Hà Nội bia hơi vỉa hè – Chào mừng 20 tháng 11

Featured Image: Judith Blue Pool

Trong cuộc đời tôi có nhiều may mắn, trong đó có điều… rất may mắn là được học Đại học ở một nơi có môi trường học tập rất tốt, được học với những người thầy, người bạn rất giỏi, được quen biết và kết bạn thân với rất nhiều bạn cùng Đại học tuyệt vời. Mấy anh em học cùng dù ra trường đã nhiều năm vẫn gặp nhau thường xuyên. Chắc tại mấy người có nhiều đồng cảm, cùng… sóng, nhiều chuyện có thể share được trong cuộc sống, tiền có thể mất nhưng tình thì không. Tất cả cùng có thể “hát câu chân tình không ngượng mồm”. Ai gọi đi uống nước, uống bia… có thể từ chối nhưng nếu là mấy anh em này thì thường là… ok ngay; đôi khi vợ, người tình, người yêu, người thân còn ủng hộ nhiệt tình hơn trong chuyện này. Mấy anh em, không phân biệt người này người nọ, cứ gặp nhau là vui vì được là chính mình, không phải diễn, thỏa sức trò chuyện, không có đúng sai, không chỉ trích, mặc sức chia sẻ.

Hôm nay ngày 20-11 mà lớp Đại học lại có rất nhiều người đã, đang và sẽ làm nghề giáo, hoặc làm công tác giáo dục. Thế là alo, bia hơi vỉa hè nhé. Ok luôn!
Địa điểm là một quán bia hơi vỉa hè nho nhỏ quen thuộc. Mấy người đều không phải là dân nhậu nhẹt, chỉ vài ba cốc, ăn uống cũng đơn giản, cơ bản là chém gió với nhau. Bia hơi vỉa hè Hà Nội đúng là một đặc trưng ở Hà Nội nếu ai đó đã từng trải nghiệm. Sách du lịch Planet cũng viết, rồi “Hà Nội bia hơi vỉa hè” (trong bài hát Hà Nội năm 2000 của nhạc sĩ Trần Tiến)…

Tin nhắn và lời chúc của mọi người cho những người bạn làm giáo dục là:

“Người thầy trung bình chỉ biết nói, người thầy giỏi biết giải thích, người thầy xuất sắc biết minh hoạ, người thầy vĩ đại biết truyền cảm hứng.”- William Arthur Ward

“Khi ta ra trường, ta sẽ không nhớ những thầy cô đã giải cho ta những bài toán khó, ta chỉ nhớ những thày cô đã khơi gợi cho ta niềm đam mê, trí tưởng tượng.” – Thomas Friedman (Thế Giới Phẳng)

Xin chúc mừng Ngày 20-11.

Mỗi người một lĩnh vực, một đam mê, môi trường của Việt Nam hiện nay thật là ngột ngạt để sống, để phát triển nhưng mấy anh em thường không than vãn, rên rỉ, đổ lỗi… Trong mọi hoàn cảnh vẫn luôn yêu cuộc sống, vẫn luôn: “Yêu quê hương từ khi mới ra đời” “Vẫn luôn khóc cười theo vận nước nổi trôi” (Phạm Duy), vẫn mãi một niềm tin bất diệt: sẽ có ngày “Việt Nam từ máu lửa, rũ bùn đứng dậy sáng loà” (Nguyễn Đình Thi). Để rồi ai cũng đều cố gắng hết sức mình, luôn học hỏi, rèn luyện mọi lúc mọi nơi. Cố gắng cháy hết mình bởi sống đúng nghĩa là cháy hết mình.

Trong số anh em chơi cùng có nhiều người may mắn tìm được ngay niềm đam mê của mình, những người này về chuyên môn, về kinh tế đều khá so với mặt bằng chung, thậm chí có người là rất khá nhưng ở họ đều toát lên sự khiêm tốn, bình dị, thân thiện, tốt tính… Bốn năm học đại học một trong những điều lớn nhất thu được mà mấy anh em hay nói với nhau là… chữ “điềm” – điềm đạm. Có lẽ vậy nên những anh người này đã thấm nhuần một trong 20 lời khuyên của các Giáo sư của Đại học Harvard rồi, đó là: “Hãy khiêm tốn.” Dù có thể nhiều người… chưa hề đọc những lời khuyên này.

Như trên đã nói, mỗi anh em trong mỗi lĩnh vực của mình đều cố gắng “cháy hết mình” với mong muốn cho mình, rồi cống hiến cho đời nhiều hơn. Nhiều người đã thấm nhuần: “Nếu ta yêu Tổ Quốc (cuộc sống) bằng cả trái tim mình thì ta làm gì cũng đều sẽ tốt.” (Hồ Chủ Tịch). Dẫu chưa cống hiến được gì nhiều cho đời nhưng sẽ cố gắng không gây hại cho Tổ Quốc dù là những việc làm nhỏ nhất.

Viết đến đây chợt nhớ đến chuyện ông giáo sư Nguyễn Lân Dũng có phát biểu về việc sửa đổi Hiến Pháp trên VTV1 cách đây vài tháng. Ông phát biểu đại ý rằng: Việt Nam là nước dân chủ, không cần đa nguyên đa đảng… Ôi thôi ông NLD ơi, không biết ông đã làm được gì cho Tổ Quốc thân yêu chưa nhưng phát biểu của ông đã làm hại Tổ Quốc rồi. Đồng chí của ông là bà Phó chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan thì phát biểu: Việt Nam dân chủ gấp vạn lần các nước tư bản! – Bó tay! Người “trần mắt hột” như chúng ta thì qua những phát biểu này chúng ta thấy được tầm của các vị này, hai vị này chẳng khác gì những…, và xin nói thêm rằng hai vị này đã được vinh danh trên bảng vàng… Những GS, PGS dỏm.

Ngoài phát ngôn và hành động của hai vị GS dỏm trên, mới đây là những đề xuất sửa đổi hiến pháp của nhóm Cùng viết Hiến Pháp của Giáo sư Ngô Bảo Châu, Giáo sư Đàm Thanh Sơn và Nguyễn Anh Tuấn, nguyên TBT Vietnamnet, làm chúng ta thực sự đau lòng. Nhóm tinh hoa này đề xuất trong Điểm 1, Điều 4 của HP thế này: “Đảng Cộng sản Việt Nam là tổ chức chính trị nhận trách nhiệm lãnh đạo nhà nước do nhân dân ủy thác thông qua quá trình bầu cử tự do. Đảng Cộng sản Việt nam cử đại biểu của mình tham gia tranh cử vào các chức danh của bộ máy nhà nước.”

Sao họ lại có đề xuất lạ lùng như vậy nhỉ? Nếu bây giờ mà bầu cử tự do thì ai sẽ bầu cho ĐCS đây? Thậm chí ĐCS còn có thể bị đặt ra ngoài vòng pháp luật như một số nước XHCN cũ thì làm sao mà có thể lãnh đạo được? Tại sao nhóm tinh hoa như vậy mà họ lại không hiểu “dân chủ bây giờ không chỉ là quyền chính trị nữa mà còn là quyền sống” (Nguyễn Trần Bạt). Sao lại có đề xuất…ngớ ngẩn thế các tinh hoa ơi? Lẽ ra thiết thực nhất, oai hùng nhất là GS Ngô Bảo Châu hãy anh dũng trả lại căn hộ ở Vincom để phản đối chuyện duy trì Điều 4 của HP! Có thế GS Ngô Bảo Châu mới thực sự là tinh hoa dân tộc, ngược lại GS cũng không hơn người thường chúng ta là mấy GS ơi.

GS Ngô Bảo Châu còn như vậy nên hôm nay chẳng nên trách gì một anh bạn. Anh có tầm kiến thức rất rộng, cả kiến thức chuyên môn lẫn kiến thức tổng hợp. Về vấn đề “dân chủ, tự do” của Việt Nam thì theo quan điểm của anh: sẽ còn rất lâu chúng ta mới có sự thay đổi đó; chúng ta không nên bị kích động bởi lực lượng bên ngoài… Tôi rất phản đối quan điểm này, thậm chí là rất buồn khi nghe anh nói vậy vì tầm hiểu biết của anh mà còn nói vậy thì mong gì chúng ta sớm có thay đổi như Miến Điện đây.

Bởi vấn đề của Việt Nam hiện nay là do chính chúng ta gây ra. Với bao bất công, suy thoái hiện nay thì tự chúng ta cần và muốn thay đổi. Lực lượng bên ngoài cũng có sự tác động nhưng như đã nói, cơ bản nhất là bản thân chúng ta. Dù chưa biết phải hành động như thế nào nhưng chúng ta phải lên tiếng, đặc biệt là người trí thức chân chính bởi “trí thức phải là người dẫn dắt và định hướng dư luận”.

Về thời gian diễn ra sự thay đổi chắc sẽ không kéo dài, có dư luận là 2014 ĐCS Việt Nam sẽ tự giải thể nhưng tôi nghĩ chắc muộn nhất là 2017. Tôi và anh bạn cá với nhau rằng: nếu hết năm 2017 mà Việt Nam không có sự thay đổi mạnh mẽ như Miến Điện thì vào ngày cuối cùng của năm 2017 tôi sẽ gọi cho anh để…tâm phục khẩu phục và ngược lại. Một lời hẹn ước hơn 3 năm nữa nhưng ước gì Cách mạng sẽ sảy ra sớm hơn để “Nền dân chủ thực sự: Đa nguyên chính trị, tự do ngôn luận” thực sự ngự trị trên đất nước Việt Nam thân yêu của chúng ta một ngày không xa.

Một vấn đề vĩ mô nữa mà chúng tôi cùng bàn luận là chuyện ĐCS Việt Nam, Hồ Chủ Tịch chọn con đường XHCN là con đường phát triển của Việt Nam. Tương lai Việt Nam thật xa mờ, “Cũng xa vời (và mịt mờ) như cái chủ nghĩa xã hội mà Đảng và Bác (kính yêu) đã chọn” (Nước Mắt Của Rừng – Amai B’lan, gocnhinalan). Với Hồ Chủ Tịch, ông đã khai sinh ra nước Việt Nam nhưng cũng góp phần kéo lùi sự phát triển của đất nước hàng chục năm qua chính sách Cải cách ruộng đất 1954; đặc biệt là tệ sùng bái cá nhân mà bây giờ Việt Nam đang lĩnh những hậu quả khủng khiếp là “bệnh hình thức”. Với HCT chúng ta nên thừa nhận những điều tốt và những điều xấu của ông giống như Trung Quốc nhìn nhận Mao Trạch Đông có “7 được, 3 không được”. Nhất định sẽ sớm thấy điều này vì:

“Lịch sử cần được nhìn nhận một cách trung thực.” – Huy Đức (Bên Thắng Cuộc)

Tại sao Việt Nam lại có nhiều những GS dỏm như NLD, NTD…; lại có những phát ngôn thiếu xây dựng của những tinh hoa được cả xã hội kỳ vọng. Đặc biệt là số phận Việt Nam lại được chọn để đi con đường XHCN xa mờ. Ôi thật khổ thân cho số phận đất nước chúng ta. Phải chăng nước ta chúng ta đã bị yểm bùa ở Đền Thượng trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh – Đền Hùng nên số phận đất nước Việt Nam yêu dấu của chúng ta mới khốn khổ như vậy?

Mấy chuyện mang tính… vĩ mô này cũng là một trong những chuyện của mấy anh em trong quán bia hơi vỉa hè. Lan man chuyện vĩ mô lại quay lại những chuyện đời thực. Hôm nay trong mấy anh em có một anh là Kiến trúc sư. Anh kể, anh sống khỏe bằng chính chuyên môn của mình. Anh vẫn trả lương cho nhân viên của mình có những người hàng chục triệu/tháng. Đúng như TS Alan Phan nói, dù khó khăn nhưng nếu sáng tạo thì vẫn luôn ok.

Qua anh KTS được biết một điều thú vị là những tòa biệt thự Pháp cổ đẹp đơn giản vì các thông số kyx thuật được kết hợp một cách hợp lý, hài hòa. Sự hài hòa tạo lên vẻ đẹp.

Có anh bạn KTS và trong mấy anh em có vài người đã đọc Suối Nguồn của Ayn Ryan nên câu chuyện cuối chầu bia lại càng thêm vui vẻ. Đây là tiểu thuyết được bình chọn là Tiểu thuyết xuất sắc nhất TK20. Những yếu tố văn học sâu sắc nếu chưa cảm nhận được thì ta tạm thời bỏ qua, chỉ cần cảm nhận được những điều tuyệt vời của KTS Roak Howard, của người con gái xinh đẹp nhưng lại có trí thông minh tuyệt vời Dominique Francon chúng ta cũng đủ thấy… phê rồi.

Ấn tượng nhất mà mấy thằng đàn ông cùng suýt xoa là chuyện nàng Dominique Francon xinh đẹp tuyệt vời và thông minh tuyệt đỉnh lại ở Mỹ, 23 tuổi mà…vẫn còn trinh! Không phải cô không có nhu cầu mà là cô chưa gặp được ai xứng đáng với mình. Rồi cô đã sẵn sàng để anh thợ mỏ Roak Howard hôi hám…hiếp dâm mình (Hình ảnh những giọt máu hồng trinh nguyên của Dominique Francon mới ấn tượng và… kích thích làm sao). Hành động này có thể là thô thiển nhưng đó chính là hình ảnh biểu trưng cho sự chinh phục và vươn tới cái đẹp của Roak Howard và Dominique Francon – hai biểu tượng của của cái đẹp.

Vươn tới cái đẹp hoàn mỹ là thông điệp mà Suối Nguồn truyền tải. Còn với mấy anh em chúng tôi hôm nay thì đa số đều đã và đang kiên trì với những sự lựa chọn của mình, cố gắng sống theo phương châm: “Tôi không phải là anh hùng, siêu nhân hay bậc đại trí đại dũng nên tầm nhìn của tôi thường bị giới hạn, không như các đỉnh cao. Nhưng tôi hiểu một điều: quyết định nào của tôi cũng là một thể hiện tự do trong tư duy cá nhân dù nhiều khi bị rất nhiều ngăn trở và sai lầm. Phải can đảm vượt qua để sống đích thực với con người của mình.”  – TS. Alan Phan, để cuối cùng có thể trở thành “người mà ta có thể là” (ý của tiểu thuyết siêu kinh điển Suối Nguồn). Mong muốn cống hiến thật nhiều cho đời.

Câu chuyện càng lúc càng sôi nổi nhưng mà.. tiếc quá, muộn mất rồi. Phải về với vợ con, người tình, người yêu của chúng ta thôi nào. Không cần cứ phải đợi đến dịp lễ tết, rảnh… lại gặp nhé. Đồng ca bài Chân Tình rồi về nào. Zo, Zo…

Pham AQ

Hà Nội, 20-11-2013. (Một cựu SV khoa Toán ĐHKHTN-ĐHQGHN)