Lảm nhảm về Hộ Chiếu, Thị Thực và Tổng Lãnh Sự Quán Việt Nam

Giới thiệu: Bài viết này nói về những sự vô lý, dị hợm và văn hóa đầu tiên tiền đâu ở các Tổng Lãnh Sự Quán Việt Nam (TLSQ) trên thế giới. Tôi chỉ viết ngắn gọn để khỏi gây nhàm chán vì nếu viết đầy đủ thì sẽ thành một cuốn sách.

Lảm nhảm về TLSQ Việt Nam

1. TLSQ Việt Nam cũng như các cơ quan hành chính khác trong bộ hành chính của đảng cộng sản Việt Nam. Tác phong làm việc chậm chạp rườm rà, nhân viên làm việc với văn hóa vô giáo dục – nói thẳng ra là mất dạy. Cũng như các cơ quan khác, nó có quy luật đầu tiên tiền đâu. Chuyện lạm thu phí là chuyện bình thường như văn hóa.
2. Xin các đồng hương, những người con xa xứ thông cảm. Để vô làm ở những chỗ có máy lạnh như vậy thì ngoài việc xét ba đời thì phải chạy chọt. Đã tốn mấy trăm triệu mà lương thì chỉ vài trăm USD thì họ phải tìm cách lấy lại vốn để nuôi gia đình. Đổ lỗi cho ai đây?
3. TLSQ Việt Nam là một trong những nơi mà người Việt xa quê ghét nhất. Nhiều TLSQ không công khai số điện thoại vì sợ mấy cô chú cực đoan gọi tới chửi.
4. TSLQ và Đại Sứ Quán Việt Nam ở những nước có đông người Việt tỵ nạn như Úc, Mỹ, Đức, Pháp, năm nào vào ngày 30/4 cũng là nơi để tụ họp biểu tình chống cộng. Năm nào mấy anh chị nhân viên cũng nghe kiều bào ta vẫy cờ vang và hô “đả đảo cộng sản”.
5. Nhân viên hầu hết là người bắc, dân nam làm gì có cửa vô? Cái này có nên nói không ta, lỡ nói rồi, kệ.

Hộ Chiếu Việt Nam và Hộ Khẩu

Ở bất cứ nơi đâu trên thế giới, trừ ba cường quốc cộng sản – đó là Việt Nam, Trung Quốc và Bắc Hàn – Hộ Chiếu là loại giấy tờ tùy thân có nhiều quyền hành chính nhất. Nó chứng minh bạn là một công dân của một đất nước được công nhận trên toàn cầu. Nó là một thứ phải có nếu muốn qua cửa xuất nhập cảnh. Bạn có thể dùng nó để làm giấy tờ mua nhà, làm bằng lái xe hoặc các hồ sơ hành chính khác. Nhưng ở ba cường quốc cộng sản thì Hộ Chiếu thật sự không có cơ sở hay quyền hành chính gì nếu không có Sổ Hộ Khẩu.

Rất nhiều người, nhất là những người nước ngoài gốc Việt (gọi là Việt Kiều), thường nhầm lẫn và cứ tưởng có Hộ Chiếu Việt Nam là có thể mua nhà, mua xe hay làm giấy tờ ở Việt Nam. Đó là một sai lầm trầm trọng ở xứ thiên đường này. Ở Việt Nam muốn được công nhân là một công dân thì phải có Hộ Khẩu. Mà muốn có Hộ Khẩu thì phải có nhà để làm Hộ Khẩu. Từ Hộ Khẩu Công An làm Chứng Minh Nhân Dân (CMND). Lúc đó bạn mới là công dân Việt Nam, mấy anh chị Công An gọi là Thường Trú.

Sự dị hợm của quy luật này có một không hai trên thế giới. Đã có Hộ Chiếu, nghĩa là mình là công dân của một nước, trong trường hợp này là Việt Nam, thì tại sao phải cần Hộ Khẩu để làm giấy tờ? Cái logic này nằm ngoài sự hiểu biết của tôi, tôi hiểu tại sao tôi chết liền. Ở Việt Nam là vậy đó.

Làm thế nào để có được Hộ Chiếu Việt Nam?

1. Nếu ở Việt Nam, bạn phải tới Phòng Xuất Nhập Cảnh (thuộc Bộ Công An) Tỉnh hoặc Thành Phố thuộc nơi thường trú (đăng ký Hộ Khẩu) để xin làm Hộ Chiếu. Nếu bạn có Hộ Khẩu Vũng Tàu nhưng đang sinh sống ở Sài Gòn, bạn phải chạy về Vũng Tàu, cầm cái Hộ Khẩu lên phòng Xuất Nhập Cảnh để xin. Nếu muốn làm ở Sài Gòn phải có Sổ KT3 (tạm trú dài hạn).
2. Nếu bạn sinh ra ở ngoài lãnh thổ Việt Nam với cha hoặc mẹ có quốc tịch Việt Nam, dựa theo luật bạn đã tự động trở thành một công dân Việt Nam. Cha mẹ bạn đến Đại Sứ Quán hoặc TLSQ Việt Nam ở nước ở tại để xin làm Hộ Chiếu Việt Nam.
3. Nếu bạn sinh ở ngoài Việt Nam nhưng cha mẹ không làm Hộ Chiếu cho bạn khi sinh thì bạn vẫn có thể làm nếu chứng minh được nguồn gốc Việt Nam của mình. Nghĩa là có gì đó chứng minh mẹ hay cha bạn là công dân Việt Nam.
4. Nếu bạn sinh ra ở Việt Nam trước năm 1975 (Việt Nam Cộng Hòa), đi việt biên với hai bàn tay trắng, không có giấy tờ tùy thân, thì hơi khó làm. Cái này nằm ngoài tầm hiểu biết của mình.

Giá trị của Hộ Chiếu Việt Nam

Cầm trên tay Hộ Chiếu màu xanh bạn có thể đi du lịch các nước Đông Nam Á mà không cần xin thị thực. Nhưng nếu muốn đi những nước còn lại trên thế giới thì phải tới TLSQ xin thị thực trước. Dựa theo thống kê của công ty Henley & Partners Holding, Hộ Chiếu Việt Nam được miễn thị thực vào 45 quốc gia, thua cả Lào (46 nước) và Campuchia (47 nước). Với hạng 81 trên 93 (trên tổng cộng 213 quốc gia và lãnh thổ), Hộ Chiếu Việt Nam được xếp áp chót bảng về giá trị. Dù giá trị áp chót nhưng phí để làm Hộ Chiếu Việt Nam nằm trong top.

10 trong vô số câu chuyện về Hộ Chiếu và Thị Thực Việt Nam:

1. Hồi mình đang ở Sydney du học, Hộ Chiếu của mình sắp hết hạn nên mình tới TLSQ Việt Nam ở Sydney để làm cái mới. Theo quy định thì chỉ trả $80, hai tuần sau tới nhận. Nhưng chị nhân viên nói nhỏ: “Em đưa $200 thì mai có liền.” Mình từ chối thế là nét mặt tươi cười trở thành nhăn nhó.
2. Tôi biết một chú kia ở Úc làm kinh doanh nên đi về Việt Nam thường xuyên. Vì thị thực kinh doanh (business visa) hơi phiền phức nên tới TLSQ Việt Nam ở Sydney xin cái Hộ Chiếu Việt Nam. Tốn $500 (không đùa), Hộ Chiếu Việt Nam giá trị nhất thế giới đấy nhá. Ông ta khi về Việt Nam muốn mua một căn nhà thì người ta không chịu, bắt ông ta phải đưa Hộ Khẩu, không có thì không làm gì được. Cái này vô lý, đã có Hộ Chiếu Việt Nam, nghĩa là mình là công dân Việt Nam thì cần cái Hộ Khẩu để làm gì?.
3. Một anh bạn người Mỹ gốc Việt (sinh ra ở Mỹ, cha mẹ việt biên, nên không có Hộ Chiếu Việt Nam) đi tới TLSQ Việt Nam ở San Francisco với người bạn Mỹ để xin thị thực du lịch vào Việt Nam. Nhân viên TLSQ đó nói với anh ta “phải mất 2 tuần em nhá, nếu em muốn nhanh thì em trả phí làm gấp, vài tiếng sau sẽ có liền”. Anh ấy tốn $45. Nhưng chưa xong, đó là anh ta, còn anh bạn người Mỹ của anh ta thì tốn $90 với lý do “bạn em phải tốn nhiều hơn vì bạn em là người nước ngoài”. Một cách làm tiền ngu không thể tả.
4. Một chị Việt Nam cùng chồng người Bỉ tới TLSQ Việt Nam ở Bỉ làm giấy khai sinh và Hộ Chiếu cho con thì bị nhân viên hành tới lui 4 tháng trời mới có. Trong khi theo quy định thì chỉ mất 5 ngày làm việc. Đã vậy còn lạm thu gấp 2-3 lần phí quy định. Việc này đã được lên báo và làm rùm beng trên Facebook.
5. Cầm cái Hộ Chiếu màu xanh Việt Nam đi đâu cũng bị thiên hạ soi mói. Một năm mình bay trên dưới 10 lần nên thấy tận mắt cách đối xử của nhân viên cửa khẩu với những ai cầm Hộ Chiếu Việt Nam. Vừa rồi mình đi Mã Lai chơi. Mấy người Tây chỉ mất 30 giây, họ quẹt cái Hộ Chiếu là cho qua. Những người khác như Nhật, Hàn thì lâu hơn chút, nhưng quá lắm 1-2 phút. Còn tới phiên ai cầm Hộ Chiếu Việt Nam thì mất tới 5 phút. Người ta hỏi mấy câu như: “Vé khứ hồi đâu?” “Ở khách sạn ở đâu?” “Đi với ai?”. Tôi hổ thẹn lắm.
6. Anh bạn Tây của mình đang dạy tiếng Anh ở Sài Gòn, cứ 3 tháng là chạy sang Campuchia để làm mới lại thị thức. Còn không thì tới mấy công ty dịch vụ du lịch tốn $50 USD. Muốn ở dài hạn ở xứ này phải tốn cái phí quỷ này. Đây là cách chính phủ Việt Nam thu hút chất xám quốc tế?
7. Cái Hộ Chiếu Việt Nam mình hình như kém chất lượng hay sao đó. Cái Hộ Chiếu nước người ta quẹt máy 1 lần là xong. Còn cái của mình phải quẹt 4-5 lần. Không phải mình tôi đâu, tôi hỏi mấy người khác họ cũng nói y chang.
8. Một trong những điều làm du lịch Việt Nam kém cạnh tranh với các nước trong khu vực là thủ tục xin thị thực quá rườm rà. Nếu bạn là công dân xứ khác ngoài những nước được miễn thì phải nộp đơn, đưa Hộ Chiếu cho công ty du lịch hoặc tới TLSQ Việt Nam, chờ vài ngày hoặc hơn 1 tuần thì mới lấy lại được. Đã vậy còn tốn $45 phí thị thực. Cái nước này nó xinh đẹp tới độ phải tính tiền người ta từ vòng xin thị thực sao? Một suy nghĩ nông cạn và ngu dốt.
9. Các bạn nữ Việt Nam nào xinh xinh với thân hình bốc lửa một chút, đi du lịch sang Singapore hay Mã Lai với vé khứ hồi cách xa ngày đi hơi lâu thì sẽ được nhân viên cửa khẩu mời vào phòng riêng phỏng vấn. Tại dạo này nhiều chị em Việt Nam qua bên đó làm ”nghề” quá. Lạm dụng thị thực du lịch hành nghề rồi chạy về nước nên mấy chị em trong sạch bị ảnh hưởng.
10. Mình lấy chồng Nhật, khi đủ thời hạn nhập quốc tịch Nhật thì phải từ bỏ quốc tịch Việt Nam, nghĩa là bỏ Hộ Chiếu. Phải mất hơn 1 năm trời mới làm xong.

Cái Hộ Chiếu Việt Nam có giá lắm nên mấy bạn có đi nước ngoài thì làm ơn đừng đánh mất nhé. Mất thì khổ lắm.

Ku Búa