Ánh nến đốt lên phảng phất hình bóng của những chú muỗi ẩn hiện rập rình. Mấy người xung quanh, họ thủ thỉ vào tai nhau câu chuyện tâm sự, một vài người lặng im lắng nghe giai điệu êm ái của tiếng hát những năm trước 1975 không thu âm bằng điện tử.
“Ánh bảo anh viết thật dài cho Ánh, nhưng những dòng chữ không thể dài bằng nỗi nhớ được. Nỗi nhớ đã đi qua hết quảng đời dài hơn 20 năm. Đi từ Huế tới Đà Lạt về Sài Gòn và âm ỉ như một dòng dòng nước ngầm không quên lãng. Anh không thấy Ánh thay đổi gì khác. Cứ như vậy mãi mãi. Những kỷ niệm xưa đã nằm trong những bài hát của anh. Anh thì chẳng giữ lại gì cả. Thế mà cũng hay, hãy để một người khác giữ và mình thì lãng quên hoặc nhớ trên một văn bản không bao giờ có thật.”
Lời tự sự của lão Trịnh sắp mở màn cho bản Xin trả nợ người phát ra từ chiếc loa thùng.
Tôi châm lên một điếu thuốc. Hít vào một hơi nồng nàn rồi thả trôi những làn khói trắng bồng bềnh. Lão Trịnh này ghê thật. Tôi mới đi được một nửa chặng đường lão mà đôi khi muốn tắt thở. 20 năm thiên thu của lão biết bao giờ mình đuổi kịp. Mà Dao Ánh này, nàng đúng là cô gái may mắn. Đôi khi tôi nghĩ tình yêu lão Trịnh dành cho nàng thật ghê gớm. Nhưng để khước từ tình yêu hủy diệt đó của lão, nàng phải thuộc vào hàng ngũ siêu nhân.
Dao Ánh là em gái của Bích Diễm, người mà lão Trịnh một thời vương vấn. Không đến được với nhau, lão đã chôn giấu tình cảm của mình qua bài hát nổi tiếng Diễm xưa. Bài này tôi đã nghe đến mòn cả hai lỗ tai. Nhớ răm rắp từng câu từng chữ, bởi lẽ tôi cũng đã lớn lên những ngày tháng như thế ở Huế. Nhưng nghĩ lại thấy cuộc đời đúng hay ho, những lời an ủi của Dao Ánh trong thư viết động viên lão sau chia tay lại chính là những hạt mầm gieo vào khu vườn tình mà lão đâu ngờ phải mất cả một đời người để sống cùng.
Nói đúng ra thì chẳng phải nàng bỏ lão, chính lão là người chủ động rời xa nàng sau gần bốn năm mặn nồng thư từ hơn 300 bức. Lúc đó, lão đang đi dạy trên B’lao (Lâm Đồng), mới 25 tuổi sau khi tốt nghiệp Sư phạm Quy Nhơn và Dao Ánh đang là cô nữ sinh 16 tuổi học tại Huế. Do hoàn cảnh xa cách, niềm tin mong manh dần vụn vỡ, Trịnh Công Sơn chủ động chia tay với Dao Ánh.
“Chúng mình chấm dứt tình yêu ở đây… anh xin cám ơn 4 năm ròng rã nâng niu tình yêu đó, cũng xin cám ơn những buổi đợi chờ thật dịu dàng.”
Nhưng chính lão cũng đã bàng hoàng khó tin khi nhận được tin nàng lên xe hoa vào hai năm sau. Lão chưa bao giờ có thể quên nàng, chưa có ý định quên.
“Mọi việc đến quá nhanh, việc chuẩn bị cho tương lai của anh thì quá chậm…Từ buổi chiều nay hay là sớm mai này anh phải tập cho anh vào một lề lối mới, tập cho anh biết rằng từ đây anh không bao giờ còn có Ánh được nữa. Chúc Ánh cũng hạnh phúc như Diễm.”
Cứ tưởng từ đó rừng xưa đã khép lại, ai nào ngờ đâu 20 năm sau nàng trở về. Khi mà tưởng rằng đã quên thì sự muộn màng giờ đây “Hai mươi năm xin trả nợ người, trả nợ một thời em đã bỏ ai, hai mươi năm xin trả nợ dài, trả nợ một đời em đã phụ tôi.”
“Một dĩ vãng tưởng chừng sẽ mất khuất mãi mãi bỗng dưng còn đó, trở về như một hiện tại, như của ngày hôm nay. Tất cả những hình ảnh đó cứ trôi đi bềnh bồng trong anh và cứ buộc anh phải cầm ly rượu lên để mà nhớ.” Kèm lời nhắn ấy, lão còn gửi tặng nàng một hộp đựng nữ trang bằng sơn mài với một lời đề tựa lãng mạn: “Anh gửi Ánh cái hộp laque đựng bijoux, đựng luôn trong đó nỗi nhớ của anh và nếu cần Ánh hãy bỏ cả nỗi nhớ của Ánh vào đó.”
Lão ta yêu da diết cả đời vậy thì tại sao tôi không thể tin vào tình yêu của mình mặc cho người tôi yêu đã chết?
Nghĩ thử xem người ta cứ tụ tập chen chúc quanh tình yêu, dùng từ ngữ hoa mỹ để nói về nó, nhưng có ai thực sự hiểu được thứ tình yêu tôi đang bảo vệ tôn thờ ấy. Khi tôi bảo rằng tôi muốn dành cả một đời để yêu một người, không có ai tin tôi, họ không bao giờ tin vào thứ tình yêu vĩnh cửu trường tồn theo năm tháng.
Nhưng có mấy ai được sống trong ngày tháng cô đơn từng khiến tình yêu trở nên hoàn hảo? Có mấy ai hiểu cái chết của một người tình trở thành lời hứa hẹn cho một tình yêu bất tử? Chỉ có những kẻ chưa biết yêu mới luôn gán quá nhiều tầm quan trọng vào tình yêu. Tất cả bọn họ đều xem tình yêu là quan trọng, nhưng bản thân mới là một điều tất yếu với họ. Nếu họ không biết yêu nên họ có đủ tư cách để bàn luận tình yêu?
Làm một kẻ tha thiết với tình yêu, chết vì yêu còn chẳng đáng sợ huống gì được sống mãi mãi trong tình yêu. Đường của tôi còn ngắn vì tình yêu đang giết chết tôi hay đường của tôi đã đi xa lắm vì tình yêu vẫn dõi theo từng bước chân tôi?
Tôi không muốn nói cho nhân gian nghe về những người yêu mà tôi chỉ muốn nhắc mãi đến một người yêu. Một người yêu luôn khiến trái tim tôi chan chứa tràn bờ. Một người yêu mà tôi muốn dành một đời để ôm ấp và yêu thương.
Dù cho tôi là một ngôi sao đang lao mình vào khoảng không trống rỗng, trong hơi thở giá lạnh của cô đơn. Tôi vẫn muốn kể về một thế giới tràn đầy tình yêu. Người yêu tôi đã chết nhưng tình yêu tôi thì vẫn mãi trường tồn. Đánh lừa tình yêu và dối trá ngay cả chính mình, tôi không thể.
Họ cho rằng tôi chỉ đang thánh hóa tất cả mọi sự. Nhưng chỉ khi họ biết đến thứ tình yêu mà dù có cố gắng thì mình vẫn cứ mãi không thể cao chạy xa bay khỏi nó. Dù mình có chạy trốn đến đâu thì vẫn không thể từ bỏ. Bao giờ người ta hiểu được “Ngày ngày ngọn gió đời vẫn thổi nhưng chưa bao giờ thổi tắt được tình yêu.” (Khung cửa hẹp của Andre Gide). Lúc đó họ mới hiểu rằng có những người tình càng muốn quên đi lại càng thấy nhớ thêm.
Thực tế bắt ép những người yêu nhau luôn đòi hỏi một người yêu phải luôn yêu thương mình. Nhưng phải chăng một khi đã thuyết phục được họ yêu thương mình, thì đó chẳng qua là mình đang yêu lấy chính mình. Nhưng nếu họ không yêu mình thì cớ làm sao mình cứ yêu họ. Biết thế mà có bao giờ ngừng yêu được đâu?
Dù cho tôi có trở thành trò cười thiên hạ vì một lòng một mực tôn thờ người yêu đã bỏ đi theo một người yêu mới khác. Tôi biết họ nhìn tôi thế nào, tôi biết chứ? Ánh mắt bạn bè tôi. Tôi là một kẻ ngu ngốc, một đứa lụy tình, một kẻ ngoan cố sùng bái thứ tình yêu chỉ có trong ngôn tình. Tóm lại, tôi chỉ là một đứa điên tình. Rồi thì hãy cứ cho là thế đi, tôi chẳng muốn phân giải tình yêu với những kẻ thậm chí còn chưa yêu ai bao giờ?
Ngày tháng đã qua đi, tôi chẳng còn đủ thời gian để tường tỏ. Một sự giam hãm vô hình đã siết tôi lại với chính tôi, làm thế nào khi kẻ cầm trong tay chìa khóa cũng chẳng muốn mở ra. Tôi muốn mình mãi mãi sống trong nhà tù. Tôi chẳng cần ai nữa cả, bởi tôi đã có tình yêu.
Tình yêu là gì? Làm sao cắt nghĩa được một buổi chiều… chẳng gặp nhau mà đã biệt ly, hồn vẫn dõi theo…Tôi không hiểu sao hồi trước tôi lại có những suy nghĩ ngu xuẩn như lão Trịnh. Tôi còn tập tành bắt chước viết thư gửi người tình giống lão. Bây giờ thì tôi không dám nói đến những lá thư đó nữa. Ôi những lá thư chưa kịp gửi đã chết trong tù.
Tôi châm lên một điếu thuốc, rồi điếu thứ hai, điếu thứ ba cho đến khi số thuốc lá trong hộp vơi dần đi.
“Có những hạnh phúc không bao giờ mình đến gần được. Bình thường thôi, anh sống một mình và cố tìm một niềm vui của riêng anh.” — Trịnh Công Sơn
Tác giả: Ni Chi
Edit: Triết Học Đường Phố
*Featured Image: Pezibear
