Có nhiều điều cần biết về hoạt chất thức thần mạnh mẽ đang trở nên phổ biến ở Bắc Mỹ. Ayahuasca đã được dùng trong các nghi lễ tôn giáo suốt nhiều thế kỉ. Được gọi là “cây leo của linh hồn,” ayahuasca là một hợp chất tiêu biểu được làm từ cây leo Banisteriopsis caapi và lá của cây Psychotria viridis sinh trưởng chủ yếu ở Brazil, Peru và một số vùng lãnh thổ ở Nam Mỹ. Loại trà thành phẩm này chứa DMT, chất bị Cục Phòng chống Ma túy (Mỹ) phân loại là chất tạo ảo giác bất hợp pháp, bất chấp lịch sử sử dụng lâu dài của nó trong các nghi lễ tôn giáo.
Ayahuasca thường xuyên được xem là “dược phẩm” và đã được dùng bởi các shaman ở Nam Mỹ suốt nhiều thế kỉ, cho dù nó chỉ mới thu hút được sự chú ý ở Bắc Mỹ trong những thập niên gần đây. Vào ngày 25 tháng Chín, hàng tá bác sĩ, nhà nghiên cứu, giáo viên về tôn giáo và nghệ sĩ sẽ tập trung tại Los Angeles để tham dự một cuộc hội thảo dài ba ngày để thảo luận về công dụng của ayahuasca và những cây thức thần khác với mục đích chữa trị tâm linh và phát triển bản thân.
Hội Tụ Tầm Nhìn, như cái tên của sự kiện, nhắm đến việc đem lại nhận thức đúng đắn cho mọi người về các loại “cây hướng linh” đang ngày càng được nhiều người quan tâm, được định nghĩa theo từ điển Oxford như “một hóa chất, thường có nguồn gốc từ cây, được hấp thụ qua đường ăn uống để tạo ra một trạng thái khác thường của lên nhận thức cho những mục đích tôn giáo hoặc tâm linh.”
Mối quan tâm này đang bắt đầu có những hiệu ứng về pháp lý, văn hóa và học thuật tại nước Mỹ. Vào năm 2006 Tòa án Tối cao đã ra phán quyết rằng Uniao do Vegetal hoặc nhà thờ UDV được quyền tồn tại – và được dùng ayahuasca trong các nghi lễ. Ayahuasca cũng đang là một chủ đề thảo luận tại Viện Tôn giáo Thế giới, một buổi hội thảo quốc tế về tín ngưỡng quan trọng diễn ra tại thành phố Salt Lake tháng mười này.
Cuộc hội thảo tại Los Angeles sẽ nói về những điều này và những tác động khác của mối quan tâm về ayahuasca đang tăng cao ở vùng Bắc Mỹ. Sitarama, còn được biết là Sita, là người tổ chức buổi hội thảo Hội tụ Tầm nhìn đã chia sẻ với The Huffington Post về trải nghiệm của bà với hợp chất thức thần mạnh mẽ này. Là một shaman ở Los Angeles được huấn luyện dưới truyền thống Peruvian Shipibo, Sita cũng là giám đốc của Dự án Capital Case, tổ chức bào chữa cho những người bị án tử hình.
Ghi chú: Ayahuasca có thể gây ra những kết quả nguy hiểm và thậm chí gây tử vong nếu không được điều chế một cách chính xác hoặc được sử dụng mà không được theo dõi đúng cách. Sita nhấn mạnh nó là một chất thức thần mạnh mẽ mà những người sử dụng chỉ nên dùng trong một nghi lễ được sắp xếp dưới sự hướng dẫn kĩ lưỡng của shaman.
HP: Bà đã tiếp cận ayahuasca lần đầu tiên ra sao và những hiệu ứng của nó xảy ra với bà là gì?
Sita: Tôi đã cai ma túy và rượu từ năm tôi 25 tuổi và bắt đầu tập yoga lúc đó. Tôi đã được giới thiệu về ayahuasca bởi thầy dạy yoga vào năm 1996, và tôi đã rất kiên quyết cai nghiện ma túy. Nhưng tôi có cảm giác đồng cảm với thầy dạy yoga của tôi, và khi tôi chứng kiến thầy yoga của tôi tôi đã nghĩ rằng, “Wow, ông thầy này làm được những gì ổng nói.” Đã có sự mất kết nối giữa những gì tôi nghĩ về ma túy với những điều tôi được chứng kiến và những điều tôi được học về nó.
Tôi phải dành thời gian suy nghĩ trong vòng một năm. Tôi tập luyện và dành thời gian suy nghĩ về nó và sau đó tôi nghĩ rằng, “Tôi cảm thấy hoàn toàn bị nó hấp dẫn.” Sau đó là thêm một năm nữa trước khi tôi có cơ hội, và tôi đã sử dụng nó. Nghi lễ đầu tiên của tôi là vào năm 1998. Cuộc đời tôi đã thay đổi sau đó. Ayahuasca không thay đổi cuộc đời tôi nhưng cuộc đời tôi thay đổi như một hệ quả của trải nghiệm ban đầu đó.
Những mô tả về hiệu ứng của ayahuasca trải rộng từ “một đại dương cảm giác của sự kết nối” đến “cảm giác như đang chết đi.” Bà sẽ miêu tả về loài cây này như thế nào và trải nghiệm của việc uống nó?
Từ ngữ đã thất bại ở đây. Nó giống như việc cố để hiểu những bài giảng bí truyền, nhưng nó chỉ là một sự ước chừng vì nó không phải là một thứ có thể biết rõ được. Ayahuasca là một trả nghiệm sâu sắc mang tính cá nhân, riêng tư và, rất thường xuyên, mang tính tâm linh. Rất nhiều những cách ta trải nghiệm việc uống ayahuasca bị ảnh hưởng bởi môi trường trong lúc ta uống, ta là ai và ta như thế nào về mặt vật lý, cảm xúc, tâm hồn, tâm linh và trí tuệ khi ta uống. Tôi có thể nói cho những người quan sát và những trải nghiệm của việc uống ayahuasca trong dòng dõi của Peruvian Shipibo rằng ayahuasca gợi lên ở bên trong chúng ta những điều chúng ta cần hoặc mong muốn được làm sạch, gột rửa, chữa lành, sắp xếp, chuyển hóa hoặc mở rộng ra.
Trải nghiệm này là một trong các sự thay đổi trong quan điểm và nhận thức. Nó có thể là hồi tưởng, nội tâm. Nó có thể là trải nghiệm thách thức nhất mà bạn trải qua hoặc là một niềm hạnh phúc thiêng liêng. Nó được miêu tả như nằm mơ giữa lúc đang thức và tôi đồng ý với quan điểm đó.
Cá nhân bà có xem nghi lễ ayahuasca như là một trải nghiệm tâm linh?
Đối với tôi đó là một quá trình tâm linh sâu sắc. Việc cố gắng nắm bắt được sự bất khả tư nghị thật lố bịch nhưng đối với nhiều người trong chúng ta điều đó là không thể cưỡng lại. Động lực của tôi trong sự cố gắng này chính là sự tìm kiếm ý nghĩa và cũng là sự đầu hàng trước những điều chúng ta không thể biết. Phần mang tính chất tâm linh của trải nghiệm này chính là nó mở ra một số các nguồn gốc của sự sáng tạo và sau đó ta biết được có những thứ hiện hữu cái chúng ta không thể biết.
Bà có thể chia sẻ một số ví dụ về những nghi lễ ông đã tham dự không?
Có lần tôi đã trải nghiệm một nghi lễ ayahuasca có những tấm màn ánh sáng được hé mở liên tục. Nó giống như là trong mỗi sợi chỉ của từng tấm màn điều là ánh sáng, nhưng sau đó chúng lại gập lại. Tôi đã đến được nơi của sự thông hiểu – chúng ta có thể đi tiếp nhưng không có gì đằng sau bức màn đó. Bạn có thể kéo tấm màn xuống nhưng đằng sau nó sẽ lại là một tấm khác. Nó không bao giờ kết thúc. Chúng ta là như vậy, được sinh ra dưới hình dạng con người. Tôi tin đó là linh hồn của chúng ta dưới dạng thể chất để biết được sự thiêng liêng bên trong.
Một trải nghiệm khác tôi có được nhhiều năm về trước ở Brazil đã diễn ra sau khi tôi thực hiện dieta trong 28 ngày (một quá trình phát triển và nuôi dưỡng mối quan hệ với một loại cây riêng biệt trong khi hạn chế ăn uống và những chất khác.) Trong giữa quãng đường đó tôi có gặp ảo giác về một cung điện bằng thủy tinh trên đỉnh núi với nhiều tầng dẫn lên đó. Các tầng đó thể hiện cho những nỗi thống khổ của vũ trụ: lửa, ngập lụt, các cơ quan cơ thể bị cắt lìa. Tôi đã khóc và khóc và khóc với sự kết nối sâu sắc này tôi đã cảm nhận được tất cả những nỗi đau. Cung điện đại diên cho những điều thiêng liêng. Chúng ta đều sẽ đến được cung điện đó nhưng một số chúng ta sẽ đến đó với một chi bị cụt rời khỏi người. Điều đó thật sự rất cảm động. Tôi đã cảm thấy thương xót và kết nối một cách sâu sắc, và đối với tôi nó mang đậm tính chất tâm linh.
Bà nhắm đến điều gì ở sự kiện Hội Tụ Tầm Nhìn?
Từ một sự tiếp cận có tính phân bố rộng rãi nó sẽ giúp trau dồi nhận thức về trải nghiệm hướng linh (enthogenic). “Entheo” có nghĩa là “của Thượng Đế”, nên “entheogenic” có nghĩa là những thứ cho phép chúng ta hiểu về Thượng Đế thông qua bản thân mình. Rất nhiều người tin, cũng như tôi, rằng nững loài thực vật nhất định có khả năng làm điều đó. Hi vọng của chúng tôi là trau dồi nhận thức và thực sự nghĩ về cách chúng ta định nghĩa về y dượng trong thế kỉ 21 và thực vật thức thần sẽ là một phần trong đó. Chúng tôi đang đem đến cho mọi người từ những ngành nghề khác nhau để có thể mở ra cuộc đối thoại này. Điều tôi hi vọng là chúng tôi sẽ gợi ra được nhiều câu hỏi hơn là những câu trả lời.
(Bài phỏng vấn này đã được chỉnh sửa cho phù hợp với độ dài và đối tượng độc giả)
Tác giả: Antonia Bumberg – The Huffington Post
Dịch: Hà Huy Dương
Review: Nguyễn Hoàng Huy
