Đọc sách – Nên bắt đầu từ đâu?

(1813 chữ, 7 phút đọc)

Văn hoá đọc sách của các bạn trẻ Việt Nam càng ngày càng tiến bộ điều đó là một điều đáng mừng. Nhưng có những bất cập đáng chú ý là một số bạn đọc nhưng chẳng biết mình đang đọc cái gì, đọc nhưng không hiểu, đọc để lấy số lượng, để chứng tỏ rằng mình có đọc sách. Một số lại không biết nên bắt đầu từ đâu, không biết mình nên đọc gì và đọc như thế nào?

Ngoài kia sẽ có hàng trăm bạn trẻ mỗi người một kiểu đọc và họ sẽ khuyên bạn mỗi người một ý. Người thì bảo nên đọc nhanh, người thì bảo nên đọc chậm, người thì bảo nên đọc lại hai ba lần để có thể hiểu hết ý cuốn sách. Người sẽ khuyên đọc self-help, người khuyên đọc tiểu thuyết, người lại thích đọc ngôn tình. Vậy phải nghe ai? Lời khuyên nào mới là chính xác?

📌 Tủ sách Triết Học Đường Phố

Trước khi bước vào những trang sách bạn hãy tự hỏi bản thân mình tại sao lại muốn đọc sách? Bạn muốn có nguồn năng lượng để thúc đẩy bản thân làm một điều gì đó? Bạn muốn giết thời gian giống như coi một bộ phim? Bạn muốn học hỏi, mở mang đầu óc? Hay muốn tìm kiếm kiến thức bạn đang thắc mắc? Lúc đó hãy bắt đầu tìm mua một cuốn sách mà bạn cần.

Ngày xưa mình chỉ muốn mình trở thành người đọc sách để người ta hỏi mình có đọc sách không mình sẽ bảo là có. “Có! Mình là người đọc sách và là người tri thức.” Thế là ai cho mình mượn cuốn nào mình đọc cuốn đó. Mình đọc nhưng chẳng hề có chút đam mê nào, thậm chí mình còn thấy nó dở ẹc, thế là mình nghĩ: “Ơ, hoá ra sách chán đến vậy à? Chắc việc đọc sách không phù hợp với mình rồi.”

Nhưng vì muốn là người tri thức nên mình lại tìm tòi và chịu bỏ tiền mua những cuốn best seller người ta đua nhau khen gợi. Cuốn đầu tiên tự bỏ tiền túi ra mua là Đắc Nhân Tâm, vật lộn với cuốn sách một thời gian sau khi đọc hết mình rất tâm đắc, mình còn gạch highlight tè le rồi để đầu giường và nhất quyết sẽ sống như những gì cuốn sách dạy. Vì cuốn sách bảo mình nên để ở đầu giường mỗi tháng đều đọc lại một lần, viết điều mình cảm nhận sau mỗi chương và highlight những chỗ quan trọng. Mình làm theo với tinh thần phấn khởi, ngoan ngoãn làm theo như một con cừu. Bạn biết gì không? Sau một tháng hừng hừng khí chất mình quên hẳn phải đọc lại cuốn sách và cũng vứt nó ở đâu chẳng nhớ vì mình đang mải mê đọc một cuốn self-help khác.

Mình lại nghe họ giới thiệu vài cuốn best seller Tony Buổi Sáng, Cà phê cùng Tony,… đọc đi hay lắm! Thế là mình lại mua, đọc được đến nửa cuốn thì chịu không nổi vì cái văn phong ba gai của ông tác giả! Mình vẫn đọc đến cuối cùng nhưng ôm theo là thành kiến với cái ông này. Sau đó mình có đọc hàng tá self-help nhưng chúng đều thối như cứt tuy vậy cũng không hẳn là tất cả vẫn có một số ít đỡ hơn. Nhờ đó mình lại tìm đến được một số tác phẩm tiểu thuyết tuy không rầm rộ trên các diễn đàn vì chúng kén người đọc nhưng lại là khẩu vị của mình. Rồi lại tìm được những tác phẩm tương tự và từ đó mình đã tìm được gu sách của mình nhưng đôi khi vẫn bị mua phải mấy cuốn best-seller dở hơi cám lợn.

Hồi có đợt mình cũng kỳ thị sách self-help ghê lắm. Ngày xưa cừu non nên sách nói gì mình nghe đó giờ đi tìm hiểu lại mới thấy toàn là những lời nói chủ quan của tác giả nhưng lại viết cứ như là chân lý. Sợ mình đọc nhảy cóc sẽ làm hỏng âm mưu dẫn dắt cảm xúc nên lúc nào cũng nhắc nhở mình đọc đừng nên bỏ sót trang nào. Rồi hãy làm như này như kia để trở thành vĩ nhân. Còn tự nói với bản thân cả đời sẽ không bao giờ đọc self-help nữa.

Xong hôm nọ gặp một chị, mình bày tỏ quan điểm như thế thì cô ấy bảo mình không nên phán xét như thế, cô ấy kể cô từng gặp Tony rồi, ổng toàn âm thầm giúp đỡ cho giáo dục Việt Nam mà không có cần nhận lại gì ráo. Có thể văn của ổng hơi hách dịch nhưng ý nghĩa câu chuyện ổng kể không sai và những hành động của ổng cũng rất “hảo lơ.” Nghĩ đi nghĩ lại thì bước đầu chập chững đọc sách, có nhiều loại sách khó hiểu, chỉ riêng mỗi self-help lại dễ đọc kiểu mì ăn liền mà còn có kiểu gạch đầu dòng những điều quan trọng để mình đọc rồi hiểu luôn mà chẳng cần đoán ý tác giả.

Đối với mấy bạn mới đọc sách, sách self-help chính là nền tảng để bạn tiếp cận dễ dàng hơn với thế giới mới này. Nhưng cũng nên biết loại bỏ, chọn lựa những gì thích hợp với mình, tỉnh táo để không bị dẫn dắt. Ví dụ chính kiến của bạn là A nhưng sách bảo bạn nên làm B thì bạn phải xem xét lại. Đôi lúc sách self-help họ làm thương mại và chẳng có nguồn dẫn chính xác nào.

Sau khi đọc vài cuốn linh tinh thì các bạn nên tìm đến vấn đề mình quan tâm. Ví dụ bạn quan tâm đến việc kinh doanh thì tìm sách dạy cách kinh doanh hiệu quả. Bạn quan tâm đến tâm linh, tôn giáo, văn học, khoa học, vật lý, hoá học, triết học… thì bạn đi sâu vào chuyên môn.

Như bản thân mình sau khi đọc vài cuốn tiểu thuyết như Nhà Giả Kim thì mình muốn hiểu tại sao một cuốn sách nhỏ và mỏng như vậy nhưng từng câu từng chữ không hề dư thừa, vì sao? Vì mỗi câu được viết ra đều chứa đựng những triết lý, không có một câu nào sáo rỗng. Thế là mình thích, mình tiếp tục tìm kiếm những cuốn sách cùng thể loại, càng đọc càng mê mẩn, càng cuốn hút. Nhưng sẽ có những người không thích, họ lại thích những cuốn sách thể loại khác. Họ sẽ đọc vài cuốn về khoa học ví dụ như Lược Sử Loài Người sau đó họ lại tìm đọc Lược Sử Ngôn Ngữ Học và họ bắt đầu thích đọc về lịch sử, về khoa học. Vậy nên bạn cũng thế, bạn cũng cần có thời gian đọc và chọn lọc ra rằng bạn muốn gì? Sách cũng có nhiều loại sách, hạn chế chọn phải rác là được.

Sau khi đã chọn được loại sách mình thích bạn lại không biết nên đọc thế nào? Đôi lúc bạn sẽ bị đọc quá nhanh để lấy ý chính nhưng lại bỏ lỡ vài đoạn hay. Đôi lúc bạn lại đọc quá chậm vì đầu lỡ nghĩ đến chuyện vu vơ khác thế là bạn đọc đi đọc lại mãi cái trang ấy. Mình thì thường có thời khoá biểu riêng cho việc đọc sách. Mình đọc sách vào buổi sáng, đọc đến khi nào chán thì thôi. Ví dụ cuốn sách lúc ấy lôi cuốn quá, mình sẽ đọc và bỏ hết mọi chuyện qua một bên. Còn nếu đọc vài trang thấy chán mình sẽ cố đọc thêm một ít đến lúc đầu không thể ngấm nổi nữa thì mình dừng. Và nếu cuốn sách ấy đọc mà mình thực sự chán thì mình sẽ không cố đọc thêm một lần nào nữa. Mình sẽ vứt đấy và mặc kệ nó dù nó có là best seller đi chăng nữa, đối với mình nó bullshit thì nó vẫn bullshit.

Mình đã làm thế khi mua Đi Tìm Lẽ Sống, Khi Hơi Thở Hoá Thinh Không. Họ có ca ngợi đến đâu thì cái chính kiến của mình vẫn khác các ông ấy hoàn toàn, đọc để biết chứ chẳng thấy hay chút nào. Mình tuyệt đối không đọc của tác giả Việt Nam, nhất là những tác giả trẻ toàn những câu chuyện sáo rỗng, quá uỷ mị mà không có gì đọng lại ngoài những câu chuyện suông như vài cái status trên mạng. Riêng mình lại có cái nhìn rất tốt với nhà văn Nguyễn Ngọc Tư và Nguyễn Nhật Ánh nhưng văn học Việt Nam vẫn không phải thể loại mình thích.

Thể loại mình thích là tiểu thuyết bởi nó không bắt bạn phải nghe gì, không bắt bạn bị rập khuôn bởi một chân lý nào. Thay vào đó nó sẽ có nhiều nhân vật, nhiều câu chuyện để mình so sánh và nghiệm ra những bài học của riêng mình. Không bó buộc mình phải suy nghĩ thế nào, chỉ cần mình nhìn ra khía cạnh nào đó theo góc độ của mình. Và do mình thích văn học nên cũng muốn đọc nhiều để biết văn phong các tác giả như thế nào. Có người kiểu rất nghiêm túc nhưng có người kiểu vừa viết vừa đùa giỡn.

Ấy là mình nói dài dòng thế, tóm lại là các bạn hãy tự tìm tòi thể loại mà bạn thích. Nếu vừa mới đọc sách đã thấy chán là vì chưa đúng cái mình thích, cứ kiên trì. Và quan trọng là đừng để bị tác giả dẫn dắt đi xa quá, mơ mộng hão huyền làm người tốt, người hoàn hảo quá mà sự thật lại chẳng thể được như ý nguyện. Đọc cũng nên có chừng mực, đừng ép bản thân mình phải nuốt từng con chữ như nuốt thuốc đắng, cũng đừng ngâm nga cà kê ngậm cơm trong miệng như một đứa trẻ. Thích thì đọc, không thì gấp lại đợi có hứng đọc tiếp, thật sự không thích thì bỏ. Cũng đừng đọc lấy số lượng, đọc xong một cuốn bỏ ra vài ngày đến cả tuần cho cuốn sách ngấm dần, ngấm hết sạch lại đọc cuốn mới. Đợi vài tháng, vài năm xem có muốn đọc lại thì đọc không thì thôi. Thường đọc lại sẽ cảm được gấp đôi. Có những cuốn sách đọc 10 lần, mỗi lần lại tìm ra cái mới, ấy gọi là trưởng thành.

Sách rất thú vị, nếu chưa đủ thú vị là vì bạn chưa chọn đúng thể loại thú vị đối với bạn mà thôi.

Tác giả: Bà Năm

Ảnh minh họa: Free-Photos

📌 Ủng hộ tác giả và Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/donateTHDP

📌 Tham gia viết bài cùng Triết Học Đường Phố ➡️ http://bit.ly/2KTJCN2