Featured image: Luuuuul
Dạo trước tôi hay hứng thú với những bài viết có tựa đề theo công thức “Những điều cần làm trước năm XYZ tuổi.” Kiểu như lúc ấy tôi vẫn còn nhỏ nên thấy rất hồ hởi, cứ ghim trong đầu bảo người ta nói đúng, nói hay; đến năm đó phải ráng làm những chuyện đó. Nhưng thời gian cứ ập vào mặt, đi qua một cơ số tuổi thì nhận ra những bài viết như thế, nó có thể hay với một vài người; nhưng với một vài người khác, nó không có giá trị nhiều lắm.
Sáng nay tôi đọc một bài viết về những điều cần làm trước tuổi 22. Quá nửa những điều được liệt kê trong ấy, đọc qua nghe sướng tai, ngẫm lại thấy cũng không sướng mấy. Chẳng hạn như điều số 1: có người yêu trước năm 22 tuổi. Lí do: qua 22 thì bắt đầu trưởng thành và biết tính toán; thế nên hãy yêu khi chưa biết toan tính, sẽ “thú vị và trải nghiệm hơn rất nhiều.” Tôi đọc mà mướt mồ hôi. Nói như tác giả bài này (không rõ bao nhiêu tuổi), nghĩa là từ bây giờ trở đi tôi không nên yêu nữa; vì đã không còn “thú vị và trải nghiệm” như xưa.
Bạn à, có hai điều vô lý ở đây. Thứ nhất, nếu bạn gặp một ai đó mà mãi đến tận 22 tuổi họ vẫn chưa có người yêu, bạn có đến và nói với họ, “Thế là từ giờ mày chả yêu thú vị được nữa”?! Họ đã sống 22 năm của cuộc đời, như họ muốn và như số phận của họ muốn, và thế là đủ. Điều vô lý thứ hai: tình yêu sau 22 tuổi, tình yêu sau 23 tuổi, tình yêu sau 24 tuổi, tình yêu sau 50 tuổi; nó ra sao là nằm ở trái tim bạn, không nằm ở những nếp nhăn trên trán và trong não bạn. Bạn sẽ không nói với người bạn yêu sau 22 tuổi, “Này, anh chẳng yêu em như anh yêu cô bé hồi 18 đâu”, và cũng không hề mong người ta sẽ nói với mình như thế.
Số tuổi thuộc về thời gian, nhưng cuộc đời nằm trong tay mình. Bạn chưa đến 22 tuổi; nhưng có một bài báo lại nói, “Qua 22 thì chán lắm đấy, chuyện này chuyện kia chả còn thú vị như xưa”; vậy mà bạn cũng để nó cuốn trái tim bạn theo ư? Không, phải nghênh mặt lên mà hỏi lại nó, “Qua 22 tuổi “chuyện ấy” của tôi vẫn sẽ hay ho lắm đấy, thách nhau à?” Đừng để ai định nghĩa cuộc đời mình, nhất là định nghĩa tương lai của chính mình.
Đến điều thứ ba trong bài báo đó thì tôi còn mắc cười hơn. Thử hình xăm, thử đi bar, thử uống rượu; nhằm mục đích “nổi loạn có lí trí.” Tôi biết có những người cả đời không hút thuốc, không xăm hình, không rượu chè (một hai li xã giao công việc thì có). Lí do: họ không thích. Hãy để yên cho sự không thích của họ nằm đó. Họ chẳng phải thử thứ gì trước 22 hay 23 cả. Mẹ tôi đến bây giờ vẫn nói tại sao con gái lớn rồi mà chưa chịu xỏ khuyên tai. Tôi không thích, vậy thôi.
Tôi lấy hai ví dụ đơn giản như thế. Bài báo không nói sai; bạn nên sống cho trọn đầy tuổi trẻ. Nhưng định nghĩa tuổi tác là một điều ngu ngốc. Bạn không thể kẻ một lằn ranh cho mình, ngay tại mốc 22 tuổi, và trong tiềm thức tự nhủ rằng bước qua đây là cuộc vui sẽ tàn. Chỉ cần bạn sống ngay thời điểm hiện tại với tất cả những gì bạn có thể, với điều bạn muốn và điều bạn cần, với quyền lợi và trách nhiệm; thì tôi nghĩ bạn sẽ không có gì để hối tiếc đâu.
Đôi khi bạn sẽ gặp một số bài viết nói về những điều người ta hối tiếc vì đã không làm khi còn trẻ. Các bạn đừng nhầm những bài viết đó với những bài viết kiểu “Những điều cần làm trước…” Một thứ nói về quá khứ, và đúng, quá khứ là những bài học để ta nắm lấy. Nhưng chẳng có bài học nào đến từ tương lai, nhất là tương lai của bạn nhưng do người khác tưởng tượng. Bởi lẽ hiện tại của mỗi người được xây dựng từ những yếu tố rất khác nhau.
Điều số 7 trong bài viết đó là “Shopping thả dàn để lấp tủ đồ”. Tôi biết có những người không hề thích shopping, và một số người khác lại quá nghèo để shopping. Tương tự, điều số 11 là “Một công việc kinh doanh riêng.” À, nếu bạn không thích kinh doanh và quá bận rộn để sáng tác hay đi tình nguyện hay ở nhà luyện game online; tuổi trẻ của bạn thế là đi đứt. Trong bài viết đó hiện lên một thứ tuổi trẻ được cung cấp riêng cho một vài cá nhân đầy đủ về mặt vật chất và hoàn cảnh gia đình không quá tệ.
Hãy nghĩ đến một trường hợp mà tôi nhìn thấy rất nhiều ở xứ Mỹ này: một bạn trẻ nhà không giàu lắm, nhưng muốn đi du học. Qua đây thì bạn ấy phải đi làm thêm để bớt gánh nặng cho bố mẹ. Bạn ấy không có thời gian đi du lịch, không có tiền để nhét đầy tủ quần áo, cơ sở kinh doanh riêng là chuyện trên trời; và việc làm thêm của bạn ấy không phải là thứ làm thêm hoa mộng ảo lệ miêu tả trong bài viết; đó là những công việc nặng nhọc thực sự với tất cả những bóc lột, những vị khách điên khùng và những đêm nhức mỏi. Tôi đã từng không hiểu làm thế nào để những người như vậy tận hưởng cuộc sống bởi vì tuổi trẻ của tôi ít nhiều giống với miêu tả trong bài viết. Thế là tôi hỏi một người chị thân thiết ở đây, với hoàn cảnh gia đình không mấy khá giả, “Có bao giờ chị hối tiếc vì đã đi du học?” Chị ấy trả lời, “Chưa bao giờ.” Ai dám nói chị ấy không có tuổi trẻ?
Ai dám bảo những người suốt ngày chỉ biết học là không có tuổi trẻ, khi mà họ đang đốt cháy bản thân vì đam mê, vì ước mơ trở thành khoa học gia, nhà sử học, nhà khảo cổ? (tôi vừa nhớ đến một anh học bác sĩ bên này, người được học bổng của hai trường Đại học danh tiếng. Anh muốn theo đuổi ngành Phẫu thuật não, và đến giờ anh vẫn chưa có cô bạn gái nào). Ai dám bảo những cậu bé bán vé số, những cô bé bán khoai, những anh thợ hồ là không có tuổi trẻ; khi họ đang dùng sức trẻ để lo cho gia đình, cho bản thân mình một tương lai tốt hơn? Nếu có điều gì tôi ghét nhất, đó là định nghĩa về những thứ không thể định nghĩa. Điều tôi ghét thứ hai dĩ nhiên là việc tin vào những định nghĩa đó và biến nó thành thước đo giá trị của mình (mặc dù phải thừa nhận là tôi vẫn còn mắc phải lỗi lầm này).
Tôi chỉ nhắc đến một bài viết, vì một bài này đã đủ đại diện cho một tập hợp những bài gần gần như thế: một danh sách những điều cần làm trước XYZ tuổi, do một người nào đó viết ra, đề nghị bạn làm theo nhưng hoàn toàn không biết bạn là ai, bạn được sinh ra ở đâu, lớn lên thế nào, thích gì và đau khổ vì điều gì. Nếu có một người thân hoặc một người bạn đưa ra lời khuyên, bạn có thể lắng nghe họ, vì họ biết bạn là ai. Điều này cũng giống như gia sư vậy, bằng tuổi vẫn giúp được nhau. Còn những bài viết thế này không khác gì giáo dục đại trà, trong giảng đường gồm một giáo sư và hàng trăm sinh viên. Tuy vậy, khi bạn đi học, những người giảng dạy đều đã tốt nghiệp bậc cao hơn bạn, hoặc có điểm số tốt; thế mà họ cũng chỉ dạy bạn những kiến thức ít nhiều đã được chứng minh và đảm bảo. Còn bây giờ, một ai đó ngang hàng phải lứa đang dạy bạn theo kiểu giáo dục đại trà về cuộc đời rộng lớn cơ đấy.
Bạn à, ngay cả y học với những số liệu chính xác của nó cũng chỉ dám đưa ra lời khuyên, “NÊN có con trước 35 tuổi”, hà cớ gì một vài bài viết lại dám định nghĩa tuổi trẻ của bạn vào danh sách “CẦN.”
Bạn hãy tự viết nó đi, về nhà, lấy một tờ giấy, viết ra những gì chính bạn muốn, bởi vì, khác với thứ tuổi trẻ “limited edition” được miêu tả trên kia, tuổi trẻ của đất trời miễn phí cho tất cả mọi người.
không có gì nhiều để nói,đọc bài này cứ là đọc lên suy nghĩ của mình vậy , thanks
Nếu có điều gì tôi ghét nhất, đó là định nghĩa về những thứ không thể định nghĩa.
> kết, quá kết 🙂
mấy bài viết rẻ tiền ko nên đọc làm j mất tg bạn à
Riêng bản thân mình thì thấy tùy thuộc vào mỗi người mà thôi. Những bài như “10 điều cần làm…” hay “những điều cần làm trước tuổi 22″…chủ yếu là thức tỉnh người đọc, còn việc họ có thực hiện hay không là quyền riêng mỗi người. Đồng ý là tương lai của ai người đó quyết định và nắm giữ, nhưng không phải lúc nào mình cũng nhất nhất làm theo những gì mình muốn, mình mơ ước. Cuộc sống là một thế giới đa chiều, nơi mà bản thân mình tương tác với mọi người xung quanh. Góp nhặt những điều hay từ người khác cũng là cách để mình sống tốt, nhất là trong giai đoạn tuổi trẻ sung sức và nhiệt huyết.
kiểu bài viết “n điều nên làm trước…..” tôi chả quan tâm mấy. Với cá nhân tôi đã có mục tiêu rõ ràng trong 1 mốc thời gian xác định: PHẢI xuyên Việt trước hoặc ở tuổi 28, rồi sau đó mới tính chuyện lập gia đình. Tôi còn 3 năm nữa…!
Thanks
Không để ai nói mình phải làm gì mà phải là chính mình nói mình phải làm gì. Đúng nhỉ!
Lâu rồi mới gặp lại tên chị Rio Lam, đã biết đến blog của chị từ gần 1 năm trước, vào một ngày tháng 6/2013, nửa đêm tình cờ đọc được.
Em thấy những bài viết kiểu “10 điều nên làm…” có giá trị thức tỉnh tàm tạm, thôi thúc hành động cũng có (tuy không nhiều), nhưng tính giải trí và câu view thì đầy ứ ự :)) Quan điểm của em là phần nhiều những bài viết ấy chỉ để đọc cho vui, đọc xong rồi quên, tặng 1, 2 view cho trang web và chấm hết. Và em nghĩ góc nhìn của chị là đúng.
Motip “10 điều..”, “5 điều…” tuy cũ nhưng viết lúc nào cũng có hiệu quả. Ai cũng đọc, ai cũng share (nhưng khá ít người làm). Thật kỳ lạ.
Anh thì thấy hiệu quả lúc đọc là chính, bởi nó đề cập đến nhiều thứ quá, cuối cùng ai cũng dừng ở mức đọc và share mà thôi, bởi viết 10 điều thì một hoặc vài điều chạm sơ sơ đến mình, thế là tâm đắc, thế là like, thế là share ra, nhưng chỉ dừng ở đó thôi. Một thứ nhưng tinh, một thứ nhưng áp dụng được liền, một thứ nhưng cảm được sâu sắc hơn thì anh thích hơn (quan điểm cá nhân) 😀
Đó là lý do vì sao em chỉ viết có 1 thứ duy nhất trong 1 bài của mình, nhưng vẫn nhiều người thích vậy 😀
Quan điểm của mình khác với tác giả:
1/Một người không thể tắm hai lần ở một dòng sông – Mỗi độ tuổi có cảm nhận khác nhau với cùng một sự việc.
2/Con người thường chết ở tuổi 25 và được chôn ở tuổi 70 – Tuổi trẻ là cái tuổi ít biết mệt nhất, sung sức nhất nên đó là thời gian để có thể khám phá và trải nghiệm nhiều cảm giác mà sau này chưa chắc gì có cơ hội được thực hiện.
Mình nghĩ bạn tác giả này chắc thuộc dạng người cái gì lặp lại nhiều quá đâm ra ngấy.
Điều 1: “Mỗi độ tuổi có cảm nhận khác nhau với cùng một sự việc” – Đúng. Còn câu “Một người không thể tắm hai lần ở một dòng sông” thật ra nó là “Không ai tắm hai lần trên một dòng sông”, và ý nghĩa câu này nó không phải và không thích hợp cho cái quan điểm ở trên của bạn.
Điêu 2: “Con người thường chết ở tuổi 25 và được chôn ở tuổi 70”. Bạn sai khi đánh đồng con người ở đây là tất cả mọi người. Cái chết mà bạn nói ở đây là “chết lâm sàng” như mộ số bài báo đã đăng. Và không phải ai sau 25 tuổi cũng chết như bạn nghĩ.
Hết!
sao không giới thiệu về tác giải nhỉ ?
mình muốn nói là đó chỉ là câu để hút người đọc ” 20 điều cần ….”
còn những thứ đó sau cùng cũng chỉ có 1 ý nói đến là hãy tận hưởng mọi cảm xúc của cuộc sống ấy, tất nhiên là cái gì cũng có những mặt hạn chế của nó , không có gì là có thể đúng hết được và có thể nó được xem là vơ đũa cả nắm.
nhưng sau cùng thì mục đích là csai ý của tác giả.
mình nghĩ vậy 🙂
Mình khá thích những bài viết của Rio Lam (từ lâu rồi)
Bạn có thể thử tham khảo thêm tại: https://www.facebook.com/riolam.writings