chưa hề phai nhạt. Càng trò chuyện, ta càng thấy tin yêu vào con người và cuộc đời. Ta cười, người bạn cũng bật cười hạnh phúc. Còn sợ hãi thì lùi lại một chỗ vì nó bị niềm vui làm cho khiếp đảm.

Ta mạnh dạn chia sẻ những bài viết của mình với mọi người và sẵn sàng đón nhận những lời nhận xét. Quả nhiên có người chỉ ra chỗ ta viết dở, nhưng thay vì đào hố chui xuống cho đỡ xấu hổ thì ta học cách đón nhận được những lời phê bình, những góc nhìn khác biệt và từ đó, ta biết nói lời cảm ơn. Còn sợ hãi chẳng trùm được cái lưới đen lên ta nữa nên đành tự trùm lên đầu chính mình trong tuyệt vọng. Nó đã bị bối rối trước sự dũng cảm và những lời nói chân thành.

Ta quay lại nơi ta đã vấp ngã và tìm hiểu nguyên nhân của sự thất bại. Ta đứng dậy, soi mình vào gương, mỉm cười và bảo rằng từ trải nghiệm này ta sẽ trưởng thành hơn nữa vào ngày mai. Thất bại đó không định nghĩa con người ta. Còn sợ hãi thì nín lặng một góc tường vì lưỡi của nó đã bị cứng lại khi tiếp xúc với sự can trường ta thể hiện.

Ta đến bên người thương để cùng nhau tìm ra lời giải cho mâu thuẫn trước đó. Ta hiểu rằng cái bóng đèn hỏng thì cần sửa cái bóng đèn chứ không phải vứt đi cả ngôi nhà. Ta và người thương sẽ giải quyết vấn đề khó khăn chứ không phải đập vỡ cả một mối quan hệ. Từ đây, sự tin tưởng và đoàn kết giữa hai con người được gia tăng. Có thể ta sẽ vẫn khóc, nhưng là khóc trong vòng tay của người ta yêu. Còn sợ hãi thấy thế thì mỉm cười sung sướng. Nhưng nó bỗng giật mình rằng tại sao mình lại cười đẹp như thế này nhỉ. Sợ hãi soi vào gương thì thấy rằng nó đã bị tình yêu đồng hóa tự lúc nào.

Sợ hãi chưa từng có quyền lực lên ta nếu ta không chối bỏ quyền lực lên chính cuộc đời của mình. Đừng đổ lỗi cho bóng tối làm ta đau khổ, mà hãy đổ lỗi cho chính mình đã nuôi nấng nó từng phút giây bằng cách thỏa hiệp và buông thả. Những tấm màn đen đúa sẽ vẫn tồn tại, nhưng ta phải học cách để trở nên mạnh mẽ và lớn lao hơn chúng. Mạnh đến mức những run rẩy trở nên yếu xìu, lớn đến mức những âu lo trở nên bé xíu. Để rồi đến cuối cùng, chỉ còn ta hạnh phúc với cuộc đời. Sợ hãi vẫn cố gắng chen vào giữa để quậy phá nhưng chẳng ích gì. Vì những chú voi không còn bận tâm đến một hạt bụi.

Tác giả: Vũ Thanh Hòa

*Featured Image: sogard

📌 Ủng hộ tác giả và Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/donateTHDP

📌 Tham gia viết bài cùng Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/2KTJCN2

Yersin có phải là người tìm ra Đà Lạt?

Quan điểm

Ni Chi

-

18 Tháng 8, 2018

5

(1723 chữ, 7 phút đọc)

Trong mỗi căn nhà có từng dấu vết của một con người, những đồ vật gắn bó với những kỉ niệm. Một thành phố cũng vậy, bao giờ cũng ẩn chứa trong nó bao nhiêu vết tích tàn dư của lịch sử. Vậy nên hôm nay, lật lại từng trang kí ức đang dần bị bào mòn bởi thời gian, tôi muốn làm sống lại một con người, để chúng ta lại có dịp gọi tên họ thêm một lần, thêm một trăm lần, vạn lần… Lịch sử đời đời nhớ đến họ không phải chỉ trong những trang giấy, mà còn trong cả trái tim của mỗi chúng ta, của mỗi con người yêu quý Đà Lạt. Người tôi đang muốn nhắc đến ở đây là Alexandre Yersin. Người được biết đến trong công sức đóng góp ghi tên Đà Lạt vào bản đồ Việt Nam.

Nhưng trước tiên, chúng ta cần biết rằng Alexandre Yersin là ai?

Một đứa trẻ tội nghiệp, từ lúc trong bụng mẹ còn chưa biết đến ánh sáng mặt trời đã phải bịt khăn trắng chịu tang cha. Ba tuần nữa thôi, cha con họ lần đầu tiên được gọi tên nhau trong từng ánh mắt thân thương. Nhưng căn bệnh xuất huyết não đã lạnh lùng tàn nhẫn gieo rắc vào gia đình Yersin muôn vàn đớn đau. Yersin ra đời mà chưa từng biết đến khuôn mặt của cha trong cuộc sống.

Nhưng bi kịch lớn lên không có cha không làm thuyên giảm đi nhiệt huyết say mê nghiên cứu khoa học của Yersin. Được thừa hưởng sự say mê của một người cha là nhà khoa học. Yersin đã nhận lấy sứ mệnh dang dở của cha và tiếp tục viết tên mình trên con đường nghiên cứu. Yersin trở thành một bác sĩ y khoa, một nhà vi khuẩn học và còn là một nhà thám hiểm.

Từ nhỏ đã phải rời khỏi nước Pháp sang Thụy Sĩ để tránh sự bức hại tôn giáo. Đến khi trở lại Paris hành nghề y thì mới nhập lại quốc tịch Pháp vì nước Pháp thời điểm đó chỉ cho phép công dân cộng hòa Pháp mới đủ điều kiện hành nghề. Đó là một con người lý tưởng và nhiều hoài bão. Là một con người không chịu hài lòng với đỉnh cao học thuật ở Paris mà vứt bỏ tất cả để sang Đông Dương sống cuộc đời trải nghiệm và khám phá, sẵn sàng từ bỏ tương lai xán lạn ở Paris.

“Con sẽ không buồn nếu phải rời Paris vì con thấy chán ngấy kịch nghệ, đám thượng lưu làm con kinh tởm, và đời mà không đi thì còn gì là đời.”

Yersin đặt chân lên Đông Dương, nhận nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe cho các thủy thủ trên một đoàn tàu. Trong những ngày tháng lênh đênh trên biển, bị mê hoặc và sững sờ trước vùng biển tuyệt diệu Nha Trang, Yersin cương quyết khăn gói lên đường đi theo tiếng gọi trái tim.

Lịch sử y khoa thế giới còn mãi nhắc đến ông là người thầy thuốc đầu tiên cứu sống một bệnh nhân dịch hạch. Người Việt Nam vẫn luôn gọi tên ông với lòng thành kính và tôn trọng nhất. Bởi lẽ Yersin là một bác sĩ chỉ khám bệnh miễn phí cho người nghèo. Coi lương y như từ mẫu. Trong một lá thư viết cho mẹ, ông đã nói:

“Mẹ hỏi con có thích ngành y không. Có và không. Con rất vui được chữa trị cho những người đến nhờ con khám, nhưng con không muốn biến y học thành một cái nghề, nghĩa là con sẽ không bao giờ có thể đòi một người bệnh trả tiền vì đã chữa bệnh cho người đó. Con coi y học là thiên chức, là mục vụ. Đòi tiền để chữa trị cho bệnh nhân thì chẳng khác nào nói với người đó rằng: tiền hay mạng sống.”

Một huyền thoại sống đang đứng trên đỉnh vinh quang, quyết vứt bỏ tất cả để quay về sống cuộc đời ẩn dật, lập trang trại bắt đầu đời sống nông nghiệp chăn nuôi, sống rất gần gũi và giúp đỡ người dân nghèo tận tụy. Rồi gắn bó cuộc đời mình, vĩnh viễn nằm lại trên những bờ cát trắng mịn dài trải rộng. Tiếng sóng biển Nha Trang đã vỗ về ôm ấp, ru ông vào trong giấc ngủ vĩnh hằng trọn đời.

Đó là một đám tang có đến cả đoàn người đưa tang dài mấy cây số. Không chỉ người dân Nha Trang mà khắp cả nước Việt Nam, cả thế giới mãi yêu quý và biết ơn ông. Không chỉ Đà Lạt, Sài Gòn mà cả Nha Trang cũng đều quá yêu quý ích kỉ mượn tên ông đặt cho nhiều con đường. Đó chắc hẳn sẽ là người nước ngoài duy nhất được vinh danh nhiều đến thế ở Việt Nam.

Bác sĩ Yersin không phải chỉ dừng chân ở Việt Nam trong vai trò một bác sĩ nhân hậu. Ông còn là một nhà thám hiểm có công vào sự hình thành nên thành phố Đà Lạt. Tuy nhiên, bác sĩ Yersin không phải là người đầu tiên khám phá ra vùng đất cao nguyên lạnh này. Nếu không có những thông tin chính xác, tôi e sợ sẽ có một vài chi tiết nhầm lẫn.

25 năm trước khi bác sĩ Yersin đặt chân đến vùng đất cao nguyên lạnh thì Dinh Điền Sứ Nguyễn Thông của triều đình nhà Nguyễn đã khám phá ra cao nguyên Lâm Viên. Chính ông đã từng báo cáo cuộc khai hoang này lên triều đình nhà Nguyễn, nhưng vì việc thực hiện cuộc di dân lên vùng đất này để khai phá là điều không thể được vì nó đòi hỏi rất nhiều kinh phí. Thậm chí là ngay cả khi quan Nguyễn Thông tìm ra vùng đất này thì bác sĩ Yersin cũng không phải là người tiếp theo. Trước ông từng có bác sĩ Paul Nesis và Albert Septans cũng đã từng đến cao nguyên Lâm Viên trước Yersin 12 năm, nhưng chuyến đi của họ chỉ được biết trong giới thám hiểm mà không được giới thiệu đến công chúng vì thời kỳ đó nước Pháp vẫn còn bận tâm vào việc chinh phục toàn bộ Đông Dương nên cuộc thám hiểm của họ cũng sớm rơi vào quên lãng.

Cho đến 12 năm sau, bác sĩ Yersin cùng đoàn thám hiểm của mình chui ra từ một khu rừng rậm, đã ngạc nhiên đến sững sờ trước một khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ và kỳ thú mà họ chưa bao giờ được trông thấy.

“Một cao nguyên rộng lớn, không cây cối, đó đây thấp thoáng những trái đồi thấp, phủ một lớp cỏ xanh mịn màng.”

Bác sĩ Yersin không phải là người thám hiểm ra Đà Lạt, nhưng ông ấy là người có công khai sinh ra khu đô thị này. Người Pháp với âm mưu thu tóm Đông Dương vẫn luôn gặp phải vấn đề oi bức khí hậu của một vùng nhiệt đới. Họ đang cần một nơi để nghỉ hè mà không cần phải quay trở về chính quốc. Chính trị gia người Pháp Paul Doumer, là người toàn quyền Đông Dương lúc đó quyết định tìm kiếm một địa điểm để xây dựng một nơi có thể thỏa lấp những khó khăn của họ và khi đọc được báo cáo của bác sĩ Yersin về vùng cao nguyên lâm viên, ông đã tỏ ra rất thích thú.

Chính Paul Doumer cũng đã đích thân du hành đến cao nguyên lạnh và rất thích thú trước một đia thế lý tưởng, khung cảnh mát mẻ. Ông rất hài lòng nên đã ngay lập tức ký sắc lệnh thành lập đô thị nghỉ mát Đà Lạt sau khi về Hà Nội. Nhưng dự định đó bị gián đoạn đến tận 10 năm sau khi toàn quyền Đông Dương Paul Doumer trở về Pháp. Cho đến khi chiến tranh thứ nhất bùng nổ, nhiều người Pháp không thể quay trở về Châu Âu trong kỳ nghỉ thì ý tưởng về một thành phố nghỉ mát trên cao nguyên đó mới được nhớ lại. Công cuộc kiến thiết thành phố lúc đó mới thực sự bắt đầu.

Sống ở một nơi khiến tôi không còn có ý muốn giám sát hay đong đếm thời gian. Tôi có cảm giác nếu dùng thời gian để lãng phí vào những điều vô ích đó thì tôi sẽ lỡ mất rất nhiều điều tốt đẹp. Tất cả mọi thứ thuộc về nơi này đều tác động lên giác quan và lọt vào nhận thức của tôi. Một cảm nhận sâu sắc khác thường khiến tôi luôn thấy thích thú tò mò và muốn khám phá tường tận hơn về nó, rồi muốn kể. Tôi không biết bài viết này viết ra cho ai đọc. Có ai đó sẽ quan tâm về nó khi mà tất cả bạn trẻ đến Đà Lạt chỉ để check in, chụp vài ba bức ảnh, ghé vào những khu du lịch nổi tiếng… Nhưng có một sự bức bách nào đó đã nắm lấy tay tôi, đưa đường dẫn lối tôi trên từng con chữ.

Tôi quá yêu Đà Lạt, nơi tôi đã tham lam gọi tên bằng quê hương thứ hai. Đó là nhà, là mái ấm, là tất cả những ngày thơ mộng nhất tôi sống. Vậy nên tôi đành phải vay mượn nó vào trong những dòng tâm tư của mình. Bởi tôi muốn chia sẻ điều ấy, với những con người cùng có chung tình yêu với tôi, cho những người chưa kịp biết đến để yêu nhưng rồi sẽ vẫn yêu, tôi hy vọng họ sẽ đọc được bài viết này. Và tôi biết, sẽ còn nhiều hơn những bài viết tôi muốn nói về Đà Lạt, trong những ngày sắp đến.

Bài viết sử dụng một số tư liệu tôi đã tham khảo trên Wikipedia, trong khi tôi đang lật mở từng trang trong cuốn sách Yersin – một quyển sách kể về cuộc đời của vị bác sĩ tài hoa nhân đức vẹn toàn này.

Tác giả: Ni Chi

*Featured Image: anle20

📌 Ủng hộ tác giả và Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/donateTHDP

📌 Tham gia viết bài cùng Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/2KTJCN2

Tôi đã học ngoại ngữ như thế nào?

Sưu tầm

Triết Học Đường Phố

-

18 Tháng 8, 2018

0

(2325 chữ, 9 phút đọc)

Một số bạn có inbox muốn tôi chia sẻ bí quyết học ngoại ngữ của mình. Đây là một vấn đề mà tôi cũng đắn đo rất lâu vì thật lòng không phải tôi muốn giấu giếm gì hết. Đối với các bạn đang theo học tôi, tôi vẫn nhiều chia sẻ và phân tích cách học. Nhưng “kinh nghiệm cũng giống như chiếc bàn chải đánh răng, chỉ có thể cho người kia xem nhưng mỗi người dùng riêng một chiếc, không thể nào dùng chung được.” Mỗi người sẽ có một xuất phát điểm khác nhau, thuận lợi và khó khăn khác nhau và tính cách mỗi người sẽ quyết định về thành công hay thất bại của người đó. Tôi viết bài viết này chỉ với một mục đích chia sẻ những gì đã trải qua cả thuận lợi lẫn bất lợi trong việc học ngoại ngữ cũng như những gì tôi nghĩ là có ích. Nếu ai thấy áp dụng gì thì áp dụng, thế thôi.

Trong bài viết trước của tôi, có một bạn phân tích 3 yếu tố dẫn đến thành công trong việc học ngôn ngữ. Một là ý thức và nỗ lực bản thân. Hai là môi trường thích hợp và ba là người dạy có tâm và có trình độ. Tôi đồng ý về cách nhận định này và sẽ dựa trên ba yếu tố này để phân tích việc học ngoại ngữ của mình để cách bạn dễ theo dõi.

Yếu tố đầu tiên tôi muốn nhắc đến là môi trường. Tôi có được may mắn là sống trong một môi trường đa văn hóa từ bé và điều này tôi nghĩ rằng có ảnh hưởng rất lớn đối với việc học ngoại ngữ của tôi. Gia đình bên nội tôi là người Quảng Đông ở Chợ Lớn, ngoài ba tôi nói được tiếng Việt kha khá, còn lại các cô các bác đều nói được rất ít tiếng Việt. Do đó tôi gần như nói tiếng Việt và tiếng Quảng Đông cùng một lúc khi mới tập nói. Bên ngoại tôi bà ngoại là giáo viên dạy tiếng Pháp trước 1975 nên hay có thói quen dùng tiếng Pháp, dì tôi dạy tiếng Nga. Cả hai đều dạy tôi một ít tiếng Pháp và tiếng Nga từ trước khi vào lớp 1 (tôi không học mẫu giáo một ngày nào cả). Tất cả những điều đó tạo cho một môi trường đa ngôn ngữ khiến tôi có một độ nhạy nhất định về ngôn ngữ. Đến năm 4 tuổi (1985), tôi bắt đầu đi học tiếng Anh vỡ lòng và từ đó trở đi tôi học tiếng Anh gần như song song với tiếng Việt. Và cứ như thế tôi học tiếng Anh rất tự nhiên, không cảm thấy áp lực hay căng thẳng gì cả.

Môi trường thứ hai là một môi trường khắc nghiệt và éo le. Năm 10 tuổi vì một biến cố gia đình mà tôi trôi dạt qua Pakistan và sống bên đó một thời gian thậm chí đi học bên đó một thời gian. Tôi không biết tiếng Urdu nên học ở một trường Công giáo dạy toàn tiếng Anh ở Karachi. Và tôi phải tự bơi để tồn tại trong một môi trường không có một chữ tiếng Việt nào. Thành công đầu tiên trong việc sử dụng tiếng Anh của tôi là dẫn mẹ tôi không biết một chữ tiếng Anh đi lọt qua các cửa khẩu sân bay từ Thái Lan qua Pakistan bằng vốn tiếng Anh cấp 1 của mình rồi từ Pakistan về lại Bangkok rồi về Sài Gòn. Biến cố đó để lại cho tôi nhiều chấn thương về mặt tâm lý rất nặng nhưng ngược lại giúp tôi củng cố trình độ cũng như sự tự tin trong việc sử dụng tiếng Anh.

Về lại Việt Nam đi học dưới mái trường xã nghĩa thân thương, tôi chủ động đăng kí tham gia các cuộc thi tiếng Anh do trường do quận tổ chức chẳng phải vì thành tích mà tôi muốn thử sức mình. Lên cấp 3 tôi thi vào lớp chuyên Anh Minh Khai khi nghe nói có giáo viên nước ngoài đứng lớp. Lớp 11 tôi đi sinh hoạt clb Anh Văn của Nhà Văn Hóa Thanh Niên rồi thi vào làm trong đó với nhiệm vụ là đi đến từng nhóm hướng dẫn cho các hội viên thảo luận đề tài trong tuần và tập cho họ hát bài hát tiếng Anh được in kèm theo chủ đề. Đến khi tôi vừa tốt nghiệp cấp 3 thì tôi được bầu làm phó chủ nhiệm clb Anh Văn sau hai năm đi làm. Và tôi cũng là người nhỏ tuổi nhất trong những người làm việc trong câu lạc bộ. Lúc đó (1998-2001) phong trào học tiếng Anh ở Sài Gòn vẫn rất thịnh hành và các câu lạc bộ tiếng Anh mọc lên như nấm. Duy chỉ có clb tiếng Anh của NVHTN là nổi tiếng nhất với số lượng hội viên lên đến trên 2000 người mỗi buổi sáng chủ nhật. Đó là môi trường thứ ba để tôi rèn luyện tiếng Anh của mình.

Môi trường thứ tư là môi trường đại học sáu năm học bên Mỹ. Trường tôi học nằm xa khu người Việt và tôi gần như là người Việt duy nhất. Ngành học của tôi là sư phạm Anh vốn học ra để dạy ngữ văn Anh (literature) ở các trường trung học Mỹ đòi hỏi trình độ tiếng Anh rất cao. Chương trình học rất nặng gồm những môn tới bây giờ tôi còn ám ảnh như văn học Anh trung đại, cận và hiện đại và văn học Mỹ cận hiện đại. Ngoài ra các môn khác như triết học, tâm lý học, kĩ năng sư phạm đều phải học bằng tiếng Anh. Nói chung trong suốt quãng đời học tiếng Anh, tôi luôn có được những môi trường tốt nhất (cũng có thế nói là khắc nghiệt nhất) để rèn luyện.

Yếu tố thứ hai quyết định là tôi may mắn có những giáo viên dạy tiếng Anh rất tốt, có trình độ, có tâm và có tầm. Có một điều rất lạ là tôi và gia đình đạo Phật nhưng lại rất có duyên với những người đạo Công giáo hoặc Tin Lành. Giáo viên tiếng Anh đầu tiên của tôi năm 4 tuổi là thầy Ý Anh Bùi Trần Lục, một người Bắc 54 nhỏ thó và lanh lợi. Tôi còn nhớ ngày đầu tiên đến lớp, thầy Lục đã nói với mẹ tôi rằng: “Chị cho con học tiếng Anh là một quyết định vô cùng đúng đắn!” Đó là năm 1985, thời mà tiếng Anh bị ghẻ lạnh vì ai cũng tôn sùng tiếng Liên Xô. Lớn lên một tí tôi được gửi vào học tiếng Anh tại tu viện nằm trên đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa góc Điện Biên Phủ (bây giờ là trường Nhật Ngữ Sakura) cho đến 10 tuổi. Các sơ nói tiếng Anh rất hay, rất nghiêm khắc nhưng dạy rất có tâm. Nền tảng căn bản tiếng Anh tôi vững là nhờ công của các sơ trong đó người dạy tôi lâu nhất là sơ Thuận. Nếu bây giờ còn sống, bà cũng phải trên 80 tuổi. Lên cấp 2 người tôi ấn tượng là cô Trinh trường Ngô Tất Tố, Phú Nhuận vì cách dạy sinh động nhất là phát âm của cô khác hẳn với các giáo viên Việt Nam khác. Còn người tôi ngưỡng mộ nhất trong thời gian học cấp 3 là thầy Thảo trường Minh Khai với cách dạy tiếng Anh cực kì vui và ấn tượng. Học với thầy hiểu được rất nhiều nhưng không hề mệt mỏi căng thẳng. Có thể nói đây là người thầy đã khiến tôi muốn trở thành giáo viên Anh Văn. Đó là thời gian các giáo viên vẫn còn có tâm, họ không dạy mẹo dạy chiêu mà truyền đạt kiến thức thực sự. Thầy Lục, sơ Thuận, cô Trinh, thầy Thảo là những giáo viên mà tôi luôn biết ơn cho tới ngày hôm nay.

Yếu tố thứ ba là phương pháp học và nỗ lực bản thân. Tôi trước giờ có một tính rất lạ, cái gì mình thích thì tôi theo đến cùng còn những gì người khác theo nhưng tôi thấy không hợp tình hợp lý thì tôi chẳng thèm quan tâm cho dù ai nói gì đi nữa. Suốt thời gian học phổ thông trung học của tôi là thế, tôi học rất bết bát các môn toán lý hóa nhưng rất siêng học tiếng Anh, sử và văn vì tôi thấy đây mới là những môn giúp ích cho tôi sau này. Điểm tiếng Anh của tôi luôn cao nhất lớp và tôi tham gia bất kì cuộc thi học sinh giỏi tiếng Anh nào từ cấp trường đến cấp quận. Nhưng tôi không học gạo để thi lấy điểm mà học vì kiến thức thực sự. Tôi chú ý đến những lỗi nhỏ trong phát âm và quyết tâm sửa vì tôi rất ghét kiểu phát âm lười biếng ẩu tả của một số giáo viên khiến tiếng Anh trở thành như tiếng Việt. Khi phát biểu trong lớp tôi luôn sửa giọng cho đúng mặc cho bạn bè cười bảo là làm màu hay khoe mẽ. Tôi mặc kệ người khác nghĩ gì vì tôi biết tôi làm gì.

Tôi học tiếng Anh qua bài hát, học qua sách truyện chứ tôi không chỉ dựa vào sách vở. Tôi tập hát cho đúng với cách của những ca sĩ yêu thích và chú ý cách nhấn trọng âm nhả chữ, đài từ và cả cách thể hiện cảm xúc qua bài hát. Lúc đầu do mê The Beatles, tôi tập căng tai nghe những đoạn phỏng vấn của tứ quái để học cách phát âm kiểu Scouse xứ Liverpool. Sang Mỹ, tôi có dịp tiếp xúc với nhiều chất giọng tiếng Anh khác nhau và tôi tập hết tất cả các accent đó cho thật nhuyễn (trừ giọng Mỹ da đen vì tôi không thích nhạc rap). Có thời gian tôi bỏ ra hơn cả năm chỉ để luyện Cockney accent-loại giọng Anh của dân lao động London vì khoái xem phim bộ phim “Still Crazy” của Anh. Đến khi xem Hugh Grant thì chuyển qua tập nói kiểu posh accent sang chảnh. Sau này có bạn người Ấn Độ, Pakistan và Malaysia, tôi học luôn giọng phát âm tiếng Anh của họ.

Tôi đọc rất nhiều sách tiếng Anh và xem nhiều phim bằng tiếng Anh bên cạnh những sách giáo khoa bắt buộc phải đọc. Hồi còn đi học ở Việt Nam, tôi hay để dành tiền để mua những danh tác tiếng Anh được rút gọn và đơn giản hóa cho sinh viên nước ngoài học để đọc. Sang Mỹ thì tôi đọc về lịch sử, văn học, triết học, tâm lý học, và rất nhiều tài liệu về âm nhạc. Mấy lần tôi có điều kiện chuyển trường sang một nơi có nhiều người Việt sinh sống và học nhưng tôi vẫn quyết định ở lại thị trấn Thibodaux heo hút không có một bóng người Việt để tối đa điều kiện sử dụng tiếng Anh. Tôi không muốn ở Mỹ bao nhiêu năm trời mà lại nói một thứ tiếng Anh chắp vá giả cầy nhất là đi học ngành sư phạm Anh thì đúng là quá nhục.

Bên cạnh tiếng Anh tôi sử dụng tốt tiếng Quảng Đông và Hoa Phổ thông. Tiếng Quảng Đông của tôi là do bác hai dạy từ nhỏ. Đi chơi với bác tôi bắt buộc phải nói tiếng Quảng Đông còn với ba tôi thì ông vẫn nói lúc thì tiếng Quảng Đông lúc thì tiếng Việt. Đến năm 18 tuổi tôi mới chính thức học đọc và viết mặt chữ. Thầy dạy tôi cũng họ Huỳnh là một mục sư Tin Lành là một người có tấm lòng hết sức thiện lương. Thầy bắt tôi học chữ phồn thể chứ không thích tôi viết chữ giản thể của Trung Cộng. Nhờ vốn tiếng Quảng Đông, tôi học tiếng phổ thông rất nhanh. Sang Mỹ thời gian sống với cô tôi, tôi vừa sử dụng tiếng Quảng Đông để giao tiếp với gia đình bên nội, vừa dùng tiếng phổ thông để chỉ dẫn những người bếp Trung Quốc làm ở nhà hàng của cô tôi. Họ từ Phúc Kiến vượt biên sang, ít học và quê mùa tiếng Anh một chữ bẻ đôi không biết, tiếng Quảng Đông cũng không nói được. Họ nói chuyện với nhau bằng thứ thổ ngữ của họ còn khi phải giao tiếp thì dùng tiếng phổ thông đặt sệt thổ âm Phúc Kiến rất khó nghe. Cô tôi nói tiếng phổ thông đặt sệt tiếng Quảng Đông nên hai bên nói chuyện với nhau như cãi lộn. Thế là họ làm gì, đi đâu, mua gì tôi đều dẫn họ đi làm thông dịch viên bất đắc dĩ. Ở trường thì có bạn bè sinh viên người Trung Quốc tôi cũng không ngần ngại nói chuyện với họ bằng tiếng phổ thông. Nói chung, tôi không bỏ lỡ bất cứ cơ hội nào để luyện tập, nghe, nói, đọc viết những ngôn ngữ mà mình học dù chỉ là nhỏ nhất. Tôi thường buộc tôi rơi vào tình trạng phải sử dụng ngôn ngữ đó để sinh tồn vì đó là động lực thúc đẩy tôi phải giỏi ngôn ngữ mà mình sử dụng, còn nếu cảm thấy không giỏi thì không học qua loa. Đó là lý do tại sao tôi không học lại tiếng Pháp và tiếng Nhật mặc dù cũng đã từng học qua một năm vì tôi cảm thấy mình quá bận để có thể theo đuổi chúng một cách nghiêm túc dù rất muốn.

Tác giả: Vien Huynh

*Featured Image: DariuszSankowski

📌 Ủng hộ tác giả và Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/donateTHDP

📌 Tham gia viết bài cùng Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/2KTJCN2

Ai mới là kẻ yêu đời tha thiết nhất?

Quan điểm

Ni Chi

-

17 Tháng 8, 2018

3

(1008 chữ, 4 phút đọc)

Cuộc sống là một cái hố trống rỗng, chẳng có gì để tìm kiếm trong đó, nhưng lại có thể đánh mất tất cả. Càng đi tìm chỉ càng bước vào những tư tưởng cô liêu, càng đi tìm chỉ càng nghe thấy những tiếng kêu rên thống khổ, chỉ càng ngửi thấy mùi hương khói thắp lên cho những nấm mồ chôn cất linh hồn của người còn sống. Đi đến đâu cũng chỉ thấy toàn thấy những cái xác lạnh lẽo bước vội đi tìm hơi nóng để được sưởi ấm. Ở đâu cũng toàn là linh hồn suy nhược, lồng ngực chật hẹp, những con mắt đố kỵ. Nhưng hãy cẩn thận, đừng vội buông lơi lời nói, đừng vội vã khạc nhổ khinh bỉ.

Bởi bốn phương tám hướng xung quanh đầy rẫy những tai mắt, bạn phải cố tỏ vẻ mình là người yêu đời trước mặt họ và nói những lời hoa mỹ. Những kẻ với đằng sau cái mặt nạ ngụy trang cũng chỉ là cái lốt của bộ xương tâm hồn đã bị cuộc sống ăn mòn từng khúc da khúc thịt. Chỉ còn lại những mảnh xương mục nát khô héo không che giấu nổi trái tim rỉ máu với vô số vết thương chằng chịt. Thừa nhận đi, như cách những con chiên vẫn thường rửa tội trước thượng đế của họ. Hãy một lần thú nhận bạn cũng đã quá chán ghét cuộc đời này. Hét một lần vào mặt nó, một lần thôi cứ chửi rủa sự thối nát của một kiếp người quá đọa đày.

Nhưng chửi xong rồi thì sao, phải tha thứ, phải yêu thương nó như cha mẹ vẫn chửi rủa đánh đập thậm tệ những đứa con lại luôn dành cho nó tất cả tình yêu mà họ có. Không phải là bổn phận trách nhiệm phải yêu thương, cố tỏ mình quá tử tế với nó, mà là một tình yêu thuần khiết. Yêu và chấp nhận tất cả mọi thói hư tật xấu của người mình yêu. Uống cạn chén rượu say đắng ngắt, uống trọn hết thảy những đớn đau. Bởi không có thiên đàng nào mà không biết đến mùi vị hỏa ngục, không có sự dịu ngọt nào không pha lẫn đắng cay chua chát.

Tôi bảo tôi yêu đời thì chẳng ai tin. Có dùng cả cuộc đời để giải minh cũng chẳng ai tin tôi là đứa yêu đời nhất trần gian. Tôi đã sống trong tất cả những cơn mộng đẹp mà tôi tự dệt ra bằng màu sắc rực rỡ nhất. Họ chỉ nhìn vào đó rồi ngỡ ngàng chúng là màu đen, tôi cố giải thích thì may ra họ nghĩ đó là màu xám. Tôi bảo rằng đến cả hạnh phúc cũng khiếp sợ tôi thì họ cười ngạo nghễ. Họ không tin rằng một người nói những điều bi quan lại là người yêu đời da diết. Chỉ có những kẻ tự nhận rằng mình yêu đời mới chính là kẻ bi quan tự dối trá lường gạt chính bản thân. Và đáng thương nhất là những kẻ thậm chí còn chẳng biết mình đang đau khổ trong tất cả sự gian dối.

Tại sao con người lại phải sống khổ sở như vậy? Sáng nào cũng mở cửa sổ ra để thấy mặt trời rồi vội đóng cửa khi còn chưa kịp gặp mặt trăng. Vội vã, quan trọng hóa mọi sự chẳng được tích sự gì.

Đã có bao nhiêu người sống trước họ và khi họ chết đi vẫn có bấy nhiêu ngươi lũ lượt chết theo. Rồi lại có kẻ khác được sinh ra, rồi cả thế giới lại nói cười hồn nhiên. Chẳng ai là quan trọng để hãnh diện. Ai rồi cũng sống bần tiện, tham lam, tầm thường, khờ khệch, ngu ngốc, xấu xa, hẹp hòi… Tôi cũng chỉ là một sản phẩm nằm trong dây chuyền của cuộc sống này, ngu xuẩn chẳng khác gì.

Nhưng tất cả mọi sự ấy đều quan trọng và cần thiết trong đời sống này. Nếu một cái tôi nhỏ mọn mất đi thì vũ trụ sẽ điên đảo chao ngã ngay tức thì. Muốn sống thì cần phải đặt niềm tin vào tất cả sự hỗn mang đấy, chỉ là đừng nhìn vào đấy những lúc mình mệt mỏi chán chường.

Đừng đi tìm ý nghĩa cuộc sống, cuộc sống này làm gì có ý nghĩa mà đi tìm cho mất công. Chẳng có ai có thể hiểu được gì, khoa học không thể chứng minh, triết học không thể lý luận, lịch sử chỉ là một mớ bòng bong được sắp xếp có trật tự những điều mà các sử gia hoàn toàn chưa bao giờ trông thấy.

Con người đến với cuộc đời để tìm kiếm ý nghĩa sự sống, để rồi bàng hoàng nhận ra càng đi tìm lại càng đánh mất tất cả trong sự tìm kiếm đó. Tại sao chúng ta sống? Hoang mang không biết mình sống để làm gì. Vậy thì đã đến lúc rồi, bắt đầu khạc nhổ nói lời khinh bỉ cuộc đời đi, rồi khinh bỉ luôn cả sự khinh bỉ cuộc đời. Đó là ranh giới mong manh nhất giữa cái khinh ghét và yêu thương. Cứ sống với nhau bằng sự giả tạo ấy mà không mệt mỏi đuối sức sao? Mình sống thật với đời thì đời mới chân thành với mình.

Chiều nay tôi lang thang dưới Sài Gòn. Đã nói bao nhiêu lời khinh bỉ thậm tệ. Mình còn nhớ hãy đã quên tôi cũng chẳng còn bận tâm. Chỉ biết hôm nay nắng Sài Gòn tôi đi giữa khói bụi mịt mùng, ồn ào còi xe, hối hả xô bồ mà thấy lòng bồi hồi quá…

Sài Gòn ngày trở về, tôi tự hỏi, vội vã chốn nhân gian này, Sài Gòn ơi ai mới là kẻ yêu người da diết nhất? Ai mới là kẻ yêu đời tha thiết nhất?

Tác giả: Ni Chi
Edit: Triết Học Đường Phố

*Featured Image: Pexels

📌 Ủng hộ tác giả và Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/donateTHDP

📌 Tham gia viết bài cùng Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/2KTJCN2

10 điều bạn cần biết khi học tiếng Anh hay ngoại ngữ

Sưu tầm

Triết Học Đường Phố

-

17 Tháng 8, 2018

0

10 điều bạn cần biết khi học tiếng Anh hay ngoại ngữ

(2302 chữ, 9 phút đọc)

Nếu bạn là một trong những người học tiếng Anh học đã lâu mà vẫn thất bại, có thể bạn đã mắc phải một số sai lầm trong cách học. Bài viết này tôi muốn tổng kết lại mười điều có thể giúp bạn học tiếng Anh (hoặc một ngôn ngữ nào đó) một cách có hiệu quả hơn. Hy vọng sẽ giúp ích được các bạn.

1. Hãy giỏi tiếng Việt trước đã

Nếu bạn muốn giỏi một ngôn ngữ thứ hai, bạn phải giỏi tiếng mẹ đẻ của mình trước. Đây là điều khoa học đã chứng minh vì các ngôn ngữ có những nguyên tắc chung của nó. Tiếng Việt đối với một đứa trẻ tập nói vẫn là một thứ ngoại ngữ. Và hãy nhớ rằng chúng ta học tiếng Việt từ khi học nói cho tới khi học đại học và vẫn sử dụng nó hàng ngày. Chính vì vậy nếu bạn sử dụng tiếng Việt chưa tốt, viết còn sai chính tả, sử dụng từ sai nghĩa, câu cú lủng củng thì việc bạn học tốt một ngôn ngữ thứ hai là khá khó có thể thành công. Đồng thời khi các bạn yêu tiếng mẹ đẻ của mình thì bạn mới trân trọng một ngôn ngữ khác và có động lực để học tốt nó chứ không đơn thuần xem nó như một món nợ phải trả cho xong.

2. Không bao giờ có chuyện học cấp tốc mà giỏi

Tôi luôn từ chối dạy cho những người có suy nghĩ học cấp tốc trong vòng vài ba tháng hoặc đợi đến lúc không còn cách nào khác mới học nhưng lại muốn điểm cao. Tại sao ư? Bởi vì chính bản thân tôi đã trải qua muôn vàn khó khăn và vấp phải rất nhiều thất bại trong việc học ngoại ngữ và từ khi tôi bắt đầu học cho tới nay, chưa bao giờ tôi ngưng học. Phải nhớ một điều bạn bỏ ra bao nhiêu công sức thì bạn gặt hái được bấy nhiêu thành quả. Nếu bạn chỉ thích bỏ ra một đồng nhưng thu về một núi tiền thì tốt nhất bạn nên mua vé số và hy vọng. Phải quyết tâm bỏ tư tưởng ăn xổi ở thì ra khỏi suy nghĩ thì bạn mới tiến bộ được.

3. Hãy tìm hiểu sự tương quan giữa các ngôn ngữ

Những người không hiểu được hoặc không quan tâm đến sự tương quan và khác biệt giữa tiếng mẹ đẻ và ngoại ngữ thường sẽ mắc những lỗi sau đây khiền họ cho dù học rất nhiều nhưng kết quả đạt được thường chẳng bao nhiêu: Dịch sát nghĩa của từng từ thay vì hiểu ý của một cụm từ, học mẹo một cách mù quáng chứ không dựa trên logic của ngôn ngữ, không tự sửa được các lỗi phát âm hoặc ngữ pháp cơ bản, không biết cách diễn đạt sao cho hợp lý bằng ngoại ngữ… Nhờ thông thạo tiếng Hoa nên tôi hiểu sâu hơn về những từ ngữ Hán Việt dùng để giải thích các thuật ngữ trong tiếng Anh như thế nào là “tân ngữ” (chữ “tân” ở đây là “khách” đối lập với chữ “chủ” trong “chủ ngữ” chứ không phải “tân” là mới), thế nào là “giới từ”… cũng như phát hiện nhiều mối liên hệ thú vị giữa ba ngôn ngữ Anh-Hoa-Việt.

4. Không ngừng luyện tập

Ai cũng biết muốn thành thạo một kĩ năng thì phải luyện tập thường xuyên vì những gì bạn học trên lớp là lý thuyết. Để biến thành kĩ năng sử dụng được, những kiến thức đó phải được sử dụng đi sử dụng lại rất nhiều lần cho tới khi thành thạo như một bản năng. Nhưng đáng tiếc là việc luyện tập là việc đáng chán nhất trên đời vì nó tốn nhiều thời gian và cứ lặp đi lặp lại. Người luyện tập hay có tâm lý sau một vài lần thành công sẽ nghĩ rằng mình đã thành thạo rồi nên không tập nữa và không chịu kết hợp những cái đã học với những cái mới học với nhau nên sau một thời gian rất ngắn, họ sẽ rơi vào tình trạng cái gì cũng biết nhưng chỉ biết sơ sài và không sử dụng được.

5. Luyện tập không chỉ là thời gian mà còn là phương pháp

Có nhiều người bỏ rất nhiều thời gian ra để luyện tập nhưng không có tiến bộ thậm chí càng tập càng dở. Điều này không có gì là khó hiểu vì nếu bạn đã không chuẩn ngay từ đầu thì việc tập luyện nhiều khiến lỗi sai biến thành quán tính càng lúc càng khó sửa. Tôi luôn nhắc nhở các bạn học viên của mình một nguyên lý rất cơ bản nhưng rất ít người chịu làm theo. Khi bạn ngồi trên lớp cho dù bạn hiểu bài 100% đi nữa thì đến khi ra khỏi lớp và đi về nhà, kiến thức của bạn sẽ rơi vãi khoảng 30-40% vì những chuyện khác chi phối. Sau một đêm ngủ dậy, bạn sẽ quên tiếp khoảng 20% những gì đã học và những hoạt động trong ngày khác sẽ khiến bạn bị phân tâm và kiến thức bạn học được hôm trước trở thành khiếm khuyết và tam sao thất bản. Nếu bạn sử dụng kiến thức đó để làm bài tập qua loa để đối phó mà không thèm xem lại lý thuyết để điểm lại những điều quan trọng thì việc làm bài tập của bạn không có lợi ích gì mà trái lại còn có hại. Nhớ là trước khi luyện tập, hãy đảm bảo những gì mình luyện tập là đúng và chính xác.

6. Dấn thân và chịu cực

Học một ngàn quyển sách nhưng chưa bao giờ áp dụng những gì mình học vào đời thực dù chỉ một lần thì cũng không bao giờ thành công được. Sách giáo khoa chỉ dạy được một lượng kiến thức rất nhỏ so với những gì cần thiết để sử dụng tốt một ngôn ngữ và mục đích của các chương trình giáo khoa là giúp bạn thi lấy điểm cao những bài thi không có tính thực tiễn. Các khóa học Anh văn cũng vậy. Cách học tốt nhất là chịu dấn thân cọ sát thực tế chịu bầm dập và chịu thất bại hết lần này tới lần khác. Cũng giống như một người lính phải xông pha hàng trăm trận lớn nhỏ, bị hàng chục vết thương thì mới có cơ hội trở thành một tướng tài. Quan trọng là mỗi lần thất bại bạn có rút ra kinh nghiệm xương máu và không bỏ cuộc hay không.

Việc than thở rằng không có điều kiện thực hành tiếng Anh không khiến cho bạn vì thế mà được thông cảm và cũng chẳng cải thiện được thực tế là bạn vẫn tệ tiếng Anh. Vả lại ở thời đại công nghệ này mà còn nói câu đó thì đó là một lời ngụy biện không hơn không kém. Học tiếng Anh mà một quyển sách tiếng Anh cũng không đọc, một bài hát tiếng Anh đơn giản cũng không hát được, có dịp để nói cũng không chịu nói, có dịp để viết cũng không chịu viết mà chỉ thích làm những dạng bài tập vừa dễ vừa quá quen thuộc để khỏi phải động não thì suốt đời vẫn không sử dụng được tiếng Anh.

7. Hãy để ý đến những chi tiết nhỏ nhất

Điều khiến tôi nản nhất trong việc dạy tiếng Anh của mình là có rất nhiều bạn có thái độ xuề xòa qua loa. Có những điểm quan trọng tôi nhắc đi nhắc lại hàng trăm lần nhưng các bạn vẫn cứ sai do làm theo quán tính mà không chịu động não suy nghĩ. Có những lỗi cực kỳ dễ sửa nhưng các bạn không chịu khắc phục nên hết khóa học vẫn sai bao nhiêu đó sai hoài. Tôi thường học từ vựng và cách diễn đạt bằng tiếng Anh bằng cách chú ý đến những từ tiếng Anh mà tôi gặp bất cứ nơi đâu: Trên những slogan quảng cáo, trên bao bì của một sản phẩm (tôi thường đọc hết tất cả những gì ghi trên bao bì sản phẩm không bỏ sót chữ nào), các poster phim ảnh hay du lịch… và chú ý những điều thú vị (cách dùng mới của một từ quen thuộc, tiếng lóng, thậm chí là lỗi sai của người khác). Những điều nhỏ nhặt đó không có sách vở hay thầy cô nào có thể dạy bạn mà chỉ có thực tế cuộc sống mới dạy được cho bạn.

8. Hãy rèn luyện sức chịu đựng của mình bằng những thử thách khác

Nếu bạn còn trẻ, có điều kiện gia đình lo cho học hành mà luôn miệng than thở là tiếng Anh khó quá thì rất có khả năng bạn chưa hề chịu cực dù chỉ là một ngày. Hãy thử tự đi làm cả ngày rồi đi học sau một ngày vừa mệt vừa đói. Hãy thức dậy thật sớm để ra phòng gym tập cho đến khi các cơ bắp bạn mỏi nhừ và đau nhức trong từng cử động những ngày tiếp theo để khi bạn giảm hoặc tăng được một kg thì bạn mừng rơi nước mắt thế nào. Hãy thử tập một loại nhạc cụ phổ thông nào đó như guitar chẳng hạn để biết rằng vừa canh cho đúng nhịp phách vừa xác định đúng nốt trên cần đàn vừa chịu cảm giác dây đàn cắt vào những đầu ngón tay đau đớn thế nào để đến khi đánh ra hồn một bản nhạc thì mấy đầu ngón tay bạn cũng gần như nát bét. Lúc đó bạn sẽ hiểu học tiếng Anh không hề khó như bạn nghĩ. Vấn đề là bạn muốn hay không mà thôi.

9. Hãy trân trọng những người thầy có tâm

Nhiều bạn luôn miệng than thở là nhiều giáo viên dạy dở dạy chán nhưng hãy bình tâm suy nghĩ lại trước khi buông lời oán thán. “Tiên trách kỉ, hậu trách nhân.” Hãy tự hỏi bản thân mình rằng bạn có ham học cấp tốc muốn học ít mà được nhiều, muốn không cần chịu cực mà vẫn giỏi hay không? Có phải bạn ưu tiên chọn những nơi hứa hươu hứa vượn đảm bảo này nọ mà né tránh những lời khuyên hữu ích nhưng bắt buộc bạn phải nỗ lực và chẳng cam kết gì? Có phải bạn chọn cách học mẹo học tủ để thi lấy bằng và từ chối những nơi dạy dỗ đàng hoàng? Hãy nhớ rằng lựa chọn ban đầu là do bạn, bạn chọn gì thì bạn sẽ nhận được điều mà bạn muốn tương xứng. Nhiều bạn đến học với tôi nhưng vẫn giữ thái độ học đối phó học mẹo, bỏ qua những lời khuyên bằng kinh nghiệm xương máu của tôi muốn đốt cháy giai đoạn để đạt kết quả cao thì tôi cũng thực sự bó tay. Một hình ảnh ám ảnh tôi và khiến tôi cảm thấy chua xót là có lần tôi đọc được status gần như năn nỉ các bạn trẻ ở Hà Nội đi học tiếng Anh miễn phí của thầy Thái Bá Tân, một người thầy vừa có tâm vừa có tầm vừa là một nhân cách lớn, kèm theo hình ảnh thầy ngồi buồn trong lớp học vắng hoe vắng ngắt. Các bạn thà bỏ tiền triệu ra đi học những thứ mẹo vặt rác rưởi nhưng lại phụ tấm lòng của những người thầy như thế thì các bạn xứng đáng với những gì các bạn gặt hái được. Nên nhớ rằng để có những bài giảng hay và hiệu quả, những thầy cô đó phải bỏ biết bao nhiêu công sức để chắt lọc nghiền ngẫm nghiên cứu và thậm chí hy sinh thu nhập của mình để đúc kết cho các bạn. Nếu các bạn không trân trọng những điều đó bằng thái độ học tương xứng thì các bạn đừng than vãn gì cả.

10. Nỗ lực bản thân vẫn là quan trọng nhất

Không ai có thể theo bạn cả đời để dạy cho bạn hoặc sửa lỗi sai cho bạn mà chính bạn phải ý thức được điều đó và tìm cách tự học tốt nhất cho mình. Đừng ý lại quá vào một giáo viên nào cả vì họ có những học trò khác không chỉ có riêng bạn. Ngoài ra họ còn có gia đình và cuộc sống riêng chứ không chỉ có việc đi dạy. Đừng nghĩ rằng mình nói chuyện với người nước ngoài thì sẽ tự động giỏi. Người bản ngữ thường sẽ rất ngại sửa lỗi cho bạn và họ cũng cảm thấy phiền vì mỗi lần bạn nói là phải sửa. Bạn bè bạn có giỏi tiếng Anh cách mấy cũng chỉ giúp bạn một thời gian đầu mà thôi. Sau một thời gian đã hết lòng với bạn mà bạn vẫn không chịu để ý tự khắc phục họ sẽ nản và bỏ cuộc vì chính bản thân họ cũng muốn tìm người giỏi hơn để học hỏi. Nhờ vả người khác nhưng chính bản thân mình không chịu cố gắng sẽ khiến người kia cảm thấy bị làm phiền hoặc bị lợi dụng. Chẳng ai đủ rảnh và đủ tốt để giúp ai suốt đời được. Bạn đừng trách người khác vì sự yếu kém của bản thân vì họ không có nghĩa vụ làm cho bạn tốt hơn. Đó là bổn phận của bạn đối với chính mình.

Tác giả: Vien Huynh

*Featured Image: stevepb

📌 Ủng hộ tác giả và Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/donateTHDP

📌 Tham gia viết bài cùng Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/2KTJCN2

Rồi ta lại mơ về những giấc mộng hồng

Quan điểm

Thanh T

-

17 Tháng 8, 2018

0

(730 chữ, 3 phút đọc)

Giấc mộng lầu hồng. Mấy ai trong đời không có một giấc mộng hồng, mơ sẽ mãi mãi yên ấm, an vui, cùng với gia đình, anh em, bạn bè. Thế là, không ai thốt ra nhưng xin hỏi mấy ai phủ nhận mình có thường trực mang theo nỗi lo ấy. Nỗi lo một ngày vật đổi sao dời, nỗi lo đến lúc tiệc vui tàn mất. Nỗi lo ngày kia người sẽ chẳng còn là người, và mọi chuyện dần dần không còn là nó nữa. Nào, cạn một ly cho sự buồn chung của con người chúng ta.

Lo lắng sẽ chẳng giải quyết được gì, họ nói. Phải, như nghèo cũng chẳng sung sướng gì cho cam nhưng người ta vẫn nghèo đấy thôi.

Có phải chúng ta là một giống loài đầy những mâu thuẫn? Ta nói, có hợp thì có tan, có vui thì có buồn, hạnh phúc – đau khổ, mấy sự thật này làm ta nôn nao mãi. Vì ta ham muốn quá nhiều? Vì ta ngạo mạn bởi vị thế hơn hết thảy muôn loài, nên theo đó vũ trụ và các quy luật nên nể nang mình phần nào mới phải? Vì ta, vì ta, vì ta. Vì ta không kiểm soát được tất cả, vì ta thật nhỏ bé với bầu trời đêm đầy sao. Ôi trời đất, so với mấy thứ to đùng ấy, so với trời đất, thời gian ta tồn tại quả thực chỉ như là thoáng qua. Ai biết ta có kịp hiểu ra điều gì nếu trước hết có điều gì đó cần hiểu. Nếu sự có mặt của mình chỉ là thoáng qua, một dấu vết bé ti ti tí, anh kia, chị ấy có ngăn được mình thắc mắc: Chúng ta tồn tại vì điều gì? Và nếu nó thật ra là chẳng vì điều gì cả, là nó là cứ thế xảy ra mà thôi, thì thay vì cuộc đời mình, ta là a là b, thôi thì ta là y là z. Sao cũng được, có khác biệt gì đâu, vì tất cả có nghĩa lý gì đâu, phải không?

Gượm đã! Tiếng đàn lạc nhịp của cô bé phòng bên chiều hôm ấy, hỏi ai có mang một ý nghĩa nào không? Thế còn lần ăn tối cả nhà bữa đó? Hay là nụ cười hom hem của bà già bán rau hôm kia. Ai trả lời cho, ai là người đủ thẩm quyền giải đáp những câu hỏi này? Lăn lộn tới lui giữa bể hư vô mênh mông, rồi sự thật cũng dần hé mở. Không ai cả, mỗi người sẽ phải tự có đáp án của riêng mình. Tất cả những năm tháng, tất cả những trải nghiệm, những niềm vui, niềm đau, những được và mất, những hạnh phúc và bất hạnh … nếu chỉ là thoáng qua không mang một ý nghĩa nào cả, tại sao mấy thứ đó lại luôn đậm nét đến thế – trong mỗi người?

Rồi ta lại mơ về những giấc mộng hồng chứ? Thì cứ mơ thôi, nhưng đừng quên mơ giấc mơ hồng thì ngại lắm thực tại xám. Thật dễ chịu khi nghĩ về khả năng tốt đẹp có thể xảy đến, nhưng nỗi lo lắng biết đâu nó lại không cũng giày vò bấy nhiêu. Anh mong đợi hạnh phúc trọn vẹn thì anh ưa gì nổi bộ mặt bọn khổ sở, dở dang. Hai mặt của một đồng xu. Anh có bao giờ thấy đồng xu nào có mỗi một mặt chưa? Phân tích mấy câu thơ sau:

“Ngẫm đời như thể truyện Hồng lâu
Có lúc yên vui, có lúc sầu
Xuân đến đào tươi, đơm rực rỡ
Đông về tuyết lạnh, buốt thương đau.”

Hừm… Có đó, mất đó. Đến đó, đi đó. Hoặc là như thánh nhân, không vui không buồn, chỉ an lạc chẳng đợi mong gì. Không thì là phàm nhân, đủ vui đủ buồn. Mơ những điều tốt đẹp nhất, cố mà nhớ dù hay quên mất – chấp nhận cả những gì xấu xí. Hiểu mình hiểu đời, can đảm và kiên nhẫn.

Mà tôi biết mấy anh chị rồi. Anh chị sẽ vẫn còn đó mâu thuẫn, nghi ngờ, đau khổ đủ kiểu thôi. Chỉ là bỏ qua cho bản thân những lúc như thế và bước tiếp.

Tác giả: Thanh T

Featured image: Pexels

📌 Ủng hộ tác giả và Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/donateTHDP

📌 Tham gia viết bài cùng Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/2KTJCN2

Dạy toán ở Việt Nam, sai từ lúc bắt đầu

Sưu tầm

Triết Học Đường Phố

-

16 Tháng 8, 2018

1

(1916 chữ, 8 phút đọc)

Tôi tin rằng, trong mọi lĩnh vực, ngành nghề dù chuyên môn hay nghiệp dư, có lẽ hiếm có lĩnh vực nào dị biệt như toán học và văn chương. Dị biệt ở chỗ, tri thức có thể thụ đắc từ nó hoàn toàn không cần đến sự giáo dục hệ thống. Nói cách khác, toán học và văn chương, hoàn toàn có thể tự học không cần thông qua trường lớp hay hệ thống giáo dục nào. Nhận định như vậy không hẳn ai cũng đồng ý, nhất là với toán học.

Văn chương dễ nhận ra nhất, hầu như rất ít nhà văn nào xuất thân từ một trường chuyên nghiệp về văn chương; những tài năng lớn nhất trong lĩnh vực văn chương thường, xuất thân từ địa hạt xa rời văn chương. Đành rằng, ngày nay trên thế giới vẫn có chuyên ngành văn chương tại Đại học, nơi đào tạo nhà văn và nghiên cứu văn chương; thì thực tế cho thấy, nhà văn chuyên nghiệp rất ít người xuất thân từ chính chuyên ngành của mình trong Đại học.

Riêng toán học, thoạt nhìn, chúng ta khó tin rằng môn toán có thể tự học hoàn toàn; bởi, toán học luôn là môn xương sống cho mọi cấp bậc từ tiểu học đến trung học và cả đại học; những đứa trẻ phải trầy trật dưới điểm số môn toán; toán từng là môn ám ảnh thời đi học của rất nhiều người. Toán, không phải là môn dễ học. Điều đó đúng trong trường hợp, người ta phải học toán theo một trình độ do chương trình đặt ra, họ buộc phải tiêu hoá mớ tri thức trong thời gian ngắn. Còn lại, toán học dù là môn học rất trừu tượng nhưng không quá khó để học được nó, bất kỳ ai có trí thông minh trung bình, một chút nghị lực, một ít đam mê và một quyển sách giáo khoa toán tốt, là hoàn toàn có thể thụ đắc tri thức toán học ở mức độ chuyên ngành mà không cần đến bất kỳ thầy dạy toán nào.

Lịch sử toán học chỉ ra, đây là ngành học có những tài năng trẻ đến rất trẻ, trong số đó, không ít người hoàn toàn tự học dựa trên một quyển sách giáo khoa toán nào đó. Người ta có thể nói, vì đó là những cá nhân xuất sắc nên có thể tự học toán mà không cần sự hỗ trợ của ai. Điều đó vừa đúng vừa sai. Đúng ở chỗ, muốn nghiên cứu bất kỳ phân ngành nào của toán học, tối thiểu, người ta phải biết những phép tính căn bản; mà không một đứa trẻ nào, sinh ra đời tự có phép tính đó trong đầu, chúng cần được học; quan trọng, những phép tính đó ai dạy cũng được. Toán học không phải là phép tính, phép tính chỉ là một công cụ căn bản của toán. Hiểu và thực hành được phép tính trong toán học, đâu cần nhiều trí thông minh, miễn người ta đừng đòi hỏi trẻ em khả năng chưa tương xứng lứa tuổi.

Tôi biết, tự học bao giờ cũng gian nan hơn có người hướng dẫn và một chương trình học được soạn kỹ lưỡng. Đó là lý do mà lối học nhảy cóc trong một số lĩnh vực thường mang lại kết quả hời hợt. Không ai tin một ai đó có thể tự học mà thành bác sĩ, một người tự học đàn vĩ cầm sẽ không thể chơi được nhạc cổ điển với nhiều kỹ thuật phức tạp. Toán học thì khác, nó có ba đặc trưng:

Toán học là thế giới của ý tưởng tuyệt đối với những quy luật chính xác đến lạ lùng, mặc cho trên đời này có tồn tại hình tam giác hay không thì người ta vẫn biết, tổng ba góc tam giác luôn là 180 độ.
Toán học chỉ chứa chân lý và chân lý đó là tuyệt đối, điều này lý giải tại sao khi một định đề trong toán học đã được chứng minh thì không ai ngờ vực nó nữa.
Toán học là sản phẩm của óc lý trí và sức tưởng tượng, nên toán học là sản phẩm gắn liền với khả năng tư duy rất đặc trưng của con người. Như vậy, khả năng toán học là khả năng căn bản và đặc trưng nhất ở người Homo Sapiens, chúng ta có khả năng toán học rất tự nhiên, vì vậy, tôi mới nói chúng ta hoàn toàn có thể tự học toán.

Thực tế không như vậy, nhất là ở Việt Nam, không ai có thể tin một ai đó dựa vào sách giáo khoa để hiểu nội hàm rất trừu tượng trong toán, ở mức độ lý thuyết và, giải quyết một bài toán, ở mức độ thực hành. Theo tôi, lý do chính, ở Việt Nam không có một quyến sách toán giáo khoa tốt. Những quyển sách giáo khoa toán ở Việt Nam, sơ sài đến mức, mỗi năm có hàng trăm quyển sách minh hoạ cho nó; và ngắn gọn đến mức, không ai có thể hiểu nó trừ khi có người giải thích.

Thời gian gần đây, tôi ở nhà một người bạn làm luật sư, em trai anh học một ngành kinh tế tại RMIT và gặp khó khăn về những bài toán kinh tế được học. Tiếp xúc anh, tôi nhận ra anh khá thông minh, suy nghĩ mạch lạc; khi hỏi, thật ngạc nhiên là anh học dở toán và không thích môn học đó. Kinh nghiệm dạy học của mình, tôi biết một đầu óc tư duy mạch lạc là tiền tố quan trọng tiếp cận tri thức toán học. Nhận thấy những bài toán kinh tế mà anh đang giải quyết là những khái niệm liên quan đến giải tích, tôi đưa anh ra nhà sách mua hai quyển Giải Tích của James Stewart mà Việt Nam có chuyển ngữ. Tôi dành hai buổi, mỗi buổi chừng 5-6 tiếng bắt đầu lại những khái niệm căn bản nhất của Giải Tích cho anh.

Buổi đầu tiên, tôi không dạy hay viết bất kỳ gì về phương trình toán học. Thay vào đó, tôi nói rất nhiều về Khái niệm tới hạn (giới hạn). Như mọi quyển sách giáo khoa đúng nghĩa, người ta dành thời gian nhiều để tiếp cận khái niệm. Tôi vẽ 15 hình tròn có cùng bán kính và anh phải vẽ vào đó những đa giác đều nội tiếp hình tròn, trực quan, anh tự nhiên nhận ra Diện tích hình tròn là điểm giới hạn của Diện tích đa giác đều, khi số cạnh n chạy ra vô cực. Tôi mất rất nhiều thí dụ từ, diện tích hình cong, vận tốc, dãy số, tổng sai phân để anh nhận ra điểm mấu chốt của khái niệm giới hạn đều liên quan đến tính động hơn là tĩnh. Từ đó, anh phân biệt được khác biệt căn bản môn giải tích, hình học và đại số là tính động và tính tĩnh. Giải tích nghiêng về động, đó là lý do tại sao kinh tế xã hội học đều cần đến giải tích.

Khi nói về hàm số, tôi nhấn mạnh hàm số như một nhà máy mà hàng hoá tạo ra lệ thuộc vào nguồn nguyên liệu đầu vào. Trường hợp đó, hàng hoá gọi là biến số phụ thuộc, nguyên liệu là biến số độc lập. Đại lượng y luôn lệ thuộc vào x. Khác với nhiều người dạy toán, tôi nhấn mạnh cách thức mô tả hàm số là đa dạng, có thể nói bằng lời, có thể bằng những con số, có thể bằng đồ thị và có thể bằng một phương trình. Nhiệm vụ học khái niệm hàm số là khả năng mô tả những bài toán kinh tế, quy chúng về những phương trình đơn giản, tìm hiểu quy tắc phương trình đó chính là luật vận hành trong kinh tế, giải phương trình đó chính là giải bài toán kinh tế. Khái niệm hàm số cho phép chúng ta khái quát hoá một vấn đề thành những đại lượng lệ thuộc lẫn nhau, quy giản nó thành một phương trình, cụ thể nó bằng một hình vẽ. Cho đến ngày nay, giải pháp căn bản cho nhiều vấn đề xã hội là khả năng khái quát và quy giản nó thành điều có thể hiểu, bởi không ai có giải pháp cho điều không thể hiểu.

Nói về khái niệm đạo hàm, tôi nhấn mạnh sự thay đổi quãng đường di chuyển của xe máy với thời gian, từ đó tôi nhắc về khái niệm vận tốc trung bình. Nhưng ở mỗi thời điểm, vận tốc là khác nhau, sự khác nhau đó cho thấy khuynh hướng vận tốc đang tăng lên hay giảm xuống hay giữ nguyên, theo thời gian, tất cả đều hình thành nên khái niệm… vận tốc của vận tốc, mà chúng ta quen gọi là gia tốc, nghĩa là tốc độ gia đổi vận tốc. Tương tự xã hội học, dân số tăng theo mỗi năm, thì liệu, chúng ta có đoán được tương lai dân số sẽ thế nào? Tốc độ gia tăng dân số cho ta biết khi nào dân số tăng nhanh, tăng chậm hoặc âm. Đó là khái niệm đạo hàm, nghĩa là tốc độ biến thiên, hay tốc độ của tốc độ.

Tương tự cho khái niệm tích phân, vi tích phân, tích phân hai lớp, ba lớp, trong hệ trục giải tích, v.v…. Trong vòng hai buổi, số giờ chừng 12 tiếng, anh hoàn toàn hiểu chính xác những khái niệm căn bản nhất giải tích mà không cần đụng nhiều đến phép toán. Tôi dành thời gian để chứng minh những định lý căn bản, những câu chuyện liên quan đến nhà toán học giải tích, vai trò và khám phá của họ. Về mở rộng phạm vi ứng dụng toán học, tôi cùng anh giải quyết bài toán ước lượng số nhân công xây dựng kim tự tháp Khufu dựa trên trọng lượng viên gạch, số viên gạch, thời gian xây, lực dòng nước chảy. Tại sao tôi có thể giải thích quỹ đạo hành tinh theo hình e-lip mà không phải hình tròn. Tôi giúp anh tính chính xác lực nâng trái bóng rổ của anh, rồi từ đó xác địch vị trí lẫn độ cao mà trái bóng sẽ rơi.

Sau hai buổi, anh hoàn toàn có thể tự học Giải tích bằng sách giáo khoa với khả năng giải trọn vẹn trên 80% bài toán. Anh không nghĩ mình có thể giải toán giải tích tốt như vậy; tôi nói, ngay từ đầu bước đến toán anh đã sai đường, tập trung vào những con số, công thức, quỷ thuật lươn lẹo trong cách giải toán; trong khi bản chất toán học là, tập trung vào hiểu khái niệm. Khái niệm hiểu chính xác và vững, giải toán chỉ là công đoạn thoả mãn sự mẫn cảm với những con số mà thôi. Tôi nói thời đại anh may mắn khi sách giáo khoa toán ở Mỹ bắt đầu dịch sang tiếng Việt, anh hoàn toàn tự học toán dựa trên nó.

Dạy toán ở Việt Nam, sai từ lúc bắt đầu.

Tác giả: ICiệt’s Phùng

*Featured Image: Pixapopz

📌 Ủng hộ tác giả và Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/donateTHDP

📌 Tham gia viết bài cùng Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/2KTJCN2

Đà Lạt: 9 địa điểm bí mật để thư giãn

Quan điểm

Bà Năm

-

16 Tháng 8, 2018

5

Tất cả những địa điểm mình giới thiệu dưới đây chỉ vì đây là những nơi mình đã đi qua, đã vì thế mà thêm yêu Đà Lạt. Mình muốn các bạn biết thêm về Đà Lạt, chủ yếu đây là những nơi ít người biết đến, những góc khuất của Đà Lạt.

Những nơi yên tĩnh, ấm cúng, cho mình thấy được cảm giác bình yên đúng nhất của Đà Lạt để các bạn vì thế mà thêm yêu Đà Lạt hơn, quý trọng Đà Lạt hơn; để Đà Lạt không chỉ là nơi đến để check in, để khoe khoang trên mạng xã hội mà còn là nơi nghỉ ngơi, thoải mái và để trân trọng mảnh đất này.

Tất cả những nơi dưới đây mình xin không đề địa chỉ vì mình không muốn biến nó thành những khu du lịch nổi tiếng và để du khách biến nó thành những bãi rác. Ai cũng như mình, cũng yêu và ý thức bảo vệ Đà Lạt các bạn có thể tự tìm đến hoặc liên lạc với mình. Mình không muốn gì từ các bạn, tất cả chỉ đơn giản là chia sẻ.

Nội dung

1. Suối thác “không tên” tại Cầu Đất, Đà Lạt

Với không gian yên tĩnh, suối thác “không tên” tại Cầu Đất, Đà Lạt do bọn mình tự mày mò khám phá. Thác với địa hình ba tầng dưới và bảy tầng trên đẹp tuyệt vời thích hợp cho việc cắm trại, nổi lửa làm thịt nướng. Đường đi hơi khó khăn, từ trung tâm Đà Lạt các bạn đi về hướng Cầu Đất đến chợ Cầu Đất phải rẽ vào con đường nhỏ và đi qua vài vườn cà phê mới vào đến được, cần phải có người hướng dẫn viên đi cùng.

Mình nghĩ nơi này dành cho những bạn thích ở một mình một cõi, hoặc một nhóm muốn tách biệt, không muốn đi những địa điểm nổi tiếng hoặc đã đi Đà Lạt quá nhiều. Đặc biệt nơi đây chưa từng có mặt trên google. Mình chia sẻ cho các bạn thật tâm muốn đi có thể liên lạc với mình vì có đi qua vườn cà phê của người dân nên phải có người dẫn đi.

2. Khu du lịch Lavender

Về hướng hồ Tuyền Lâm, hồ rất lớn nên việc chọn góc để ngắm cũng là một nghệ thuật. Mình được bạn bè dắt đến một khu tên Lavender Đà Lạt. Bao gồm khu picnic và khu cà phê. Nếu không chuẩn bị trước đồ cắm trại các bạn có thể đến cà phê thưởng thức một góc của Tuyền Lâm. Nếu vào khu cắm trại các bạn sẽ mất phí 50k/người. Dưới có vườn lavender và những khu picnic được chia sẵn, có lều sẵn.

Vườn hoa lavender và khung cảnh hồ Tuyền Lâm

Một góc hồ Tuyền Lâm nhìn từ khu du lịch Lavender (Nguồn ảnh: Facebook)

3. Cây thông cô đơn

Một trong những địa danh nổi tiếng của Đà Lạt là khu Suối Vàng bao gồm những khu cắm trại, ngắm cảnh như Làng Cù Lần, Ma Rừng Lữ Quán, Thung Lũng Vàng và cây thông cô đơn. Theo mình nên đi xe máy thẳng vào cây thông cô đơn là tuyệt vời nhất. Tuy đã nhiều người biết đến nhưng cảnh ở đây quá đẹp. Thật sự với mình đây là một nơi cảnh rất đẹp, góc nhìn rộng, bao quanh cây cô đơn là hồ Dankia.

Mà phải nói rằng đúng như cái tên cô đơn mình cũng thấy làm lạ vì thường cây thông mọc liền liền nhau thành cả một rừng cây này rớt trái xuống lại mọc lên cây khác nối rễ vào nhau thành rừng mà ở đây lại luôn chỉ có một cây duy nhất. Chỉ khi có người đứng cạnh mới hết cô đơn.

Đối với đường đi đến cây cô đơn mình khuyên các bạn không nên đi vào mùa mưa vì đường rất lầy, và nên đi xe số tuyệt đối không đi tay ga nếu không có thể đến suối vàng thật đấy. Cây cô đơn đi về hướng đường Xô Viết Nghệ Tĩnh đến cầu Suối Vàng đi thêm vài cây số có một đường phía bên phải cứ thế chạy lên đồi.

Đối với những bạn không thích đi xa mà chỉ muốn đi vòng vòng trung tâm trong bán kính 10km thì mình có thể gợi ý cho các bạn một số quán cà phê, home có view đẹp, ít khách và yên tĩnh.

4. KONG

Các bạn đến KONG vào mùa mưa, buổi sáng sớm, đường vào hơi lầy nhưng đã đến được quán cà phê này không khác gì tiên cảnh. Không gian quán như được tạo ra bởi thiên nhiên mà chỉ có chút ít bàn tay con người. Sương tràn vào nhà đến tận trưa hoà cùng khói bốc lên từ ly cà phê nóng hổi. Cây dâu đung đưa trong gió, sau những cành dâu là một thung lũng với nhiều nhà kính trồng hoa.

Một căn nhà gỗ nhỏ xinh, KONG cách trung tâm 7km về hướng Trại Mát, Cầu Đất. Ý nghĩa của cái tên KONG cũng được nhiều người thắc mắc và theo mình biết đó chỉ đơn giản là cái không. Là không có gì cả, là vô thường hư không (mình nghĩ vậy). Chủ quán và mọi người ở đây rất quái dị, rất vui tính và thân thiện.

5. Nhà của thời thanh xuân

Một quán trà mà mình rất thích là quán Nhà của thời thanh xuân. Nhân viên của quán toàn bộ là người điếc. Họ làm đồ handmade như xà bông, socola, ống hút tre, muỗng dĩa gỗ, nến thơm,… rất dễ thương. Vào quán cũng thấy nhẹ nhàng, không quá xô bồ, có rất nhiều loại trà vừa thơm vừa ngon lại ấm người. Quán cách trung tâm tầm 2, 3 km nằm đầu đường Triệu Việt Vương. Có lần vô tình mình nhìn thấy bảng làm việc trong một tuần của quán và rất ấn tượng.

Thứ 2: Ngày lười biếng, thứ 3, thứ 4, thứ 5, thứ 6, thứ 7 mỗi ngày một công việc, chủ nhật: Sống như một bông hoa.

Mọi người đến đây uống trà không có giá trên menu. Có một thùng bỏ tiền, các bạn có thể bỏ vào bao nhiêu tùy ý.

6. Quán cà phê Xóm Robinson Coffee n’ Tea

Tiếp theo mình muốn giới thiệu với mọi người về quán cà phê Xóm Robinson Coffee n’ Tea của một chú đã lớn tuổi nhưng tâm hồn mãi trẻ xanh. Quán nằm ngay Dinh 2 trên đường Khởi Nghĩa Bắc Sơn. Cũng là nhà gỗ, rộng rãi, thoải mái, yên tĩnh và vắng vẻ.

Nguồn ảnh: Facebook Xóm Robinson Coffee n’ Tea

7. Homestay INDIgo

Cũng nằm trên đường Khởi Nghĩa Bắc Sơn là homestay INDIgo home của một nhóm các bạn trẻ, ngoài là homestay các bạn còn làm đồ handmade.

8. Ckaffe

Còn dưới đây là Ckaffe quán cà phê nhỏ của mình không gian chủ yếu là cây cối. Cách trung tâm 1 km, gần ga Đà Lạt và trường Cao đẳng sư phạm là hai địa điểm nổi tiếng của Đà Lạt. Tuy gần trung tâm nhưng quán rất ít khách và yên tĩnh. Mình chỉ nhận đủ số lượng khách quán có thể chứa và không nhận thêm vì mình luôn muốn giữ không gian cho quán.

9. Thinh Không

Và ngôi nhà cuối cùng mình muốn giới thiệu với các bạn. Ở đó chỉ đơn giản là một ngôi nhà mà mình biết từ lúc nó chỉ trống hoác không có gì mà nhờ bàn tay hai vợ chồng thiết kế và kiến trúc sư đã biến nó thành một ngôi nhà ấm cúng và đáng yêu. Ngôi nhà diện tích nhỏ nhưng có 4 gian và 1 gác xép nhỏ nhận 1 khách. Điều đầu tiên bước vào phòng khách là tủ sách khổng lồ của anh chị, tranh của anh vẽ và cây đèn có chân được làm từ cành cây nhặt trong rừng về.

Đi qua gian bếp là mứt, rau củ chị tự làm, hàng xóm cho củ gì là chị làm mứt củ đó, cho rau gì là nấu rau đó. Đằng trước có ít sân và vườn cây tự trồng. Xung quanh là nhà vườn, nhà kính,… Nơi này không gần địa điểm du lịch nào, là một khu tách biệt ít người qua lại. Nhà có tên là Thinh Không, theo mình nghĩ thì cũng tương tự như tính không vậy. Buổi tối có đèn vàng, trần thấp nên rất ấm cúng. Ở đây mình quên hẳn rằng mình đang ở xứ Đà Lạt lạnh lẽo.

Đây là một số địa điểm mình đã rong ruổi khắp Đà Lạt để lượm lặt, một số là của bạn bè. Đà Lạt vẫn còn những nơi rất đẹp, rất mộc mạc, còn những con người mãi mộng mơ như Đà Lạt vậy. Chúc các bạn có chuyến đi đáng nhớ về Đà Lạt và mong những gợi ý của mình sẽ giúp ích cho chuyến đi của các bạn.

Tác giả: Bà Năm

Featured image: Bà Năm, Sadie Pices

💎 Xem thêm: [Tiểu thuyết] Lên Đà Lạt – Chương 10 – An toàn và tự do (Full)

“Đưa luôn má bên trái cho họ”?

Quan điểm

Thiếu Lê Tú Anh

-

15 Tháng 8, 2018

3

(1139 chữ, 5 phút đọc)

“Các con có nghe nói, ‘Mắt đền mắt, răng đền răng.’ Nhưng ta bảo các con: Đừng chống trả kẻ ác. Nếu ai tát má bên mặt, đưa luôn má bên trái cho họ.”

Chắc chẳng ai xa lạ với đoạn Kinh Thánh này, đặc biệt là câu: “Nếu ai tát má bên mặt (bên phải), đưa luôn má bên trái cho họ.” Phải chăng đây là lời răn bạc nhược, dạy con người sự phục tùng ngốc nghếch, làm con người trở nên ngu muội của Jesus? Tại sao lại “đừng chống kẻ ác”?

Lần đầu biết tới câu kinh ấy, tôi có chút hoang mang. Tôi biết rằng mình không thể làm theo được. Nếu không, gương mặt tôi sẽ ở trong trạng thái sưng húp quanh năm suốt tháng, đỏ lựng những vết ngón tay của con người – cả người quen và người lạ. Cuộc sống là một chuỗi tương tác, va chạm lẫn nhau không ngừng nghỉ; đến cỏ cây còn biết nghiêng mình tránh bóng tối, hướng ra phía ánh dương để vươn cao đến tận cùng nguồn sống của chúng – thì vì sao con người như chúng ta lại chịu an phận đến thảm thương như vậy?

Quá khó và quá nghịch lý để thực hiện. Câu kinh ấy, tôi cho là ngớ ngẩn, nhưng, vì uy quyền của Kinh Thánh, tôi vẫn cứ đặt nó trong hoài nghi. Tuy nhiên, gần đây tôi nhận ra một điều thú vị: Có vẻ Jesus không đề cập đến hành vi bên ngoài, cũng chưa hẳn ông đã khuyên chúng ta nên nhẫn nhục. Và khi nhìn theo hướng đó, tôi muốn diễn đạt lại câu kinh ấy theo một cách khác, như sau: Hãy chấp nhận vô điều kiện tất cả mọi thứ đến với ta trong đời, mà không sinh bất kỳ tâm niệm phản kháng nào. Người ta thường Thích sướng, Ghét khổ – muốn nhận được nhiều hạnh phúc hơn, và ở chiều ngược lại, họ cố né tránh bất hạnh được ít nào tốt ít đó. Nhưng các con đừng làm vậy. Hãy cư xử với Bất Hạnh bình đẳng như cách các con ưu đãi Hạnh Phúc. Hãy sẵn sàng nhận thêm nó, chung sống với nó và bước đi cùng nó trong tình yêu thương. Như thế, các con sẽ phát hiện ra thiên đường ngay trong chính thế cuộc trần gian này.

Khi con người có thể làm được như vậy, sẽ không còn sự phân biệt giữa Hạnh Phúc và Bất Hạnh. Cả hai đều có giá trị ngang bằng. Và vì cuộc sống là những đan xen vô tận giữa bất hạnh và hạnh phúc, nên nếu ai đón nhận được cả hai thứ ấy với lòng cởi mở, người đó sẽ luôn sung túc, chẳng thiếu thốn điều gì. Lạ lùng là, lúc đó, chẳng còn hạnh phúc hay bất hạnh – chỉ còn một dòng chảy vô tận của cuộc sự sống đang tuôn tràn, rót đầy ta từng giây từng phút. Còn những ai chỉ ưa “hạnh phúc” mà chán ghét “bất hạnh”, người đó sẽ luôn luôn sống trong trạng thái đau khổ tiềm ẩn, vì bất hạnh luôn luôn tồn tại như một sự thật không thể chối bỏ.

Chợt nhớ Bát Nhã Tâm Kinh có viết “Không chẳng khác Có; Có cũng là Không.” Đến tận cùng, mọi cực đối lập đều là một. Chỉ do đầu óc của con người tạo ra các khác niệm trái ngược nhau, rồi bấu víu vào đó và tự làm mình khổ.

Lời Chúa nói không hẳn là về chiếc má thật sự của bạn, nên nếu có ai tát bạn, hãy… né tránh trước đã. Câu chuyện mà Chúa muốn nói, có lẽ là về thái độ nội tâm của bạn.

Khi bị “tát vào má” – cái “má” bên trong: lòng tự trọng của ta, tài sản, địa vị, danh tiếng của ta – thường thường ta sẽ đánh lại. Và khi ấy, ta bị ràng buộc bởi sân hận. Tự nhiên lòng ta trồi sụt trong những đợt sóng cảm xúc. Bị người khác làm tổn thương, nếu ta cố chấp vào sân hận, ta tự làm ta khổ.

Khi bị “tát vào má” – lần này ta không đánh lại nữa. Ta nhẫn nhịn chịu đựng. Vì Chúa khuyên vậy – ta cho là thế. Vì đánh nhau cuối cùng cũng chẳng đem lại lợi ích gì, chỉ làm sự việc tồi tệ hơn. Ta ém nỗi giận dữ trong lòng. Đêm về, ta tiếp tục gặm nhấm nó. Và ta mất ngủ. Chẳng qua cũng chỉ là một hình thức biểu hiện khác của sân hận. Chẳng thà ta đánh lại họ còn hơn!?

Nhưng, nếu ta có được thái độ vui lòng “giơ nốt chiếc má kia ra cho họ tát”, ta được giải thoát khỏi sân hận. Với thái độ ấy, ta có thể tự nhủ rằng: Này, sân hận và mọi tổn thương trên cuộc đời này chẳng phải vấn đề gì đáng sợ. Mọi thứ có giá trị như nhau, dù vui sướng hay khổ cực. Tôi đón nhận tất cả mọi sự xảy đến, với sự chấp nhận vô điều kiện và không phân biệt.

Lúc ấy, có một người thoát vòng kiềm tỏa của sân hận. Lúc ấy, có một người đang chớm chạm vào cánh cửa thiên đường.

Vâng, tất cả mọi điều ấy đều xảy ra bên trong tâm hồn ta. Đó là câu chuyện về thái độ nội tâm, không phải câu chuyện của chân tay và chiếc má. Khi tâm bạn đã trong trạng thái “đưa nốt má bên kia cho họ tát” rồi, đầu óc bạn trong sáng và bình thản, bạn sẽ xử lý tình huống một cách sáng suốt. Bạn thậm chí có thể cho người đó một bài học (nếu bạn thấy cần phải thế) – lòng từ bi đích thực không nhất thiết phải gói gọn trong sự nhún nhường. Nhưng, bạn làm điều đó với sự tự do thì bạn đã thoát khỏi xiềng xích của giận dữ và kích động.

Xin trích lại toàn bộ lời giảng của Jesus về “Đừng chống kẻ ác” như sau:

“Các con có nghe nói, ‘Mắt đền mắt, răng đền răng.’ Nhưng ta bảo các con: Đừng chống trả kẻ ác. Nếu ai tát má bên mặt, đưa luôn má bên trái cho họ. Nếu ai kiện các con ở tòa để lấy áo trong, hãy cho họ lấy luôn áo ngoài. Nếu ai ép các con đi một dặm với họ, đi luôn hai dặm. Ai xin gì thì hãy cho họ. Ai muốn mượn gì thì đừng từ chối.”

Với tâm thế như vậy, bạn sẽ làm “kẻ thù” phải kinh ngạc. Mà thực ra, có kẻ thù nào đâu?

Tác giả: Thiếu Lê Tú Anh

*Featured Image: Pexels

📌 Ủng hộ tác giả và Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/donateTHDP

📌 Tham gia viết bài cùng Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/2KTJCN2

1. Nghịch lý trong việc dạy và học tiếng Anh

2. Những sai lầm và ngụy biện thường gặp đối với những người thất bại trong việc học tiếng Anh

3. Cách dạy tiếng Anh, sai ngay từ đầu!

*Featured Image: sasint

*Featured Image: sogard

*Featured Image: anle20

*Featured Image: DariuszSankowski

*Featured Image: Pexels

1. Hãy giỏi tiếng Việt trước đã

2. Không bao giờ có chuyện học cấp tốc mà giỏi

3. Hãy tìm hiểu sự tương quan giữa các ngôn ngữ

4. Không ngừng luyện tập

5. Luyện tập không chỉ là thời gian mà còn là phương pháp

6. Dấn thân và chịu cực

7. Hãy để ý đến những chi tiết nhỏ nhất

8. Hãy rèn luyện sức chịu đựng của mình bằng những thử thách khác

9. Hãy trân trọng những người thầy có tâm

10. Nỗ lực bản thân vẫn là quan trọng nhất

*Featured Image: stevepb

Featured image: Pexels

*Featured Image: Pixapopz

Nội dung

1. Suối thác “không tên” tại Cầu Đất, Đà Lạt

2. Khu du lịch Lavender

3. Cây thông cô đơn

4. KONG

5. Nhà của thời thanh xuân

6. Quán cà phê Xóm Robinson Coffee n’ Tea

7. Homestay INDIgo

8. Ckaffe

9. Thinh Không

Featured image: Bà Năm, Sadie Pices

💎 Xem thêm: [Tiểu thuyết] Lên Đà Lạt – Chương 10 – An toàn và tự do (Full)

*Featured Image: Pexels

.cls-1{fill:#FFFFFF;}