Bạn không nhất thiết phải đi du học đại học

Featured Image: Khánh Hmoong

Đã có khá nhiều bài viết về du học và các vấn đề liên quan trên Triết Học Đường Phố. Có lẽ nhiều bạn cũng sẽ quan tâm tới chủ đề: liệu chúng ta có nên đi du học hay không? Vì thế hôm nay mình muốn chia sẻ cách nhìn và quan điểm của mình. Để trả lời câu hỏi trên, việc đầu tiên chúng ta phải kể đến lợi ích của việc đi du học. Vậy đi du học có những lợi ích gì?

Môi trường học tập tốt hơn

Nếu nói về điều kiện học tập, có lẽ bạn sẽ nhận được rất nhiều lợi ích từ việc đi du học: thầy cô có chuyên môn tốt hơn, thư viện tốt hơn, bạn bè chăm chỉ học tập hơn, kỷ luật cao hơn. Hơn thế nữa, kiến thức bạn nhận được trong lớp học cũng thực tiễn hơn và có tính ứng dụng cao hơn.

Tính tự lập cao hơn

Khi bạn tách biệt với gia đình và sự yêu thương của bố mẹ, bạn phải tự thân vận động làm mọi thứ. Không có ai rảnh ngồi nấu cơm cho bạn ngày qua ngày như ba mẹ bạn đã làm. Bạn phải tự quyết định hôm nay làm món gì, lúc nào thì phải đi giặt quần áo, khi nào thì phải dọn phòng…

Có nhiều việc bạn sẽ không thể hiểu ý nghĩa của nó cho đến khi bạn phải tự làm và vấp ngã. Bạn không thể hiểu tầm quan trọng của việc học nấu ăn cho đến khi ngày nào bạn cũng ăn mì tôm, không thể hiểu tại sao phải chuẩn bị áo ấm khi trời lạnh – trước đây bạn hay phụng phịu khi bố mẹ bạn bắt bạn mặc nhiều đồ khi đi học.

Hiểu biết về sự khác biệt giữa các nền văn hóa

Có những điều bạn thấy đúng nhưng họ thì không. Bạn cảm thấy việc đến muộn trong một cuộc họp là bình thường nhưng đối với họ, đó là việc thiếu tôn trọng, bởi bạn đang làm lãng phí thời gian quý báu họ bỏ ra. Bạn không thích nhìn vào mắt người khác quá lâu, bởi nó làm bạn cảm thấy khó chịu, nhưng đối với họ, bạn đang lẩn tránh điều gì đó hoặc không hứng thú với câu chuyện họ đang kể…

Một cuộc sống hoàn toàn khác

Ở một vùng đất có ngôn ngữ khác, khung cảnh khác. Có nhiều điều mới mẻ và bạn có thể cảm nhận được những trải nghiệm trước đây bạn chưa từng có. Du học tạo lợi thế ngôn ngữ khi bạn được tiếp xúc nghe nói hằng ngày, và dễ dàng sử dụng khi quay về nước hơn.

Vân vân và vân vân. Có rất nhiều điều khác nữa, nhưng mình chủ yếu liệt kê những ý mình cho là quan trọng.

Lợi ích quan trọng nhất: môi trường. Nhưng điều gì là hữu ích nhất cho du học sinh?

Theo mình, đó chính là môi trường học tập. Bạn đã bao giờ nghe câu: “Con người được hình thành bởi môi trường sống xung quanh.” Hay những câu tương tự như: “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.” Ở một đất nước mà quay cóp đã trở thành lệ thông thường, chỉ có một thằng “ngu” mới ngồi nhà học bài cẩn thận cho tất cả các môn. Khi ngủ gật trên lớp là phổ biến, chỉ có thằng “dở người” mới ngẩng mặt lên chăm chú nghe giảng.

Ngược lại, khi cả lớp đang chăm chú nghe giảng, liệu bạn có dám gục mặt xuống bàn và ngủ?! Khi tất cả những người bạn của bạn đang cố gắng học tập, thâu đêm suốt sáng học bài, liệu bạn có khả năng mở mồm rủ họ đi uống rượu. Họ sẽ đánh giá bạn và nhìn bạn với một ánh mắt khác. Nhiều khi, điều đúng đắn không phải là điều nên làm mà là điều số đông đang làm. Môi trường sẽ rèn giũa bạn, giúp bạn thay đổi theo hướng tích cực một cách dễ dàng hơn.

Còn những điều khác chỉ là yếu tố phụ

Thầy cô có chuyên môn tốt hơn, nhưng hãy nhớ, thầy cô chỉ là người giúp việc hấp thụ kiến thức một cách dễ dàng hơn. Nhiều điều thầy cô nói đều được ghi lại trong cuốn sách giáo khoa. Nếu bạn có khả năng tự học, bạn hoàn toàn có thể lấy thông tin mà không cần đến giáo viên. Hơn thế nữa, nhiều khi bạn sẽ cảm thấy mình chẳng học được hơn gì từ giáo viên cả, bởi đại học nước ngoài khuyến khích tư duy tự học, giáo viên chỉ là người giải đáp khúc mắc khi cần.

Bạn hoàn toàn có khả năng tự lập đơn giản bằng việc tách biệt với gia đình. Chuyển từ quê lên thành thị học tập hay thuê một căn nhà nhỏ và thử tự sống một mình

Giữa người với người trong cùng một quốc gia cũng có sự khác biệt về văn hóa. Đã bao giờ bạn nghe đến 12 cung hoàng đạo, đó là một tiêu chí để đánh giá sự khác biệt về văn hóa giữa các cung khác nhau. Sự khác biệt này sẽ khó nhận biết hơn là sự khác biệt văn hóa giữa các quốc gia, nhưng nếu bạn muốn tìm hiểu, bạn sẽ hiểu sự khác biệt này thôi.

Còn về khung cảnh sống và ngôn ngữ? Bạn đã đi hết 64 tỉnh thành trong cả nước. Nếu bạn đang ở thành thị, hãy xuống nông thôn hay lên miền núi, sự khác biệt về cảnh vật và con người là rất rõ ràng. Còn ở khía cạnh ngôn ngữ, không phải tự nhiên mà những người đi du học có khả năng ngôn ngữ tốt hơn. Điều kiện cần của môi trường buộc họ phải cố gắng hơn trong việc học ngôn ngữ. Nếu bạn muốn thành thạo ngôn ngữ mới, bạn không nhất thiết phải đi du học. Nhiều bạn còn đưa ra lời khuyên rằng: hãy thành thạo ngôn ngữ trước khi du học chứ không phải đi du học để thành thạo ngôn ngữ.

Làm thế nào để vượt qua khó khăn về môi trường trong nước?

Như mình vừa đề cập, khó khăn lớn nhất có lẽ là môi trường học tập trong nước. Bởi vì môi trường điều khiển hành vi, cách nghĩ và cách sống. Vậy làm thế nào để có thể vượt qua khó khăn đó?

Khi tồn tại sự không hòa hợp giữa bạn và môi trường xung quanh, theo mình có 4 khả năng xảy ra:

1. Bạn bị thay đổi – diễn ra phổ biến nhất.
2. Bạn thay đổi môi trường – điều này cực cực khó, nhiều khi thay đổi chính mình còn khó, nói gì đến thay đổi mọi người xung quanh.
3. Bạn tách biệt bản thân với môi trường – bạn chấp nhận sự cô đơn, sự khác biệt, hạn chế giao tiếp. Việc này tương đối dễ dàng với những người hướng nội, nhưng đối với những người hướng ngoại, đó như một sự tra tấn tinh thần
4. Bạn chọn một môi trường khác – du học hay cố gắng tìm kiếm những người có cùng lý tưởng để cảm thấy mình bớt cô đơn và lẻ loi. Hãy nhớ rằng, bạn luôn có sự lựa chọn dù sự lựa chọn đó không phải là tối ưu.

Lợi ích của việc học tập trong nước

Nếu bạn có khả năng du học, đó ắt hẳn là một điều tốt. Nhưng nếu không, đừng lãng phí thời gian than thở hay đau buồn suy nghĩ. Điều bạn cần làm là tạo cho mình một môi trường học tập tốt và cố gắng nhiều hơn nữa. Hơn thế nữa, hãy nhớ rằng không đi du học cũng có những lợi thế không thể phủ nhận. Nếu như chịu khó lao động và học hỏi, bạn sẽ có những hiểu biết nhất định về xã hội và con người ở Việt Nam. Sự am hiểu văn hóa người Việt sẽ giúp bạn tiến xa trên con đường sự nghiệp. Sự tiếp xúc với văn hóa bên ngoài của du học sinh có thể khiến họ trở nên lạc lõng khi quay trở về đất nước và dễ mắc phải những sai lầm trong giao tiếp không đáng có.

Hơn nữa, học tập và làm việc ở Việt Nam tạo cho bạn mạng lưới quan hệ rộng khắp. Dưới văn hóa lòng tin dựa trên sự quen biết, các mối quan hệ sẽ giúp bạn dễ dàng tiến bước hơn. Hãy tận dụng tốt những lợi thế mình có và vượt qua những bất lợi như môi trường cũng như điều kiện học tập nếu như bạn không có khả năng du học. Du học được thì tốt nhưng nếu không được thì nó cũng không phải là một vấn đề quá lớn, điều duy nhất bạn cần là sự quyết tâm và kiên định.

P/s: Nếu bạn đã quyết định hay có khả năng du học, vậy liệu bạn có nên về Việt Nam sau khi học xong? Đây là câu hỏi mình sẽ giải đáp ở bài sau (đương nhiên là theo quan điểm của mình).

Nguyễn Đình Tùng