Cần một nhận thức thấu triệt cho một đương đại
Trên tinh thần cầu thị, tôi xin phản đối những nhìn nhận của Tiến Sĩ Trương Văn Phước trên báo Đời sống và Pháp lý. Những lời nói vô hồn của ông sẽ cản trở tầm nhìn của một cơ hội và thách thức với quốc gia nhỏ bé của chúng ta trong tương lai.
Với thành công của những cuộc cách mạng số, đang dần gỡ bỏ những rào cản về chính trị. Chúng ta đang sống trong một thế giới không còn nhiều trở ngại về thời gian và địa lý như trước. Trong khi mọi thứ điều hoạt động phá vỡ những quy tắc truyền thống “đã cũ”, thì chúng ta không tư duy theo một cách truyền thống “đã cũ” vô hồn ấy.
>>> Tiền thuật toán – ván cờ của kinh tế tự do
“Hệ thống tiền tệ quốc tế hiện nay là sản phẩm của quá khứ.” Tiền giấy là một tư tưởng cách tân to lớn trước những quan điểm thịnh hành của lịch sử tiền tệ là kim loại quý hiếm, vàng và bạc. Theo quan điểm của cá nhân, “tiền tệ” là một sản phẩm trung gian để trao đổi hàng hoá và sự hợp lý của tiền tệ dựa trên sự đồng thuận, điều đó có nghĩa là, việc Ngân hàng Trung Ương được phép phát hành tiền vì nó được sự đồng thuận của số đông về mặt lợi ích để bảo tồn giá trị, nhưng ai dám bảo đảm sự trong sạch của Ngân hàng Trung Ương không in thêm tiền để không dẫn đến lạm phát? Nên tiền tệ là một sản phẩm để trao đổi và được sự đồng thuận của những người đồng thuận nó. Còn tại sao người ta đồng thuận thì đó sẽ là một khái niệm khác mà tôi sẽ triển khai ở những lập luận sau.
Một là đầu tiên, hai là cuối cùng
Người ta chỉ nhớ đến đỉnh nào nào cao nhất, chứ không bao giờ nhớ đến đỉnh núi cao thứ hai. Đối với một quốc gia, chúng ta cần phải suy ngẫm để biết được vị trí của mình ở đâu trong so với các quốc gia khác trên thế giới hiện nay, muốn vươn cao phải tiến hành đổi mới và hội nhập. Đó là thoát khỏi tư duy truyền thống để khẳng định cách nhìn tích cực với cộng đồng toàn cầu và khu vực. Nhà nước hậu-hiện đại có thể sẽ không bao biện hết thảy mọi chức năng, mà thông qua các sinh hoạt xã hội để điều tiết, chuyển dịch, kết nối để trở thành một “quốc gia đầu tiên” trong những lĩnh vực đầu tiên.
Như thách thức của Y2K đối với toàn cầu đã trở thành cơ hội giúp Ấn Độ, biến Bangalore trở thành thung lũng Silicon của phương Đông, khi hàng loạt những tập đoàn lớn ở New York như Intel, IBM, Texas Instruments,… nộp đơn xin cấp bằng sáng chế của Mỹ cho hoạt động tại Ấn Độ.
Nên chúng ta cần phải hình nhận nó một cách tích cực, điều chúng ta cần làm sao để tiên phong đi đầu trong nền công nghệ Blockchain. Điều chúng ta quan tâm không phải là cấm hay đồng thuận những giao dịch về thị trường tiền thuật toán, tiêu biểu là Bitcoin. Mà chúng ta cần tìm ra giải pháp để cả chính phủ và cộng đồng sử dụng nó một cách tốt hơn, phát huy những ưu điểm mà hình thức tiền tiền mới mang lại và hạn chế những tổn hại có thể gây ra đối về nền kinh tế. Vì một quy luật tất yếu, nếu chúng ta không đi trước, thì Bitcoin trong tương lai vẫn được chấp nhận vì những lý do sau.
Tự do và hoa hồng
Những nguyên lí được vận dụng để phân tích một nền kinh tế không có tiền, chỉ có thể áp dụng vào một nền kinh tế có tiền, nếu tiến hành những thay đổi thực chất. Lý thuyết tiền tệ rộng hơn nhưng gì chúng ta nghĩ. Thật ra, trước tiền thuật toán, người ta đã đặt vai trò về đồng tiền do tư nhân phát hành. Nhà kinh học người Áo Hayek cũng từng nói về điều này trong quan điểm của ông. Theo quan điểm cá nhân của tôi, nó đã lập lại trong một bối cảnh mới hiện nay là tiền thuật toán, bằng tính thực dụng của Blockchain.
Người ta đã tranh cãi về Currency Principle và Banking Principle. Việc sử dụng tiền tệ truyền thống do đó sẽ kéo theo cân bằng liên thời gian, mặc dù có sự đảm bảo của hệ thống bản vị vàng. Theo học thuyết của kinh tế học tự do, cho rằng quốc gia, rất khó để tự bỏ việc phát hành tiền. Vì chính phủ luôn muốn kích thích tiêu dùng và trả những khoản nợ đi vay bằng cách in thêm tiền. Như vậy sẽ ảnh hưởng lợi ích đến các tập đoàn, doanh nghiệp lớn. Trên tư tưởng đó và bối cảnh hiện nay, đã có hàng loạt tập đoàn công ty đang bắt đầu cung cấp, hợp tác chấp thuận giao dịch những đồng tiền riêng. Như sự chấp nhận thanh toán của Bitcoin, sự hợp tác của hàng loạt ngân hàng đối với đồng Ripple, hay hỗ trợ truyền thông của IBM cho ArcBlock, trong khi đó IBM từng là tập đoàn luôn tiên phong cho sự đổi mới về công nghệ.
Nhưng cũng nói thêm, đây là về mặt lý thuyết những gì diễn ra. Vì đa phần những người trong cộng đồng tiền thuật toán hiện nay chủ yếu là vì lợi nhuận. Giống như những gì mà người sáng lập đồng Ethereum, Vitalik Buterin trăn trở những người sở hữu đồng tiền Ethereum họ không quan tâm đến công nghệ mà Vitalik Buterin muốn trình bày, họ chỉ muốn biết bao giờ đồng tiền Ethereum lên giá?
Với tốc độ gia tăng của cộng đồng tiền thuật toán ngày càng tăng, tốc độ giao dịch, chi phí giao dịch tối ưu hơn các giao dịch truyền thống thì việc tiền thuật toán là một quy luật tất yếu là một điều chắn chắc. Và vấn đề mấu chốt ở đây là tính năng bảo mật và sự ổn định giá của thị trường, vì quá bảo mật nên có thể dẫn đầu cơ và rửa tiền ảnh hưởng đến nền kinh tế quốc gia?
Cộng đồng và chính phủ
Dù hình thái của tiền tề có thay đổi, như giá trị của vàng vẫn được sử dụng. Nên dù cho có chấp nhận tiền thuật toán, thì tiền giấy vẫn không bị mất đi. Sự chấp nhận tiền thuật toán, sẽ giúp cho hoạt động trao đổi được tiền tệ ngày càng tiến bộ hơn.
Nếu như Bitcoin không tạo ra lạm phát, bởi con số này sẽ giảm một nửa sau 4 năm nhưng để hình thành nên giá trị nó thì thị dựa vào nhu cầu của thị trường. Với tổng số tối đa là 21 triệu Bitcoin thì còn những con phát hành. Với quan điểm cá nhân, chúng ta không nên tập trung giá trị tăng giảm bong bóng của nó mà đánh giá thấp toàn bộ cộng động tiền thuật toán, cũng như mục đích nội tại từng đồng tiền hay tính ưu việt của Blockchain mà có cái nhìn sai lệch về cơ hội của thời đại số. Số đông ngày nay luôn đòi hỏi lợi ích của mình một cách công bằng hơn, sự chi phối của chính trị luôn mà một hàng rào mà họ muốn thoát khỏi nó. Nhưng đó là tầm nhìn vĩ mô về tiền thuật toán. Vai trò của chính phủ, làm sao tạo một nền pháp chế đủ mạnh, công bằng, minh bạch để góp phần thúc đẩy sự phát triển của nhân loại.
* * *
Tác giả: Đỗ Sơn Trà
Edit: THĐP
Photo: Ilya Boldenkov | Getty Images
📌 Mời Triết Học Đường Phố và các tác giả một ly cafe ➡️ http://bit.ly/donateTHDP
📌 Tham gia viết bài cùng Triết Học Đường Phố, bài viết nổi bật sẽ có nhuận bút/tip. ➡️http://bit.ly/2KTJCN2
