Hướng dẫn sử dụng mạng Internet

*Tranh: Ala Rustom

(Bài viết không dành cho những người muốn tìm hiểu cách lắp đặt cũng như nối dây mạng như thế nào.)

Trừ những đối tượng “đặc biệt”, chắc hẳn ai cũng có một trong những tài khoản sau: gmail, yahoo, myspace, itunes, facebook, twitter, wordpress, blogspot… Hoặc đơn giản, cũng lên mạng đọc Dân trí, Vnexpress hay lang thang Kênh14, Zing cùng hàng trăm trang báo mạng khác. Mọi người dù ít dù nhiều đều có chút ràng buộc với cái gọi là “thế giới ảo”. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách sử dụng đúng và tận dụng triệt để những lợi ích nó mang lại. Dưới đây là một vài hướng dẫn sử dụng cơ bản trước khi bước vào “thế giới ảo”.

Không phải là nô lệ

Facebook đang là mạng xã hội được ưa chuộng nhất hiện nay. Thật là lãng phí nếu không lấy nó làm ví dụ cho mục này. Bất kì ai có tài khoản Facebook hoặc kể cả người không dùng Facebook đều đã từng nghe đến bệnh “nghiện” Facebook. Triệu chứng điển hình này là dành quá nhiều thời gian và sự quan tâm cho nó. Bất cứ sự việc nào dù là to hay nhỏ cũng được đưa lên Facebook. Có những người cập nhật trạng thái Facebook liên tục, đăng ảnh tự sướng, ăn uống chơi bời trác táng, xa xỉ… Đây là trang cá nhân của bạn, sẽ chẳng ai cấm bạn làm điều đó, nhưng thực sự không ai có thời gian để ý cứ mỗi 3 phút bạn sẽ đi đâu, làm gì. Nó vô cùng gây ức chế cho những người trong friendlist của bạn.

Và hành động thường xuyên thì sẽ trở thành thói quen, rất khó bỏ. Cũng giống như người nghiện thuốc lá nặng, một ngày không làm mấy điếu thì sẽ bứt rứt không yên. Là nô lệ của Facebook mà một ngày không đăng vài cái trạng thái cùng với ảnh thì sẽ không chịu được. Đã nghiện rồi thì khó cai và cả ngày bạn sẽ chẳng làm được việc gì ra hồn ngoài việc lên Facebook than thở và chém gió vớ vẩn. Facebook còn làm con quỷ ganh tị lớn dần trong bạn.

Trong khi bạn ngồi một chỗ, online Facebook thì mọi người ra ngoài làm việc. Rồi cũng chính nhờ Facebook, bạn thấy họ thành công khi giành được học bổng đi nước ngoài, những hoạt động ngoại khóa hoành tráng, những chuyến du lịch đáng ngưỡng mộ. Đương nhiên bạn thấy khó chịu, chán ghét thành công của người khác. Rồi bạn lại quay sang trách mình thật kém cỏi, đem mình ra so sánh với họ, sao họ làm được mà mình vẫn dậm chân tại chỗ? Đó chính là nguyên nhân khiến bạn lúc nào cũng thấy buồn và thất vọng về bản thân. Bạn đổ lỗi cho tất cả. Và bạn lại chỉ biết ngồi đó, than thở và đăng trạng thái: “Mình thật bất hạnh” hay “Đáng lẽ mình cũng được như thế”. Bạn rơi vào vòng luẩn quẩn chẳng thể thoát ra được.

Đừng u mê

Đọc báo trên mạng hiện nay đã nhanh và tiện hơn rất nhiều so với đọc báo giấy. Các báo bủa vây lấy người đọc bằng hàng trăm tin mới mỗi ngày. Có thể nói, hiện nay người ta không còn “mù” thông tin nữa mà đang “chết đuối” giữa một biển thông tin. Giá vàng, tin tức về phim ảnh, ca sĩ này, diễn viên nọ…thậm chí giá bắp cải, su hào cũng được tung lên mạng. Đọc báo thì tốt nhưng tiếp thu tin tức một cách thụ động và mù quáng thì thật tai hại.

Có nhiều bạn nữ muốn giảm cân, tin vào những cách tràn lan trên mạng. Họ thử làm và không những phản tác dụng, còn mang bệnh vào người. Rồi chuyện cô ca sĩ A được bạn trai tặng siêu xe trong dịp sinh nhật. Hôm trước báo ca ngợi cặp đôi tình cảm nồng nàn. Ngày hôm sau báo đưa tin đó là xe đi mượn rồi chê bai cặp đôi đóng kịch lừa người đọc. Đấy, cứ tin rồi chạy theo báo thì chẳng biết đâu là đúng đâu là sai. Hãy nhớ, không phải tất cả những gì báo đưa đều là sự thật và đáng tin.

Thêm vào đó, là hiện tượng các bạn trẻ thích xem phim AV của Nhật. Đó là nhu cầu sinh lý không ai có thể phủ nhận và ở Nhật thì đây còn là một nét văn hóa. Nhưng nói đi cũng phải nói lại, ở Nhật người ta coi đó là một nền công nghiệp, họ tôn trọng và phân biệt được đâu giữa phim người lớn và mại dâm. Vì thế, AV ở Nhật là một thứ rất mình thường.

Còn khi được nhập khẩu về Việt Nam thì sao? Dám chắc không ít bạn nữ cũng như các bậc phụ huynh sẽ nghĩ đó là thứ bậy bạ, đồi trụy và ghê tởm….Vì sao ư? Vì rất nhiều bạn trẻ đã bị nghiện loại phim này cũng như các game 18+ và đã có không ít những vụ cưỡng hiếp, giết người cướp của xảy ra chỉ bởi nghiện sex. Đôi khi cách tiếp cận thông tin sai trái, mù quáng lại dẫn đến những hậu quả nghiệm trọng mà tưởng chừng chẳng hề liên quan đến nhau.

Có văn hóa

Mạng Internet là nơi mọi người có thể kết nối và tự do ngôn luận, bộc lộ cá tính của mình. Nếu bạn không có những phát ngôn mang tính phản động, chống đối chính quyền một cách công khai thì bạn chẳng ai đưa bạn ra tòa vì những gì bạn nói trên mạng. Tuy nhiên, vẫn có nhiều bạn trẻ có những lời lẽ thô lỗ, văng tục chửi bậy trên các diễn đàn cũng như các trang mạng, mà theo tôi gọi thì là loại vô văn hóa. Vô văn hóa chứ không phải vô giáo dục nhé! Bạn tốt nghiệp cấp 3 rồi học đại học danh tiếng nhưng nó không phản ảnh mức độ “có văn hóa” của bạn.

Rồi có người còn tung những bức ảnh, clip phản cảm nhằm gây sự chú ý của cộng đồng – một chiêu thức PR thật rẻ tiền và đáng khinh. Xin lỗi, bạn đang làm ô nhiễm cộng đồng mạng, cho dù nguyên nhân sâu xa là bạn không được dạy dỗ tử tế. Không lí do nào có thể ngụy biện cho hành động này. Không chỉ vậy, có người ở trên mạng phát ngôn rất hùng hồn, rất hay nhưng ngoài đời thực thì lại chẳng làm được gì tử tế, mà các bạn trẻ gọi là “anh hùng bàn phím” hay bị “ảo tưởng sức mạnh”. Những người dùng có văn hóa, họ tôn trọng tác giả cũng như độc giả. Một câu chê cũng khiến đôi bên thỏa mãn chứ không làm người ta khó chịu. Hãy cư xử sao để người khác tôn trọng mình. Không có giáo dục thì còn có thể đào tạo được chứ không có văn hóa thì khó cải tạo lắm!

Hãy là người dùng thông minh. Rất rất nhiều người coi mạng internet là một công cụ hỗ trợ đắc lực và cũng coi nó như một phần trong đời thực của mình. Bạn biết không: Các diễn viên, ca sĩ nổi tiếng dùng mạng xã hội để quảng bá sản phẩm của mình. Các chính trị gia dùng mạng xã hội để đến gần hơn với người dân. Ví dụ như năm 2008, tổng thống Mỹ Barack Obama đã rất thành công khi ông khéo léo kết hợp Facebook, Twitter và Youtube để vận động tranh cử.

Dù là thế giới ảo nhưng hãy xây dựng một hình ảnh thật về mình. Có hàng triệu người đang học tập, lao động hàng ngày, họ dám đánh đổi mọi thứ để được là chính mình, làm điều mình thích thì tại sao bạn lại phải đóng vai một người khác trên mạng? Một cái profile hoành tráng trên trang cá nhân chỉ gây được chút ấn tượng ban đầu với nhà tuyển dụng (thậm chí họ còn chẳng quan tâm bạn làm gì trên mạng!) Nhưng khi bước ra ngoài đời thực, không có năng lực thực sự thì bạn chỉ là một kẻ dối trá. Có hàng trăm hàng nghìn người đang được thỏa mãn đam mê và kiếm tiền nhờ internet. Suy cho cùng, việc gì cũng có hai mặt của nó, mạng internet là con dao hai lưỡi, nếu biết cách cầm, bạn sẽ không bị đứt tay.

“Internet: Absolute communication, absolute isolation.” – Paul Carvel

 Anh Nguyễn LP