16.6 C
Da Lat
Thứ Tư, 27 Tháng 8, 2025

PHÁT TRIỂN TOÀN DIỆN

Triết Học Đường Phố - PHÁT TRIỂN TOÀN DIỆN
Trang chủ Blog Trang 105

Cỗ máy thời gian, giấc ngủ và những chuyến phiêu lưu kỳ thú

0

(1552 chữ, 6 phút đọc)

1. Cỗ máy thời gian

Đôi khi cồng kềnh như mô tả của nhà văn Huỳnh Dị thông qua tác phẩm Tầm Tần Ký, đôi khi lại nhỏ gọn như những gì được trình bày trong Project Almanac, một bộ phim khoa học viễn tưởng. Hầu hết mọi người nghĩ rằng cỗ máy thời gian là một khối kim loại phức tạp với vô số những sợi dây dẫn điện đủ màu sắc. Đó là cái giá phải trả khi chúng ta sử dụng hai từ “cỗ máy.”

Thật ngớ ngẩn nếu chỉ cố gắng tập trung vào mảng công nghệ để rồi quên lãng những chất liệu “sự sống” hay thậm chí là “vô hình.” Rõ ràng máy móc được tạo ra bởi sự sống và sự sống thì hình thành dựa trên nền tảng của một thế lực vô hình nào đó. Tuy nhiên, khoan hãy nói về một cỗ máy thời gian như vậy. Tôi vẫn thích phiên bản do Fujiko Fujio sáng chế, trong Doraemon, chú mèo máy đến từ tương lai.

Khoa học vốn dĩ chẳng sâu xa. Cỗ máy thời gian là thứ có khả năng đưa chúng ta quay trở về quá khứ hoặc đi tới tương lai. Đây chính là khái niệm đơn giản nhất.

2. Quy luật chung của toàn thể vũ trụ

Từ những hạt nguyên tử không thể nhìn thấy bằng mắt thường cho đến con kiến lửa bé tí ti, từ nhân loại cho đến hệ Mặt Trời rộng lớn, từ dải Ngân Hà mênh mông bát ngát cho đến một vũ trụ kỳ bí chưa tìm ra điểm giới hạn. Cái gì mà chẳng đi tới tương lai?

Tất cả mọi thứ đều đang chuyển động, đó là hiện tại và cũng là tương lai. Sẽ rất buồn cười nếu một nhà khoa học tài ba cố gắng phát minh ra một thiết bị giúp ông ta thi hành một điều không tưởng trong khi ông ta vẫn đang thực hiện nó mỗi ngày. Hôm nay là tương lai của ngày hôm qua và ngày mai chắc chắn là tương lai của ngày hôm nay, không cách nào chối cãi. Cho nên, tôi xin phép được bổ sung vào phần định nghĩa: Cỗ máy thời gian là thứ có khả năng đưa chúng ta quay trở về quá khứ hoặc đi tới tương lai trong một quãng thời gian ngắn hơn quy luật chung của toàn thể vũ trụ. Tức là chỉ cần tiêu tốn từ một sát na (khoảng 1/74.000.000 giây) đến 11 tiếng 59 phút 59 giây 73.999.999 sát na để di chuyển từ 6 giờ sáng đến 6 giờ tối (12 tiếng). Nhanh hơn ít nhất một sát na.

Vấn đề nảy sinh: Bạn có dám chắc chắn rằng mình đã trải qua 12 tiếng đồng hồ để di chuyển từ 6 giờ sáng đến 6 giờ tối?

Câu trả lời là không. Thời gian luôn khác biệt đối với từng cá nhân, nhanh hay chậm còn tùy thuộc vào cảm xúc, tâm trạng và danh sách những việc cần phải làm. Giờ, phút, giây bất quá cũng chỉ là vài đơn vị đo lường do con người bày ra dựa theo quy tắc chung của toàn thể vũ trụ mà tôi vừa nêu trên. Bởi vậy mới có kẻ sống tới 105 tuổi lẻ rồi bất chợt thở dài ngao ngán: “Cuộc đời này ôi sao thật ngắn ngủi?”

Tôi tin rằng bậc tạo hóa đã cấy ghép một thứ gì đó hoạt động tương tự như cỗ máy thời gian vào sâu bên trong cơ thể loài người. Tuy nhiên, việc trải nghiệm từng khoảnh khắc để đi tới tương lai không phù hợp với khái niệm “du hành thời gian” mà chúng ta mong muốn.

Đừng lo lắng, thay vì thiết kế một cỗ máy thời gian, tôi đã phát hiện ra nó.

3. Giấc ngủ

23 giờ 16 phút, tôi phải đi ngủ vì ngày mai có một cuộc hẹn quan trọng vào buổi sáng và bản thân thì đang cảm thấy rất háo hức. Ôm lấy tấm chăn ấm áp, thả lỏng cơ thể, nhắm nghiền hai mắt, hít thở đều, một, hai, một, hai,…

Tiếng chuông báo thức, ánh nắng dịu dàng, hiện tại là 7 giờ 30 phút của ngày hôm sau. Cái quái gì vậy? Tôi đã đến tương lai, đã di chuyển 8 tiếng 14 phút đồng hồ mà chỉ tiêu tốn khoảng 15 đến 20 phút để cơ thể thật sự chìm sâu vào giấc ngủ. Đây chẳng phải là cơ chế của cỗ máy thời gian hay sao? Không hẳn, vẫn còn tồn tại nhiều nghịch lý…

Tôi nhất định sẽ tìm ra cách lý giải thỏa đáng.

4. Giấc ngủ dài bao lâu?

“8 tiếng chuẩn mực” hay “45 phút ngắn ngủi”? Không có câu trả lời hoàn hảo, xin đừng lấy ba cây kim nhọn hoắt gắn trên chiếc đồng hồ treo tường ra làm thước đo thời gian. Tại sao giấc ngủ dài 8 tiếng tựa hồ như tích tắc? Tại sao 45 phút nghỉ trưa đôi khi dài khôn tả? Vấn đề nằm ngay đây. Giả sử bạn đi đến tương lai sau đó 45 phút bằng giấc ngủ nhưng tận sâu trong tiềm thức lại cảm thấy bản thân vừa mới trải qua một quãng thời gian dài vô tận. Điều này tôi đã từng không ít lần gặp phải, nhất là khi thiếu ngủ trầm trọng.

Lý giải: Độ dài của giấc ngủ cũng giống như quãng thời gian mà cỗ máy tiềm ẩn trong cơ thể vận hành. Nếu tình trạng sức khỏe hoặc tinh thần của chúng ta không được ổn định, chẳng nhiều thì ít, cỗ máy kia nhất định gặp vấn đề. Bạn biết đó, con người và máy móc giống nhau ở điểm này, đã trục trặc thì khó bề làm việc hiệu quả.

Ý kiến cá nhân: Nâng cao sức khỏe và kiểm soát tinh thần sẽ góp phần không nhỏ trong việc giúp đỡ loài người tiếp nhận cỗ máy thời gian một cách tốt hơn, thậm chí còn có thể nâng cấp, phát triển nó.

5. Những chuyến phiêu lưu kỳ thú

Giật tít vậy thôi, tôi đang nói đến những giấc mơ.

Sự hiện diện của những giấc mơ là một phần không thể không bàn tới. Nó đôi khi chen ngang và kéo giãn thời gian vận hành của giấc ngủ. Bản thân tôi từng mơ thấy vài sự kiện dài ngày (có khi lên đến hơn một tuần) chỉ trong một giấc ngủ bình thường, cho nên mới gọi là “những chuyến phiêu lưu kỳ thú.” Phải chăng cỗ máy thời gian tiềm ẩn kia đang trình chiếu một bộ phim để chúng ta có thể “giải trí” xuyên suốt hành trình di chuyển đến tương lai?

Lý giải: Tôi hoàn toàn ủng hộ hai khái niệm, “linh hồn” và “đường hầm thời gian” ngoại trừ phần thể xác bằng da bằng thịt, con người còn có linh hồn. Khi ngủ, linh hồn được vận chuyển vào đường hầm thời gian, chạy dọc theo quy luật chung của toàn thể vũ trụ, nhanh chóng đến tương lai. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, linh hồn vẫn có thể đi lệch khỏi quỹ đạo thông thường, ghé thăm một chiều không gian khác, ngược dòng về quá khứ hoặc gia tốc tới tương lai (liên kết với hiện tượng Deja vu.) Như vậy, đường hầm thời gian chắc chắn không phải là một cái ống hai chiều dài vô tận mà là một khoảng không gian đa chiều rộng mênh mang bởi lẽ chúng ta dẫu có mơ bao nhiêu giấc thì cũng phải quay về quỹ đạo ban đầu và tiếp tục hành trình cho đến khi thức dậy. Điều đó cho thấy, mọi ngã rẽ trong đường hầm thời gian đều tồn tại ở những vị trí rất gần nhau.

Ý kiến cá nhân: Hãy dùng lý trí can thiệp vào những giấc mơ, cố gắng ghi nhớ chúng và xử lý thông tin một cách hiệu quả, áp dụng vào đời sống hiện tại lẫn tương lai.

6. Củng cố luận điểm

Đã bao giờ bạn thắc mắc về những bậc thánh hiền thuở xa xưa? Làm cách nào họ có thể biết rõ quá khứ, tiên đoán tương lai và sống một cuộc sống vĩ đại như thế? “Trên thông thiên văn, dưới tường địa lý?”

Tôi lại nghĩ rằng thông qua việc tôi luyện bản thân, họ đã giác ngộ và nắm được cách vận hành cỗ máy thời gian mang tên “giấc ngủ.”

Trước đây, không ai tin một người sống ở Hà Nội có thể xuất hiện giữa Sài Gòn trong vòng một nốt nhạc. Hiện tại thì sao? Chỉ cần truy cập ứng dụng Messenger, tìm kiếm một người bạn Sài Gòn và gọi video trực tuyến cho người ấy, cách thức đơn giản. Vác xác đi khắp nơi không hẳn là cách di chuyển duy nhất. Đôi khi, thân hình vài mươi cân mà não bộ chúng ta đang điều khiển chẳng thể nào “lách qua khe cửa hẹp.”

Cho nên: Hãy dùng trí tuệ làm những điều không tưởng!

Tác giả: Võ Trọng Gia

*Featured Image: kellepics

📌 Ủng hộ tác giả và Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/donateTHDP

📌 Tham gia viết bài cùng Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/2KTJCN2 

 

Chuyện ông Dobri Dobrev, thánh Nicolaus và ông già Noel

0

(990 chữ, 4 phút đọc)

(Hôm bữa nghe bạn vợ báo lại rằng con gái hỏi ông già Noel là ai, nhà ở đâu, vì sao ông mặc áo đỏ mà không mặc áo xanh áo vàng… Loay hoay đến qua Giáng Sinh mới có thời gian viết mấy dòng này.)

1. Ông Dobri

Ngày nảy ngày nay, tại làng Bai-lô-vô nước Bung-ga-ri-a, có một cụ già tên là Đốp-ri. Ông Đốp-ri đã già lắm, già hơn tất cả những người già mà con đã gặp. Râu tóc ông trắng xóa như đám mây, gương mặt ông rất đáng mến. Khi còn trẻ như ba bây giờ, ông Đốp-ri là một người lính, chiến đấu cho đất nước của ông. Ông không có vợ con, chỉ sống một mình trong căn nhà nhỏ xinh xinh. Ông sống bằng tiền chính phủ cho mỗi tháng.

Hàng ngày, ông Đốp-ri đi bộ từ làng của mình đến thành phố nhỏ tên là Xô-phi-a, cách làng rất xa để xin tiền mọi người. Ông không xin tiền đó cho bản thân mình, mà tất cả đều dành cho những viện mồ côi mà ông biết. Những viện mồ côi đó sẽ dùng tiền của ông để mua thức ăn và quần áo cho những bạn nhỏ như con, vì những bạn đó không có ba mẹ chăm sóc. Số tiền ông Đốp-ri đã cho các viện mồ côi đó, đủ để ông xây nhiều căn nhà nguy nga tráng lệ cho bản thân mình, đủ để ông sống thật sung sướng. Nhưng ông đã không làm vậy. Ông yêu thương các trẻ em và muốn cho chúng được vui vẻ, nên ông cho chúng tất cả những gì mà ông có.

Mọi người ở làng Bai-lô-vô và ở nước Bung-ra-ri đều quý mến ông. Kể cả chim bồ câu và những con thú vật cũng yêu quý ông. Mỗi lần ông đi tới đâu, chim bồ câu đều bay đến đậu xung quanh ông. Người ta xem ông như một vị thánh và gọi ông là “Ông Nội Đốp-ri thân yêu.”

2. Thánh Nicolaus vùng Myra

Ngày xửa ngày xưa, tại hải cảng My-ra của vùng Tiểu Á, ngày nay là nước Thổ Nhĩ Kỳ, có một chàng thanh niên hiền lành tên là Ni-cô-la-us. Ni-cô-la-us có lòng thương người, thường giúp đỡ những người nghèo khổ hơn mình, nên được dân chúng trong vùng yêu quý.

Ni-cô-la-us hiền lành và yêu thương mọi người theo gương Chúa Giê-su, vì anh ta là một người có niềm tin vào Chúa. Tuy nhiên, thời đó, người nào theo đạo Chúa sẽ bị lính bắt giam vào ngục, bị mắng chửi, bị đánh đòn thật đau để bỏ đạo, nếu không, họ sẽ bị hại.

Con phải biết rằng, cuộc sống này đầy rẫy bất công, những người tốt đôi khi bị những người chưa tốt làm hại, nhưng cuối cùng người tốt luôn chiến thắng, cái ác sẽ bị đẩy lùi vào bóng tối, đó là niềm tin của chúng ta. Ni-cô-la-us không may bị lính bắt được khi đang đi giúp người nghèo. Anh ta bị tống giam vào ngục và bị đánh. Nhưng Ni-cô-la-us rất dũng cảm, anh ta giữ vững niềm tin của mình. Ni-cô-la-us đã bị nhốt rất lâu trong ngục.

Rồi sau đó, những người muốn làm hại anh đều không còn nữa, nhà vua mới là Công-xăn-ti-nus lên ngôi. Vị vua này cũng có niềm tin vào điều thiện như Ni-cô-la-us. Kể từ đó, những người tốt như Ni-cô-la-us được trả tự do.

Ni-cô-la-us đã hiến dâng cả cuộc đời mình cho Chúa, cả đời không lập gia đình, chỉ đọc các sánh thánh, học hỏi lời Chúa và đi giúp đỡ người nghèo. Những trẻ em ngoan ngoãn được Ni-cô-la-us tặng quà vào đêm Nô-el.

Rồi rất nhiều năm sau nữa, Ni-cô-la-us trở thành một ông cụ già râu tóc bạc phơ như mây, vào đêm No-el ông vác một túi quà to đi cho các trẻ em và người nghèo. Ông thường mặc áo choàng màu đỏ, đeo bao tay, mang ủng và đội một cái mão mi-tra nhọn khi đi phát quà. Người ta rất yêu mến ông và gọi là “Ông già Nô-el.”

3. Ông già Noel ngày nay

Mỗi năm, ông Ni-cô-la-us đều đi phát quà. Nhưng đến một năm nọ, ông đã già lắm và không thể đi được nữa, mà chỉ còn hơn hai tuần nữa là đến lễ Giáng Sinh. Phải làm sao đây?

Rồi một đêm nọ, tuyết rơi thật dày, trời lạnh buốt, và ông Ni-cô-la-us yêu quý của chúng ta đã ngủ quên mãi mãi…

Tuy vậy, đến đêm Nô-el năm đó, tuy không ai nhìn thấy ông Ni-cô-la-us, nhưng những người nghèo và những trẻ em ngoan hiền đều nhận được quà. Rồi dần dần, không phải những trẻ em ngoan ở My-ra hay Thổ Nhĩ Kỳ thôi, mà trẻ em ngoan trên toàn thế giới đều có một món quà cho mình, trong đó có con đó. Con biết vì sao không? Vì bây giờ, cái thiện đã chiến thắng! Việc làm tốt của Ni-cô-la-us đã được rất nhiều người làm theo. Việc này có nghĩa là, không phải chỉ có một ông già Nô-el trên thế giới này, mà có rất rất nhiều Ông già Nô-el ở khắp nơi.

Ba có thể nói với con một cách chắn chắn rằng, Ông già Nô-el là có thật, và đang ở xung quanh chúng ta. Khi còn nhỏ, ba thích nhận quà từ Ông già Nô-el. Khi lớn lên, ba thích trở thành Ông già Nô-el tặng quà cho người khác. Niềm tin của chúng ta, là trở thành người tốt và làm cho chiến thắng của cái thiện thêm mạnh mẽ. Chừng nào lớn lên, cũng hãy trở thành ông già Nô-el cho người khác, nha con!

Phù Tang, thành Lợp Cỏ Tranh, một tuần sau ngày Đông chí, năm Bình Thành thứ 28.

Tác giả: Hai Le

*Featured Image: PublicDomainPictures

📌 Ủng hộ tác giả và Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/donateTHDP

📌 Tham gia viết bài cùng Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/2KTJCN2 

Phải chăng vĩ nhân là những người đáng thương nhất trong lịch sử

0

(957 chữ, 4 phút đọc)

Đối với tôi, những người trường tồn và bất hoại đều là những con người đáng thương. Tại sao họ đáng thương? Bởi họ đã bị nhân loại này dùng sự dối trá để nhắc đến. Thân xác đã băng rã, linh hồn đã trôi dạt mười phương tám kiếp vẫn còn bị đào mồ bới mả lên để ca tụng, không phải bằng sự chân thành, mà bằng những lời ngợi ca đầy mùi giả tạo.

Chẳng phải những con người bất tử kia đã từng sống cùng lý tưởng này sao: “Vì danh dự của cả thế giới nên tôi cho rằng bản thân tôi cùng những người như tôi là một kẻ bệnh hoạn, chúng tôi là một bất hạnh của thế giới này. Trong khi các nhà lãnh đạo ra sức chuẩn bị cho những công cuộc đổi mới phát triển, một tương lai văn minh được thêu dệt ra quy mô và mang tính chất vĩ đại thì những lũ như chúng tôi chẳng biết làm gì ngoài than vãn, lười biếng và làm những hành động ngu xuẩn mà chúng tôi luôn ngợi ca là giá trị của sự sống đích thực, là nghệ thuật. Quá trình tiến hóa biến thành giống con người hơn chỉ tổ làm rách việc và cản chân thế giới. Chính vì thế mà tôi hy vọng thế giới sẽ không còn sản sinh ra những con người như chúng tôi, sẽ hứa hẹn một thời đại khấm khá với những con người biết sống tốt đẹp, cố gắng sống giàu sang hơn, tận hưởng cuộc sống hơn.”

Nhưng cũng vì tư tưởng ấy mà nhân loại này đã tìm cách giết chết người khác mà không gây ra đổ máu. Hãy nhìn một Mozart, ông ta đã chết và được chôn cất thế nào? Hay cuộc đời của một Van Gogh đến lúc nằm xuống  mồ thì trớ trêu thay lại phải dùng lời tán dương ca tụng như một bản trường ca bi hài. Ôi cả thế giới đã khóc thương thân phận của một con người tội nghiệp mà trước đó họ đã khinh bỉ và hắt hủi.

Lịch sử thế giới bắt đầu gọi tên và biến họ thành những anh hùng, những bậc thiên tài. Ôi thôi đó chỉ là sự dối trá, ngoài cái chết của một con người tội nghiệp ra, họ cần lưu danh mãi đời đời? Họ cần ca tụng sau khi đã sống một cuộc đời trong sự phỉ báng và cười chê, tự gắn cho người ta cái nhãn hiệu vĩnh cửu, trường tồn? Ôi vinh quang đối với người chết là cái gì đó mà tôi không thể nhìn ra.

Những con người tội nghiệp đáng thương, đã phải dùng một đời để giữ gìn những lý tưởng sống của mình. Muốn làm con chim nhỏ vỗ cánh bay xa, nhưng thời đại họ sống, xã hội đã cùng lúc hóa trang thành con dã thú, luôn tìm mọi cách khiến con chim nhỏ phải run rẩy khi chạm vào. Những con chim nhỏ chỉ luôn là những kẻ điên khùng trong mắt xã hội. Rồi khi họ chết đi, cả nhân loại lén lút đứng bên nấm mồ. Hãy nhìn xem, bao nhiêu bài báo, bao nhiêu sách vở rồi tạp chí thì thầm vào tai họ những lời tán dương, tâng bốc vuốt ve trìu mến, dùng sự huênh hoang khoác lác kể về những điều mà con chim nhỏ đã chết, đã mãi mang theo xuống các nấm mồ, tự huyễn mình tường tận và am hiểu, nói về những điều mà chỉ có con chim nhỏ đã chết đi mới là kẻ độc nhất có thể nói về nó.

Nhân loại này họ đang nghĩ gì vậy? Họ nghĩ rằng tinh thần của thi sĩ là tinh thần muốn có khán giả? Họ nghĩ rằng tinh thần của thi sĩ không phải là tinh thần muốn chán ghét ngay cả chính mình? Họ nghĩ rằng các thi sĩ muốn đưa mắt soi cái nhìn ra bên ngoài và khát khao được đám đông ca tụng? Họ có biết rằng vẻ đẹp và sự lộng lẫy của một con công là điều mà một thi sĩ đích thực luôn chán ngấy?

Tôi đã thấy tất cả nhân loại này nói về các vĩ nhân như biển cả bị khô cạn nước. Tư tưởng của họ không thể thâm nhập đủ sâu, chính vì tình cảm của họ chỉ là thứ tình cảm hời hợt a dua theo đám đông. Từ trước đến giờ họ làm gì hiểu được sự nồng nàn trong tâm hồn của một thi sĩ, họ chỉ đang quấy đục đời sống của một cái xác chết đã mục ruỗng trong lòng đất để làm cho mình có vẻ thâm sâu và đỏm dáng tri thức.

Dừng lại đi những kẻ sùng tín luôn làm ra vẻ bộ tịch, tỏ vẻ mình không thể nào sống được nếu không thở bằng thứ không khí của người đã khuất, giả bộ ca ngợi, tỏ vẻ mình am hiểu tường tận, có mò mẫm qua bao nhơ bẩn và bùn lầy cũng chẳng bao giờ tìm được đường đến với con chim nhỏ. Xã hội này chỉ toàn một bè lũ luôn học cách đóng kịch y hệt nhau mỗi ngày. Sự vĩnh cửu mà nhân loại này đang gán vào các bậc vĩ nhân là gì mà chẳng phải sự ngộ nhận, lầm lạc, họ giả bộ đồng điệu được bằng tất cả sự hồn nhiên, nhưng hóa ra chỉ là một sự đùa bỡn.

Ôi thôi tôi đang nói gì thế này. Tôi cũng chỉ là một trong số họ.

Tác giả: Ni Chi

*Featured Image: StockSnap 

📌 Ủng hộ tác giả và Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/donateTHDP

📌 Tham gia viết bài cùng Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/2KTJCN2 

Xin em hãy lắng nghe

2

(916 chữ, 4 phút đọc)

Em, cô gái bé bỏng của lòng anh! Xin em hãy lắng nghe anh một lần này thôi, con chim sẻ yêu dấu. Đôi mắt em long lanh như nước hồ lấp lánh nắng, đôi môi em hồng hào niềm tươi mát của tuổi thanh xuân, trái tim em đang thổn thức những nhịp đập tràn đầy khát vọng. Xin em hãy nghe anh, bởi tất cả những điều xinh đẹp trên đời cần chúng ta nâng niu và bảo vệ, bằng bất kỳ giá nào. Em là một điều như thế, cô gái ạ.

Em không hợp với gã Âu Lo kia đâu. Hắn ta là một tên đói hèn hạng nhất khoác lên mình vẻ run rẩy đáng thương. Hắn khơi dậy trong em những yếu mềm và sợ hãi. Hắn làm đôi mắt em căng thẳng, làm làn môi em tái nhợt. Còn em vẫn ôm ấp hắn trong vòng tay cùng những nhịp đập hốt hoảng của con tim. Em có biết mình là ánh dương tỏa rạng, là cơn mát trên cánh đồng hoa, là dòng suối êm đềm nơi cửa rừng bất tận. Không, gã Âu Lo kia không xứng đáng với em đâu. Xin hãy nghe anh mà rời xa kẻ đê hèn ấy.

Em cũng không hợp với gã Ưu Tư. Hắn là một tên tri thức rởm đời kéo em vào những trăn trở nghĩ suy vô ích. Đáng lẽ, tâm trí em có thể nghỉ ngơi yên lành khi ở bên người em yêu dấu. Nhưng lúc này thì sao, em như bị cắt mất đôi cánh thiên thần vốn luôn khao khát tung cánh bay giữa bầu trời rộng mở. Đôi tay em đã có thể với tới những nhành hoa yêu kiều nếu hắn ta không giữ ghìm em lại. Đôi chân em đã có thể nhảy những điệu vũ ngọt ngào nếu như kẻ rối bời ấy không khóa chặt còng chân. Ôi, tội nghiệp em mặt trời bé bỏng của anh. Vì em là vì tinh tú trong veo, là cơn gió chiều bay bổng và là chồi biếc thơm lành nên Ưu Tư kia muốn giữ em cho riêng mình. Không, hắn không xứng đáng với em đâu. Xin hãy nghe anh bỏ lại hắn một mình.

Em không hợp với tên hèn Giận Dữ. Hắn là một kẻ thừa mứa những học hằn và xốc nổi. Khi trao mình cho Giận Dữ, cả linh hồn và thể xác em như bị thiêu rụi trong điên cuồng. Gương mặt thiên thần của em bị dúm dó kì dị, đôi mắt thương yêu của em bắn ra những tia lửa hãi hùng. Khi em ở bên hắn, anh không còn nhận ra người con gái vốn từng ngọt lành như sữa mật. Giọng nói dịu mềm của em đã biến thành một ngọn lửa hủy diệt. Anh đã nhớ nhung những lời êm ái biết nhường nào, chúng là làn mây đưa anh vào giấc mộng an yên. Không, Giận Dữ tuyệt đối không xứng đáng với nàng công chúa nhỏ của anh. Xin em yêu dấu nghe anh mà đoạn tuyệt với hắn.

Em không hợp với gã U Sầu. Hắn không xứng đáng là một người để có thể cho em nương tựa. Vì hắn là một tên yếu đuối và èo uột tận cùng, mang đầy bên mình những màu mây đen thê thảm. Khi hắn ôm ấp em, làn mây ấy sẽ che lấp ánh mặt trời trong trái tim em, sẽ đổ lên gò má đang ửng hồng này những dòng lệ nhợt nhạt thê lương. Ánh nắng nơi nụ cười em cứ thế lịm dần vào quên lãng, nét tươi vui nơi hàng mi em bị đánh sập mà rủ xuống u hoài. Ôi, anh thương em quá con chim vàng anh nhỏ. Em là tiếng ca trong trẻo giữa mảnh đồi xa, là giọt mưa rơi tí tách trên hiên nhà, là cánh hoa đồng nội rung rinh trong nắng sớm. Không, U Sầu không xứng đáng với em đâu. Xin nàng tiên nữ hãy nghe anh mà dứt bỏ hắn.

Hãy nhìn vào mắt anh này em thân yêu, ngoài kia sẽ vẫn còn những gã trai hèn hạ tìm đến em như một chỗ để bám víu, để dựa dẫm, thậm chí để bắt nạt cho tỏ vẻ oai hùng. Anh sẽ gọi đích danh từng đứa khi chúng xuất hiện vì không kẻ nào thoát khỏi con mắt này. Những kẻ nghèo đói đó sẽ làm trái tim bé nhỏ của em thương tổn và rỉ máu. Khi thấy em đau đớn và héo tàn, làm sao anh có thể yên lòng được.

Em là nàng công chúa kiều diễm của lòng anh, em xứng đáng được nâng niu hơn tất thảy. Anh ở đây là để giúp em nhớ lại nơi em xứng đáng thuộc về. Trong giấc mộng đời chập chờn ma mị này, có lúc em sẽ rơi vào cơn mê sảng mà xa rời tiếng gọi nơi anh. Nhưng em đừng sợ vì anh luôn ở trong trái tim em và sẽ không đi đâu hết.

Bước trên đường đời xin em hãy thật lắng nghe, để lựa chọn ra người nào thật sự xứng đáng, người khiến em được tươi xinh và hạnh phúc như thuở ban đầu. Vì chỉ có họ là thực lòng thương yêu em, như anh vẫn hằng yêu em vậy.

Tác giả: Vũ Thanh Hòa

*Featured Image: djn01002

📌 Ủng hộ tác giả và Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/donateTHDP

📌 Tham gia viết bài cùng Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/2KTJCN2 

Chạy trốn những cái bóng

(1526 chữ, 6 phút đọc)

Không rõ tự bao giờ cậu mắc chứng sợ tiếng động mạnh. Hễ nghe thấy một âm thanh dữ dội là tim cậu giật nảy lên, bụng co thắt lại, gáy nóng như lửa đốt và toàn thân rịn mồ hôi. Như thể có một con quái vật – hoặc kẻ sát nhân nào đó – sẽ xuất hiện cùng với âm thanh lớn, lao về phía cậu. Cậu sẽ từ từ quay lại kiểm tra: Chẳng thấy mối đe dọa cụ thể nào cả. Chỉ là cái nồi inox rơi từ trên kệ bếp xuống. Vậy thì, cậu nghĩ, cái quái gì đã xô đổ chiếc nồi? Lần bước thận trọng, run rẩy, cậu quay về phòng ngủ, đắp chăn kín mít nhưng mắt vẫn mở to, môi rì rầm cầu nguyện.

Thời gian trôi đi, cậu không còn dám ra đường. Tiếng động cơ xe cộ dần trở nên đáng sợ, và “lũ vô văn hóa” thường đột ngột bấm còi khiến cậu cảm thấy sắp trụy tim đến nơi! Giam mình trong bốn bức tường nhà, để cho an toàn, cậu cũng loại bỏ tất cả những đồ inox, không dùng kiểu ấm đun nước bằng điện thường réo lên rất ghê gớm mỗi khi nước đạt 100 độ, dẹp bỏ mọi loại bàn ghế (để không thể có thứ gì bị rơi được nữa) và không nghe nhạc.

Nhưng vì quá chú ý vào các âm thanh, nên càng lúc cậu càng trở nên mẫn cảm. Những âm thanh trước kia nghe thật bé nhỏ và yếu ớt, nay chẳng hiểu sao như trở nên ầm ĩ hơn. Cậu bỏ dùng dầu mỡ để tránh tiếng chiên rán “xèo xèo”, và lắp đặt hệ thống cách âm như một phòng Karaoke cho căn nhà nhỏ của mình. Khi mọi chuyện trở nên tồi tệ hơn, thậm chí cậu không dám vặn vòi nước quá mạnh vì sợ tiếng nước chảy xuống bồn rửa mặt, không dám sử dụng van xả nước bồn cầu, không dám súc miệng khi đánh răng và thậm chí không dám đi dép trong nhà vì âm thanh loẹt quẹt của nó.

Và thế là cậu chẳng còn chăm sóc nổi bản thân mình. Cha mẹ đón cậu về sống cùng, đưa cậu vào một phòng cách âm – vốn là phòng ngủ trước đây của cậu. Mỗi ngày, hai ông bà sẽ đưa thức ăn qua một cái lỗ hẹp có nắp che dưới khe cửa, sau khi thông báo cho cậu bằng một tin nhắn qua Facebook. Về việc vệ sinh cá nhân, giờ cậu “đi” vào một chiếc bô có lót một lớp bông mỏng – cho đỡ gây “âm vang” – và sau đó nhờ bố mẹ xử lý giúp.

Đây chỉ là một câu chuyện phóng đại về một anh chàng bị mắc chứng ám ảnh sợ hãi. Người mắc phải chứng ám ảnh sợ hãi thường rơi vào một vòng luẩn quẩn như thế: Càng sợ – càng né tránh; càng né tránh, vấn đề càng phình to – và càng sợ hãi hơn!

Theo một cách nhìn nào đó thì tất cả chúng ta đều bị ám ảnh sợ. Mặc dù cách ứng xử của người bệnh có phần quá đà, nhưng về cơ chế thì không khác người “bình thường”. Khi gặp một thách thức nội tâm khó đối mặt nào đó, chúng ta thường tránh việc nhìn thẳng vào vấn đề. Vô tình điều đó lại làm cho vấn đề phình ra tới một kích cỡ mà đôi lúc, đã ngoài khả năng điều chỉnh của ta. Nói một cách đơn giản, chúng ta đã xử lý nỗi đau khổ bằng cách để cho nó âm thầm tự tăng trưởng.

Nỗi sợ hãi nói riêng và những thách thức nội tâm nói chung chính là “chiếc bóng” của ta. Khi ta hiện diện dưới ánh mặt trời của sự sống, “chiếc bóng” ấy sẽ luôn ở cùng ta dù ta có muốn hay không.

Câu chuyện về chiếc bóng như vậy được ghi lại trong Nam Hoa Kinh của Trang Tử:

“Một người sợ cái bóng của mình bèn chạy trốn; nhưng càng chạy mau thì cái bóng càng theo bén gót; thấy như vậy vẫn còn chậm, nên anh ta lại càng ráng chạy mau hơn nữa, không ngừng, tới nỗi kiệt lực mà chết. Người đó thật dại khờ, không biết rằng chỉ cần dừng lại, đứng vào chỗ bóng mát sẽ không còn thấy bóng mình nữa.”

(Lược trích từ blog của chú Nguyễn Duy Nhiên)

Mẩu truyện trên đưa ra cách xử lý tạm thời với những “cái bóng” của chúng ta: Hãy tìm một nơi tạm nghỉ, dừng chân, một bóng mát nhẹ nhàng. Hãy tạm tránh ánh nắng cuộc đời, và sự bình yên sẽ đến, ít nhất trong giây phút đó. Nhưng với mình đó không phải là giải pháp thấu triệt. Người lữ hành trên sa mạc không thể nào né tránh ánh nắng mãi mãi. Một ốc đảo ngọt ngào với nước uống, bóng râm… chỉ là chặng dừng chân tạm thời để lấy lại sinh lực. Và khi thời điểm đến, người ấy sẽ phải đứng dậy và tiếp tục dẫn bước trên hành trình thênh thang của mình, ít nhất cũng là để tìm thực phẩm, sau đó là để về được đến căn nhà yên vui nơi đang có gia đình ấm áp, vợ, con và ánh đèn… chờ đợi anh ta.

Ngược lại, nếu vì sợ đối mặt với cái bóng mà anh ta cố ở lại ốc đảo nhỏ bé ấy thật lâu, anh ta sẽ sớm kiệt quệ do thiếu thức ăn. Kịch bản không khác gì chuyện xảy đến với anh chàng sợ âm thanh bên trên: Sự né tránh rất dễ khiến chúng ta rơi vào bi kịch.

Bạn có thể trốn khó khăn bằng cách xin một kỳ nghỉ, đi du lịch, đổi chỗ ở hoặc thay đổi công việc. Điều đó đôi khi thật sự cần thiết nếu bạn cần năng lượng cho một khởi đầu mới. Nhưng xin đừng quên rằng, có những vấn đề ở tầng sâu tâm thức mà bạn sẽ đem theo từ nơi này đến nơi khác, cả khi thức lẫn khi ngủ.

Ai đó đã nói: Khi một người không hạnh phúc, thì dù đi đến bất cứ đâu cũng không hạnh phúc. Anh ta thấy mình bất hạnh ở Hà Nội, vì thế anh ta cho rằng nếu đến Paris mình sẽ hạnh phúc hơn. Nhưng khi đến Paris anh ấy vẫn bất hạnh như thường. Hóa ra anh chỉ kéo cái bất hạnh của anh từ Hà Nội tới Paris, như cách anh kéo lê cái bóng.

Mình tin rằng, tốt hơn, chúng ta nên dừng lại để quan sát và tìm hiểu điều chúng ta sợ. Ta sẽ nhận ra một sự thật trần trụi rằng: “cái bóng” là không thể xóa bỏ, không thể trốn chạy và không thể né tránh. Nếu muốn sống một cuộc đời đúng nghĩa, cái bóng chính là điều mà chúng ta phải vui lòng nhận để được đứng dưới ánh mặt trời rực rỡ của sự sống.

Và một sự thật mạnh mẽ hơn: ‘cái bóng’ và ‘ánh sáng’ – cả hai chỉ là một. Vì có ánh sáng nên có cái bóng. Không có cái bóng thì không có ánh sáng. Cũng như nỗi đau là bạn đồng hành của hạnh phúc – chúng ta biết giá trị của hạnh phúc bởi vì chúng ta biết thế nào là đau khổ. Khi ta nhận ra chân thật sự tồn tại “tuy hai mà một” của chúng, thay vì hoàn toàn thoát ly khỏi cuộc đời để tránh né cả hạnh phúc lẫn nỗi đau (như một vài người đã làm), chúng ta sẽ làm điều ngược lại: Đón nhận cả nỗi đau và hạnh phúc. Yêu cái bóng như yêu chính ánh mặt trời.

Và ta sẽ thấy, mình quả là ngốc nghếch. Ta – tôi và bạn – không khác gì anh chàng sợ âm tiếng động mà tôi đã kể lúc đầu. Chỉ trừ khi bị điếc, anh ta mới thật sự ngừng nghe thấy âm thanh bên ngoài (chưa nói tới âm thanh đến từ bên trong tâm trí, hoặc tiếng thét từ các cơn ác mộng của anh ta – những thứ này chỉ chấm dứt khi anh ta chết hẳn). Anh ta không biết rằng tiếng động đang nhắn nhủ một thông tin giản dị: “Chàng trai à, cậu vẫn còn nghe được.” Tương tự, nỗi đau và những thách thức nội tâm nhắn nhủ với chúng ta rằng: “Này bạn, bạn vẫn đang sống với vô số những điều tuyệt vời!” Phải, ngay cả trong nỗi đau, chúng ta vẫn có thể rút ra những bài học tốt lành cho mình – điều mà đôi khi ta không nhận được từ hạnh phúc.

Chỉ khi đã nằm dưới mồ, chúng ta thoát hẳn được “cái bóng” nơi chính mình. Và lúc đó, làn da lạnh ngắt của ta cũng chẳng bao giờ còn cảm nhận được hơi ấm của ánh dương.

Tác giả: Thiếu Lê Tú Anh

*Featured Image: JordanStimpson

📌 Ủng hộ tác giả và Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/donateTHDP

📌 Tham gia viết bài cùng Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/2KTJCN2 

Cà phê Tùng – hơn nửa thế kỷ trường tồn cùng biến cố lịch sử Đà Lạt

4

(1195 chữ, 5 phút đọc)

Vừa vào quán thấy cô chủ tươi cười hỏi thăm: “Mới lên lại à con.” Như mỗi lần về quê được cô chú hàng xóm ríu rít hỏi thăm. Từ bao giờ một quán cà phê biến thành quê nhà? Mà đã là quê nhà thì  phải yêu thương, phải kể về nó, đó bao giờ cũng là cách tôi bày tỏ tình yêu của tôi. Vậy nên hôm nay lại tiếp tục kể về Đà Lạt, kể về một quán cà phê cổ kính, là nhân chứng lịch sử qua bao thăng trầm của Đà Lạt. Bạn phương xa đến chơi Đà Lạt chắc ai cũng nghe tiếng “Cà phê Tùng.” Nhưng tôi tin chắc để hiểu sâu về nó, thì chưa có mấy ai.

Sáng hôm qua tạm biệt Sài Gòn. Ở đó đã bao nhiêu sáng mở mắt chỉ để thấy tất cả mọi sự vật khiêu vũ trên nền nhạc nhộn nhịp, bao nhiêu sáng tôi đứng bơ vơ giữa dòng người nhốn nháo hối hả, những dãy phố chằng chịt cao tầng san sát. Bao nhiêu sáng thức giấc chỉ để lắng nghe tiếng động cơ máy của xe cộ, tiếng còi inh ỉ bấm liên hồi. Vô số âm thanh rớt giọt vào tai, nhưng tôi chẳng còn nghe được âm thanh nào quen thuộc với chính mình. Bởi đã bao ngày tháng Đà Lạt dành trọn cho những tình khúc vang lên từ chiếc loa thùng trong cà phê Tùng. Bao nhiêu giờ ngồi đốt thuốc lắng những giai điệu của một tiếng hát Khánh Ly, của Sĩ Phú, Vũ Khanh, Ngọc Lan… cùng những bản nhạc Pháp gợi nhớ xa xôi về một giấc mơ tiểu Paris của Đà Lạt một thời hương xưa vừa vụt qua trong cái nháy mắt của lịch sử.

Bạn cứ đi khắp Đà Lạt, nếu bắt gặp một người không biết đến cà phê Tùng, chắc chắn người đó không phải là dân bản địa hoặc là khách vãng lai chẳng tha thiết gì Đà Lạt. Có một sự thật là cà phê Tùng rất nổi tiếng trên Đà Lạt, nhưng vì sao nó nổi tiếng?

Dãy ghế da liền cũ kỹ, trước những chiếc bàn gỗ bọc nhựa mica trắng với những bức tranh sơn dầu treo trên tường. Khách đến quán chìm đắm nghe hồn mình phiêu dạt về một vùng thăm thẳm đã xa xôi. Cái cảm giác kỳ lạ khi biết mình đang sống lại với những thăng trầm của góc quán nhỏ. Ở đó bạn có thể nghe tiếng của Nguyễn Tuân bảo “Vào cái quán này như vào để nghe một tiết tấu của điệu Blues buồn, tiếng đàn cello trổi lên trong cái không gian lặng thầm của quán…” Tiếng cười khúc khích của Khánh Ly trong những lần gặp Trịnh Công Sơn. Thi sĩ Bùi Giáng ngồi bên khói thuốc nguệch ngoạc những vần thơ bất hủ gửi về cõi xa mù. Phạm Công Thiện với ý tưởng sơ khai cho Ý thức mới trong văn nghệ và triết học. Cặp đôi Lê Uyên Phương trong những lần hẹn hò thuở son sắc tình yêu. Từ Công Phụng với sự bỡ ngỡ rụt rè trong âm nhạc thuở ban đầu “Bây giờ tháng mấy rồi hỡi em…” Bao nhiêu khúc tình ca, bao nhiêu bài thơ đã được sinh ra từ một thánh đường hò hẹn của các thi sĩ.

Trí tưởng tượng tôi có cơ may bùng cháy khi tôi bước vào Tùng. Tôi nghĩ đến thế giới siêu hình, hiện tại và quá khứ đang diễn ra song song, một lỗ hổng thời gian. Điều đó có nghĩa nếu một nghệ sĩ  nào đó đã từng ngồi ở vị trí của tôi. Có thể nào trong quá khứ tôi là họ hay nói cách khác tương lai của họ chính là tôi lúc này. Với một đứa lãng mạng vặt yêu thơ ca văn chương như tôi thì còn gì bằng.

Lịch sử cà phê Tùng gắn với một phần lịch sử di cư của người Việt lên Đà Lạt thuở sơ khai. Đó còn là mảnh ghép lịch sử về đời sống của người phương Bắc nhập cư Đà Lạt thuở chỉ mới lưa thưa vài ba căn nhà tranh tự dựng lên dưới tán thông. Chủ cà phê Tùng trước đây từng làm công chức, vì chán ngán công việc nên chuyển sang làm nghề thợ hớt tóc. Có lẽ không thể kiếm sống được bằng cái nghề bọt bèo nên ông đã quay sang mày mò học pha chế dựa trên những tư liệu của người Pháp rồi mở quán cà phê. Cà phê ở quán là tự tay rang, xay theo một công thức riêng, bí quyết riêng của gia đình. Tuy chú Tùng đã qua đời cách đây 17 năm nhưng quán vẫn được những người trong gia đình duy trì giữ nguyên những nét đặc sắc của một quán cà phê cổ. Trường tồn hơn 60 năm, đã trở thành một phần không thể thiếu của Đà Lạt, cà phê Tùng giờ đây là một phần cuộc sống của người dân xứ mộng mơ và cũng là một phần ký ức của những người đi xa mỗi khi nhớ về thành phố ngàn hoa.

Khách vào quán không chỉ để hồi tưởng, thưởng thức cà phê, mà còn có cơ hội ngắm nhìn một thứ hội họa mãi trường tồn cùng thời gian. Hãy châm lên một điếu thuốc, hít một hơi thật sâu rồi ngả đầu dựa vào thành ghế. Bạn sẽ nhận ra mình vừa trông thấy bức tranh “Người chơi đàn ghi ta’’ của Vị Ý. Rồi cả tranh của họa sĩ Đinh Cường, là người bạn thân thiết của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. Rất nhiều những bức tranh nổi tiếng có giá trị lịch sử còn được lưu giữ trong quán mà nếu là một tín đồ hội họa thì bạn không thể bỏ qua.

Vừa đặt chên lên Đà Lạt, tôi xúc động như mình vừa tìm lại được điều vừa đánh rơi. Rồi vội vã chạy xe ra phố, chỉ để gặp góc quán quen thân thuộc. Ở Tùng, đã bao nhiêu buổi sáng, buổi chiều, những đêm cô liêu ngồi châm lửa đốt lên vài ba điếu thuốc để tìm về mùi hương quen thuộc của núi đồi, của hơi sương, lắng nghe tiếng bước chân mình dẫm nát nỗi cô đơn trong câm lặng, trong bóng dáng của những kẻ xa lạ đang bước đi ngoài phố.

Vội vã trở về vội vã ra đi. Nói lời giã biệt với người tình này để tay bắt mặt mừng với một người tình khác. Chốn dừng chân nào cũng chỉ như một căn phòng trọ, chẳng có nơi đâu là nhà mà nghĩ lại nơi đâu cũng là nhà. Giờ thì tạm biệt Tùng, tạm biệt phố xá Đà Lạt, tôi lại vào núi, trở về với miền hoang vắng cô liêu, ngủ một giấc thật sâu, lại chờ đợi sáng ra được ngồi đốt thuốc lắng nghe tiếng hát ai thân quen phát ra từ góc quán quen.

Tác giả: Ni Chi

*Featured Image: dalat.net.vn

📌 Ủng hộ tác giả và Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/donateTHDP

📌 Tham gia viết bài cùng Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/2KTJCN2 

7 ngộ nhận và 7 cách đánh giá chất lượng của một giáo viên tiếng Anh

(2415 chữ, 10 phút đọc)

Tôi viết bài viết này không nhằm vào một cá nhân hoặc một tập thể nào với mục đích dìm hàng hay chơi xấu mà với mục đích hướng dẫn những người có nhu cầu học tiếng Anh nghiêm túc có những quy chuẩn khách quan để đánh giá chất lượng của một giáo viên tiếng Anh để việc học có hiệu quả và đừng tiền mất tật mang.

I. Những ngộ nhận trong việc chọn giáo viên tiếng Anh 

Dù có thích học tiếng Anh hay không thì không ai có thể phủ nhận được tầm quan trọng của tiếng Anh trong cuộc sống hàng ngày. Tuy cơn sốt học tiếng Anh hiện nay không còn quá hot như cách đây mười mấy hai mươi năm trước nhưng người ta vẫn không vì thế mà không có nhu cầu tìm cho mình một chỗ học tiếng Anh đáng tin cậy mong cải thiện trình độ tiếng Anh của mình. Tuy nhiên để có những tiêu chí đúng đắn để đánh giá một giáo viên tiếng Anh thế nào là giỏi không phải là một điều dễ dàng. Người học thường dựa vào những tiêu chí rất chủ quan và thiếu cơ sở lý tính để đánh giá như:

  1. Thâm niên giảng dạy – Dạy càng lớn đồng nghĩa với lại việc dạy càng hay.
  2. Một lớp học cả trăm người theo học – Phải dạy hay thì người ta mới theo học đông như thế chứ.
  3. Học phí rất đắt – Tiền nào của đó.
  4. Giáo viên từng dạy ở những trung tâm nổi tiếng – Được những trung tâm lớn mời tất nhiên phải giỏi hơn người khác.
  5. Bảo đảm tỷ lệ đậu rất cao – Hình như đây là tiêu chí hàng đầu để chọn giáo viên hiện nay.
  6. Vui tính, có nhiều mẹo học hay – Học mà thoải mái vui vẻ lại được chỉ cho nhiều mẹo vặt làm bài nhanh ai mà chả thích.
  7. Từng học ở nước ngoài về – Nước ngoài tất nhiên phải giỏi hơn nước trong là cái chắc.

Đứng ở góc độ một giáo viên, tôi sẽ phân tích sự bất hợp lý của từng tiêu chí để mọi người có cái nhìn đúng đắn hơn:

1. Thâm niên giảng dạy: Một người dạy lâu chưa chắc là một người dạy hay vì điều quan trọng không phải là bạn làm công việc đó bao lâu mà trong quá trình làm công việc đó bạn có ý thức cập nhật thông tin mới và sửa những lỗi cũ không. Nếu một người dạy lâu năm nhưng vẫn mắc những lối sai sơ đẳng và không cập nhật được những cách dạy mới thì giáo viên đó không thể là một giáo viên dạy tốt được.

2. Lớp học càng đông đồng nghĩa với giáo viên giỏi: Tôi đã từng đi học những lớp luyện thi toán lý hóa hàng trăm học sinh ngồi chen chúc nhau như cá mòi hộp đến mức thở không nổi và giáo viên ở trên cứ dạy còn học trò ở dưới làm gì thì làm, hiểu hay không cũng mặc. Dạy học là một quá trình tương tác giữa thầy và trò, một giáo viên dù giỏi cách mấy cũng không thể tương tác và đáp ứng nhu cầu của hàng trăm học viên cùng một lúc. Hãy nghĩ thử xem, nếu bạn có thắc mắc gì hoặc lỗi sai gì, giáo viên đó làm sao sửa cho bạn?

3. Học phí đắt: Nhiều cơ sở ngoại ngữ tự phát nhắm vào nhu cầu học cấp tốc lấy bằng của các bạn đợi nước đến chân mới nhảy tha hồ mà hét những mức giá khủng khiếp (từ chục triệu trở lên) cho một khóa học ngắn hạn với lời hứa đầy cám dỗ: Bảo đảm đậu, không đậu sẽ hoàn tiền lại. Vấn đề ở chỗ là nếu bạn không đậu bạn nghĩ rằng họ có hoàn tiền lại cho bạn không? Có những nơi dồn một chương trình học quá tải (6 tiếng một ngày) vào một thời gian quá ngắn để học viên tự ngán ngẩm mà bỏ cuộc để rồi lúc đó bạn sẽ nghĩ rằng tại mình theo không nổi chứ không phải là tại trung tâm/giáo viên.

4. Những giáo viên dạy ở những trung tâm nổi tiếng chưa hẳn là những giáo viên dạy giỏi vì nhu cầu nhận giáo viên của các trung tâm rất lớn và những giáo viên đã từng dạy ở các trung tâm lớn bị sa thải cũng rất nhiều. Có những giáo viên dạy ở những trung tâm lớn lâu năm nhưng chỉ dạy được ở những trình độ thấp hoặc cũng có những giáo viên vào thử việc vài tháng không trụ nổi bị buộc thôi việc. Cả giáo viên nước ngoài cũng vậy. Dạy ở đâu không quan trọng, quan trọng là chất lượng giảng dạy của giáo viên đó như thế nào.

5. Bảo đảm tỉ lệ thi đậu cao trong thời gian ngắn: Nếu mục đích của bạn học tiếng Anh để đối phó, lấy cái bằng trả nợ hoặc thích học tủ mà không cần thực lực thì đây chính là những nơi bạn nên đăng ký vì nó sẽ đáp ứng nhu cầu bằng cấp nhưng không cần kiến thức của bạn.

6. Vui tính, dễ dãi và có nhiều mẹo hoặc bí quyết: Đây cũng là một chiêu đánh vào tính thích lánh nặng tìm nhẹ, học không chịu nỗ lực mà phải năn nỉ hoặc ngọt ngào thì mới học đồng thời thích học mẹo để làm bài cho nhanh của rất nhiều bạn trẻ. Tôi rất dị ứng với những giáo viên đùa giỡn với học viên của mình như kiểu bằng vai phải lứa hoặc suốt ngày rủ đi cafe trà sữa xem phim rồi chat nhảm. Là một giáo viên bạn phải có sự tôn nghiêm của bản thân mình và cần phải nghiêm khắc đúng nơi đúng chỗ. Hơn nữa, một giáo viên giỏi không cần phải lấy lòng học trò bằng sự dễ dãi hoặc những mánh khóe chiêu trò.

7. Những giáo viên từng du học về: Không phải ai học ở nước ngoài đều có thể dạy được tiếng Anh vì học đúng chuyên nganh sư phạm tiếng Anh ở các nước Anh, Úc, Mỹ, Canada…cực kỳ khó chứ không đơn giản. Một người từng học ở nước ngoài về có thể học một ngành không liên quan nhưng không kiếm được việc làm nên ra dạy tiếng Anh thì chưa chắc gì đã có kinh nghiệm và phương pháp sư phạm. Điều này cũng đúng khi xét đến trường hợp giáo viên nước ngoài.

II. Những đặc điểm nhận biết một giáo viên Anh ngữ giỏi và đáng tin cậy

Vậy là tôi đã hướng dẫn các bạn học tiếng Anh nghiêm túc tránh những ngộ nhận khi quyết định chọn một giáo viên Anh Văn để khỏi phải rơi vào tình trạng tốn rất nhiều thời gian và tiền bạc để học nhưng vẫn không đạt được hiệu quả. Tiếp theo, tôi muốn nói về những đặc điểm nhận biết một giáo viên Anh ngữ giỏi và đáng tin cậy:

1. Phát âm tốt: Một giáo viên ngoại ngữ gây ấn tượng cho người tiếp xúc lần đầu về trình độ của mình chính là qua cách phát âm. Một giáo viên tiếng Anh giỏi thường chú ý đến việc luyện phát âm của mình cho thật tốt. Có thể họ phát âm không bằng người bản ngữ nhưng ít nhất họ sẽ không mắc những lỗi phát âm cơ bản thường gặp ở người Việt khi nói tiếng Anh. Thật lòng mà nói tôi rất dị ứng với những giáo viên tiếng Anh nhất là những giáo viên trẻ phát âm “is” thì đọc là “i”, “was” đọc là “quơ”, “because” đọc là “bì khơ” và hoàn toàn bỏ âm cuối. Tại sao ư? Vì đây là những từ rất dễ đọc đúng và rất dễ sửa. Là một giáo viên, điều quan trọng đầu tiên là khả năng tự học và tự sửa lỗi của bản thân mình, nếu những điều đơn giản này bao nhiêu năm đi học và đi dạy mà vẫn không chịu quyết tâm sửa thì nói thật giáo viên đó không đủ trình độ dạy người khác.

2. Có cách giải thích hợp lý và chứng minh những công thức một cách thuyết phục: Tiếng Anh là một ngôn ngữ mang tính logic cao. Tính logic của tiếng Anh tạo cho người dạy học một lợi thế là có thể đưa ra những công thức về cấu trúc câu nhưng điều này không có nghĩa là khi dạy chỉ bắt học trò học thuộc lòng công thức rồi đọc đi đọc lại như con vẹt vì công thức về ngôn ngữ còn dựa vào ý nghĩa chứ không 100% thuần lý tính như đối với các môn khoa học tự nhiên. Một giáo viên giỏi phải biết giải thích công thức hợp tình hợp lý và giải thích được chức năng của các thành phần câu chứ không phải đơn thuần là lặp lại những gì mình đã được học trước đây rồi bắt học trò nhai lại theo mình.

3. Có sự hiểu biết nhất định về văn hóa Anh-Mỹ: Một giáo viên dạy tiếng Anh giỏi nhất định phải có những hiểu biết về văn hóa Anh/Mỹ/Úc vì thời buổi này bạn không cần ra nước ngoài mới có thể hòa nhập được với môi trường văn hóa mà qua phim ảnh, sách báo, internet bạn vẫn có thể học được rất nhiều thứ hay ho để dạy cho học trò mình. Ngôn ngữ là một sản phẩm của văn hóa và mang đặc trưng của nền văn hóa đó. Một người dạy ngôn ngữ nhưng không chịu tương tác và tiếp xúc với văn hóa thì không thể là một người dạy ngôn ngữ giỏi được. Nhiều giáo viên dạy tiếng Anh mười mấy năm nhưng tác phong vẫn rất lề mề chậm chạp, ngại giao tiếp với người bản ngữ, không bao giờ đọc sách hoặc những trang web bằng tiếng Anh, không chịu xem phim, nghe nhạc tiếng Anh thậm chí font điện thoại cũng chuyển sang tiếng Việt nốt thì đừng mong họ dạy bạn được những gì cao siêu.

4. Luôn hướng dẫn cho học viên cách suy luận tư duy: Một điều nữa mà tôi khá dị ứng trong cách dạy tiếng Anh ở các trung tâm với những học viên người lớn là việc gõ bảng bắt học viên đọc đi đọc lại công thức cho tới khi thuộc bài vì đó là cách dạy trẻ con. Trẻ con khác với người lớn là tư duy logic chưa đủ phát triển để suy luận và liên kết các vấn đề lại với nhau nên để các bé nhớ bài nhanh, cách tốt nhất là bắt đọc nhắc lại nhiều lần đến khi nhớ công thức. Người lớn thì muốn học tốt phải dựa trên khả năng suy luận kết nối các vấn đề lại với nhau để nếu có quên thì họ vẫn có thể lần tìm được mấu chốt vấn đề nếu biết cách tư duy. Một giáo viên giỏi phải làm được việc hướng dẫn cách tư duy logic thay vì nhồi vào đầu thông tin nhưng không cần hiểu.

5. Hướng dẫn cho học viên cách luyện tập đúng cách: Một giáo viên giỏi chắc chắn sẽ có những cách học đúng đắn. Tuy nhiên có người sẽ giữ làm của riêng sợ chia sẻ với người khác để học viên lệ thuộc vào mình. Có người vì chạy theo doanh số hoặc thu nhập thay vì chỉ cho học viên cách học đúng thì lại chỉ những mẹo vớ vẩn rồi hứa hươu hứa vượn về kết quả. Giáo viên có tâm sẽ không làm điều đó mà họ sẽ đưa ra lời khuyên thực tế nhất về cách học dựa trên trình độ, thói quen học tập và ưu nhược điểm của từng học viên. Và họ không bao giờ khuyến khích học cấp tốc.

6. Luôn hướng dẫn cho học sinh sự tương quan giữa tiếng Anh và tiếng Việt: Nếu bạn là một giáo viên ngoại ngữ nghiêm túc, bạn sẽ không chỉ dạy học sinh những gì có trong sách giáo khoa mà mở rộng kiến thức theo hướng bám sát thực tế. Một trong những vấn đề mà người học ngoại ngữ ít để ý tới nhất là sự tương quan giữa tiếng mẹ đẻ và ngôn ngữ mình học. Một giáo viên ngoại ngữ giỏi là người luôn chú ý đến những sự khác biệt và tương đồng này để dạy cho học trò của mình phân biệt đừng mắc phải những lỗi ngớ ngẩn dịch câu theo kiểu “google translate” mà phải hiểu được nghĩa của câu khi dịch sang tiếng Việt hoặc tiếng Anh. Có rất nhiều giáo viên dạy lâu năm bị đứng hình khi tôi hỏi hai từ “realize” và “recognize” khác nhau về nghĩa thế nào, hoặc dịch câu: “Tôi thèm ăn những món ăn mẹ tôi nấu” sang tiếng Anh như thế nào? Một giáo viên không sửa học trò mình khi dịch câu: “If you don’t behave, I won’t let you invite your friends to our house this weekend” thành “nếu bạn không cư xử tốt, tôi sẽ không để bạn mời bạn bè của bạn về nhà của chúng ta cuối tuần này” là một giáo viên quá xoàng. (Một người chú ý đến sự khác biệt về văn hóa sử dụng đại từ trong tiếng Anh và tiếng Việt sẽ dịch câu này thành: Nếu con không ngoan, bố/mẹ sẽ không cho con mời bạn về nhà chơi cuối tuần.)

7. Chấp nhận sự chất vấn, phản biện của học trò và dám nhận sai: Một giáo viên có bản lĩnh không bao giờ sợ hoặc né tránh những thắc mắc của học viên liên quan đến kiến thức mình đang giảng dạy. Đừng bắt học viên phải nghe lời những gì mình dạy như lời Chúa phán mà hãy chuẩn bị để trả lời những câu hỏi chính đáng hoặc đón nhận những phản biện. Khi sai hãy dũng cảm nhận sai và sửa sai. Đó mới là cách giữ được hình tượng tốt đẹp trong lòng học trò của mình.

Tác giả: Vien Huynh
Edit: Triết Học Đường Phố
*Featured Image: Pexels 

📌 Ủng hộ tác giả và Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/donateTHDP

📌 Tham gia viết bài cùng Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/2KTJCN2 

Càn quét những địa điểm ăn uống đặc trưng, độc đáo chỉ có ở Đà Lạt

0

(1810 chữ, 7 phút đọc)

1. Lẩu bò Ba Toa quán gỗ

Lẩu bò Ba Toa quán gỗ nằm ngay trung tâm, có rất nhiều quán “fake” từ đầu đường đến cuối đường nhưng các bạn cứ đi đến cuối thấy nhà gỗ là quán “real” khai sinh ra lẩu bò Ba Toa. Quán lẩu bò phù hợp với những người “không sợ dơ” vì chỗ ngồi ăn vẫn ở trong nhà nhưng mang phong cách lề đường. Vì đồ ăn ngon nên quán cũng không trau chuốt vẻ ngoài nhiều. Có nhiều phần ăn cho các bạn lựa chọn giá từ 150k – 400k cũng có. Thường mình đi 2 người thì chọn phần 150k còn 6 người thì 350 – 400 là hợp lý. Có thể do quán lấy được nguồn bò với số lượng nhiều nên được giá tốt. Mà cũng có nhiều tin đồn là “bò mà không phải là bò”. Nhưng mình vẫn ăn, mình ăn lần nào cũng no căng một bụng bò.

Quán chỉ có đúng một nhược điểm là quá đông dù đã mở ra rất lớn nhưng vẫn bị quá tải. Các bạn tránh đến vào buổi tối, nhất là tối cuối tuần thì luôn luôn full chỗ và phải đợi. Đông quá thì chất lượng đồ ăn hơi bị giảm sút, bò sẽ hơi dai vì hầm không kỹ, phục vụ cũng không được tốt mặc dù quán rất nhiều nhân viên.

Lúc đầu mình nghe tên tưởng quán lẩu bò nằm trong ba toa tàu lửa nhưng đến nơi mới biết chỉ là cái nhà gỗ thôi. Sau đó thì mình đã tự suy luận chắc là ông Toa ổng đứng thứ ba trong gia đình mà mở ra quán lẩu bò xong nó nổi tiếng thì thành vậy.

Tóm lại mình nghĩ là các bạn nên ăn thử cho biết vì nó cũng không quá đắt, riêng mình thì thấy ngon và mình không quan tâm đến phục vụ vì tất nhiên phục vụ cũng là người thôi, khách đông quá người ta cũng sẽ bị căng thẳng. Quán bán cả ngày phù hợp cả ăn trưa và ăn tối.

photo-1-1486982524356
Photo: Dalatfriends.com

2. Lẩu gà lá é

Lẩu gà lá é cũng là một món nổi tiếng ở Đà Lạt mà bắt nguồn từ quán lẩu gà Tao Ngộ số 5 đường 3/4. Quán này cũng phong cách lề đường, ngồi san sát nhau. Hôm mình đến thấy chủ yếu là dân nhậu. Quán thường bán hết trước 7 giờ tối. Tuy nổi tiếng nhưng mình không thích lắm. Mình đã thử ăn lẩu gà lá é trên đường Bùi Thị Xuân, quán sạch sẽ, thoải mái, bếp điện và ngon, phục vụ cũng tốt. Món ăn này có vị chua chua của lá é, thịt gà được hầm trước nên rất mềm. Giá khoảng tầm 250 – 300 cho 1 nồi 3, 4 người.

Dù tất cả các món là thịt nhưng đừng quên ăn kèm thật nhiều rau. Vì rau mới chính là đặc sản của Đà Lạt. Rau Đà Lạt rất fesh, ăn mà mình cảm thấy sướng luôn.

lau2-1514127995522
Photo: aFamily

3. Bánh ướt lòng gà và bánh căn

Hai món ăn nổi tiếng này đều nằm trên đường Tăng Bạt Hổ.

Bánh ướt lòng gà ngoài lòng gà thì còn có thịt gà để những bạn không thích ăn nội tạng như mình còn có cái để ăn. Gà xé dai không bị mềm. Chỗ này bán từ sáng sớm nên các bạn có thể ăn sáng, trưa.

foody-mobile-foody-quan-trang-ban-577-636143759622885685
Photo: Foody.vn

Bánh căn ăn với mắm nêm hoặc mắm thường có nhân trứng gà hoặc trứng cút.

Hai món này là hai món nổi tiếng ở Đà Lạt nhưng mình không thích và không ấn tượng gì nhiều. Các bạn có thể thử vì nhiều khi lại hợp khẩu vị.

banh-can-nt-e1512532629621
Photo: Vntrip.vn

4. Sữa đậu Tăng Bạt Hổ

sua-dau-nanh-bap-bo-1472314337-436627-1472314337
Photo: Lozi.vn

Thật ra thì uống sữa đậu ở đâu trên Đà Lạt cũng ngon nhưng trên đường Tăng Bạt Hổ là chỗ nổi tiếng. Quán luôn luôn đông khách vào cuối tuần và lễ nên dù ngồi ngoài trời thì vẫn cảm thấy ấm. Ngoài sữa thì trên bàn còn có 5 loại bánh ngọt khác nhau để nhâm nhi. Lúc uống sữa miệng tớ còn thở ra khói như bên Hàn Quốc nữa cơ. Cách đây 7, 8 năm cũng từng có drama là dùng bột Trung Quốc nhưng bán bao nhiêu năm vẫn đông khách đến giờ.

5. Bánh tráng nướng Dì Dinh

dia-diem-uong-banh-trang-nuong-di-dinh-da-lat-1
Photo: Hoàng Kim Villa

Ôi chỗ này tớ thích mê, bánh tráng nướng kiểu giống như “Pizza Việt Nam” trên đường Cao Thắng – Sài Gòn mà phiên bản siêu chất lượng, giá lại rẻ. Một mình tớ ăn không hết được một cái, có nhiều loại nhân khác nhau để lựa chọn. Ngoài ra còn có bánh flan và sữa chua ăn kèm. Chỗ này nằm ngay trung tâm trên đường Hoàng Diệu.

6. Há cảo Trần Lê

Quán ở C34 Trần Lê nằm trong hẻm Millano cafe đi vào. Quán không nổi tiếng với du khách nhưng tớ phát hiện qua một người bạn. Ở đây có há cảo chiên và hấp, mì gà tiềm siêu ngon lại còn no nữa.

7. Kem bơ Thanh Thảo

kem-trai-cay-thanh-thao-2
Photo: Dalat.net.vn

Là món đặc trưng của Đà Lạt mà đến Sài Gòn cũng phải bắt chước. Kem bơ Thanh Thảo khá là mắc nhưng ngon. 25k/ly có cả sầu riêng nữa. Ngoài kem bơ thì còn có trái cây tô và một số loại đồ ăn uống vặt khác. Mình thắc mắc là tại sao người ta không xài cái ly nhỏ hơn để nhìn kem bơ nó nhiều, tự nhiên xài cái ly chà bá xong bỏ có 1/4 cái ly. Nhưng ở đây rồi mới biết, không phải mùa bơ thì nó ít còn vào mùa bơ thì lại nhiều thêm, chắc họ lười đổi ly nên để vậy luôn. Kem bơ nằm trên đường Nguyễn Văn Trỗi, các bạn để ý nha vì đường này là đường một chiều, đi lố là vòng lại hơi xa, vòng cả một thành phố luôn đó.

8. Chè hé

che-he-da-lat-5
Photo: Bazan Travel

Đừng lầm tưởng chè hé là một món ăn nha. Thật ra cô bán nhiều loại chè lắm, có cả chè nóng và chè đá, thường 5, 6 giờ chiều mới có chè. Nằm ở ngay đầu đường 3/2 cái tên chè hé được đặt bởi vì quán chè này chỉ mở cửa hé đủ để khách đi lọt qua thôi và không có bảng hiệu gì cả. Để lâu ngày không biết gọi tên quán chè là gì nên người ta gọi là chè hé luôn.

Có những bạn không thích đi ăn lề đường hoặc đã ăn sạch, ăn đủ, ăn càn quét cả cái Đà Lạt thì các bạn có thể thử một số nhà hàng đồ Âu, đồ Tây, đồ nướng, đồ Trung và Việt Nam ở những nhà hàng lớn.

1. Artist Alley restaurant

art
Photo: 携程攻略

Nằm trong con hẻm nhỏ trên đường Phan Đình Phùng, các bạn có thể search tên trên FB là ra. Quán của 2 cô chú đã đứng tuổi. Tranh chú vẽ rất đẹp, những bạn nào thích xem tranh có thể đến thưởng thức. Quán chủ yếu là khách tây, sang trọng nhưng giá lại tầm trung theo mình là rẻ so với chất lượng. Món nào làm đúng ra vị món đó, không biến tấu để phù hợp với người Việt mà giữ nguyên vị. Cô chú thân thiện và nhiệt tình, nhân viên phục vụ rất tốt, cảm giác đúng như mình là “thượng đế” vậy. Do mình toàn đi ăn lề đường nên ít khi được phục vụ như thế nên có cảm giác hơi ngại nữa.

2. Món ngon Đà Lạt

lau dl.png

Nằm trong siêu thị Big C, từ quảng trường Lâm Viên các bạn đi bộ vào là thấy. Ở đây tổng hợp tất cả các loại đồ ăn chắc tầm mấy chục món, có nhiều gian hàng riêng lẻ, khu ăn uống chung, sạch sẽ, thoáng nhưng vẫn ấm cúng. Giá tầm 45 – dưới 100. Đồ ăn ổn, có vài món ngon như cơm xèo bò lúc lắc của Cha cha xốt, lẩu 1 người ăn.

rice.png

3. Nhà gỗ – Wooden house

wood house
Photo: Nhà gỗ – Wooden house

Ở đây bán đồ Tây, đồ ăn ngon nhưng giá khá cao. Phong cách nhà gỗ cổ điển, không gian được thiết kế đẹp. Quán trên đường Nguyễn Đình Chiểu, đi đến cuối Hồ Xuân Hương bạn sẽ thấy hướng rẽ vào.

4. Ngói và Khói

Là 2 quán nướng kế bên nhau trên đường Bùi Thị Xuân. Quán Ngói có trước sau đó có thêm quán Khói. Mình mới đi có quán Khói thôi vì bạn mình nói Khói ngon hơn Ngói. Nhưng lúc về nhà thì bạn khác lại bảo Ngói ngon hơn Khói. Nếu bạn muốn ăn đồ nướng ở nhà hàng thì nên đi 2 quán này. Giá tầm trung, không mắc. Còn theo mình thì nên chịu khó đi mua đồ về homestay nướng là chuẩn bài, hoặc có một vài quán để mình đặt chỗ ngồi nướng ở sân vườn hoặc trên đồi. Họ sẽ set up cho mình hết, chỉ việc đến ngồi nướng. Không gian mở, riêng tư và thoải mái.

5. Oz Burger

burger

Chủ quán burger này có bộ râu đỉnh hơn ông già noel nữa. Quán nằm trên đường 3/2. Giá 85 – 180k/bánh, có nhân beef là chủ yếu, ngoài ra còn có chicken và bacon. Khá ngon so với một đứa ghét ăn bánh mì như mình.

6. Carry – Bò kho Chaàa !

chaaa.jpg

Nằm khúc giữa trong Ấp Ánh Sáng, quán bò kho nhỏ xinh mà mình hay ghé ăn ngon cực. Quán mở vào buổi tối, là quán lề đường nhưng sạch sẽ, chị bán bò kho cũng rất dễ thương.

7. Bún đậu cô Oanh

Đây là quán bún đậu hiếm hoi tại Đà Lạt. Bún đậu cô Oanh trên đường Hai Bà Trưng, giá 45k/phần đầy đủ. Đồ ăn tạm ổn nhưng mình thích lòng luộc hơn là lòng chiên nên đây là điểm trừ duy nhất.

Một số nhà hàng cơm bữa, quán cơm gia đình

1. Nhà hàng Nhật Ly – Phan Đình Phùng
2. Nhà hàng Liên Hoa – 3/2
3. Nhà hàng Hoàng Lan – Phan Đình Phùng

Đây chủ yếu là những nhà hàng kiểu cơm bữa, quán ăn gia đình có nhiều món mặn, xào, canh. Giá khá cao nhưng sạch sẽ và chất lượng tốt.

4. Cơm ngày 3 bữa

Quán nằm trên đường Trần Nhật Duật, mình thì chưa đến ăn ở đây nhưng thấy review tốt và có vẻ bình dân, những bài viết trên trang FB của quán cũng làm mình cảm thấy gần gũi, thân thiện.

Thông cảm vì mình đi ăn chỉ lo ăn mà cứ quên chụp hình nên phải dùng ảnh mạng nhiều. Mong bài viết của mình sẽ giúp các bạn càn quét hết Đà Lạt và tăng thêm vài kg khi đi du lịch về ^_^

Tác giả: Bà Năm
Edit: Triết Học Đường Phố

📌 Ủng hộ tác giả và Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/donateTHDP

📌 Tham gia viết bài cùng Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/2KTJCN2 

Nghịch lý đầy bi kịch của nông nghiệp Việt Nam

0

(1672 chữ, 6 phút đọc) Tôi sinh ra ở nông thôn, lớn lên và ăn học nhờ những giọt mồ hôi của ba mẹ tôi rơi trên ruộng đồng. Tôi chưa biết yêu nghề nông, tung cánh bay cao giữa nơi đô hội, rồi lại rớt xuống bùn đen. Trở về với quê nhà bao dung, tôi tập làm nông để tạo ra giá trị chứ không để mình chết rục vì thất bại. Tôi bắt đầu với một ruộng dưa hấu tết, tập suy nghĩ như một nông dân. Bắt đầu với việc chọn đất, dọn đất theo cách mà tôi cho là tốt, đi tới chỗ mà nghe người ta nói làm giống dưa mạnh và ít bệnh để mua, rồi hỏi kinh nghiệm của người trồng trướcđể làm theo, kèm theo những suy nghĩ mà tôi sáng tạo ra để áp dụng vào. Sau đó cũng vay tiền đi mua phân và thuốc sâu để bón. Chăm bón từng dây dưa, chuốt cọng dừa làm mấy lá “cờ”’ nhỏ để cắm đánh dấu những chỗ dây dưa cần chú ý đặc biệt. Còn lên mạng tham khảo về sâu hại và bệnh dưa, tìm thuốc theo lời khuyên của các kỹ sư trên mạng.

Dưa tốt bời bời rất bắt mắt, bốn mươi ngày trái đã to tướng nằm ễnh rất dễ thương. Khi đó tôi vui vì thấy mình cũng làm được việc, không đến nỗi dài lưng tốn vải ăn no lại nằm. Xét về sự siêng năng, tôi không thua bất cứ nông dân nào, cần mẫn xịt thuốc ban đêm để diệt sâu, canh con nước để tưới dưa, dậy thật sớm để thăm dưa và sửa cho trái dưa không méo. Xét về kỹ thuật, tôi học hỏi và áp dụng khoa học những lời khuyên từ những người đã từng thành công. Thời tiết tuy không thực sự thuận lợi nhưng cũng không quá khắc nghiệt. Đủ điều kiện để trông một mùa dưa bội thu. Tôi nhẩm tính ra giá dưa trung bình năm ngoái và năng suất dưa mình năm nay, tin rằng doanh thu không dưới $1000/công. Tôi bắt đầu giác ngộ một điều tối quan trọng trong chuỗi sản xuất: Cách tạo ra vốn.

Một buổi chiều, tôi xịt phân bón lá cho dưa, theo đúng liều lượng chỉ định. Bốn giờ rưỡi sáng, tôi ra thăm dưa, thấy dưa nứt bụp bụp la liệt hơn phân nửa ruộng dưa. Trưa hôm đó, nắng gắt cháy da, lá dưa héo rũ, chiều xuống trời lạnh thấu xương. Thêm một đêm nữa, dưa nứt còn một phần ba, dây dưa cũng nứt dọc và xì mũ, coi như hết cứu. Sau ba ngày, ruộng dưa hư 95%, lá dưa khô quắt không còn cái nào. Khung cảnh thê lương như bãi chiến trường tử địa. Tôi lại giác ngộ ra thêm một chân lý về quản lý nguy cơ.

Không chấp nhận cảnh ăn tết (lại ăn tết!) nghèo và hèn, tôi tư duy rằng trồng dưa không bán được thì đi mua dưa của người khác mà bán. Lại lân la làm quen với mấy người đã từng mua dưa, xin chỉ kinh nghiệm. Tôi học được những mánh khóe bóp cổ nhà nông của thương lái. Tôi lại ngộ ra một cách giúp nông gia thoát khổ. Nông gia nằm dưới cơ thương lái, chỉ vì thương lái họ biết và chịu thỏa hiệp với nhau, còn nông dân thì không có phẩm chất này, lại dễ xao động và dễ bị ly gián.

Khi đi ngồi chợ dưa tết, tôi lại được bạn hàng yêu quý, dạy cho nhiều kinh nghiệm xương máu trong việc mua bán và mặc cả, làm sao để không bị gãy vốn… Qua việc thuê người vác và người chở dưa đem giao, tôi lại làm quen với họ, thêm vài lon “ken”, tôi lại học thêm được hàng tá thứ hay ho từ các tay giang hồ hảo hớn đó. Những lúc khách đông, các anh em phụ với tôi không ngơi tay, tôi được ưu ái cho ngồi hút thuốc và bắt đầu ý thức được giá trị của địa thế khi mua bán.

Xâu chuỗi những điều đó lại, tôi hình dung về một cái gì đó xa hơn cho nông nghiệp Việt Nam, nhưng không thể định hình rõ (vì không có hệ thống khác để đối chiếu) và càng không có giải pháp nào, cho tới khi sang Nhật và chứng kiến tận mắt cách họ làm việc. Tôi có thể thấy một nghịch lý đầy bi kịch của nông nghiệp nước nhà, nó là cái vòng lẩn quẩn như thế này: Thổ nhưỡng và khí hậu tốt chưa đủ, cần có giống tốt, giống tốt chưa đủ, cần có kỹ thuật tốt, kỹ thuật tốt chưa đủ, cần có nông dược tốt, nông dược tốt chưa đủ cần làm chủ được thổ nhưỡng và thời tiết! Vòng lặp này, trong ngôn ngữ lập trình tin học gọi là Deadlock, nó là vòng tròn của sự diệt vong, nếu không thoát ra được, thì mãi mãi không phát triển được, bài ca trúng mùa hay mất trắng cứ liên tục năm này đến năm khác, lây lất triền miên.

Câu chuyện của tôi, thực sự có tính đại diện cho đại bộ phận nông dân miền Nam bây giờ, siêng năng cần cù không thiếu, tìm tòi học hỏi cũng không lười, nhưng rất ít người có thể vươn lên, nếu có, đa phần nhờ may mắn do trúng mùa trong thời điểm cao giá, hoàn toàn không làm chủ được tình thế. Giải pháp đặt ra phải làm sao phá vỡ được một mắt xích để nó không còn lẩn quẩn nữa. Mắt xích trọng yếu nhất bị phá vỡ, chính là làm chủ được thổ nhưỡng và khí hậu. Bằng cách nào ư, mọi giải pháp không ngoài nông nghiệp áp dụng công nghệ!

Thực tế cho thấy, khi làm nông nghiệp công nghệ cao, tạo ra thời tiết và thổ nhưỡng theo ý mình, các trang trại tối tân của những tập đoàn lớn của Nhật Bản chỉ trồng những giống rau cải bình dân bản xứ, không sử dụng bất kỳ loại nông dược nào, kỹ thuật được lập trình sẵn, và năng suất tăng lên hơn năm mươi lần cho cùng một diện tích đất, cá biệt có nơi cho năng suất hơn một trăm lần. Quả là con số đáng mơ ước, nhưng họ đã làm được.

Người Việt chúng ta có triết lý làm nông giản đơn: Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống. Điều này chỉ đúng trong quá khứ, khi con người chưa có máy bơm và chưa có điều kiện chọn lọc được các nguồn giống ưu thế, phân bón và thuốc trừ sâu chưa bị thế giới sợ hãi! Triết lý này ngày nay đã lỗi thời, không còn có thể áp dụng thêm ngày nào nữa. Phải có một triết lý mới, phù hợp với hoàn cảnh và xu thế thời đại. Triết lý đó là gì, còn cần thời gian dài để định hình và tự thích ứng, nhưng phân thuốc và khí hậu không còn là yếu tố chi phối sự thành bại của nông gia, nhà nông cũng không phải quần quật bán mặt cho đất bán lưng cho trời để đổi lấy miếng ăn, và giống tốt thì luôn luôn đầy ắp để sự lựa chọn được phong phú.

Tôi đã vào những siêu thị lớn nhất nhì Nhật Bản ở thủ đô Đông Kinh, và thấy nguồn giống rau cải của họ hết sức nghèo nàn, cả một khu rau củ quả khổng lồ về số lượng, nhưng chủng loại cộng lại cũng chỉ ngoài hai chục loại, loanh quanh một vài loại xà lách, bắp cải và bí đỏ, khoai lang, khoai tây, củ hành, củ cải… mỗi thứ một loại mà thôi. So với một chợ quê của miền Tây cũng thua kém lắm. Vậy mà rau của người Việt không bán được cho nước ngoài, thật là uổng phí!

Khi giải quyết được khúc quanh có tính lịch sử nói trên, tạo ra sự trúng mùa tất định, không còn rủi ro dịch bệnh sâu hại hay thời tiết, nông phẩm an toàn và phong phú, còn một vấn đề không kém phần nan giải, đó là đầu ra. Tuy nhiên, với sự nâng cao từng ngày của dân trí, nông sản an toàn chắc chắn sẽ thu hút được người tiêu dùng, bởi xét cho cùng, khi người ta lợm giọng với những thứ nông sản bẩn thỉu độc hại của Trung Quốc, chắc chắn người ta phải tìm về với nông sản sạch trong nước mà thôi. Vấn đề đặt ra là làm sao liên kết được nông dân thành những hội nông, hoạt động hữu hiệu và hùng mạnh, liên kết trực tiếp với các nhà phân phối lớn, hay tốt hơn, là tạo ra những kênh liên thông trực tiếp từ nhà vườn đến người tiêu thụ, khó nhưng không phải là bất khả thi.

Nông dân không phải không biết làm nông sản sạch, nhưng khi bị kẹp giữa những cái càng của thương lái và yêu cầu của người tiêu dùng, họ không có sự lựa chọn. Việc phun thuốc vô tội vạ để giữ cho rau quả đẹp mắt đối với họ là vấn đề sinh tồn bức thiết. Cho nên, thay vì oán trách, hãy làm gì đó thay đổi cục diện, trong đó việc chấp nhận nông sản sạch với giá chênh hơn một chút là nghĩa cử thiết thực. Khi nhu cầu nâng lên, nhiều người sẽ nhảy vào cung cấp, tạo ra sự cạnh tranh và dẫn đến việc hạ giá thành, đằng nào thì người tiêu dùng cũng có lợi lớn, hơn là mê cái lợi nhỏ trước mắt mà mất đi cái tốt đẹp lâu dài về sau.

Tác giả: Hai Le

*Featured Image: sasint 

📌 Ủng hộ tác giả và Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/donateTHDP

📌 Tham gia viết bài cùng Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/2KTJCN2 

Giản dị là ta có một nửa ly nước

(1174 chữ, 5 phút đọc)

Bạn đã nghe câu chuyện về nửa ly nước. Chuyện kể rằng, nếu một người nhìn vào nửa ly nước và thốt lên: “Ôi, đã vơi mất một nửa rồi” – người đó sẽ đau khổ. Còn người khác, cũng tình huống tương tự, tươi cười bảo: “Chà, ly nước vẫn còn đầy một nửa” – thì sẽ được hạnh phúc. Kết luận: Một cái nhìn tràn đầy hy vọng sẽ tốt hơn một cái nhìn tràn ngập thất vọng. Và có thể điều đó đôi khi cũng đúng, trong một số tình huống giới hạn.

Nhưng, có một câu chuyện khác như sau:

Có một ngôi làng nhỏ ở Ấn Độ giữa mùa nắng hạn nghiêm trọng. Đất đai khô cằn và nguồn nước dần cạn kiệt. Một bác nông dân ngồi bên cái giếng đầu làng. Nước trong giếng đang vơi dần vì nắng nóng, bác nghĩ, nhưng không sao, ít ra vẫn còn hai phần ba lượng nước so với ngày thường. Biết đâu mai đây trời sẽ đổ mưa, và giếng lại đầy, bác tự nhủ.

Hôm sau ra lấy nước, bác thấy nước còn một nửa. Thất vọng đôi chút, nhưng bác nhanh chóng vực dậy tinh thần: “Hây da, vẫn còn nửa giếng nước đầy, buồn làm chi cơ chứ. Nghe nói cái giếng ở làng bên cạnh đã cạn sạch trơn rồi. Ta vẫn may mắn chán!” Và lập tức lấy lại sự phấn chấn, bác quay sang động viên những người hàng xóm chán nản đang than vãn một cách đầy uể oải bên cạnh.

Ngày hôm sau nữa, nước cạn chỉ còn một phần tư. Bác nông dân thất vọng cùng cực. Nhưng rồi bác nghĩ, như mọi lần: “Chà, vẫn còn một phần tư kia mà, ta may mắn chán!”

“Điệp khúc” thất vọng và hy vọng, hy vọng rồi thất vọng ấy cứ lặp đi lặp lại mỗi ngày cho đến khi chiếc giếng chẳng còn chút nước nào. Hầu hết cư dân trong làng phải bỏ đi tìm nguồn nước ở nơi khác để sống sót. Về phần mình, bác nông dân không đi tìm kiếm nữa. Chán nản với những niềm hy vọng, bác ngẩng đầu trách Thượng Đế, rồi chết khô héo trong ngôi làng vắng tanh.

Thất vọng và hy vọng luôn đi song song cùng nhau. Một khi chúng ta hy vọng, chúng ta ngay lập tức tạo ra sự thất vọng trong lòng mình. Và nếu bạn để ý kỹ, hầu hết mọi niềm hy vọng đều tiềm ẩn một nỗi sợ âm thầm: Sợ điều ta cầu ước sẽ không thành. Bạn nhìn xem, trong khó khăn, đôi mắt của những người sống bằng hy vọng thường ánh lên một điều gì đó mong manh, dễ vỡ.

Vòng tròn lặp lại của “hy vọng – thất vọng” mà bác nông dân tự cài mình vào, chẳng phải là “luân hồi – sinh tử” ư? Nỗi sợ tiềm ẩn phía sau lời hứa hẹn ngọt ngào của những hy vọng, chẳng phải đang tạo ra đau khổ ư?

Hy vọng không đẹp như vẻ ngoài của nó. OSHO cho rằng: “Mọi hy vọng đều sai lầm!”

Chúng ta thường ảo tưởng rằng nếu mình hy vọng đủ mạnh, thì điều ta ao ước sẽ trở thành sự thật. Nhưng, sự thật vốn khác.

Sự thật là, tương lai vận hành theo cách riêng của nó, ngoài ý muốn của ta. Đôi khi nó xảy ra tương đồng với những gì ta mong muốn, và ta tưởng rằng đó là sức mạnh của hy vọng. Không phải, đó là sức mạnh của sự trùng hợp, vậy thôi. Dự đoán tương lai không khác gì chơi một vòng quay may mắn.

Chúng ta thấy rõ điều này khi nhìn lại cuộc đời mình rằng có những điều xảy đến như ý muốn của ta, và có những điều không như ý. Nếu hy vọng có một sức mạnh kỳ diệu như người ta tưởng, thì cuộc sống đã luôn luôn như ý chúng ta rồi.

Cuộc sống sẽ đôi khi đem lại phúc lành, đôi khi đem lại thử thách, vượt ngoài ước vọng con người. Ta chỉ cần làm một việc là vui lòng đón nhận chúng. Phúc lành đến: tận hưởng. Thử thách đến: nhẫn nại và học hỏi. Nhưng đừng hy vọng, vì hy vọng là vô ích. Hy vọng đem đến sự ngộ nhận rằng cuộc đời sẽ xảy ra theo ý ta (tuy nhiên, đó chỉ cái bẫy được tạo ra để dọn đường cho sự thất vọng xuất hiện).

Thất vọng và hy vọng là hai thứ đối lập nhau song thực tế là hai mặt của cùng một đồng xu. Đồng xu của quỷ dữ. Lý do bạn thất vọng với cuộc đời là vì bạn đã hy vọng về nó. Nếu bạn không hy vọng, sẽ chẳng có gì để thất vọng. Đời sẽ là một cuộc dạo chơi đầy những bất ngờ: có rượu ngon để say, vẻ đẹp để thưởng thức và đau buồn để học hỏi – chẳng có gì là vô nghĩa. Chính những hy vọng của chúng ta đã chẻ đôi cuộc đời thành tốt và xấu.

Hy vọng là sự tham lam ngốc nghếch được ngụy trang dưới lớp áo choàng đẹp đẽ. Và thất vọng chính là chân tướng thực – cái thân xác gầy nhom ốm yếu, kiệt quệ bên trong chiếc áo choàng.

Ta hãy làm tất cả mọi thứ trong khả năng có thể, vươn lên đến tận cùng nguồn sống của mình, mà đừng chờ đợi điều gì. Đừng trông mong vào kết quả. Kết quả sẽ đến theo cách riêng của nó. “Cái đích” là thứ mà chúng ta không bao giờ thực sự tới được.

Vậy điều kỳ diệu nằm ở đâu, nếu Đích Đến chẳng hề quan trọng? Điều kỳ diệu nằm ở mỗi bước chân ta đi. Điều kỳ diệu nằm khắp trên con đường tới “cái đích” đó.

Bạn nghĩ xem cái gì có trước, cái đích hay con đường? Thông thường, chúng ta sẽ đặt ra một mục tiêu cụ thể nào đó, sau đấy mới xác định con đường mà ta sẽ đi (trừ những người vô tình phải sống trên một con đường vạch sẵn do người khác quyết định – nhưng điều này cũng chỉ đúng một cách tương đối, bởi sâu bên trong con người vẫn luôn tự do bất chấp hoàn cảnh). Và như thế, cái đích có trước, con đường có sau. Cái đích được sinh ra để ta có một con đường. Cái đích chỉ là phương tiện, chính con đường mới là mục đích.

Ta có thể bước đi tự do trên con đường kỳ diệu đó mà không bị trói buộc bởi “sợi dây mang tên Hy vọng.”

Quay trở lại ví dụ ban đầu. Khi nhìn vào nửa ly nước, ta chỉ đơn giản nói đúng sự thực: “Có một nửa ly nước. Một nửa ly nước tuyệt vời!” Giản dị thế.

Tác giả: Thiếu Lê Tú Anh

*Featured Image: roegger

📌 Ủng hộ tác giả và Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/donateTHDP

📌 Tham gia viết bài cùng Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/2KTJCN2