“Tâm hồn đẹp” vs. “Tâm hồn phong cách”

Bước chân đầu tiên đặt vào đời, tôi đứng giữa xã hội loài người với những quy chuẩn phép tắc đạo đức. Không chỉ cha mẹ, nhà trường mà  cả những người xung quanh, họ luôn cố gắng nhồi nhét vào tâm trí tôi. Vì muốn là con người ưu việt giữa  đám đông, muốn được ngã vào sự yêu thương của tất cả mọi người, tôi để tất cả các chuẩn mực ấy thản nhiên yên nghỉ trong đời sống mình. Điều mà mọi người vẫn hay đặt tên bằng những từ ngữ hoa mỹ, ý chí về một con người sỡ hữu “vẻ đẹp tâm hồn.”

Cho đến một ngày tôi nhận ra mình chẳng khác gì một xác chết đã bị đánh cắp mất linh hồn. Cái giá để có một tâm hồn đẹp là vượt quá sức của một con người. Tôi chỉ đang cố gắng tạo ra một nơi trú ẩn để che giấu con thú nội tâm. Nó thực chất chỉ là công trình mà ý chí của xã hội đã cố xây dựng lên bằng những giá trị giả mạo.

Tôi không ở đây để sửa chữa hay phán xét những người muốn sỡ hữu tâm hồn đẹp là sai lầm hay đúng đắn. Tôi không đủ quyền năng để rao giảng những điều bậy bạ. Tất nhiên là so với việc vun đắp vẻ bề ngoài ngu ngốc để nó trở thành thước đo giá trị mỗi con người thì việc bồi bổ vẻ đẹp bên trong chính là một hành động thông minh. Nhưng một kẻ thông minh đích thực chắc chắn không thể là kẻ nhìn vào đám đông rồi sao chép nguyên bản.

Ý chí sở hữu một tâm hồn đẹp nung nấu trong lòng tôi, con người đức hạnh đạo đức là đối tượng duy nhất tôi muốn hướng đến. Nhưng xã hội đã làm gì để khiến tâm hồn choáng váng. Xã hội đã cố nhào nặn tôi trở thành một tâm hồn đẹp. Dạy tôi cách trở thành một con rối dưới bàn tay nhào nặn của xã hội. Để có một tâm hồn đẹp, tôi ngu ngốc tự động biến mình thành nô lệ. Đám đông từ lúc nào trở thành chủ nhân của tôi. Một khi đã được ưu ái ban tặng cho cái danh xưng người sở hữu tâm hồn đẹp, còn phải cần thêm rất nhiều thời gian nữa để bảo trì một cách tốt đẹp nhất, lâu dài nhất. Và tôi chắc chắn chỉ trong một thời gian ngắn thôi, bạn sẽ ngán ngẫm vì phải mang vác một tượng đài quá sức mình. Sau đó, bạn sẽ tự biến mình thành một tay kịch sĩ giỏi đóng kịch và giả bộ tinh tế mà thôi. Tất nhiên là cũng có lúc bạn cảm thấy hài lòng vì được  làm ánh sáng chói rọi giữa đám đông. Tôi chỉ khuyên bạn hãy nên cẩn thận trong hành động muốn trang hoàng lên tâm trí bằng những từ ngữ hoa mỹ ngợi ca.

Một tâm hồn đẹp thực chất chỉ là tâm hồn mà xã hội muốn. Trong khi học cách bước đến gần nó bạn sẽ lãng quên đi cách để được sống làm một con người. Hãy nhìn xem những gì mà tâm hồn đẹp đòi hỏi ở bạn. Tỏ ra vui vẻ hòa đồng với đám đông lố lăng, lúc nào cũng phải mỉm cười với trái tim rỉ máu đang khóc gào bên trong, nói lời cám ơn với vẻ bộ tịch chứa đựng sự biết ơn, xin lỗi luôn miệng với đằng sau những trái tim hời hợt chưa hề biết đến sự ăn năn hối lỗi. Chúng ta có thực sự cần đến một tâm hồn đẹp được tạo ra từ thứ vật liệu giả tạo?

Tâm hồn chỉ có thể phục sinh khi nó được tự do trở thành chủ nhân của chính nó. Xã hội  nhân loại cần trổ sinh những tâm hồn đẹp. Nhưng con người thực chất chỉ cần một tâm hồn không cần sống theo thời đại. Là một tâm hồn dũng cảm dám trình diễn mà không cần khán giả ngắm nhìn. Đó không phải là một tâm hồn lạnh lẽo băng giá như quỷ dữ. Đó là một tâm hồn dám nhìn sâu vào hố thẳm với niềm kiêu hãnh cao ngất trời. Tôi tạm gọi đó là tâm hồn phong cách.

Đối với một tâm hồn đẹp, con người cần trở thành một con người đạo đức. Nhưng đối với một tâm hồn phong cách, con người chỉ cần vứt bỏ đi những dư thừa để sống như một con người. Người có tâm hồn phong cách là người có bước chân nhẹ nhàng chạy nhảy thênh thang trên sình lầy, vẫn khiêu vũ phiêu bồng bằng tiếng hát của chính mình mà không cần có giai điệu bên ngoài cất lên.  Là người biết cách đứng thẳng trên đôi chân mình chứ không phải bằng sự nâng đỡ ca tụng của đám đông.

Một tâm hồn đẹp có thể là ngọn lửa đốt lên sự ấm áp cho những người xung quanh, khiến họ yêu mến bạn. Nhưng thực chất họ chỉ yêu bạn vì bạn thỏa mãn cái vị kỷ trong họ. Họ cần bạn phải rập khuôn vào những tiêu chuẩn họ đặt ra thì bạn mới có thể đặt chân vào tình yêu của họ. Chưa kể đó có thực sự là yêu thương?

Một tâm hồn phong cách là tâm hồn có những nét riêng biệt, có những nguyên tắc cơ bản riêng. Nó tạo nên sự khác biệt trong mọi ý nghĩ, mọi hành động của người đó. Nó không phải là cách bạn tô điểm trang trí lên đó những bộ cánh lòe loẹt sặc sỡ màu để người ngoài nhìn vào thỏa mãn thị hiếu của họ. Tâm hồn phong cách hiểu rằng dù cho nó có đang chen lấn giữa đám đông ồn ào nhốn nháo, nó cũng không bao giờ bị hòa lẫn. Luôn có cách để tìm ra.

Chúng ta không cần những đức hạnh làm dáng. Chúng ta không cần những khoe khoang ca tụng. Chúng ta cần được sống giống một con người, không bị xiềng xích bởi chuẩn mực. Chúng ta không thể sống bằng cái xã hội muốn. Chúng ta chỉ có thể sống bằng những cái chúng ta có thể.

Tôi là chủ nhân của tôi. Tôi không phải là một pho tượng đá để xã hội tùy ý điêu khắc theo ý họ. Đối với tôi, một tâm hồn đẹp từ lúc nào đã trở thành gu thời trang ăn khách của tối đại đa số đám đông.Chính vì thế mà một tâm hồn đẹp đối với tôi là điều quá cách xa thực tế. Tôi cần một tâm hồn phong cách.

Còn bạn?

*  *  *

Tác giả: Ni Chi

Photo: danielsampaioneto

📌 Mời Triết Học Đường Phố và các tác giả một ly cafe ➡️ http://bit.ly/donateTHDP

📌 Tham gia viết bài cùng Triết Học Đường Phố, bài viết nổi bật sẽ có nhuận bút/tip. ➡️http://bit.ly/2KTJCN2